علت خارش لابیا : راهکارهای اساسی درمان بیماری های تناسلی زنان

زمان مطالعه: 14 دقیقه

اغلب خانم ها طی دوره ای در زندگی شان، دچار خارش ناحیه تناسلی شده اند این خارش غالبا مدت کوتاهی ادامه پیدا می کند و پس از آن خود به خود بهبود می یابد که در این صورت جای نگرانی نیست ، اما در صورتی که خارش شدید و طولانی شود به عنوان یک مشکل تلقی می شود…

لابیا چیست ؟

لابیا ناحیهٔ اطراف ورودى مهبل است و شامل لب‌ها و تعدادى غدهٔ نرم‌کننده است ( vulva ، فَرْج به بخش بیرونی دستگاه تناسلی زنانه گفته می‌شود)

مهبل یک محفظهٔ کیسه ماننده داخلى است که فرج را از گردن رحم جدا مى‌کند و پر از غده‌هاى تولیدکنندهٔ مایع است که ممکن است در برخى موارد شرایط مطلوبى را براى عفونت ایجاد کنند.
بعضی از زنان از کلمه واژن (vagina) برای اشاره به دستگاه تناسلی خود استفاده می کنند، ولی از لحاظ آناتومیک ، لابیا بخشی از فرج است.

به گفته دکتر سارا توگود ( Sara Twogood) استادیار گروه زنان و زایمان بالینی در دانشکده پزشکی USC Keck
لابیا دو بخش دارد، لبه بزرگ یا لابیای ماژور ( Labia majora) و لبه کوچک یا لابیای مینور ( Labia minora).

درواقع اندازه لابیا در هر زنی سایز متفاوتی دارد. لبه بزرگ بیرونی ترین لب است و اندازه آن به محتوای چربی اش بستگی دارد.

هر چه چربی اش بیشتر باشد، بزرگتر می شود. لبه بزرگ بعد از یائسگی کوچکتر می شود.

لبه کوچک لبه داخلی است و از هر زنی به زن دیگر متفاوت است. وقتی که زنان در مورد زیادی بزرگ بودن لابیای خود شکایت کرده و می خواهند با لابیا پلاستی اندازه یا شکلش را اصلاح کنند، معمولا منظورشان لبه کوچک است.

عفونت مخمری ممکن است باعث تحریک و خارش لبه های کوچک و بزرگ دستگاه تناسلی شود، اما این اندام ها معمولا سرچشمه این مشکل نیستند.

این عفونت ها معمولا به خاطر عدم تعادل باکتری فلورا (bacterial flora) در داخل واژن ایجاد می شود.

بیشتر بخوانید : لابیا (بخشی از دستگاه تناسلی زنان) چیست و چند نوع دارد ؟

انواع بیماری های تناسلی زنان

متاسفانه بسیاری از ما تا مشکل جسمانی جدی برایمان به وجود نیاید برای پیشگیری و آگاهی از وضعیت جسمانی خود به پزشک مراجعه نمی کنیم.

یکی از مهمترین این بیماری ها که اگر با آگاهی و دقت بیشتر کنترل و مراقبت شوند مشکلات کمتری به دنبال خواهند داشت بیماری های ناحیه دستگاه تناسلی هستند.

1.خارش لابیا و فرج

خارش اطراف لب‌هاى فرج ( لابیا ) ممکن است در اثر عفونت ایجاد شود.

با وجود این خارش لابیا یا فرج علل متعدد دیگرى دارد که عبارتند از :

مواردى مثل بیمارى قند
بیمارى‌هاى پوستی
حساسیت‌ها
کرمک
شپش ناحیهٔ عانه
تحریکاتى که به دستگاه پیشگیرى از حاملگی
کرم‌هاى پیشگیرى از حاملگی
لباس
اسپرى‌ها و رنگ‌ها

خارشى که همراه با این موارد یا تحریکات بروز مى‌کند معمولاً با ترشحات زیاد مهبل همراه نیست.

