دلایل ترس از ازدواج یا گاموفوبیا (Gamophbia) چیست ؟

ترس از ازدواج یا گاموفوبیا چیست ؟

ترس از ازدواج یک ترس غیرطبیعی و پایداری است که درواقع به آن گاموفوبیا می‌گویند. فوبیا در اصطلاح روان‌پزشکی یک ترس پایدار از یک‌چیز مشخص است مثل فوبیای ارتفاع، فوبیای پرواز، فوبیای تنهایی و ... اختلال فوبیا در ازدواج هم وجود دارد به‌گونه‌ای که فرد حتی اگر بداند که آن ازدواج برایش تهدید ندارد و مشکلی برایش ایجاد نمی‌کند بازهم می‌ترسد، اما این مسئله تأثیرات زیادی را در زندگی فرد ایجاد می‌کند.

برخی تصور می‌کنند که با ازدواج فرد سامان می‌گیرد و یک رابطهٔ جدیدی را شروع می‌کند، اما دو دانشمند و روانشناس مشهور به نام "آلفرد بینه" و"راهب " معیار‌های استرسی ازدواج را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که ازدواج و شروع یک رابطه جدید به‌تن‌هایی می‌تواند یک عامل استرس‌زا باشد، اما بحث ما ترسی فراتر از این مسئله است به‌گونه‌ای فرد حتی می‌ترسد با عشق زندگی خود ازدواج کند.

ما برای تشخیص فوبیا باید مسائل دیگری همچون وسواس فکری را کنار بگذاریم. یکی از مواردی که در بیماری وسواس پیش می‌آید این است که فرد شک در انتخاب دارد و یکسری افکار به‌صورت ناخودآگاه به ذهنش وارد می‌شود که باعث اضطرابش می‌شود لذا وسواس فکری با گاموبیا متفاوت است و باید به این مسئله توجه داشت. گامو در اصلاح یونانی به معنای ازدواج است و فوبیا هم به معنای ترس پایدار از یک مسئله‌ای است.

در گاموفوبیا فرد ترس از متعهد شدن در یک رابطه دارد وعده‌ای از روانشناسان گاموفوبیا (ترس از ازدواج) را معادل ترس از مرگ تعبیر کرده‌اند.

اهمیت گاموفوبیا این است که بعد از مدتی عشق و علاقه فرد می‌تواند تغییر کند و به سمت تنفر رود و از این‌جهت لازم است که با این اختلال آشنا شویم و درصدد درمان آن برآییم.

دلایل ترس از ازدواج گاموفوبیا (Gamophbia)

ترس از ازدواج یکی از ترس‌های شایع، به ویژه در میان مردان است. مردان معمولاً به دلیل هراس از مقابله با خطرهای اجتماعی، مالی و شخصی ناشی از ازدواج از پذیرفتن این تعهد می‌ترسند. در این بخش به بررسی دلایل ترس از ازدواج می‌پردازیم.

1. فرار از احساس مسئولیت

فرار از مسئولیت به عنوان عامل مهم در ترس از ازدواج مطرح می‌شود. تفکر نادرستی است که تنها مشکلات اقتصادی زوجین را تنها عامل تعیین کننده برای فرار جوانان از مسئولیت پذیری بدانیم.

زیرا در کنار مشکلات اقتصادی، زوجین با مشکلات و نیازهای دیگر از جمله عاطفی، روحی، اعتقادی و زناشویی نیز درگیر می‌باشند. پذیرش نقش مادری و خانه داری برای دختران می‌تواند باعث ایجاد ترس در آنان و عدم تمایل برای ازدواج شود.

2. ترس از شکست عاطفی

رخدادها و وقایع ناخواسته و اضطراب‌آوری که تصویری منفی از ازدواج در ذهن افراد ایجاد می‌کند، نیز یکی از دلایل ترس از ازدواج است.

جدایی والدین در دوران کودکی، سوءاستفاده والدین، شاهد دعوا و جر و بحث والدین یا دیگر زوج‌های متاهل بودن، سابقه شکست در ازدواج، خیانت دیدن از نامزد یا همسر قبلی یا شنیدن درباره ازدواج‌های ناموفق از اتفاقاتی است که به ازدواج هراسی دامن می‌زند.

3. افسردگی

ترس از تعهد و ازدواج گاهی در افسردگی ریشه دارد. شاید فردی قلباً خواستار ازدواج باشد، اما فکر پذیرفتن این تعهد او را مضطرب و هراسان کند.

کمبود اعتماد به نفس، رضایت نداشتن از خود، خود را فاقد جذابیت جنسی دانستن و انواع دیگر افسردگی باعث فرار فرد از ازدواج و تعهد می‌شود.

4. شخصیت درونگرا و اجتنابی

برای افراد درونگرا و کسانی که دارای شخصیت اجتنابی هستند مواجه شدن با خانواده و روابط جدید ترسناک است.

