چگونه در دوران کرونا مراسم عزاداری محرم برپا کنیم ؟
درباره این تصمیم برگزاری عزاداری محرم در کرونا بحثهای مختلفی مطرح شده است. برخی خواستار این شدند که امسال به دلیل شیوع کرونا همه عزاداریهای عمومی تعطیل شود. اما به نظر میرسد این مسئله قابلیت اجرایی نداشته باشد. عزاداری سیدالشهدا یکی از سنن قدیمی مذهبی و ملی ایرانیان است و اثرات معنوی فراوانی دارد.
مراسم عزاداری همیشه با حضور همه اقشار مختلف مردم برگزار شده است و همه طیفهای اجتماعی در آن مشارکت جدی دارند. طبیعتا تاثیر معنوی این سنت دیرپا در جامعه غیرقابل انکار است. بهعلاوه مردم عزادار اگر نتوانند در محرم عزاداری کنند قطعا با یک خلأ عاطفی روبهرو خواهند شد.
از سویی دیگر مگر دولت در کشور ما چقدر قدرت دارد تا جلوی برگزاری همه مراسمات محرم را بگیرد ؟ به شکل تاریخی و ریشهدار، قدرت حاکمیت در کشور ما در برخی از حیطهها بسیار اندک است و اجرای کامل برخی از تصمیمات از توان حکومت خارج است.
نزدیکترین مثال برای این موضوع برگزاری مراسمات عروسی و عزا در زمان شیوع کرونا است. در پنج ماه گذشته دیدیم که دولت در برخی مقاطع زمانی برگزاری مراسم عروسی و عزا را ممنوع اعلام کرد اما همگان شاهد بودیم در شهرهای مختلف عده قابل توجهی این مراسمات را برگزار کردند.
اتخاذ و اجرای تصمیمی مانند تعطیلی کامل عزاداری محرم در کرونا حقیقتا از توان حاکمیت و دولت ما خارج است؛ به خصوص اینکه این موضوع بسیار همگانی است و این عمومیت کار را بسیار سختتر میکند. با این توضیحات میتوان نتیجه گرفت تعطیلی کامل مراسمات عزاداری نه شدنی است و نه عقلایی و پسندیده.
از طرف دیگر طبیعتا بهدلیل شیوع کرونا نمیتوان مراسم محرم را مانند گذشته و به سبک و سیاق هر ساله برگزار کرد. پس چه باید کرد ؟ به نظر می رسد آنچه عملا قابلیت اجرا دارد همان برگزاری با رعایت دستورالعملهاست و رعایت دستورالعملها بیش از همه نیازمند یاری عزادارن و برپاکنندگان روضه است.
اگر عزاداران امام حسین (علیهالسلام) میخواهند خشنودی آن حضرت تامین شود بیش از همه چیز ابتدا باید این دستورالعملها را رعایت کنند تا جان بقیه محبین اهل بیت در خطر نیفتد. در این مسیر صدا و سیما نقش بسیار پررنگی برای فرهنگ سازی و تبلیغ دستورالعمل های بهداشتی برعهده دارد.
شرایط برگزاری عزاداری محرم در دوران کرونا
در کنار رعایت عزاداران، سازمان تبلیغات اسلامی و صدا و سیما می بایست طرحهایی ابتکاری برای این شرایط اضطراری اجرا کنند. طرحهایی مانند «هر خانه، یک حسینیه» میتواند به کم شدن ازدحام در هیئات کمک کند. یا مثلا یکی از خطبا پیشنهاد داده بود برگزاری عزاداری به پارکها منتقل شود.
صدا و سیما میتواند با برنامهریزی صحیح برای پخش زنده عزاداری مداحان و سخنرانان مشهور کمک کند که عزاداری امسال باعث شیوع بیشتر بیماری در جامعه نشود. در کنار این پیشنهادات، این نهادها میتوانند با فراخوان ایدهها، طرحهای ابتکاری خوبی انتخاب و اجرا کنند.