بیشتر بخوانید : هر آنچه باید در مورد خارش اندام تناسلی زنان بدانید!

درمان خارش لابیا

فرج را هر روز با صابون و آب گرم بشوئید و آن را به‌دقت و بدون سایش ناحیهٔ حساس خشک کنید.

به‌جاى لباس‌هاى زیر از جنس الیاف مصنوعى که رطوبت را در خود نگه مى‌دارد، گشادترین لباس زیر و پنبه‌اى خود را بپوشید.

از مصرف پودر تالک که محرک است، خوددارى کنید. خود را از داخل شستشو ندهید و از مصرف اسپرى‌هاى بهداشتى زنانه که تنها ممکن است خارش را بیشتر کند، اجتناب کنید.

اگر خارش ظرف چند روز برطرف نشد، با پزشک مشورت کنید.

سازندگان محصولات بهداشتى زنان شما را وادار مى‌کنند که پول زیادى براى محصولات خود خرج کنید زیرا این کار اقدام مطلوبى است.

ولى در واقع شستشوى ملایم فرج با صابون و آب گرم هنگام زیر دوش رفتن یا حمام کردن تنها کارى است که براى پاکیزگى و جلوگیرى از بوى نامطلوب لازم است.

شستشو از طریق داخل کردن آب به‌عنوان یک روش معمول دیگر توصیه نمى‌شود زیرا این اقدام لزوماً باعث پاکیزگى بهتر نمى‌شود و ممکن است باکترى‌ها را به داخل رحم و مثانه هدایت کند.

در واقع زنانى که به‌طور منظم خود را از داخل شستشو مى‌دهند، نسبت به زنانى که این کار را نمى‌کنند، احتمال ابتلاء بیشترى به بیمارى التهابى لگن (به مبحث عفونت‌هاى لگن مراجعه کنید) و حاملگى داخل لوله‌اى دارند.

بیشتر بخوانید : ۲۰ درمان ساده خانگی برای خارش واژن

اسپرى‌هاى زنانه نیز معمولاً توصیه نمى‌شوند زیرا به‌علت حساسیت پوستى به اجزاء سازندهٔ آن باعث ایجاد التهاب موضعى (التهاب فرج) مى‌گردند.

بو، در صورت ایجاد شدن، از دستگاه تناسلى خارجى منشاء مى‌گیرد (نه از مهبل). این بوها را مى‌توان با استفاده از صابون ملایم (و ارزان) و آب (به‌جاى به کار بردن مواد شستشو دهندهٔ گران‌قیمت) از بین برد یا از ایجاد آن جلوگیرى کرد.

اگر به عفونت مشکوک شدید، قبل از مراجعه به پزشک خود را از داخل شتسشو ندهید. این کار تعیین علت عفونت را در صورت وجود آن مشکل مى‌کند.

اگر مایلید خود را از داخل شستشو دهید، از آب گرم با فشار خیلى کم یا محلول سرکه و آب (یک قاشق غذاخورى در حدود یک لیتر آب) استفاده کنید.

هرگز آب را با فشار داخل مهبل خود وارد نکنید. از به کار بردن محصولات تجارى شستشودهنده خوددارى کنید.

براى پیشگیرى از بوى نامطلوب هنگام قاعدگی، تامپون‌ها و نوارهاى بهداشتى را هر ۴ ساعت تعویض کنید. اسپرى‌ها و تامپون‌هاى معطر اثرى در جلوگیرى از بو ندارد و ممکن است باعث ایجاد بثورات ناشى از حساسیت شوند.

2. استحالهٔ آتروفیک فرج (پیری واژن)

آتروفیک به معنى چروکیده و کوچک شده یا دچار سوءتغذیه است و استحاله نوعى تغییر حالت بافتى به‌سمت زوال است.

استحالهٔ فرج در زنان معمولاً بعد از یائسگى هنگامى که تولید استروژن براى رشد و بازسازى بافت فرج متوقف شده است، بروز مى‌کند.