این فرد همیشه برای خود خلوتی داشته که اکنون با ورود فرد جدید به زندگی این خلوت شکسته خواهدشد. برای حفظ تنهایی و خلوت خود از ازدواج سر باز می‌‌زند.

5. ترس از بازماندن از اهداف

گاهی ترس از ازدواج به دلیل نگرانی از بازماندن اهدافی مانند پیشرفت در تحصیلات، رشته ورزشی، شغل و… است.

فرد با این تصور که با قبول مسئولیت‌های جدید بعد از ازدواج فرصت کافی برای رسیدن به اهداف خود را ندارد ازدواج را به تاخیر می‌اندازد.

6. ترس از صمیمیت

یک پسر در طی بلوغ روانی و رسیدن به استقلال روانی نیازمند آن است که از مادر خود فاصله بگیرد و وابستگی‌های خود را نسبت به او به حداقل برساند تا توسط پدر و عموهایش به عنوان یک مرد پذیرفته شود.

این فرآیند استقلال روانی باعث می‌شود که مردان یک حد صمیمیت برای خود تعیین کنند و به صورت ناخودآگاه خود را از تمام زنان بی نیاز بدانند.

7. مهیا نبودن بستر مناسب جهت شناخت جوانان از یکدیگر

تا زمانی که جوانان نتوانند به نحو منطقی، شناخت کافی و همه جانبه از طرف مقابل خود کسب کنند، به راحتی نمی‌توانند تصمیم قاطعانه‌ای برای ازدواج بگیرند و ترجیح می‌دهند در همان کابوس مجردی و ترس از ازدواج به سر ببرند.

8. بالا بودن هزینه‌های ازدواج

بالا بودن هزینه‌های ازدواج و طلب جهیزیه‌های سنگین از خانواده دختر، برگزاری مراسم ازدواج در تالارهای باشکوه یکی از دلایل ترس جوانان از ازدواج می‌باشد.

وقتی جوان احساس می‌کند به خاطر بهره‌مند نبودن از شرایط غنی مالی نمی‌تواند هزینه‌های مراسم مجلل خانواده‌ی همسر خود را بپردازد، منصرف می‌شود.

9. مهریه‌های سنگین

یکی دیگر از عواملی که باعث ترس جوانان از ازدواج می‌شود، بالا بودن مهریه‌های سنگین دختران است. گروهی از خانواده‌ها بالا بودن مهریه را نمادی از لیاقت و عزت می‌دانند.

این خانواده‌ها به دلیل مقید بودن به سنت مهریه‌های سنگین، شرایط دشواری برای جوانان به وجود می‌آورند. جوانان با تصور چگونگی پرداختن این مهریه‌ های سنگین در آینده نسبت به ازدواج بدبین می‌شوند.

10. دلبستگی‌های فردی

بعضی از پسران فکر می‌کنند که با ازدواج کردن نسبت به مادر خود بی‌توجهی کرده‌اند و آنها را نادیده گرفته‌اند.

همچنین همسر آنان مانند مادرشان با آنها رفتار نخواهند کرد و باید زیر بار مسئولیت بروند به همین دلیل از ازدواج دوری می‌کنند. این وابستگی می‌تواند در دختران هم وجود داشته باشد.

11. ترس از تعهد

برخی از جوانان تصور می‌کنند که در صورت ازدواج نکردن می‌توانند با افراد مختلفی رابطه داشته باشند.

اما ازدواج برای آنان یک تعهد طولانی مدت به یک نفر است که مانع داشتن روابط متعدد می‌شود به همین دلیل تمایلی برای ازدواج ندارند.

12. منتظر گزینه‌های بهتر ماندن

چه دختر و چه پسر ممکن است با فردی آشنا شوند که تصور می‌کنند توانایی خوشبخت کردن آنها را تا حدودی دارد. اما با ترس از اینکه ممکن است در آینده گزینه مناسب‌تری برای آنها پیدا شود چنین افرادی را نادیده می‌گیرند و یا به آنها جواب منفی می‌دهند.

13. ترس از خیانت

گاهی اوقات افراد ممکن است شاهد خیانت در اطرافیان باشند و یا به آنها خیانت شده باشد. در چنین شرایطی فرد دچار وسواس فکری خواهد شد و ترس از خیانت مانع ازدواج او می‌شود.

همچنین در برخی از افراد داشتن روابط دوستی با یکدیگر احساس تردید نسبت به وفاداری طرف مقابل در زندگی مشترک آینده به وجود می‌آورد.

علت ایجاد اختلال گاموفوبیا

جالب است بدانید که مسائل ژنتیکی، ارثی و حتی در بعضی از بیماری‌ها مثل اختلال غدد فوق کلیوی که در آن هورمون‌های اضطرابی تغییر پیدا می‌کند، می‌تواند مستعد کننده این اختلال باشد.

همچنین روابط آسیب‌زا از ازدواج قبل می‌تواند باعث ترس شدید از ازدواج شود به این صورت که ممکن است فرد در روابط قبلی مورد سوءاستفاده روانی، عاطفی و احساسی قرارگرفته باشد لذا عوامل خارجی هم می‌تواند این اختلال را تشدید کند.

