درمان ناباروری(نازایی) با آی وی اف

برای چه کسانی روش آی وی اف (ivf) انجام می شود

راهنمای کامل انجام آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) با دلگرم همراه باشید.

آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF)

یه سری از فرآیندها ست که برای درمان ناباروری و نازایی و مشکلات ژنتیکی دیگه به کار می‌ره تا به شما تو باردار شدن کمک کنه. آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) مؤثرترین نوع فناوری کمک باروری موجوده، ولی احتمال باردار شدن شما از طریق آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) بستگی به چند تا عامل داره، از جمله سن شما و علت ناباروری شما یا همسرتون. چند تا کار هست که می‌تونین انجام بدین تا خودتون رو چه از نظر جسمی و چه از نظر روحی برای این عمل آماده کنین تا آی وی اف موفق تری داشته باشین.

آی وی اف در درمان نازایی نقش بسزایی دارد

این متخصص زنان و زایمان کاشت درست رویان در داخل رحم را حساس ترین مرحله IVF عنوان کرد و گفت: روش درمانی آی وی اف در افرادی که دچار مشکلات لوله های رحمی، نازایی ایمنولوژیک، آندومتروز و یا دلایل مردانه هستند، استفاده می شود.علیپور درباره مهمترین عارضه این روش درمانی، بیان کرد: بعد از مدت 12 دوره انجام روش IVF، احتمال بروز سرطان تخمدان در افراد است که البته تاکنون به اثبات نرسیده است.

این متخصص زنان و زایمان با بیان اینکه احتمال بیهوشی عمومی بیمار در زمان انجام عمل آی وی اف وجود دارد، یادآور شد: سوزن جمع آوری کننده سلول های تخم ممکن است باعث بروز عفونت روده، مثانه و آسیب به رگ های خونی شود.وی بیان کرد: انجام سونوگرافی، مصرف قرص L.D، کپسول داکسی سیکلین، آزمایش خون و تجویز HMG با تجویز پزشک از روش های درمانی آی وی اف به شمار می‌رود.

وی با اشاره به اینکه تحریک بیش از حد تخمک، لختگی خون قلب، حساسیت پوستی و افزایش وزن از عوارض مصرف این داروها است، تصریح کرد: روش درمان نازایی IVF ممکن است باعث سقط جنین، زایمان زودرس، چندقلویی، کم وزنی نوزاد، استرس و تولد نوزاد ناقص شود.علیپور با اشاره به اینکه این روش درمانی به سن و شرایط فیزیکی و جسمی مادر بستگی دارد، عنوان کرد: ممکن است فردی برای درمان نازایی چندین بار از روش آی وی اف استفاده کرده اما نتیجه مطلوب حاصل نشود.این متخصص زنان و زایمان با بیان اینکه بیشتر نوزادان متولد شده با روش آی وی اف پسر هستند، تصریح کرد: افراد نابارور برای درمان جهت استفاده از روش IVF باید به مشاوره و متخصص مراجعه کنند.

روند درمان در ‌آی.وی.اف

نزدیک به شروع دوره ماهانه مادر، داروهای باروری برای او تجویز می‌شود تا تخمدان جهت آزاد کردن چندین تخمک رسیده، تحریک شود (به‌طور معمول یک تخمک در هر ماه آزاد می‌شود) گاهی ممکن است برای جلوگیری از آزاد شدن زودرس تخمک‌ها، مجبور به استفاده از هورمون‌های مصنوعی شوند. مادر باید برای اندازه‌گیری سطح خونی هورمون‌ها به‌طور مرتب به پزشک خود مراجعه کند تا بررسی شود که چه زمانی تخمک‌هایش رسیده شده‌اند.

به محض رسیده و کامل شدن تخمک‌ها، پزشک به‌وسیله سوزن باریکی که از دیواره مهبل وارد تخمدان می‌کند (تحت بیهوشی)؛ تخمک‌ها را خارج می‌کند. (ممکن است برای مشخص شدن محل تخمک‌ها سونوگرافی انجام شود) سپس پزشک تخمک‌ها را با اسپرم‌های همسر درون ظرفی در آزمایشگاه ترکیب می‌کند.