علائم شامل خشکی، خارش و قرمزى در ناحیهٔ فرج است که ممکن است نازک و براق گردد و کلیتوریس٭ ممکن است کوچک شود.

این ناحیه ممکن است در برخى موارد ضخیم و سفید گردد، عارضه‌اى که آن را لوکوپلاکى (Leukoplakia)، مى‌نامند.

یک عضو کوچک و کشیده که در قسمت قدامى فرج واقع است و از نظر جنینى معادل آلت در مردان است.

بیشتر بخوانید : آیا واژن هم پیر میشود؟ + راه پیشگیری از پیری واژن

تشخیص و درمان استحالهٔ آتروفیک

براى استحالهٔ بدون عارضهٔ فرج پزشک ممکن است کرم کورتیزون تجویز کند که معمولاً کل اقدامى است که براى برطرف کردن علائم ضرورى است.

اگر لوکوپلاکى بروز کرد، پزشک به احتمال زیاد نمونه‌بردارى را توصیه خواهد کرد، زیرا وجود این عارضه خطر سرطان فرج را افزایش مى‌دهد.

با وجود اینکه استحالهٔ آتروفیک فرج معمولاً عارضهٔ مهمى نیست ولى مى‌تواند باعث ایجاد سرطان شود، بنابراین معاینات ادوارى ضرورى هستند.

بیشتر بخوانید : راه های مناسب برای زیبایی و جوان سازی واژن

3. زگیل‌هاى ناحیه تناسلی

زگیل‌هاى روى لب‌هاى فرج و اطراف آن شایع هستند. این عارضه توسط ویروس‌ها ایجاد مى‌شود و معمولاً مشابه مواردى است که روى دست‌ها و سایر قسمت‌هاى بدن بروز مى‌کند.

در واقع این زگیل‌ها ممکن است از طریق تماس دست‌ها یا همسر بیمار به فرج انتشار یابد.

درمان زگیل‌ های فرج

به پزشک مراجعه کنید. او زگیل‌هاى معمولى را از زگیل‌هاى دستگاه تناسلى (ایجاد شده توسط ویروس پاپیلوماى انسانی) که از طریق تماس جنسى انتقال مى‌یابند افتراق خواهد داد.

زگیل‌هاى معمولى را اغلب مى‌توان با به‌کار بردن محلول اسیدسالیسیک یا داروهاى موضعى مشابه درمان کرد.

موارد مقاوم به دارو را ممکن است با اشعهٔ لیزر یا جراحى به کمک ایجاد سرما (منجمد کردن با نیتروژن مایع) درمان کرد. زگیل‌هائى که مورد بى‌توجهى قرار گیرند، به‌طور بالقوه داراى خاصیت تبدیل به بدخیمى هستند.

بیشتر بخوانید : فرق میان زگیل تناسلی و زگیل معمولی چیست ؟

4. عفونت مهبل (التهاب مهبل)

باکترى‌ها و قارچ‌هاى متعدد و سایر موجودات ذرّه‌بینى مى‌توانند مهبل را مورد هجوم قرار دهند و التهاب مهبل یا در صورتى‌که فرج نیز عفونى شود، التهاب میل و فرج ایجاد کنند.

شایع‌ترین آنها عبارتند از: قارچ کاندیدا آلبیکنس (candida albicans)، تک‌یاختهٔ تریکوموناس واژینالیس (trichomonas vaginalis)، و باکترى گاردنلاواژینالیس (Gardenella vaginalis)

عفونت‌هاى ممکن است زمانى ایجاد شوند که از بین رفتن باکترى‌هاى طبیعى موجود در مهبل باعث رشد بیش از حد موجودات ذره‌بینى و بروز عفونت گردند.

این رشد بیش از حد وقتى پدید مى‌آید که شما براى درمان عفونتى دیگر مثل گلودرد استرپتوکوکى آنتى‌بیوتیک مصرف مى‌کنید.

