آداب و اعمال سحری ماه رمضان چیست ؟
اعمال سحر ماه رمضان موضوع مورد بحث ماست. از قدیم گفته‌اند سحرخیز باش تا کامروا شوی و مردم ما نیز این مثل گوهربار را سرمشق زندگی خود قرار داده‌اند تا با سحرخیزی در زندگی دنیوی و اخروی خود پیروز باشند.
چراکه انسان سحرخیز آرامش بیشتر دارد و سحرخیزی باعث می‌شود در زندگی دنیوی درهای رحمت خداوند به روی انسان بازتر شود و با خواندن نمازهای پنج‌گانه و اعتقاد به اصول اسلامی در زندگی اخروی نیز پُربارتر خواهد بود.
معمولاً سحرگاهان بعضی از مردم در خواب و استراحت هستند و از فیض سحرخیزی محروم هستند اما ماه مبارک رمضان دریچه توفیق سحرخیزی را به روی همه به ویژه روزه‌داران می‌گشاید و مقدمه‌ای برای درک بهتر سحرخیزی در دیگر ایام زندگی می‌شود.
اما آن‌چه که خیلی مهم است در مورد اهمیت سحرخیزی از منظر قرآن کریم است که با تدبر در آیات قرآن می‌توان به اهمیت آن دست پیدا کرد، آیاتی مانند آیه ۳۴ سوره مبارکه الرحمن، آیه ۱۷ سوره مبارکه آل‌عمران، آیه ۵ سوره مبارکه قدر، آیات یک و ۲ سوره مبارکه فجر، آیات ۷۸و۷۹ سوره مبارکه اسراء، آیات ۱۷ و ۱۸ سوره مبارکه زاریات و ...
که این آیات نشان می‌دهند بیداری در سحرگاهان، عبادت، دعا و استغفار در این زمان از صفات متقین، مورد سفارش خداوند، شیوه نیکوکاران تقوا پیشه و مایه دستیابی به بهشت است.
اعمال سحر ماه رمضان چیست ؟
آشنایی با برگزیده ترین اعمال سحر ماه رمضان
1. اعمال سحرگاهان ماه رمضان: تسبیح
تَسْبیح، اصطلاحی قرآنی و بسیار رایج در فرهنگ اسلامی، به معنای تنزیه و تقدیس خداوند است. در آداب اسلامی، تسبیح بیشتر ناظر به ذکر«سبحان الله» است، اما در کاربرد عام، اذکار دیگر مانند تکبیر، تهلیل و حمد را نیز شامل می‌شود.
شاخص آن تسبیحات اربعه، از اذکار واجب نماز است که هر ۴ ذکر را شامل است. خداوند در آیه ۵۵ سوره مبارکه غافر می‌فرماید: وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ بِالْعَشِیِّ وَ الْإِبْکار. و به سپاس پروردگارت شامگاهان و بامدادان ستایشگر باش.
در تفسیر آمده است که مقصود از الإبکار همان بین الطلوعین است و یا در آیه ۴۲ سوره مبارکه احزاب می‌فرماید: وَسَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَأَصِیلًا. یعنی «و صبح و شام او را به پاکى بستایید.»
فضیلت ذکر و تسبیح در سحر ماه رمضان
2. استغفار یکی از اعمال سحر
استغفار اصطلاحی قرآنى و به معنى درخواست آمرزش از خداوند است که یکی از اعمال سحر ماه رمضان به شمار می رود. قرآن کریم در سوره الذاریات در توصیف متّقین می‌فرماید: «وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُون» یعنی متّقین در سحرگاهان طلب مغفرت می‌کنند.
در سوره آل عمران هم در توصیف متّقین، آنجا که خصوصیات آن‌ها را بیان می‌کند، می‌فرماید: «وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحارِ».
اهمیت استغفار در ماه رمضان
3. طلب حاجت هنگام سحری ماه رمضان
از پیغمبر اکرم (ص) روایت است که می‌فرمودند: «قسم به آن موجودی که جان منِ پیغمبر، در دست قدرت او است، دعای فرد در «ما بین الطلوعین» در برآوردن حاجات و برطرف کردن نیازها، مؤثرتر است از کسی که به دنبال تجارت می‌رود و با مال خودش در زمین به دنبال درآمد است.»