۲ تا ۵ روز بعد هر کدام از تخم‌های بارور شده به شکل توپی از سلول‌ها درمی‌آیند که <امبریو> یا جنین نام دارد. سپس پزشک ۲ الی ۴ عدد از این جنین‌ها را به‌وسیله کاتتر باریکی از طریق گردن رحم به داخل رحم می‌کند. (اگر جنین‌های بیشتری تشکیل شده باشد، فریز می‌شود تا در صورت عدم موفقیت این دوره‌آی.وی.اف در دوره‌های بعدی به‌کار برده شود.) اگر درمان موفقیت‌آمیز باشد، جنین در داخل دیواره رحم لانه‌گزینی می‌کند و به رشد خود ادامه می‌دهد تا نوزاد متولد شود.

در ۰۲ تا ۰۴ درصد حاملگی‌های ناشی از‌آی.وی.اف بیش از یک جنین لانه‌گزینی کرده و چندقلو زائیده می‌شوند.پس از ۲ هفته از زمان قرار گرفتن جنین‌ها در رحم، مادر می‌تواند با انجام تست خون حاملگی از موفقیت لانه‌گزینی اطمینان پیدا کند.

چه موقع‌آی.وی.اف انجام می‌گیرد؟

آی.وی.اف معمولا به‌عنوان اولین خط درمان و بهترین روش درمانی در انسداد دوطرفه لوله‌های تخمدان به کار می‌رود. این روش در شرایط دیگر نیز به‌کار می‌رود از جمله اندومتریوز، ناباروری به علت مشکلات گردن رحم، نازایی با علت مردانه،‌اختلالات تخمک‌گذاری و ناباروری با علت نامشخص. اگر مشکلات تخمک‌گذاری و یا مسدود بودن لوله‌های رحمی وجود دارد، یا اگر شوهر تعداد اسپرم کمی دارد و اگر سایر روش‌های درمان نازایی ناموفق بوده است، می‌توان از‌آی.وی.اف کمک گرفت.

برای چه کسانی روش درمانی IVF انتخاب می شود ؟

۱٫ مشکلات لوله های رحمی : در خانم هایی که لوله های رحمی بسته باشد چسبندگی لوله ها یا اعضای لگنی، برداشتن لوله به دنبال حاملگی خارج رحمی و یا بستن انتخابی لوله های رحمی.
۲٫ آندومتریوز : در صورت عدم پاسخ به درمان جراحی و دارویی شانس حاملگی در خانمهای مبتلا به آندومتریوز با روش IVF بیشتر است.
۳٫ علل مردانه : کاهش در تعداد یا اخلال در حرکت اسپرم و یا وجود آنتی بادی ضد اسپرم.
۴٫ نازائی با علل ناشناخته : در ۱۰ % موارد نازائی علیرغم ارزیابی کامل، علت مشخصی برای نازایی پیدا نمی شود و بعد از انجام چند نوبت IUI ناموفق روش IVF انتخاب می شود.
۵. نازایی با علل ایمنولوژیک : در صورتیکه آنتی بادی ضد اسپرم و یا آزمایش بعد از نزدیکی مختل باشد نازایی ایمنولوژیک محسوب می شود و بعد از انجام چند نوبت IUI ناموفق IVF انتخاب می شود.
سابقه بیماریهای عفونی مثل سل،‌ آندومتریوز و سن بالای خانم در کاهش میزان موفقیت نقش دارند.

طول درمان درآی.وی.اف

حدود ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد تا یک دوره‌آی.وی.اف کامل شود. باید چند هفته صبر کرد تا تخمک‌ها رسیده شود. حدود نصف روز طول می‌کشد تا تخمک و اسپرم گرفته و در آزمایشگاه تلقیح شود. ۲ تا ۵ روز دیگر هم باید صبر کرد تا جنین را به داخل رحم مادر وارد کنند، البته همان روز مادر مرخص شده و می‌تواند به منزل برود.

