علت لکهبینی در بارداری
لکه بینی یا خونریزی در زمان بارداری به خصوص در سه ماهه اول امری عادی است و معمولا هم دلیل خاصی ندارد. اما به دلیل اینکه بعضی مواقع این خونریزی ها شدید است، بنابراین شناخت علت آن و مراجعه به پزشک در حفظ سلامت مادر و جنین ضروری به نظر می رسد.
گرچه خونریزی یا لکه بینی در بارداری غیرطبیعی نیست، ولی بدون شک غیرمنتظره و نگرانکننده است. هر نوعی از خونریزی در زمان بارداری، حتی برای آرامترین و منطقیترین مادران نیز وحشتناک است. ولی خبر خوب این است که لکهبینی یا خونریزی خفیف در اوایل بارداری (که بهاندازهی خونریزی قاعدگی شدید نباشد) تقریبا برای یکسوم تمام مادران اتفاق میافتد و معمولا برای مادر یا نوزاد خطری ایجاد نمیکند.
لکه بینی در بارداری چیست ؟
به طور کلی، ترشحاتی که می بینید قهوه ای، قرمز یا صورتی رنگ است و دارای بافت کمی غلیظ یا رشته ای است (زیرا ترشحات شامل چند قطره خون خشک شده است که با مخاط دهانه رحم مخلوط می شود). از لحاظ مقدار، انتظار می رود که مقدارش کمتر از دوره قاعدگی معمولی باشد - معمولا فقط چند قطره است.علل بسیاری در اوایل دوران بارداری وجود دارد. مطمئنا، سقط جنین یکی از دلایل است، اما دلایل بسیار زیادی نیز وجود دارند که یک تشخیص حاملگی طبیعی و سالم را به همراه دارند.
دلایل لکهبینی در ۲۰ هفتهی اول بارداری
دکتر استفنسون فامی میگوید، پزشکان برآورد میکنند که ۲۵ تا ۴۰ درصد از زنان، نوعی خونریزی واژینال را درطول اوایل بارداری خود تجربه میکنند و با وجود این، معمولا بارداری آنها بهطور کلی طبیعی است. بهگفتهی انجمن بارداری آمریکا (American Pregnancy Association) دلایلی وجود دارد که موجب لکهبینی یا خونریزی بیضرر در نیمهی اول بارداری میشود، ازجمله:
- خونریزی لانهگزینی (implantation bleeding): لانهگزینی تخمک در لایهی داخلی رحم حدود ۴ هفته پیش از بارداری رخ میدهد. در لانهگزینی، تخمک بارورشده به دیوارهی رحم متصل میشود. اگر حدود یک هفته تا ۱۰ روز پس از بارداری مقدار کمی خونریزی مشاهده کنید، احتمالا دلیل آن خونریزی لانهگزینی است و جای نگرانی نیست.
- مقاربت جنسی: درطول سهماههی دوم و سوم بارداری، گردن رحم بهدلیل افزایش جریان خون در آن قسمت متورم میشود. درنتیجه، مقاربت شدید میتواند موجب لکه بینی در بارداری شود.
- عفونت: بعضی از زنان بهدلیل عفونتی که معمولا ناشی از بیماریهای مقاربتی مانند عفونت کلامیدیا است، دچار خونریزی گردن رحم میشوند. در این حالت باید مشکل اصلی درمان شود.
- انجام آزمایش داخلی توسط متخصص زنان یا ماما: خونریزی پس از انجام آزمایش پاپ اسمیر (Pap smear، آزمایشی که برای تشخیص سرطان رحم و دهانهی رحم در زنان انجام میشود) یا معاینهی لگنی که در بسیاری از موارد بین هفتهی ششم و دوازدهم بارداری انجام میشود، غیرمعمول نیست. این لکهبینی ظرف ۲۴ ساعت پس از آزمایش و معاینه رخ میدهد و معمولا پس از یک روز برطرف میشود.
البته گاهی خونریزی درطول نیمهی اول بارداری نشانهای از مشکل جدیتری است، مانند:
- خونریزی سابکوریونیک (subchorionic hemorrhage) که خونریزی در اطراف جفت است. گرچه پس از این نوع خونریزی میتوان بارداری را بهطور طبیعی ادامه داد، ولی تشخیص و درمان سریع بسیار مهم است. دکتر استفنسون فامی میگوید: «بیشتر موارد خونریزی سابکوریونیک برطرف میشوند، ولی این خونریزی فرد را درمعرض افزایش خطر عوارض دیگری مانند زایمان زودرس قرار میدهد.»
- بارداری شیمیایی (chemical pregnancy) زمانی رخ میدهد که تخمک بارور شده است، ولی کاملا به دیوارهی رحم متصل نشده است.
- سقط جنین (چه تهدید به سقط (امکان سقطجنین وجود دارد، ولی هنوز انجام نگرفته است) و چه سقط قابلپیشبینی (imminent)) که موجب ازبین رفتن خودبهخودی بارداری در ۲۰ هفتهی اول بارداری میشود. معمولا خونریزی یا لکهبینی که درطول سقط جنین رخ میدهد با نشانههای دیگری مانند گرفتگی یا درد شکمی نیز همراه است.