روایت دیگری نیز از امام باقر (ع) است که حضرت فرمود: «بر شما باد به دعا در سحر ! چرا که در این ساعت، درهای آسمان باز می‌شود؛ و در این زمان روزی‌ها تقسیم می‌شود و حاجت‌های بزرگ در این زمان برآورده می‌شود.»
فضیلت دعا کردن هنگام سحر ماه رمضان
4. خواندن ادعیه وارده هنگام سحر
از میان ادعیه، قرائت دعای سحر و ابوحمزه ثمالی و از میان سوره‌های قرآن، سوره‌ی مبارکه ی قدر در این ساعات سفارش شده است. در روایت است که هیچ مؤمنی روزه نمی گیرد و در هنگام سحری و افطار سوره قدر را نمی خواند، مگر اینکه میان این دو وقت، مانند کسی است که در راه خدا به خون خود آغشته باشد.
اهمیت قرائت دعای سحر
5. خوردن سحری ماه رمضان
علاوه بر اینها سحرخیزی و پرداختن به نماز و دعا نباید ما را از خوردن سحری بازدارد. پیامبر اعظم (ص) فرمود: «سحری بخورید که در آن برکت است و نیز فرمود مستحب است که در ماه رمضان سحری خورده شود اگرچه یک دم آب خوردن باشد.»
همچنین ایشان می‌فرمایند: «در خوردن سحری، برکت است و خدای را فرشتگانی است که بر استغفارکنندگان در سحرگاهان و بر کسانی که سحری می خورند صلوات و درود می فرستند.»
دعا کنیم که خداوند درک فضیلت سحر را در وجود ما قرار دهد و رخوت و کسالت را از تنمان بیرون کند؛ چنانکه در دعای روز هجدهم ماه مبارک رمضان می‌خوانیم: اَللَّهُمَّ نَبِّهنی فیهِ لِبَرَکاتِ اَسحارِهِ؛ وَ نَوِّر فیهِ قَلبی بِضِیآءِ اَنوارِهِ وَخُذ بِکُلِّ اَعضآئی اِلَی اتِّباعِِ آثارِهِ بِنُورِکَ یا مُنَوِّرَ قُلُوبِ العارِفینَ.
خداوندا در این روز مرا از برکت‌های سحرگاهان آن آگه ساز و دلم را به پرتو روشنایی آن روشن فرما و همه اعضایم را به پیروی از آثارش به کار گیر، به حق نورت ای روشنی بخش دل عارفان.
نکاتی درمورد اعمال ماه رمضان
- بعد از هر فریضه ی واجب قرائت دعای اللهم ارزقنی حج بیتک الحرام فی عامی… مستحب است.
- بعد از هر فریضه‌ی واجب، مستحب است خواندن دعای یاعلیُ یاعظیمُ یاغفورُ یارحیمُ انت الرَّبُّ العظیم.
- بنا بر فرمایش حضرت ختمی مرتبت، هرکس دعای اللهم ادخل علی اهل القبور… را بعد از هر نماز واجبی بخواند حق تعالی گناهان او را می‌آمرزد.
- بهترین اعمال شب‌ها و روزهای ماه مبارک رمضان قرائت قرآن است.
- در ماه مبارک رمضان هر سه روز یک ختم قرآن سنّت می‌باشد.
- در این ماه دعا، صلوات، استغفار و لااله‌الا‌الله بسیار باید گفت.
- دعاهای ماه مبارک رمضان و بخصوص هر شب دعای پرفیض افتتاح قرآئت شود.
- در هر شب ماه رمضان خواندن دو رکعت نماز با آدابی که در کتاب مفاتیح الجنان آمده است، مستحب است.
برگزیده ترین اعمال و آداب در ماه رمضان چیست ؟
دعای سحر،دعای سحر امام محمد باقر(ع)