پیامد آی.وی.اف به نوع مشکل نازایی زوج‌ها و سن آنان بستگی دارد. معمولا خانم‌های جوان‌تر تخمک‌های سالم‌تری دارند و میزان موفقیت‌آی.وی.اف در آنها بیشتر است. به‌طور متوسط ۵۳ درصد شانس حامله شدن و ۹۲ درصد امکان زایمان سالم در هر دوره از درمان برای آنها وجود دارد. البته در مورد هر بیمار احتمال حاملگی قابل پیش‌بینی نیست چرا که به عوامل مختلفی چون: سن وسلامت دستگاه‌های تولیدمثل در دو جنس بستگی دارد.

هزینه آی وی اف و ریسک های این روش

(لقاح مصنوعی یا IVF) بالا ست و می‌تونه کلّی هم از شما زمان بگیره. همینطور می‌تونه استرس زا و از نظر روانی تخلیه کننده باشه، مخصوصاً اگه شما و همسرتون برای باردار شدن دارین کلّی تلاش می‌کنین و باید چندین سیکل آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) رو پشت سر بذارین تا باردار بشین. استرس و نگرانی می‌تونه یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌ها در طول فرآیند آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) باشه. همینطور یه سری ریسک پزشکی هم موقع استفاده از آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) وجود داره، از جمله:

چندقلوزایی: اگه بیش‌تر از یه جنین توی رحم شما کاشته بشه، آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) می‌تونه ریسک چندقلوزایی رو افزایش بده. اگه چندقلو باردار بشین، ممکنه ریسک زایمان زودرس هم تو شما افزایش پیدا کنه.

زایمان نارس و کم وزنی هنگام تولدسندرم تحریک بیش از حد تخمدان: این موضوع زمانی اتفاق می‌افته که تخمدان های شما متورم و دردناک می‌شن. این سندرم می‌تونه به دلیل استفاده از داروهای باروری تزریقی اتفاق بیفته. ممکنه علائمی مثل درد شکم، نفخ، حالت تهوع، استفراغ، و اسهال داشته باشین.اگه باردار شده باشین، ممکنه چند هفته این علائم رو تجربه کنین.

سقط جنین: با اینکه میزان سقط جنین برای زن‌هایی که با استفاده از آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) باردار می‌شن، مثل زن‌هاییه که به‌طور طبیعی باردار می‌شن، این میزان با افزایش سن شما می‌تونه افزایش پیدا کنه. مشخص شده که استفاده از جنین فریز شده در آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) می‌تونه ریسک سقط جنین رو یه مقدار افزایش بده

.پیچیدگی‌های موجود در عمل بازیابی تخمک: دکتر باید از یه سوزن کشنده برای جمع آوری تخمک ها استفاده کنه واین کار می‌تونه باعث خونریزی، عفونت، یا آسیب به روده، مثانه، یا رگ خونی شما بشه.

حاملگی خارج از رحم: این موضوع وقتی اتفاق می‌افته که تخمک بارور شده خارج از رحم، معمولاً تو لوله رحمی (فالوپ)، بچسبه و کاشته بشه. حدود ۲ تا ۵ درصد از زن‌هایی که از آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) استفاده می‌کنن، حاملگی خارج از رحم دارن.

نقص مادرزادی: شواهدی وجود داره که میزان نقص مادرزادی تو بارداری‌ها آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) یه مقدار بالاتر از بارداری‌های طبیعیه، ولی مکانیزم دقیق این موضوع مشخص نیست.

مزیت‌هایآی.وی.اف

آی.وی.اف قدیمی‌ترین روش کمک باروری است و به همین دلیل پژوهش‌های متعددی برای افزایش سلامت این روش و کودکان حاصل از آن انجام شده است و تاکنون عارضه‌ای در اثر‌آی.وی.افبدست نیامده است.

علاوه بر این، پژوهش‌های اخیر‌۸( مطالعه بین سال‌های ۹۸۹۱ تا )۹۹۹۱ نشان می‌دهد که داروهای باروری میزان ابتلا به سرطان تخمدان را (حتی اگر بیش از یک‌سال مصرف شود) افزایش نمی‌دهد. در ضمن پژوهشگران در حال انجام مطالعاتی برای تکامل و بهبود‌آی.وی.اف در آینده هستند.