امسال کرونا همه ابعاد زندگی ما را تحت تاثیر قرار داده است و عزاداری سیدالشهدا هم مشمول این تاثیرات شده است. میتوان با رعایت بیشتر و همکاری صدا و سیما و سازمان تبلیغات با حداقل ضرر از این شرایط عبور کنیم.
چگونه در خانه عزاداری محرم داشته باشیم ؟
شیوه های برگزاری مراسم عزاداری محرم در دوران کرونا
با توجه به دستورالعمل ستاد ملی مبازه با کرونا مبنی بر چگونگی برگزاری مراسم عزاداری در دوران کرونا، بسیاری از مردم به خاطر ابتلا به بیماری و یا دارا بودن بیماریهای زمینهای امکان حضور در مراسم عزاداری محرم را ندارند.
اما برگزاری روضههای خانگی یکی از راههای ملحق شدن به خیل عزاداران اباعبدالحسین (ع) است و افراد میتوانند برای حضور هرچه کمتر در جلسات عمومی، خانه خود را حسینیه سیدالشهدا (ع) کرده و از فرصت و برکت روضه و توسل بهرهمند شوند؛
اما در شرایط کرونایی چگونه میتوانیم در خانههایمان روضه خانگی برگزار کنیم ؟
1. در دوران کرونا خانوادگی عزاداری کنید
یکی از آثار برگزاری روضه خانگی ترویج سبک زندگی حسینی و زنده نگه داشتن اسلام است، با توجه به این که برخی افراد هدایت شده از خارج قصد دارند تا به بهانه شیوع کرونا، تعظیم شعائر حسینی را کمرنگ کنند، برگزاری روضه خانگی و خانوادگی با رعایت پروتکلهای بهداشتی باید بیش از سالیان قبل مورد اهمیت واقع شود.
بنابراین میتوانید هر شب رأس ساعت مشخص اعضای خانواده را دور هم جمع کرده و با خواندن زیارت عاشورا یا حدیث کساء، یاد و ذکر اهل بیت را در خانه زنده نگه دارید؛
همچنین با راهاندازی سامانه درخواست مداح برای روضههای خانگی، هر خانهای که اعلام نیاز کند و بخواهد که با اعضای خانواده روضه برگزار کند؛ میتواند در این سامانه بدون پرداخت وجه، درخواست مداح نماید.
2. در محرم خانه را سیاه پوش کنید
از قدیم الایام پوشیدن لباس سیاه نشان حزن و اندوه بوده و سیاه پوشی تبدیل به یک نماد برای عزاداری اهل بیت شده است. پوشیدن لباس سیاه و پرچم و بیرق سیاه زدن بر سر در خانه ها در ایام سوگواری امام حسین (ع) نشان از احیای امر اهل بیت بوده و با این کار اعلام میکنیم که در مصیبت آنها غمگین هستیم.
برای پررنگتر کردن مسئله حرمت واقعه عاشورا خانه تان را مزین به نام سیدالشهدا (ع) کرده و کوچه و محله را پر از پرچم سیاه کنید.
نحوه برگزاری روضه خانوادگی
3. هر روز به اسم یک امام نذری دهید
اطعام برای امام حسین (ع) کاری حسنه و تأثیرگذار بوده و هر شخص میتواند از مال شخصی خود برای ایشان اطعام دهد.
روایتی از امام حسین (ع) ذکر شده که فرمودند: «همانا خداوند ما را برگزید و گروهی را برای ما برگزید تا یاریمان کنند و به سبب شادی ما شاد باشند و به خاطر حزن ما اندوهگین باشند و اموال و جانهایشان را در راه ما بذل کنند. آنان از ما و به سوی ما هستند.»
اما برای اطعام و نذری دادن لازم نیست حتماً نذریهایتان گسترده باشد بلکه همین که موقع پخت غذای روزانه نام اهل بیت را ببرید و غذا را به نیت آنها آماده کنید، از ثواب نذری دادن بهره مند خواهید شد.
