چرخش تخمدان یعنی چی ؟
چرخش تخمدان که نام علمی آن تورشن (tOrsiOn) است. این مشکل یک علت غیر شایع درد شکمی در خانم هاست. همچنین بعضی جراحی های اورژانسی که در حیطه زنان انجام می شود. به دلیل پیچ خوردگی تخمدان است و این بیماری باید سریع تشخیص داده شده و درمان شود .
البته نوع درمان، اورژانسی است به این دلیل که تاخیر در شروع درمان باعث از دست رفتن تخمدان مبتلا شده و هر چه درمان به تاخیر بیفتد احتمالی مرگ بیمار بالاتر میرود، به بیان ساده می توان گفت اگر بیمار به موقع مراجعه و درمان نشود ممکن است جان خود را از دست بدهد.
در نتیجه می توان گفت اگر به موقع بیمار را به بیمارستان انتقال دهند، می توان از به وجود آمدن مشکلاتی از این قبیل پیشگیری کرد.
فعالیت اصلی تخمدان چیست ؟
تخمدان دو فعالیت اصلی دارد یکی عمل تخمک گذاری و دیگری ترشح هورمون استروژن، اگر تخمدان در یک خانم به هر دلیلی از بین برود و عدم فعالیت داشته باشد، عوارض ناشی از کمبود هورمون استروژن در بیمار بروز پیدا می کند.
در ظاهر بیمار تغییراتی ایجاد می شود و باعث از دست رفتن جوانی و شادابی پوست می شود، گرگرفتگی، پوکی استخوان، خشکی واژن، اختلال در تخمک گذاری و حتی نازایی از دیگر عوارض عدم فعالیت تخمدان هاست.
علت چرخش تخمدان چیست ؟
اگر تخمدان دارای کیست بزرگ یا توده های خوش خیم و بدخیم باشد، احتمال پیچ خوردگی دور پایه خودش به صورت اتفاقی (هنگام ورزشی، فعالیت های سنگین و…) یا خود به خود وجود دارد.
تعداد پیچ خوردگی تخمدان در افراد متفاوت است در بعضی ها ممکن است یک یا دو دوراما در برخی از افراد ممکن است بیشتر از این تعداد تخمدان ها به دور خود پیچ بخورند.
این پیچ خوردگی باعث می شود که جریان خون وریدی و بعد شریانی تخمدان مختل شود و خون رسانی به تخمدان انجام نشود. تمام این مراحل گفته شده تورشن تخمدان یا همان پیچ خوردگی تخمدان نام دارد.
مصرف داروهای محرک تخمک گذاری، گاهی باعث به وجود آمدن کیست های بزرگ در شخص می شود. البته بعضی این کیست ها به مرور زمان طی چند ماه خود به خود رفع می شوند.
اما در مدت زمانی که کیست ها بزرگ هستند و هنوز رفع نشده اند باید مراقب باشیم، زیرا احتمالی پیچ خوردگی در این مواقع بالا است.
برای همین می توان گفت مشاهده این عارضه در افرادی که در تخمدانشان توده های خوش خیم یا بدخیم مثل کیست وجود دارد، بیشتر است.
تشخیص چرخش تخمدان
تشخیص چرخش تخمدان اغلب در اورژانس و توسط پزشک از روی دردهای شدید و ناگهانی بیمار داده میشود.
از آنجاییکه در 20 درصد موارد چرخش در زنان باردار اتفاق میافتد پزشک ابتدا برای شما تست بارداری خواهد داد.
مشاهدات سونوگرافی و سیتیاسکن به دیدن حالت تخمدان و تشخیص پزشک کمک میکند. اغلب تشخیص با لاپاراسکوپی تأیید میشود
علائم چرخش و پیچ خوردگی تخمدان
علل متعددی وجود دارد که میتواند باعث چرخش تخمدان شود، از تغییر در شرایط عادی تخمدان تا اختلالات پیش رفته یا مادرزادی و حتی بیماریهایی که روی تخمدانها یا لولهها اثر گذاشتهاند.