این دلیل خوبى است که تا هنگام ضرورت کامل از آنتى‌بیوتیک‌ها استفاده نکنید. برخى اسپرى‌هاى بهداشتى زنانه نیز ممکن است باکترى‌هاى طبیعى شما را از بین ببرند و باعث رشد بیش از حد باکترى‌ها و ایجاد عفونت شوند.

بهداشت نامناسب و لباس‌هاى زیر تنگ و ساخته شده از الیاف مصنوعى که رطوبت را نگه مى‌دارد، ممکن است زمینه عفونت را فراهم کنند.

علائم این عفونت‌ها عبارتند از خارش و ترشحات مهبل. ترشحات ناشى از عفونت‌ در اثر تریکوموناس ممکن است به رنگ زرد مایل به سبز و داراى بوى نامطلوب باشند. خونریزى از مهبل و درد نیز گاهى مهبل است هنگام آمیزش جنسى بروز کند.

بیشتر بخوانید : بهترین درمانها برای رفع عفونت زنانه

درمان عفونت مهبل

شما باید به پزشک مراجعه کنید. او از ترشحات کشت تهیه مى‌کند تا موجود ذره‌بینى مسئول را مشخص کند.

آنتى‌بیوتیک معمولاً به‌شکل خوراکی ، شیاف‌هاى مهبلى یا کرم‌‌تجویز خواهد شد.

اگر مبتلا به عفونتى هستید که معمولاً از طریق جنسى منتقل مى‌شود (مثل عفونت با تریکوموناس، کلامیدیا و عفونت‌هاى سوزاکی)، پزشک براى جلوگیرى از عفونت مجدد درمان همسرتان را نیز توصیه خواهد کرد.

شستشو از داخل به‌علت امکان وارد کردن عفونت به رحم و مثانه در اثر اعمال فشار، معمولاً توصیه نمى‌شود.

در طول مدت درمان از به‌کار بردن تامپون خوددارى کنید. تا تکمیل دورهٔ درمانى از آمیزش جنسى بپرهیزید و داروهاى تجویز شده را طبق دستور و به‌طور کامل مصرف کنید.

بیشتر بخوانید : علل و راههای پیشگیری از عفونت قارچی واژن در استخر کدامند ؟

5. تورم لابیا

علاوه بر تورم لابیا ، علائم زیر ممکن است بتواند در تشخیص عفونت یا مشکلات پزشکی دیگر در این خصوص کمک کند :

احساس گرما در اطراف ناحیه تناسلی
دست انداز روی لب های واژن
سوزش
خارش
درد
قرمزی
بوی قوی یا ضعیف از مهبل (واژن)
ترشح غیر طبیعی واژن

بیشتر بخوانید : علت تورم لبهای کوچک واژن ؛ درمان التهاب و خشکی واژن

علل تورم لابیا

علل شایع لب های متورم شده واژن عبارتند از :

عفونت مخمر :
اکثریت زنان – تقریبا ۷۵ درصد – حداقل یک بار در طول زندگی خود عفونت مخمر را تجربه می کنند.
نشانه های عفونت مخمر عبارتند از :
سوزش
خارش لابیا
ورم
ترشحات سفید که ممکن است ضخیم و ناهنجار باشد
واژینوز باکتریال :
واژینوز باکتریایی (BV) حدود ۳۰ درصد از زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد و ناشی از عدم تعادل باکتری در واژن است.
علائم شامل لب های تحریک شده، ترشحات سبز یا خاکستری و بوی ماهی مانند است.
تریکومونیاسیس (Trichomoniasis) :
این عفونت منتقله از راه جنسی (STI) حدود ۳ درصد از زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد.
بسیاری از زنان مبتلا به عفونت علایم خاصی را تجربه نمیکنند.
علایمی که ممکن است بروز کند:
تحریک و خارش ناحیه تناسلی
ادرار دردناک
لگن متورم
بوی واژن
ترشحات زرد و سبز
آلرژی یا تحریک :
اگر عفونت وجود نداشته باشد، ممکن است لبهای متورم ناشی از تماس با یک محصول تحریک کننده یا آلرژن ایجاد شود.
کیست بارتولین :
غدد بارتولین در هر دو طرف مدخل واژن قرار دارند. این غدد می تواند مسدود شود و باعث تورم در اطراف مهبل (واژن) شود.
در حالی که این تورم معمولا علائم دیگری را ایجاد نمی کند، ممکن است منجر به عفونت و ایجاد درد شود.
مقاربت جنسی :
مقاربت جنسی بدون روانکاری مناسب – از خود واژن یا محصول روانکاری – می تواند اصطکاک ایجاد کند.
این اصطکاک می تواند به قسمت واژن و لگن آسیب برساند و منجر به تورم و ناراحتی شود.

