دلگرم
امروز: دوشنبه, ۱۹ آذر ۱۴۰۳ برابر با ۰۶ جمادى الآخر ۱۴۴۶ قمری و ۰۹ دسامبر ۲۰۲۴ میلادی
مروری بر زندگینامه حضرت زینب کبری (س) و فضایل اخلاقی ایشان
10
زمان مطالعه: 9 دقیقه
حضرت زینب (س) خواهر بزرگوار امام حسین (ع) و امام حسن (ع) است. ایشان در واقعه کربلا حضور داشتند و با صبر و استقامت درس بزرگی به امت دادند. با ما همراه باشید تا شما را با زندگی این بانوی بزرگوار آشنا کنیم.

آشنایی با زندگی حضرت زینب (س)

ولادت حضرت زینب (س)

زندگینامه حضرت زینب (س) موضوع مورد بحث ماست. زینب دختر امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) است. معروف‌ ترین نام وی زینب است که در لغت، به معنای «درخت نیکو منظر وخوشبو» آمده و معنای دیگر آن «زینت پدر» است.

حضرت زینب (س) در ۵ جمادی‌ الاول سال پنجم در مدینه متولد شد. این روز در ایران روز پرستار نامگذاری شده است.

بر اساس روایات متعدد، نام‌ گذاری حضرت زینب (س)، توسط پیامبر اسلام (ص) صورت گرفت. گفته شده است که جبرئیل از سوی خداوند این نام را به پیامبر (ص) رسانده است.

در کتاب «الخصائص الزینبیة» آمده است پیامبر (ص) او را بوسید و فرمود: «حاضران امّتم، غایبان را از کرامت این دخترم زینب آگاه کنند؛ همانا او مانند جده‌ اش خدیجه است.

القاب حضرت زینب (س)

برای وی، القاب فراوانی نقل شده است، همانند عقیله بنی هاشم، عالمه غیرمعلَّمه، عارفه، موثّقه، فاضله، کامله، عابده آل علی، معصومه صغری، امینةاللّه، نائبةالزهرا، نائبةالحسین، عقیلة النساء، شریکة الشهداء، بلیغه، فصیحه، و شریکةالحسین.

وی را به سبب سختی‌ های بسیاری که در زندگی دید (درگذشت جدش پیامبر (ص)، درگذشت و سختی‌ های مادرش، شهادت پدرش امیرالمؤمنین (ع)، شهادت برادرش امام مجتبی(ع)، فاجعه کربلا و شهادت برادرش امام حسین (ع) و دو فرزندش و دیگر بستگان و سایر شهدا و به اسارت رفتن در کوفه و شام) ام المصائب نیز لقب داده‌ اند.

زندگینامه حضرت زینب/خلاصه زندگینامه حضرت زینب

همسر و فرزندان حضرت زینب (س)

زینب سال ۱۷ق. با عبدالله بن جعفر ازدواج کرد. در برخی منابع از چهار پسر به نام‌ های: علی، عون، عباس، محمد و یک دختر به نام ام کلثوم به عنوان فرزندان زینب و عبدالله نام برده شده است.

مشهور است که مادر دو تن از شهدای کربلا (فرزندان عبدالله بن جعفر؛ عون و محمد)، حضرت زینب بوده است. اما برخی از منابع تاریخی عون را فرزند حضرت زینب و محمد را فرزند خوصا بنت حفصه بن ثقیف دانسته‌اند. شاخه‌ای از فرزندان علی «زینبیون» خوانده شده‌اند.

معاویه برای فرزندش یزید از ام کلثوم خواستگاری کرد ولی امام حسین (ع) او را به همسری پسر عمویش قاسم بن محمد بن جعفر بن ابی‌طالب درآورد.

علم و سخنوری حضرت زینب (س)

در زندگینامه حضرت زینب (س) لازم به ذکر است که سخنان و خطبه‌ های وی در کوفه و همچنین در دربار یزید، که همراه با استدلال به آیات قرآن بود، بیانگر دانش او است. وی احادیثی از مادرش حضرت زهرا (س) نقل کرده است. محمّد بن عمرو، عطاء بن سائب، فاطمه بنت الحسین از وی حدیث نقل کرده‌اند.

زینب هنگام حضور امیرالمؤمنین (ع) در کوفه برای زنان آنجا تفسیر قرآن ارائه می‌داد. سخنوری وی برای شنوندگان یادآور خطبه‌های پدرش امیرالمؤمنین (ع) بوده است. سخنانش در کوفه و مجلس یزید و نیز گفتگوهای وی با عبیدالله بن زیاد، بی‌ شباهت به خطبه‌ های امام علی (ع) و خطبه فدکیه مادرش زهرا (س) نیست.