تخمدانهای عادی که تجربهی اسپاسم یا تغییر در رگهای خونی در مجرای رحم را داشتهاند میتوانند دچار چرخش شوند. برای مثال اگر رگهای دهانههای رحم که به تخمدانها متصلاند منقبض شوند تخمدانها دچار چرخش خواهند شد.
اختلالات گسترشیافته در لولههای فالوپ مانند بزرگتر شدن لولهها از اندازهی عادی و یا اختلال در لولههای متصلکنندهی رحم به تخمدانها باعث چرخش تخمدان خواهند شد.
بیماریهایی مانند کیستهای تخمدان یا فیبروم، تومور تخمدان با لولهها و زخم در هریک از تخمدانها یا لولهها سبب چرخش تخمدان خواهد شد.
علائم شناختهشدهی چرخش تخمدان درد شدید و یکطرفه در زیر شکم است که به پشت، پهلوها و ران پا تیر میکشد.
حالت تهوع، استفراغ، اسهال و یبوست میتواند با درد همراه باشد. شاید بخشهای زیر شکم بیمار حساس شده، کمی تب و افزایش ضربان قلب نیز داشته باشد.
احتمال چرخش تخمدان در چه کسانی بیشتر است ؟
خانم هایی که کیست های بالای ۵ سانتی متر دارند، معمولا نسبت به خانم های دیگر که کیست ندارند یا کیست شان کمتر از ۵ سانتی متر است، احتمال تورشن در این افراد بیشتر است. برای همین این افراد باید تحت نظر باشند.
با انجام آزمایش و سونوگرافی های مکرر، گروه پزشکی تصمیم می گیرند که این خانم نیاز به جراحی دارد یا نه؟! اگر نیاز به عمل جراحی باشد که باید زودتر این عمل را انجام دهند.
البته این گفته به این معنا نیست که خانم های دیگر، از این بیماری در امان هستند چرا که باید گفت شاید افراد عادی هم دچار این مشکل شوند اما درصد ابتلا به پیچ خوردگی تخمدان یا همان تورشن در این افراد احتمالش بیشتر از سایرین است.
درمان پیچ خوردگی تخمدان با کدام روش بهتر است ؟
در گذشته خانم هایی که با این مشکل مواجه می شدند؛ توصیه بر این بود که لوله و تخمدان بیمار توسط عمل جراحی برداشته شود.
در سال های اخیر به دلیل اهمیتی که لوله و تخمدان در تولید مثل دارند و به علاوه ترشحات شان از جمله هورمون استروژن تاثیر بسزایی روی کیفیت زندگی خانم ها دارد، به این نتیجه رسیدند که به جای برداشتن اعضای نام برده، فقط پیچ خوردگی را باز کنند.
در صورتی که شرایطش وجود داشته باشد، بهترین روش باز کردن تورشن با کمک روش لاپاراسکوپی است. این روش کمترین عوارض را برای بیمار به همراه دارد.
همچنین درصد احتمال چسبندگی بعد از عمل کاهش پیدا می کند که برای دخترانی که هنوز ازدواج نکرده اند یا خانم هایی که هنوز برای بچه داری اقدامی انجام نداده اند، یک مزیت مهم به حساب می اید.
لاپاراسکوپی برای درمان چرخش تخمدان
لاپاراسکوپی یک روش جراحی کم تهاجمی است که فرد دوره نقاهت کمتری را سپری می کند و می تواند در مدت کوتاهی به فعالیت های روزانه خود بپردازد.
درد بعد از عملی نسبت به روش جراحی باز کمتر است. همچنین عفونت بعد از عمل لاپاراسکوپی کمتر است. روش های اندوسکوپی زنان یا جراحی های کم تهاجمی در سه دهه اخیر در کلی دنیا به خصوصی در ایران به دلیل مزیت های گفته شده رواج پیدا کرده اند.