بیشتر بخوانید : علت درد و ورم ناگهانی بدن چیست؟

درمان لابیای متورم

درمان لوب های متورم شده بستگی به علت اصلی بروز آن دارد.

گزینه های درمان عبارتند از :

دارو و مداخله جراحی
کرم های استروئیدی ممکن است برای کسانی که تورم ناشی از آلرژی و یا رابطه جنسی دارند مفید باشد.
زنان مبتلا به عفونت مخمر ممکن است نیاز به داروهای ضد قارچی بدون نسخه یا تجویز پزشک داشته باشند که ممکن است به صورت موضعی یا به صورت خوراکی مصرف شود.
لوب های متورم ناشی از عفونت های باکتریایی مانند واژینوز باکتریایی یا تریکومونیاسیس می توانند با آنتی بیوتیک ها درمان شوند.
کیست های بارتولین همیشه به درمان نیاز ندارند. با این حال، برخی از آنها نیاز به آنتی بیوتیک ها، زهکشی جراحی، و یا حتی حذف از طریق جراحی دارند.

درمان های خانگی تورم لابیا

درمان های خانگی برای لوب های متورم شامل :

کمپرس سرد:
اعمال یک کمپرس سرد روی لب های واژن می تواند تورم را کاهش دهد. این کمپرس را می توان چند بار در روز تکرار کرد.
حمام سیتز:
کیست های بارتولین ممکن است در خانه با حمام سیتز درمان شوند. این حمام شامل نشستن در وان حمام پر از آب گرم است.
گرفتن یک حمام سیتز چندین بار در روز، تا ۴ روز می تواند یک کیست کوچک را تشویق به تخلیه کند.
پروبیوتیک ها:
برخی از تحقیقات نشان می دهد که مکمل های پروبیوتیک ممکن است عفونت های واژینال را درمان یا از بروز آنها جلوگیری کنند.
همچنین مصرف منظم غذاهای غنی از پروبیوتیک مانند ماست طبیعی و کفیر ممکن است سودمند باشد.
سرکه سیب:
نوشیدن ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری سرکه سیب در یک لیوان آب تا سه بار در روز یک درمان خانگی برای عفونت های مخمر است.
سیر:
به عنوان یک ضد قارچ طبیعی، سیر اغلب به عنوان راه حلی برای عفونت واژن شناخته می شود.
اگر چه تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا استفاده از سیر موثر است لازم میباشد، اما یک مطالعه نشان داد که کرم واژنی ساخته شده با سیر و آویشن به عنوان یک داروی ضد قارچی برای عفونت های مخمر موثر است.
کاهش مصرف شکر:
در برخی از عفونتهای مخمری مجدد، رژیم های غذایی با قند زیاد نقش دارند. بنابراین، هنگام بروز یک عفونت مخمر، بهتر است از مصرف شکر، غذاهای فرآوری شده و آب میوه اجتناب شود.
از بین بردن آلرژن ها و تحریک کننده ها:
لوب های متورم شده ناشی از مواد خاص ممکن است پس از حذف آن ماده آلرژی زا و تحریک کننده برطرف شوند. این محصولات شامل صابون، مواد شوینده، لباس و مواد ضد بارداری می باشند.