8 ویژگی افرادی که اخلاق حرفه‌ای دارند

اخلاق حرفه ای چیست؟ همه چیز در مورد اخلاق حرفه ای

یکی از عمده ترین دغدغه های مدیران کارآمد در سطوح مختلف، چگونگی ایجاد بسترهای مناسب بـرای عوامل انسانی شاغل در تمام حرفه ها است تا آنها با حس مسئولیت و تعهد کامل به مسایل در جامعه و حرفه خود به کار بپردازند و اصول اخلاقی حاکم بر شغل و حرفه خود را رعایت کنند. مبحث اخلاق حرفه ای به این دغدغه پاسخ داده است.

مجموعه‌ای از قوانین که در وهله اول از ماهیت حرفه و شغل به دست می آید.
اخلاق حرفه ای، یک فرایند تفکر عقلانی است که مجموعه ای از کنش ها و واکنش های اخلاقی پذیرفته شده است که از سوی سازمان ها و مجامع حرفه ای مقرر می شود تا مطلوب ترین روابط اجتماعی ممکن را برای اعضای خود در اجرای وظایف حرفه ای فراهم آورد.
رفتاری متداول در میان اهل یک حرفه است.
مدیریت رفتار وکردار آدمی هنگام انجام‌دادن کارهای حرفه‌ای است.

هدف آموزش اخلاق حرفه ای

محقق کردن این امر است که در سازمان چه ارزش هایی را چه موقع باید حفظ و اشاعه نمود.
تصحیح و تقویت انگیزش
ارتقاء مهارت
افزایش توان وتحول نگرش

مبانی اخلاق حرفه ای و انتظارات اجتماعی

وفاداری
احساس مسؤلیت اجتماعی
صداقت و راستگویی
انصاف و برابری
امانت داری

ویژگی های افرادی که اخلاق حرفه‌ای دارند:

مسئولیت‌پذیری

در این مورد فرد پاسخ‌گوست و مسئولیت تصمیم‌ها و پیامدهای آن را می پذیرد؛ سرمشق دیگران است؛ حساس و اخلاق‌مند است؛ به درستکاری و خوشنامی در کارش اهمیت می دهد؛ برای ادای تمام مسئولیت‌های خویش کوشاست و مسئولیتی را که به عهده می گیرد، با تمام توان و خلوص نیت انجام می دهد.

برتری جویی و رقابت‌طلبی

در تمام موارد سعی می کند ممتاز باشد؛ اعتماد به نفس دارد؛ به مهارت بالایی در حرفه خود دست پیدا می کند؛ جدی و پرکار است؛ به موقعیت فعلی خود راضی نیست و از طرق شایسته دنبال ارتقای خود است؛ سعی نمی کند به هر طریقی در رقابت برنده باشد.

صادق بودن

مخالف ریاکاری و دورویی است؛ به ندای وجدان خود گوش فرا می دهد؛ در همه حال به شرافت‌مندی توجه می کند؛ شجاع و با شهامت است.

احترام به دیگران

به حقوق دیگران احترام می گذارد؛ به نظر دیگران احترام می گذارد؛ خوش‌قول و وقت‌شناس است؛ به دیگران حق تصمیم‌گیری می دهد؛ تنها منافع خود را مرجح نمی داند.

رعایت و احترام نسبت به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی

برای ارزش‌های اجتماعی احترام قائل است؛ در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت می کند؛ به قوانین اجتماعی احترام می گذارد؛ در برخورد با فرهنگ‌های دیگر متعصبانه عمل نمی کند.

عدالت و انصاف

طرفدار حق است؛ در قضاوت تعصب ندارد؛ بین افراد از لحاظ فرهنگی، طبقه اجتماعی و اقتصادی، نژاد و قومیت تبعیض قائل نمی‌شود.

همدردی با دیگران

دلسوز و رحیم است؛ در مصائب دیگران شریک می شود و از آنان حمایت می کند؛ به احساسات دیگران توجه می کند؛ مشکلات دیگران را مشکل خود می داند.

وفاداری

به وظایف خود متعهد است؛ رازدار دیگران است؛ معتمد دیگران است.