در این روش ها می توان ارگان های داخلی دستگاه تناسلی (حفره شکم، داخل رحم، لوله ها، تخمدان ها و…) زنان را مورد بررسی قرار داد.
روش های آندوسکوپی زنان دو دسته هستند، یکی از روش ها لاپاراسکوپی است که گفته شد برای باز کردن تورشن تخمدان هم مورد استفاده قرار می گیرد و دیگری هیستروسکوپی است که با کمک این روش از طریق واژن داخل حفره رحم را مشاهده و در صورت وجود زائده با کمک وسیله ای که به ان دوربین مخصوصی وصل است بررسی می کنیم.
اگر نیاز باشد آن زائده را از بدن با کمک همین روش خارج می کنیم. اما اگر بنا به استفاده از روش لاپاراسکوپی باشد، نیاز است که یک برشی کوچک زیر ناف بیمار داده شود، چرا که از همان حفره دوربین وارد بدن می شود و مجدد از همین روش هم ارگانهای بدن را مورد بررسی قرار می دهند.
درمان تورشن تخمدان بدون جراحی
علاوه بر مزیتهای نام برده شده باید گفت در این دو روش پزشک برای شناسایی و درمان دید بهتری دارد چرا که محل مورد بازدید را قادر هستند ۱۴ برابر بزرگ تر نمایان کنند. به غیراز باز کردن تورشن تخمدان می توان با کمک این دو روش جراحی بیماری های دیگر را درمان کرد.
از جمله خون ریزی های غیرعادی رحم را تشخیص و درمان می کنند، همچنین سایر توده های خوش خیم و بدخیم تخمدان را می توان بررسی و جراحی کرد. افرادی که مشکل فیبروم رحم دارند، می توانند با کمک روش های نام برده شده فیبروم خود را خارج کنند.
اگر خانمی به هر دلیلی نیاز به خارج کردن رحم یا تخمدان داشته باشد می تواند بازهم از عمل های کم تهاجمی استفاده کند البته به شرط آن که شرایط لازم را برای انجام این کار داشته باشد.
نحوه فعالیت تخمدان بعد از تورشن
خوشبختانه اغلب اوقات یک طرف تخمدان دچارمشکل تورشن یا پیچ خوردگی می شود. بنابراین می توان گفت اگر یکی از تخمدان ها دچار عارضه ی شود و عدم فعالیت داشته باشد، می توان روی تخمدان دیگر حساب باز کرد.
اما اگر فردی با یک تخمدان قصد بارداری داشته باشد باید این نکته را بداند که می تواند باردار شود اما با احتمال وجود یک تخمدان، یعنی درصد باروری این خانم نسبت به خانم هایی که دو تخمدان سالم دارند، کمتراست.
همچنین افرادی که تخمدان دارند، احتمالی یائسگی زودرسی در آنها بیش از سایر افراد عادی است. پس بازهم تاکید می کنم درمان تورشن تخمدان بسیار اورژانسی است و گذشت هر ساعت می تواند خطر بیشتری فرد را تهدید کند.
بیشتر بخوانید :
درمان حیرت انگیز کیست تخمدان با عنبر نسارا
تنبلی تخمدان چیست؟ چگونه میتوان با تنبلی تخمدان باردار شد؟
ذخیره تخمدان چیست / ذخیره تخمدان چه موقع باعث ناباروری میشود؟
بررسی و آشنایی دقیق با 11 علامت واضح سرطان تخمدان
سندروم پلی کیستیک چیست؟ علائم و درمان پلی کیستیک تخمدان کدامند؟
بااینوجود اگر در تشخیص تأخیر وجود داشته باشد پیچ خوردگی تحمدان بدتر شده و جریان رگهای خونی به تخمدانها متوقف میشود.
نتیجهی این مرگ بافت تخمدان خواهد بود. همچنین تشخیص دیر مشکل ممکن است باعث شود زن در باردار شدن با مشکل مواجه گردد.
دیدگاه ها