وی در شب جمعه ۲۹ رمضان ۶۴۸، در شهر حله به دنیا آمد. نیاکان او از طرف پدر به اهالی مطهر میرسد و همچنین از طرف مادر با محقق حلی که دایی او بوده پیوند دارد.
او در خردسالی با راهنمایی پدرش برای یادگیری قرآن به مکتب رفت و خواندن و نوشتن را در مکتب آموخت، سپس مقدمات و ادبیات عرب و علوم فقه، اصول فقه، حدیث و کلام را نزد پدرش شیخ یوسف سدید الدین و داییاش محقق حلی آموخت. او در ادامه علوم منطق، فلسفه و هیئت را نزد استادان دیگرش به ویژه خواجه نصیر الدین طوسی فرا گرفت. پس از مرگ محقق حلی در سال ۶۷۶ قمری که مرجعیت شیعیان را برعهده داشت، شاگردان وی و دانشمندان حله پس از جستجوی فردی که شایستگی زعامت و مرجعیت شیعیان را داشته باشد، حلی را برای این امر مهم مناسب یافتند و او در ۲۸ سالگی زعامت و مرجعیت شیعیان را بر عهده گرفت. مرتضی مطهری او را نخستین کسی میداند که از کلمهٔ «مجتهد» در فقه شیعه استفاده کردهاست.
تاریخ دقیق ورود او به ایران مشخص نیست اما احتمالاً سالهای بعد از ۷۰۵ قمری بودهاست که او به دعوت الجایتو از پادشاهان سلسله ایلخانیان که حاکم بر ایران بودند، به ایران دعوت میشود.او با نفوذ زیاد در سلطان، وی را به برگزیدن مذهب شیعه دعوت میکند و پس از مناظراتی که با علمای بزرگ مذاهب چهارگانه اهل سنت برگزار میکند، سلطان مجاب میشود که مذهب شیعه را برگزیند و نام خود را از اولجایتو به سلطان محمد خدابنده تغییر میدهد و تشیع را در ایران رواج میدهد.
حلی پس از مرگ سلطان محمد خدابنده در سال ۷۱۶ قمری به شهر حله بازگشت و تا آخر عمر در آنجا اقامت کرد و سرانجام در ۲۱ محرم ۷۲۶ در سن ۷۸ سالگی درگذشت و در حرم علی بن ابیطالب به خاک سپرده شد.
دیدگاه ها