عوارض آی.وی.اف

بارور کردن تخمک‌ها در خارج از بدن مادر نیاز به کارآزمایشگاهی گران قیمتی دارد.
علاوه بر این از آنجائی که معمولا بیش از یک جنین در رحم کاشته می‌شود، معمولا شانس دو یا چند قلویی ۰۲ تا ۰۴ درصد افزایش می‌یابد البته پژوهش‌هایی در حال انجام است تا به روشی از چند قلویی در‌آی.وی.اف جلوگیری کنند.

آی.وی.اف مانند بقیه روش‌های کمک باروری، احتمال حاملگی خارج رحمی زیادی دارد. این حالت وقتی رخ می‌دهد که جنین به داخل لوله‌های رحمی یا محفظه شکم رفته و به جای رحم در آنجا لانه‌گزینی کند. در این صورت پزشک شما به‌وسیله دارو یا جراحی جنین را خارج می‌کند تا در حین رشد جنین آسیبی به بدن شما وارد نکند.

زنانی که داروهای باروری دریافت می‌کنند گاهی دچار نشانگان بیش تحریکی تخمدان می‌شوند. اگر تخمدان خانمی بیش از حد تحریک شود، بزرگ شده و ایجاد ناراحتی می‌کند. افزایش وزن، احساس شناوری و پرشدن، تنفس کوتاه، سرگیجه، دردلگن، تهوع و استفراغ از علایم این حالت است

به‌طور معمول این حالت خودبه‌خود یا با مراقبت‌های دقیق پزشک شما برطرف می‌گردد. اما در موارد نادر ممکن است زندگی را به خطر افکند. عوامل خطرزا در ایجاد این عارضه عبارتند از: سن‌کم، کاهش توده بدن، سابقه عدم تخمک‌گذاری و حاملگی.مانند تمام مداخلات تهاجمی خطر خونریزی و عفونت نیز در‌آی.وی.اف وجود دارد.پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد، کودکانی که به کمک روش‌های درمانی با تکنولوژی بالا مانند آی.وی.اف به‌دنیا می‌آیند اغلب وزن تولد کمی دارند. البته بیشترین میزان کمبود وزن تولد در اثر چند قلویی است.

برخی معتقدند نقص عضو نوزادان حین استفاده از روش‌های کمک باروری افزایش می‌یابد. البته عده‌ای از متخصصان این عارضه را مربوط به فاکتورهای دیگر در نازایی مثل سن می‌دانند. برای اثبات این یافته‌ها پژوهش‌های بیشتری مورد نیاز است. اما واضح است که پیشرفت درمان ناباروری در آینده پزشک را قادر خواهد ساخت تا جنین‌های ناسالم را قبل از انتقال به رحم مادر حذف کنند.در نهایت در کنار این عوارض، مزیت مهم‌آی.وی.اف را در نظر داشته باشید که در درمان نازایی موفق‌ترین نوع آن است که تا امروز در دسترس بیشتر قرار گرفته است.

نکته ها

• همزمان با روشهای درمان ناباروری، ورزش و استفاده از تکنیک های تنفسی در کاهش استرس زوج نابارور سودمند است.
• وجود ارتباطی روشن و صمیمی بین زوجین و حمایتهای عاطفی طرفین نیز یکی از راههای کاهش استرس ناشی از ناباروری است.
• در صورت مختومه بودن مسئله باروری به هر دلیلی :
• فرزند خواندگی یکی از روشهای درمان نازایی است که در ترمیم آسیب های روانی زوجین مؤثر می باشد.

درباره‌ی هزینه های مالی آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) با دکترتون حرف بزنین.

همه می‌دونن که آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) یکی از گران‌ترین درمان‌های باروری موجوده. هزینه آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) تو امریکا می‌تونه از ۱۸ هزار تا ۲۰ هزار دلار باشه که تازه این فقط برای یه سیکل پایه ست. اغلب شرکت‌های بیمه تست تشخیصی مثل سونوگرافی یا هیستروسالپنگوگرافی رو پوشش می‌دن، ولی خیلی از اون‌ها خود درمان آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) رو پوشش نمی‌دن. هزینه آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) شما علاوه بر هزینه های استاندارد مرکز ناباروری، بستگی به نیازهای اختصاصی شما هم داره. فاکتور هزینه آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) شما می‌تونه شامل این موارد باشه:

داروهای باروریتست های اولیه باروریسونوگرافی ها و مانیتورینگتست خوندرمان‌های اضافی: ممکنه به درمان‌های اضافی دیگه‌ای مثل آی سی ای آی (ICSI) نیاز داشته باشین، که فقط یک اسپرم مستقیماً داخل تخمک تزریق می‌شه، که می‌تونه ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار هزینه داشته باشه، یا مثلاً پی چی دی (PGD) که جنین ها از نظر ژنتیکی هم تست می‌شن، که می‌تونه ۳ هزار دلار یا بیش‌تر هزینه داشته باشه. اگه تصمیم به فریز کردن جنین ها هم بگیرین، شاید باید چند صد دلار دیگه هم برای فریز اولیه و ذخیره سازی خرج کنین.

دکترتون باید یه چشم‌انداز مالی از درمان آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) شما بهتون بده، و اگه نتونین از عهده‌ی اون هزینه بربیایین باید منابع جایگزین دیگه‌ای برای تأمین مالی درمانتون پیشنهاد بده. بعضی از مراکز ناباروری برنامه‌های برگشت وجه آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) دارن که شما یه هزینه کلی (از ۲۰ هزار تا ۳۰ هزار دلار) رو می‌پردازین و اگه شما بعد از سه تا چهار سیکل آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) باردار نشدین، مرکز ناباروری مربوطه یه بخشی از اون پول رو بهتون برمی‌گردونه.

البته، شما باید روشن کنین که اون مرکز ناباروری چه چیزی رو نتیجه مثبت می‌دونه، چرا که باردار شدن لزوماً به معنای بچه دار شدن نیست. ممکنه سقط جنین یا مشکلات دیگه‌ای داشته باشین، و شانس دریافت برگشت وجه رو از دست بدین.بعضی از شرکت‌های بیمه‌ای هم پوشش جزئی درمان‌های آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) یا عمل‌های تشخیصی باروری رو ارایه می‌دن. با شرکت بیمه‌تون درباره‌ی پوشش هزینه آی وی اف (لقاح مصنوعی یا IVF) حرف بزنین. شاید نیاز باشه که مرکز ناباروری خودتون رو عوض کنین و سراغ مرکزی برین که شرکت بیمه‌تون تحت پوشش داره تا پشتیبانی مالی مربوطه رو دریافت کنین.

رايگان براي زوج‌هاي نابارور

اشرف آل ياسين، رئيس پانزدهمين كنگره بين‌المللي زنان و مامايي ايران در نشست خبري اين كنگره كه روز گذشته در بيمارستان شريعتي برگزار شد با اشاره به رايگان شدن درمان نازايي با IVF در كشور توضيح داد: بر اساس تصميم وزارت بهداشت، هزينه اولين درمان نازايي با اين روش رايگان است. همچنين دو تا سه سال است كه داروهاي درمان نازايي تحت پوشش بيمه است و بيماران از اين بابت هزينه زيادي نخواهند داشت. وي با اعلام اينكه هزينه انتقال جنين فريز براي اولين درمان نازايي نيز رايگان است، افزود: تا امروز ۲۵۰ نفر براي درمان با IVF ثبت‌نام كرده‌اند.استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران گفت: در حال حاضر هيچ اعزامي به خارج از كشور براي درمان نازايي نداريم چراكه ايران در زمينه درمان نازايي جزو كشورهاي پيشرفته است.

اين استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران گفت: در مورد اهداي تخمك، جنين و اجاره رحم در كشور قانون داريم و اين اقدامات با تأييد پزشكي قانوني، دادگاه و مشاوره روانپزشكي انجام مي‌شود، البته شرايط اهداي اسپرم نيز در حال بررسي در وزارت بهداشت است.به گفته وي 20 بخش نازايي تا پايان سال در كشور راه‌اندازي و 35 بخش دانشگاهي و دولتي در اين زمينه تجهيز مي‌شوند.رئيس پانزدهمين كنگره زنان و مامايي ايران درباره شرايط انتخاب زوج‌ها براي انجام رايگان IVF اينگونه توضيح داد: انجام IVF رايگان با توجه به وضعيت مالي بيمار اولويت‌بندي مي‌شود.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی