علت عمل سرکلاژ در بارداری چیست؟

عمل سرکلاژ در بارداری چیست؟

یکی از عمل های جراحی که در برخی زنان باردار انجام می شود، سرکلاژ (Cerclage) یا دوختن دهانه رحم می باشد، زیرا این زنان به علت داشتن مشکلاتی در ناحیه رحم، قادر به نگه داشتن جنین خود نیستند و ممکن است با افزایش وزن جنین، دهانه رحم آنها باز شود و جنین خود را از دست بدهند.با دلگرم همراه باشید.

عمل سرکلاژ (دوختن دهانه رحم در بارداری) چیست؟

سرکلاژ چیست؟

در بعضی زنان، دهانه رحم توانایی تحمل فشار ناشی از بزرگ شدن جنین و کیسه آب و جفت را ندارد و ممکن است خود به خود باز شود و زایمان زودرس انجام گیرد و یا سقط جنین اتفاق بیفتد.در زنانی که دچار نارسایی دهانه رحم هستند، قسمت انتهایی رحم آنها که به واژن ختم می شود، با استفاده از بخیه دوخته می شود تا با بسته شدن دهانه رحم، از تولد نوزاد نارس جلوگیری شود.هنگامی که رشد نوزاد کامل شد، حدودا در هفته 37 بارداری، این بخیه ها کشیده می شوند و معمولا تا قبل از تولد نوزاد از بین می روند.اگر پزشک متخصص زنان تشخیص دهد که دهانه رحم زن بارداری در معرض خطر بازشدن است، باید این عمل را انجام دادمعمولا اولین جنینی که به علت این مشکل سقط می شود، سن حاملگی بالاتری نسبت به جنین های بعدی دارد، یعنی در هر بار حاملگی وضع بدتر می شود.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

دلیل انجام سرکلاژ

دهانه رحم قبل از حاملگی بسته و محکم است. اما دهانه رحم در بارداری به تدریج نرم می‌شود و طول آن کاهش می‌یابد (افاسمان) و باز می‌شود (اتساع) تا برای زایمان آماده شود. اگر دهانه رحم ضعیف باشد، زودتر از موعد زایمان باز می‌شود.

متخصص زنان و زایمان عمل بستن دهانه رحم را به منظور جلوگیری از زایمان زودرس در شرایط زیر توصیه می‌کند:

سابقه سقط جنین در سه ماهه اول یا دوم در اثر اتساع بدون درد دهانه رحم و بدون وضع حمل دردناک یا خروج جفت (توصیه مبتنی بر سابقه سرکلاژ)

پیش از این انجام دادن عمل سرکلاژ به دلیل اتساع (باز بودن، گشاد شدن) بدون درد دهانه رحم در سه ماهه دوم بارداری
هنگام معاینه تشخیص دادن باز شدن بدون درد دهانه رحم در سه ماهه دوم
بارداری تک‌قلویی، سابقه زایمان زودرس خودبه خودی قبل از هفته سی‌و‌چهارم و در سونوگرافی قبل از هفته بیست‌و‌چهارم متوجه کوتاه بودن طول دهانه رحم (کوتاه‌تر از 25 میلی‌متر) شدن

----------------------------------------------------------------------------------------------------

زمان انجام سرکلاژ

متخصص زنان و زایمان قبل از عمل سرکلاژ (دوختن دهانه رحم) سونوگرافی انجام می‌دهد تا علائم حیاتی جنین را بررسی کند و مطمئن شود که نقص مادرزادی جدی وجود ندارد. متخصص نمونه‌ای از ترشحات دهانه رحم را برمی‌دارد یا تست آمینوسنتز انجام می‌دهد تا احتمال وجود عفونت را بررسی کند.‎ چنانچه درمان عفونت نیاز به آنتی‌بیوتیک داشته باشد، دوره درمان باید قبل از سرکلاژ احتمالی کامل شود.

بهترین حالت این است که سرکلاژ (دوختن دهانه رحم) توصیه شده با توجه به سوابق بین هفته دوازدهم تا چهاردهم بارداری انجام شود. با این حال چنانچه در معاینه لگن یا سونوگرافی مشخص شود که دهانه رحم در حال باز شدن است، عمل سرکلاژ دهانه رحم را می‌توان تا هفته بیست‌و‌چهارم نیز انجام داد. بستن دهانه رحم معمولاً پس از هفته بیست‌و‌چهارم به دلیل خطر پارگی کیسه آب و تحریک زایمان زودرس انجام نمی‌شود. جراحی سرکلاژ در شرایط خاص قبل از بارداری انجام می‌شود. در صورت افتادگی کیسه آب جنین، یعنی بیرون زدن کیسه آب از دهانه سرویکس، متخصص زنان و زایمان جراحی سرکلاژ را پس از درمان این عارضه انجام می‌دهد.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

روش انجام سرکلاژ

متخصص زنان و زایمان اسپکولوم را وارد واژن می‌کند و دهانه رحم را با فورسپس حلقوی می‌گیرد و برای انجام عمل از تصاویر سونوگرافی بهره می‌گیرد. متخصص زنان و زایمان احتمالاً سرکلاژ را به روش مک‌ دونالد (McDonald) یا شرودکار (Shirodkar) انجام می‌دهد. براساس پژوهش‌های انجام شده هیچ تفاوت قابل توجهی بین نتایج این دو روش وجود ندارد. متخصص زنان و زایمان در روش سرکلاژ مک دونالد با استفاده از سوزن بخیه‌هایی را از بیرون دور دهانه رحم می‌زند. سپس انتهای بخیه‌ها را گره می‌زند تا دهانه رحم بسته شود.

متخصص زنان و زایمان در روش شیرودکار دهانه رحم را با فورسپس حلقوی به سمت خود می‌کشد و در این بین دیواره‌های کناری واژن را به عقب فشار می‌دهد. سپس برش‌های کوچکی را در دهانه رحم ایجاد می‌کند تا به بافت واژن برسد. متخصص در مرحله بعد سوزن را با نوار از برش‌ها رد می‌کند و دهانه رحم را می‌بندد. ممکن است متخصص بافت واژن دستکاری شده در اثر ایجاد برش را نیز بخیه بزند تا در جای خود قرار بگیرد.

اما متخصص در روش سرکلاژ شکمی برشی را روی شکم ایجاد می‌کند و رحم را بالا می‌آورد تا بهتر به دهانه رحم دسترسی داشته باشد. سپس با سوزن نواری را دور گذرگاه باریک اتصال دهنده بخش پایین‌تر رحم به دهانه رحم می‌پیچد و برش را می‌بندد. این عمل را می‌توان به روش لاپاراسکوپی نیز انجام داد.

پس از جراحی چه می شود؟

زمان نقاهت بستگی به نوع روش سرکلاژ دارد. پزشک انجام دهنده این عمل می تواند شما را به طور کامل راهنمایی کند. معمولا آنتی بیوتیک پس از این عمل برای جلوگیری از عفونت تجویز می شود.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

عمل سرکلاژ در چه مواردی انجام می شود؟

بی کفایتی دهانه رحم (نارسایی سرویکس)

سقط جنینی که در بارداری گذشته به دلیل شکل غیرطبیعی دهانه رحم یا صدمه دیدن سرویکس رخ داده باشد. دهانه رحم آسیب دیده ممکن است به همان حالت باقی بماند و در دوران بارداری دوباره، بسته نشده باشد.
سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری های قبلی یا زایمانی طبیعی که با انقباضات کم یا حتی بدون انقباض انجام شده باشد. در این حالت نیز ممکن است دهانه رحم باز باقی مانده باشد و در بارداری بعدی شخص مشکل ساز شود.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

