حکم موسیقی سنتی : آیا موسیقی سنتی حرام است ؟

حکم موسیقی سنتی چیست ؟

موسیقی هنر است و هنر تجلی معنویت و روحانیت و ابعاد فرا مادی انسان در عالم طبیعت است و از این جهت تردیدی در مثبت بودن آن نیست ولی مع الاسف گاهی این هنر در خدمت شهوات و خودخواهی های انسانها قرار می گیرد و تبدیل به مزبله و تجلی بعد حیوانی و کثیف بشر می شود.

(البته مقصود ما از بعد حیوانی و کثیف غرایز مثلاً جنسی و امثال آن نیست چون این غرایز هم بر اساس حکمت الهی و اهداف عالی در انسان تعبیه شده است بلکه خوی تجاوزگری و افراط و از جاده حق منحرف شدن و طغیانی کردن غرایز است.)

و از این جهت موسیقی مظلوم واقع می شود. به هر تقدیر هر گاه موسیقی از حالت طرب انگیز بودن (یعنی حالت سبکی به انسان دست دادن) که منافی با کرامت و وقار انسان است و او را سبکسر می کند و هم از حالت تهییج و طغیان شهوات او که زمینه و بستر آلوده و فاسد شدن اوست بیرون باشد و جوانب عارضی مانند کمک و استعانت ظالم و مدح فاسق و ستمکار و منحرفان نباشد (این ها جنبه های سلبی است) و به حیث ایجابی متضمن معانی معنوی و دلپذیر و ایجاد فضای روحانی و توجه به مواعظ و ذکر حضرت حق جل و علا و ذکر اولیاء خداوند باشد، مسلماً مطلوب و بجا خواهد بود و منعی در کار نیست.

آیا موسیقی سنّتی ، حرام است یا خیر ؟

1. حضرت آیت‌الله سیستانی: معیار حرام و حلال، سنّتی بودن نیست.
2. حضرت آیت‌الله بهجت: موسیقی مطرب حرام است و موسیقی ملهی نیز مورد احتیاط است.
3. حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی: حرام است.
4. حضرت آیت‌الله فاضل لنکرانی: سنّت حرام باید ترک شود.
5. حضرت آیت‌الله تبریزی: موسیقی لهوی حرام است و فرقی بین سنّتی و غیر سنّتی نیست.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
چیزی که از نظر عرف موسیقی لهوی مناسب با مجالس لهو و معصیت محسوب شود، به‌طور مطلق حرام است و در این مورد فرقی بین موسیقی ایرانی و غیر ایرانی و موسیقی سنّتی و غیر آن نیست. (اجوبة الاستفتائات، ٢/٢٥)

فرق غنا با موسیقی

وَ الَّذینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ» یعنی: عن الغنا و الملاهی.

مؤمنان کسانی هستند که از هرگونه لغو و سخن بیهوده دوری می‌کنند. یکی از مصادیق لغو، غنا و آلات لهو می‌باشد. تفسیر نورالثقلین، ٣/٥٣٩

پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله فرمود:
فرشتگان به خانه‌ای که شراب و وسائل موسیقی و قمار (مثل تنبور و نرد) در آن باشد وارد نمی‌شوند و دعای اهل خانه مستجاب نمی‌شود. خیروبرکت هم از آنجا می‌رود. وسائل الشیعه، ١٢/٢٣٥

امام صادق علیه‌السلام فرمود:
وقتی آدم علیه‌السلام رحلت نمود، ابلیس و قابیل با رحلت او خوشحال شدند. آن دو در اجتماع شرکت جستند و به نشانه شادی برای مرگ آدم از تنبورها و وسائل لهو (موسیقی) استفاده کردند. پس هر کس در روی زمین از این وسایل لذت می‌برد، از پیروان راه ابلیس می‌باشد. وسائل الشیعه، ١٢/٢٣١ – بهشت جوانان، ٣٣٤

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای:
غنا خوانندگی مطرب و منهی متناسب با مجالس عیش و نوش است و موسیقی نوازندگی با همان اوصاف است و در حکم با هم فرقی ندارند و هر دو حرام است.

حضرت آیت‌الله تبریزی:
غنا (آوازه‌خوانی مناسب مجالس خوش‌گذرانی، که در مضمون باطل باشد) و گوش دادن به آن حرام است و بنا بر احتیاط واجب باید از مطلق خواندنی که با ترجیع صوت (چهچهه) است، ولو در مضمون باطل نباشد، اجتناب نمود و نیز موسیقی لهوی (نواختن با آلات مخصوصه که مناسب خوش‌گذرانی باشد) و گوش دادن به آن حرام است. موسیقی که مناسب خوش‌گذرانی باشد حرام است و بین انواع آن فرقی نیست، چه سنّتی باشد یا غیر آن.

حضرت آیت‌الله فاضل لنکرانی:
غنا آوازی است که در آن صدا را در گلو می‌گردانند که به زبان عرفی چهچهه می‌گویند و طرب‌انگیز هم باشد و مناسب مجالس لهو و لعب هم باشد، که این حرام است و موسیقی به یک تعریف، ترکیب اصوات است به‌نحوی‌که خوشایند باشد، لذا اگر مناسب مجالس لهو و لعب باشد، حرام است. (جامع المسائل)

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی:
کلیه صداها و آهنگ‌های مناسب مجالس لهو و فساد حرام است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود.

حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی:
غنا عبارت از آوازی است که مشتمل بر ترجیع و صوت و طرب‌انگیز و مناسب با مجالس طرب باشد و موسیقی گاه بر غنا و گاه بر آلات مختلف موسیقی، مانند تار، سنتور، دف و غیره اطلاق می‌شود.
موسیقی را اگر به همان معنای غنا و آوازها و سازها و به کار گرفتن آن‌ها بدانیم، فراگرفتن موسیقی که از قدیم‌الایام بین اهل لهو و بزم متداول بود و در کشورها و مناطق مختلف انواعی از آن به‌کاربرده ‌می‌شده و می‌شود، همه حرام است. (جامع الاحکام)

بیشتر بخوانید :

حکم خوانندگی زنان از نظر اسلام چیست؟