خطبه های حضرت زینب در شام/اخلاق حضرت زینب

حضرت زینب (س) در واقعه کربلا

از جمله حوادث خونبار و دردناک اجتماعی ـ سیاسی تاریخ اسلام، حادثه جانسوز کربلاست که از سویی نشان دهنده نقطه اوج روح و تعالی انسان است و از سوی دیگر نمایانگر فرود روح آدمی در پَست ترین دَرکات.

نهضت عاشورا یک نهضت ارزشی بر علیه ضد ارزش ها بود که اگر به وقوع نمی پیوست، با طرحهایی که بنی امیه ریخته بودند، دیگر اثری از ارزش های اسلامی و انسانی باقی نمی ماند.

در این بخش از زندگینامه حضرت زینب لازم به ذکر است که در این رویداد عظیم، همه گونه طبقات اجتماعی از آزاد و بنده، پیر و جوان و کودک، و مرد و زن سهیم بوده و هر کدام نقش به سزایی ایفا کرده اند. در این میان، نقش برخی از زنان به خصوص حضرت زینب علیهاالسلام بسیار حسّاس و مهم بوده است.

زینب علیهاالسلام از همان ابتدای ورود به کربلا حضوری فعّال و سازنده داشت، امّا آنچه که به این حضور، جلوه دیگری می بخشد و آن را پُر رنگ تر می سازد نقش ویژه آن حضرت بعد از واقعه عاشورا است که به همراه زنان دیگر در دو مرحله رهبری کاروان اُسرا و تبلیغ دین و ترویج عاشورا به تصویر کشیده شده است.

حضرت زینب (س) در کوفه

بعد از عاشورا، اسیران را به کوفه بردند و در آنجا با وضع دلخراشی گرداندند. در بدو ورود به کوفه، زینب (س) برای حاضران خطبه‌ای خواند به طوری که همه تحت تاثیر آن قرار گرفتند.

حذیم بن شریک الاسدی درباره خطبه حضرت زینب (س) می‌گوید: «در این روز، من به زینب دختر علی (ع) نگریستم. سوگند به خدا ! کسی را مانند زینب، در سخنوری توانا ندیدم؛

چنانکه گویی از زبان امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (ع) سخن می‌گوید. بر مردم نهیب زد: خاموش باشید ! با این نهیب، نه تنها آن جماعت انبوه ساکت شدند، بلکه زنگ شتران نیز از صدا افتاد!»

حضرت زینب (س) با خطابه خود، هیجانی شدید در کوفه ایجاد کرد و وضع روحی مردم دگرگون شد. راوی می‌گوید: «پس از خطبه دختر علی (ع)، مردم کوفه شگفت زده دست‌ها را به دندان می‌گزیدند.»

در پایان خطبه، آشوبِ شهر و قیام علیه حکومت احساس می‌شد، از این روی، فرمانده نیروهای نظامی برای جلوگیری از انقلاب علیه ستمگران، اسیران خاندان پیامبر (ص) را به دار الاماره مرکز حکومت عبیدالله بن زیاد فرستاد.

حضرت زینب (س) همراه با اسرا وارد دار الاماره کوفه شد، و در آنجا با عبیدالله بن زیاد حاکم کوفه به مناظره و گفتگو پرداخت. سخنان حضرت زینب (س) بر مردم اثری عمیق گذارد و خاندان اموی را رسوا ساخت، سپس عبیداللّه دستور زندانی کردن آنان را صادر کرد.

خطبه حضرت زینب (س) و نیز سخنان امام سجاد (ع) و ام کلثوم و فاطمه بنت الحسین در کوفه و دارالاماره و نیز اعتراض‌های عبدالله بن عفیف ازدی و زید بن ارقم به مردم کوفه جرئت بخشید و زمینه قیام برضد حکومت ظلم را فراهم ساخت.

وفات حضرت زینب/شهادت حضرت زینب

حضرت زینب (س) در شام

حضرت زینب (س) خطاب به یزید فرمودند: به زودی آنکه تو را بر این مسند نشانده و گردن مسلمانان را زیر فرمان تو کشانده، خواهد دانست که زیانکار کیست و خوار و بی‌یار چه کسی است.