مراقبت پس از سرکلاژ

متخصص زنان وزایمان پس از سرکلاژ سونوگرافی انجام می‌دهد تا از سلامت جنین مطمئن شود. لکه‌بینی، گرفتگی و ادرار دردناک تا چند روز طبیعی است. برای تسکین درد یا ناراحتی می‌توان استامینوفن (تایلنول و اقلام مشابه) مصرف کرد. اگر متخصص زنان و زایمان برای قرارگیری مجدد بافت واژن دستکاری شده در اثر ایجاد برش در دهانه رحم از بخیه استفاده کرده باشد، ممکن است عبور مواد به مدت دو تا سه هفته تا زمان جذب شدن بخیه حس شود. اگر متخصص سرکلاژ را با توجه به سوابق توصیه کرده باشد، مادر پس از از بین رفتن اثر داروی بی‌حسی مرخص می‌شود. متخصص زنان وزایمان محض احتیاط به مادر توصیه می‌کند تا به مدت حداقل یک هفته رابطه جنسی نداشته باشد.

اگر سرکلاژ (دوختن دهانه رحم) به دلیل باز شدن زودهنگام دهانه رحم یا مشخص شدن کوتاه بودن دهانه رحم انجام شود، مادر باید در بیمارستان تحت نظر باشد. متخصص زنان و زایمان محض احتیاط به مادر توصیه می‌کند که فعالیت بدنی و رابطه جنسی را تا هفته سی‌و‌چهارم بارداری محدود کند. متخصص زنان و زایمان از مادر می‌خواهد که تا زمان زایمان هر هفته یا هر دو هفته یک بار برای معاینه دهانه رحم به مطب مراجعه کند.
برداشتن سرکلاژ دهانه رحم

سرکلاژ دهانه رحم از راه واژن معمولاً حوالی هفته سی‌و‌هفتم بارداری یا در آغاز زایمان زودرس برداشته می‌شود. سرکلاژ مک دونالد معمولاً در مطب متخصص زنان وزایمان بدون نیاز به بی‌حسی برداشته می‌شود، حال آن که سرکلاژ شیرودکار باید در بیمارستان یا مرکز جراحی باز شود. مادر معمولاً می‌تواند پس از برداشتن سرکلاژ ترانس واژینال فعالیت‌های معمول خود را تا زمان شروع طبیعی زایمان ادامه دهد. اگر قرار به انجام سزارین باشد و مادر قصد باردار شدن مجدد در آینده داشته باشد، می‌توان سرکلاژ شیرودکار را برنداشت. البته احتمال دارد سرکلاژ بر باروری آتی اثر بگذارد. پس بهتر است در این باره با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

اگر سرکلاژ (دوختن دهانه رحم) از راه شکم انجام شده باشد، برای باز کردن مجدد دهانه رحم باید برش دیگری روی شکم ایجاد شود. با این توصیف سزارین معمولاً در بازه زمانی هفته سی‌و‌هفتم تا سی‌و‌نهم پیشنهاد می‌شود. نوزاد را می‌توان از راه برش ایجاد شده در بالای سرکلاژ (دوختن دهانه رحم) خارج کرد. در صورتی که سزارین انجام شود، مادر می‌تواند تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد سرکلاژ برداشته شود یا برای بارداری‌های آتی نگه داشته شود و دهانه رحم همچنان بسته بماند.

عوارض عمل سرکلاژ عبارت است از:

1. عفونت
2. خونریزی واژینال
3. پارگی دهانه رحم
4. افتادگی کیسه آب جنین داخل واژن
5. پارگی زودرس زودهنگام کیسه آب
6. زایمان زودرس و پیش از موعد
7. سقط جنین

چنانچه پس از جراحی دوختن دهانه رحم با ترشح مایع از واژن مواجه شدید، فوراً با متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید، چون این مورد یکی از نشانه‌های پارگی زودرس و زودهنگام کیسه آب محسوب می‌شود. متخصص زنان و زایمان ممکن است برداشتن زودتر از موعد سرکلاژ را در صورت پارگی زودرس کیسه آب و عفونت رحم با توجه به مرحله بارداری انجام دهد.

خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب عمل سرکلاژ در بارداری

در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی