
حمدالله مستوفی ۶۸۰ سال پیش نوشته:"آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگتر است و درخت سرو در ایرانزمین مثل آن نیست !
سَرْو اَبَرکوه یکی از آثار طبیعی ملی ایران است.این درخت که در شهر ابرکوه (ابرقو) قرار دارد یکی از پیرترین موجودات زندهٔ دنیا است. محیط تنهٔ این درخت در روی زمین یازده و نیم متر است و بلندای آن بین ۲۵ تا ۲۸ متر برآورد شدهاست.دانشمند روس الکساندروف، عمر این سرو را بیش از ۶۰۰۰ سال و محققان ژاپنی سن آن را بیش از ۸۰۰۰ سال میدانند. برخی از افسانهها، کاشتن آن را به زرتشت و برخی نیز به یافث (پسر نوح) نسبت میدهند.سرو باشکوه ابرکوه از گونه سرو شیراز و از سروهای مدیترانه این درخت با نام علمی cuppresus sempervirens ای با ارتفاع ۲۵ متر میباشد. قطر تنه آن ۴/۵ متر بوده و بسیاری از دانشمندان و کارشناسان داخلی و خارجی از این درخت بهعنوان یکی از کهنسالترین درختان جهان یاد میکنند. الکساندر روف- دانشمند- عمر درخت را ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ سال برآورد کرده بود ولی پس از آن دانشمندان بازدید کننده روسی از ژاپن و روسیه عمر درخت را تا ۷ هزار سال تخمین زدهاند. این درخت دارای ارزش علمی، قدمت و زیبایی خارقالعادهای بوده و نیز بهعنوان میراث طبیعی ایران بعد از قله دماوند به ثبت رسیدهاست و هرساله بازدیدکنندگان فراوانی از داخل و خارج کشور را به خود جذب مینماید. با توجه به ارزشهای قابل توجه درخت و به منظور صیانت از این گنجینه ژنی ارزشمند برابر با مصوبه مورخ ۱۳۸۲/۱۲/۲۷ شورایعالی حفاظت محیط زیست سرو ابرکوه بعنوان اثر طبیعی ملی در زمره مناطق چهارگانه محیط زیست قرار گرفت. تا قبل از این مصوبه حفاظت و مدیریت سرو به عهده شهرداری ابرکوه بود و پس از آن مدیریت بر عهده اداره محیط زیست قرار گرفت.
نماد سرو به عنوان یکی از نمادهای مهم در ایران باستان شناخته میشود. در نگارهها و آثار باستانی مانند حجاریهای دوره هخامنشی در تخت جمشید، نماد درخت و بهطور خاص، سرو آورده شدهاست. در فرهنگ ایرانیان قدیم آمدهاست:» سرو به دلیل آن که درختی همیشه سبز است، همواره در ایران اهمیت خاصی داشتهاست و سرو ابرقو نیز که آن را سرو زرتشت مینامند، نمادی از همین امر بهشمار میرود. «در پارچه بافیهای ایران گونه ای گیاه، درخت و در واقع همان سرو خمیده که بعدها در فرهنگ ایرانی بته جقه نامیده شده، دیده میشود. مینیاتور بهترین مجال برای شناسایی این درخت کهنسال است که به شکلی منحصر به فرد در آثار هنرمندان این مرز و بوم جلوه کردهاست. سرو ابرقو، این نگین سبز کویر ایرانیان در تمامی جهان به عنوان نمادی از زندگی و زیبایی معرفی شدهاست. این درخت کهنسال که تاریخ بشر به آن مباهات میکند، از قبل از اسلام به یادگار باقی مانده و با سن زیادی که دارد با شادابی قابل قبولی در حاشیه شهر ابرکوه استقرار یافتهاست.
همه ما میدانیم درخت سرو همیشهسبز است و میتوان گفت که هیچگاه روی خزان را نمیبیند. علاوه بر این ویژگی برجسته، درخت سرو، مقاومت بسیار خوبی نیز در برابر خشکسالی داشته و در برابر طوفانها نیز مستحکم است، آنهم به حدی که تا روی زمین خم میشود، ولی هرگز کمر آن نمیشکند و استوار باقی میماند.در ادبیات فارسی و در توصیفاتی که بهطور معمول از معشوق صورت میگیرد به سراغ بلندقامتی ایشان رفته و وی را بسان سرو میدانند.
با وجود حصار کشی و حضور نگهبان در اطراف درخت، باز هم عدهای از مردم کوتهفکر از غفلت نگهبان و بازبودن حصار سوءاستفاده کرده و اقدامات تخریبی همچون یادگارینویسی بالارفتن از این درخت کهنسال که از قدیمیترین موجودات زنده ایران و جهان است را صورت میدهند.