اخلاق حرفه ای در کار

وظایف مدیران در اخلاقی کردن سازمان

• ارزشیابی عملکرد‌های اخلاقی کارکنان.
• اخلاقی کردن هدف‌های سازمان.
• اشاعه ارزش‌ها و مسائل اخلاقی در سازمان.
• اخلاق‌ورزی در زندگی شخصی.
• اهمیت دادن به اخلاق حرفه‌ای در شغل.
• برخورد عقلانی و روشمند در مواجهه با مشکلات اخلاقی پیش‌آمده در سازمان و اقدام برای برطرف کردن آن ها.
• عنایت خاص به آموزش اخلاق حرفه‌ای.
• تهیه و تدوین منشور اخلاقی مربوط به سازمان با مشارکت همه اعضای سازمان.

عوامل پایه‌ای اخلاق حرفه‌ای

خودمختاری حرفه‌ای اخلاق علمی

یک مدیر باید در حرفه خود مسائلی مانند صداقت، دقت، قابل اعتماد بودن، گشوده بودن به فضای انتقاد و ارزیابی، پرهیز از جزمیت، احترام به زیردستان و اطرافیان، توجه به حریم خصوصی و مسئله حفظ اسرار افراد را سرلوحه خویش قرار دهد.

خودفهمی حرفه‌ای

افراد تنها با فهم از کار و فعالیت حرفه‌ای خود، فلسفه آن و نسبتش با زندگی مردم است که به درک اخلاقی از آن نائل می آیند و در نتیجه، در مناسبات خود با طبیعت و جهان پیرامون خود، نوعی احساس درونی از تعهد به آن ارزش‌ها پیدا می کنند.

بی‌طرفی و عدم جانب‌داری

فردی که اخلاق حرفه‌ای را در زندگی شغلی ش به کار می گیرد، نباید جانب‌داری غیرعقلانی نسبت به منبعی که دارای صفات غیراخلاقی است نشان دهد.

فراتر رفتن از مفهوم معیشتی

زمانی که افراد در فعالیت و کسب‌ وکار حرفه‌ای خود از سطح گذران زندگی مادی فراتر می آیند، دست‌کم سه سطح دیگر از فعالیت‌های علم و فناوری برای آن ها معنا می یابد:

احساس کارآیی
اثربخشی و تولید کیفیت به عنوان ارزش افزوده
احساس خدمت به مردم و مفید واقع‌شدن
احساس رهاسازی از طریق بازتوزیع فرصت‌ها و نقد قدرت.

عوامل تأثیرگذار بر اخلاق حرفه‌ای

جنبه فردی

یعنی ویژگی ها و خصوصیات فردی، ارزش‌های مذهبی، ملاک‌های شخصی، عوامل خانوادگی، باورها و اعتقادات و شخصیت از جمله عوامل تأثیرگذار بر اخلاق حرفه‌ای از جنبه فردی هستند. مسلماً فردی که فاقد صلاحیت‌های اخلاقی شایسته از لحاظ فردی باشد، از معیار‌های اخلاق حرفه‌ای متناسبی نیز برخوردار نخواهد بود.

جنبه سازمانی

عواملی مثل رهبری، مدیریت، ارتباط با همکاران، ارتباط با زیردستان و فرادستان، نظام تشویق و تنبیه، انتظارات همکاران، قوانین و مقررات و رویه‌ها، جو و فرهنگ سازمانی در این حیطه قرار می گیرند. بدیهی است که نا مطلوب بودن عوامل مزبور، عامل تهدیدکننده اخلاق حرفه‌ای خواهد بود و بالعکس.

جنبه محیطی

عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و همچنین دیگر سازمان‌ها و عوامل رقابتی بین آنها، از جمله عوامل تأثیرگذار بر اخلاق حرفه‌ای است.

پیامد اخلاق در رفتار افراد و گروه ها

• موفقیت از اخلاق حرفه‌ ای سرچشمه می گیرد.
• اخلاق حرفه‌ ای از اعتماد آفرینی ایجاد می ‌شود.
• اعتماد آفرینی از پیش‌ بینی رفتار ایجاد می ‌شود.
• پیش‌ بینی رفتار از مستمر بودن و قانونمند بودن رفتار سرچشمه می گیرد.
• مستمر بودن و قانونمندی از مسئولیت ناشی می ‌شود
• مسئولیت از قانون و باورهای فرد شکل می ‌گیرد.