در آن روز، داور، خدا و دادخواه، مصطفی و گواه برتو، دست و پاست. اما‌ ای دشمن و دشمن زاده خدا ! من هم اکنون تو را خوار می‌دارم و سرزنش تو را به چیزی نمی‌شمارم، اما چه کنم که دیده‌ها گریان است و سینه‌ها بریان.

و دردی که از کشته شدن حسین (ع) به دل داریم، بی‌ درمان. سپاه شیطان [یعنی عبیدالله بن زیاد و سپاهیان او]، ما را به جمع سفیهان [یعنی یزید و کسان او] می‌فرستند تا مال خدا را به پاداش هتک حرمت خدا بدو دهند.

این دست جنایت است که به خون ما می‌آلایند و گوشت ماست که زیر دندان می‌خایند و پیکر پاک شهیدان است که گرگان بیابان از هم می‌ربایند. اگر ما را به غنیمت می‌گیری، غرامت خود را می‌گیریم، در آن روز، جز کرده زشت، چیزی نداری.

خطبه حضرت زینب (س) در شام

پس از واقعه کربلا، یزید از عبیداللّه خواست تا کاروان حضرت زینب (س) را همراه سرهای شهیدان به شام بفرستد. خاندان امام حسین (ع) به سوی شام راهی شدند.

موقعیت حکومت یزید هنگام ورود اسرا به شام بسیار محکم بود. شهری که مردم آن سال‌ها بغض خاندان علی (ع) را داشتند؛ چرا که سال‌ها تبلیغات دودمان ابوسفیان را شنیده بودند.

بنابراین، شگفت انگیز نیست که «هنگام ورود اهل بیت پیامبر (ص) در شام، مردم لباس‌های نو برتن کردند و شهر را زینت دادند و نوازندگان مشغول نواختن شدند و شادمانی چنان مردم را فرا گرفته بود که گویا شام یکپارچه غرق در سرور است.»

ولی قافله اسیران در مدتی کوتاه، شرایط را به نفع خویش عوض کرد. خطابه‌های حضرت زینب و زین العابدین (ع) در شام و در آن جنایت‌های بنی امیه را آشکارا بیان کردند، از یکسو، دشمنی شامیان نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) را به علاقه و محبت بدل نمود و از سوی دیگر، خشم عمومی را متوجه یزید ساخت.

یزید مشاهده کرد که کشتن امام حسین (ع) به جای آنکه موقعیت او را بهتر کند، ضربه‌ های کوبنده‌ای بر پایه‌های حکومتش وارد آورد.

سیره اخلاقی حضرت زینب (س)

زینب علیها السلام که حضور هفت معصوم را درک کرده، در تمامی ابعاد ولایت مداری (معرفت امام، تسلیم بی چون و چرا بودن، معرفی و شناساندن ولایت، فداکاری در راه آن و) . . . سر آمد است. زینب علیها السلام به خوبی درس ولایت مداری را از مادر فرا گرفت و آن را به زیبایی در کربلا به عرصه ظهور رساند.

او پیوسته یاور غمدیدگان و پناه اسیران بود، او حتی تسلی بخش دل امام سجاد علیه السلام بود، آن جا که می‏گفت: «لا یجز عنک ما تری، فو الله ان ذلک لعهد من رسول الله الی جدک وابیک وعمک: [ای پسر برادر !] آن چه می‏بینی (شهادت پدر) تو را بی تاب نسازد. به خدا سوگند ! این عهد رسول خدا از جد و پدر و عمویت می ‏باشد.

او سختی‏ ها و تازیانه‏ ها را به جان خود می‏ خرید و نمی‏ گذاشت ‏بر بازوی کودکان اصابت کند.

وفات و مرقد مطهر حضرت زینب (س)

نظر معروف این است که آن حضرت پس از شهادت امام حسین علیه ‏السلام بیش از یک سال و نیم زندگی نکرد و در 15 رجب سال 62 هجری قمری، در 56 سالگی از دنیا رفت و مرقد مطهر ایشان در سوریه می باشد.

زندگینامه کامل امام سجاد (ع) امام چهارم شیعیان

خلاصه ای از زندگینامه امام رضا (ع) و آشنایی با اخلاق ایشان

زندگینامه بانوی دو عالم حضرت فاطمه زهرا (س)



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.6 از 5 (10 رای)  

۲ دیدگاه

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید

تارا | ۴ ماه پیش
یازینب شیر زن تاریخ
0
0
خوبه | ۱ سال پیش
به به
0
1

hits