علائم و تشخیص گاموفوبیا (ترس از ازدواج)

تشخیص گاموفوبیا در افراد در دوران آشنایی یکی از مسائل مهمی است که باید به آن توجه داشت. اگرچه قبل از ازدواج افراد با آشنایی قبلی و جلسات گفتگو و مشاوره قبل از ازدواج با یکدیگر آشنا می‌شوند، اما برخی از اختلالات و رفتار‌ها به‌راحتی قابل‌شناسایی نیستند.

مثل اختلال گاموفوبیا. به همین دلیل است که ما مشاهده می‌کنیم برخی افراد بعد از مدت طولانی آشنایی و ایجاد دل‌بستگی متوجه می‌شوند که طرف مقابلشان ترس شدیدی از ازدواج دارد و به همین خاطر طول دوران آشنایی را طولانی می‌کند.

البته علائمی وجود دارد که با شناخت این علائم تا حدی می‌توانید به وجود چنین اختلالی در فرد مقابلتان پی ببرید:

اگر فرد مقابلتان با مطرح‌شدن و صحبت درباره ازدواج وحشت‌زده می‌شود؛ حتی اگر مشاهده می‌کنید فرد اجازه صحبت کردن درباره ازدواج را هم نمی‌دهد و به‌طور مداوم از این مسئله اجتناب می‌ورزد یعنی احتمالاً طرف مقابل به گاموفوبیا مبتلا است.

علاوه بر این موارد ممکن است یکسری از علائم جسمی هم ایجاد شود چراکه وقتی این افراد با مسائل اضطرابی مثل ازدواج روبرو می‌شوند، مرکز اضطراب مغز فعال‌شده که در این صورت علائم جسمانی همچون تنگی نفس، گریه کردن، تعریق، حالت تهوع و سرگیجه را به همراه خواهد داشت.

خوب است که در دوران نامزدی و دوران آشنایی به این مسائل توجه شود چراکه همان‌طور که اشاره کردیم مبتلایان به اختلال گاموفوبیا در صورت ازدواج، عشق و علاقه‌شان به تنفر تبدیل می‌شود و این می‌تواند زندگی هر دو طرف را به نابودی بکشاند.

نشانه‌های ترس از ازدواج

از علائم اصلی ترس از ازدواج در مردان و زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ترس شدید و غیرمنطقی از تعهد و ازدواج: در این حالت حتی ترس از ازدواج یا دیدن ازدواج دیگران به ترس دامن می‌زند.
2. اجتناب کامل از ازدواج یا بحث‌ها و وقایع مربوط به آن
3. حملات عصبی، پرخاشگری و بدخلقی کردن در زمان مطرح شدن موضوع ازدواج
4. فردی که از تعهد ازدواج می‌ترسد، می‌داند که این ترسش غیرمنطقی است، اما قادر به کنترل آن نیست.
5. اعتماد به نفس و عزت نفس پایین

آیا اختلال گاموفوبیا قابل‌درمان است ؟

اگر یکی از طرفین متوجه شود که طرف مقابل ترس ناخودآگاه از ازدواج دارد می‌تواند به روان‌درمانگر مراجعه کند. گاموفوبیا یک بیماری جدی و درعین‌حال قابل‌درمان است، ولی با یکی دو جلسه قابل‌درمان نیست و به حداقل یک- دو ماه زمان نیاز دارد؛ راه‌های متفاوتی برای درمان گاموفوبیا وجود دارد که ما به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

اولین مرحلهٔ درمان، روان‌درمانی است که در این مرحله فرد درباره افکار نگران‌کننده‌اش صحبت می‌کند؛ لازم است که در جلسات روان‌درمانی صادقانه صحبت کرد تا دوره درمان آسان شود.

درمان مؤثر دیگری که برای رفع این اختلال وجود دارد هیپنوتیزم‌های عمیق است و سومین روش برای درمان اختلال گاموفوبیا، رفتاردرمانی است که در این جلسات فرد را با شرایط مشابه ازدواج مواجهه می‌کنند تا فرد به‌مرور بتواند خود را با آن افکار منطبق کند.

این‌ها روش‌هایی است که در صورت مداومت می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی در افراد داشته باشد و بهبودی کامل را حاصل کند؛ بنابراین باید توجه داشت که این بیماری نیاز به درمان دارد و در صورت عدم درمان می‌تواند آثار روانی عمیقی را در زندگی بر جا بگذارد، اما تأکید می‌کنم که این اختلال قابل‌درمان است و فرد می‌تواند بعد از درمان ازدواج کند و زندگی خوبی داشته باشد.

بیشتر بخوانید :

چگونه میتوان با فوبیا یا بحران سن ۳۰ سالگی مبارزه کرد

همه چیز در مورد بیماری فوبیا (phobia) و روش های درمان آن

آشنایی کامل با ترایپوفوبیا (ترس از سوراخ های کوچک)