از امام هادی (ع) نقل شده است که هر روز هفته به اسم یکی از اهل عصمت و طهارت است؛ روز شنبه به اسم رسول خدا (ص)، روز یکشنبه به نام امیرالمومنین علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س)، روز دوشنبه به اسم حضرت امام حسن مجتبی (ع) و امام حسین(ع)، روز سهشنبه به نام امام سجاد (ع) و امام باقر (ع) و امام جعفرصادق (ع)،
روز چهارشنبه به اسم امام کاظم (ع) و امام رضا (ع) و امام جواد (ع) و امام هادی (ع)، روز پنجشنبه به نام فرزندم امام حسن عسگری (ع) و روز جمعه روز امام زمان (عج) است؛
بنابراین زنان میتوانند در تمام طول سال به خصوص ایام محرم و صفر غذا را به نیت یکی از اهل بیت طبخ کرده تا خانواده پس از روضه چند نفره، میل کنند.
4. در فضای پشت بام یا پارکینگ خانه روضه برگزار کنید
ﺁﯾﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﻗﺎﺿﯽ (رحمه الله علیه) میفرمایند: «ﺩﺭ ﻋﺰﺍﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﺯﯾﺎﺭﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺳﯿﺪﺍﻟﺸﻬﺪﺍ (ع) ﻣﺴﺎﻣﺤﻪ ﻧﻨﻤﺎﯾﯿﺪ، ﺭﻭﺿﻪ ﻫﻔﺘﮕﯽ ﻭﻟﻮ ﺩﻭ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺍﺳﺒﺎﺏ ﮔﺸﺎﯾﺶ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻫﻔﺘﮕﯽ ﻫﻢ ﻧﺸﺪ ﺩﻫﻪ ﺍﻭﻝ ﻣﺤﺮﻡ ﺗﺮﮎ ﻧﺸﻮﺩ.»
اما با توجه به دستورالعمل ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر برگزاری عزاداری در محیطهای باز با حفظ فاصله فیزیکی، افراد میتوانند با هماهنگی مدیر ساختمان و کسب اجازه از سایر همسایگان در فضای پشت بام یا حیاط با رعایت تمام موارد بهداشتی مراسم را با حضور افراد محدود برگزار کنند.
5. در دوران کرونا مجازی عزاداری کنید
برای برگزاری روضههای خانوادگی میتوانید به جای دعوت از مداح و سخنران، از طریق لایو هیئتها و یا برنامههای تلویزیونی با نوای مداحان عزاداری کنید. همچنین میتوان از صوت و ویدئوهای بارگذاری شده هیئتها در سالهای گذشته استفاده کرد و نوای روضه و نوحه را به جمع خانوادگی خود آورد.
چگونگی برگزاری عزاداری خانگی محرم
6. کودکان را با روضه سیدالشهدا آشنا کنید
مبادا کرونا بهانهای شود تا کودکان را از عزاداری محروم کنید. با برگزاری روضههای خانگی با جمعیت محدود و روضههای خانوادگی میتوانید کودکان را با اهمیت عاشورا آشنا کرده و به آنها بیاموزید که هیچ چیز حتی بیماری کرونا هم نمیتواند مانع عزاداری و سوگ مردم در شهادت سیدالشهدا (ع) شود.
برای آشنایی کودکان با امام حسین (ع) میتوانید کتابهایی در خصوص عاشورا مطالعه کرده و مطالبش را به زبان سنی کودکتان بازگو کنید.
برخی از کودکان علاقه زیادی به مداحی و زدن طبل و سنج دارند؛ با تهیه متن مداحی و خریدن طبل برای آنها میتوانید از کودکتان بخواهید که چند دقیقهای برایتان عزاداری کرده و شما با آنها همراه شوید.
برای برگزاری روضههای خانگی حدالامکان سعی کنید از دوستان و آشنایانی دعوت کنید که بچه کوچک دارند تا از این طریق بتوانید شور و اشتیاق فرزندتان برای برپایی روضه خانگی را بیشتر کنید.
اما برای برگزاری روضه خانگی با حضور کودکان حتماً مراقب سلامت آنها باشید و به این مسئله توجه کنید که فضای مورد نظر به اندازه کافی بزرگ بوده و از تهویه مناسبی برخوردار باشد.
دیدگاه ها