- بارداری خارج از رحم زمانی رخ میدهد که تخمک بارورشده به جایی بهجز دیوارهی رحم و معمولا در لولهی فالوپ (لولهی رحم) میچسبد. بارداری خارج از رحم که گاهی به آن بارداری لولهای نیز گفته میشود، نمیتواند روند طبیعی را طی کند و اگر تشخیص داده نشود ممکن است زندگی مادر را تهدید کند.
- بارداری مولار که بارداری دوامناپذیری است که مشخصهی آن رشد غیرطبیعی جفت و معمولا جنینی غیرطبیعی است.
خونریزی در سه ماهه اول بارداری
حدود 20 درصد از بانوان در سه ماهه اول بارداری و در طول 12 هفته اول، نشانه هایی از لکه بینی مشاهده می کنند که دلایل آن عبارتند از:
1. وجود جنین
در طول 12 روز بعد از حاملگی ممکن است که زن باردار لکه های خونی را مشاهده کند و فکر کند که همانند لکه های دوران پریود است و هنوز نداند باردار شده است.
این لکه بینی به دلیل جایگزینی جنین اولیه در رحم است و بیشتر از چند روز یا چند ساعت ادامه نخواهد داشت.
2. سقط جنین
بیشترین دلیل نگرانی مادران باردار از خونریزی در طول 12 هفته اول دوران بارداری، مربوط به سقط جنین مکرر در این دوره زمانی است.
حدود نیمی از بانوان که در این زمان خونریزی داشته اند، نهایتا جنین خود را سقط می کنند، اما این دلیل نمی شود که در هر لکه بینی ناچیزی دچار نگرانی شوند، مخصوصا اگر علائم دیگری نداشته باشند.
3. بارداری خارج از رحم
در بارداری خارج رحمی، جنین در خارج از رحم که در اکثر مواقع لوله رحمی است، رشد می کند. اگر جنین در همین وضعیت به رشد خود ادامه دهد، در نهایت منجر به پاره شدن لوله رحمی می شود که برای مادر بسیار خطرناک می باشد.
اگرچه این نوع بارداری خیلی خطرناک است، اما تنها در 2 درصد بانوان اتفاق می افتد.
4. بارداری مولار
در شرایط بسیار نادری، توده ای در درون رحم به جای جنین شروع به رشد می کند که می تواند سرطانی شده و به قسمت های دیگر بدن گسترش یابد.
یکی دیگر از علائم بارداری مولار، حالت تهوع و استفراغ شدید و بزرگ شدن سریع اندازه رحم می باشد.
5. تغییرات گردن رحم
در بارداری، جریان خون به سمت گردن رحم زیاد می شود. در نتیجه داشتن رابطه جنسی با همسر در این دوران و یا آزمایشات رحمی باعث ایجاد لکه بینی می شود. این لکه بینی جای نگرانی ندارد.
6. عفونت
هر گونه عفونت در فضای داخلی رحم یا دستگاه تناسلی و یا عفونت ناشی از روابط جنسی (مثل کلامیدیا، سوزاک و تبخال تناسلی) می تواند باعث بروز لکه بینی یا خونریزی در سه ماهه اول بارداری شود.
خونریزی در سه ماهه دوم و سوم بارداری
خونریزی های غیر عادی در اواخر بارداری را باید جدی گرفت، زیرا احتمال بروز مشکلی در مادر یا جنین وجود دارد. اگر در طول سه ماهه دوم و سوم بارداری خونریزی مشاهده کردید، حتما به پزشک خود مراجعه نمایید.
دلایل احتمالی خونریزی در اواخر دوران بارداری عبارتند از:
1. جفت سر راهی
این شرایط، زمانی پیش می آید که جفت به سمت پایین متمایل شده و یا جلوی کانال زایمان را می گیرد. البته این اتفاق بسیار نادر است، اما اگر هم رخ دهد، باید سریعا اقدامات مراقبتی انجام گیرد. این نوع خونریزی بدون درد و علامت اتفاق می افتد.
2. جدا شدن جفت
در حدود یک درصد از بارداری ها، زمان قبل یا طی زایمان، جفت از دیواره رحم جدا می شود که برای مادر و جنین خطرناک می باشد. از دیگر علائم جدا شدن جفت، وجود درد در ناحیه زیر شکم و وجود لخته خون در مجرای تناسلی و درد کمر می باشد.
3. پارگی رحم
خونریزی ممکن است به دلیل پاره شدن جای بخیه در سزارین بارداری قبلی اتفاق بیافتد که بسیار خطرناک است و نیاز به عمل سزارین فوری دارد. از دیگر علائم، احساس درد و فشار در ناحیه زیر شکم می باشد.
4. رگ های سر راهی
در مواقع بسیار نادر، افزایش رگ های خونی در بند ناف و جفت در مسیر کانال زایمان، این مسیر را مسدود می کند که برای جنین خطرناک است، زیرا در اثر خونریزی زیاد از جفت و بند ناف ممکن است جنین دچار کمبود اکسیژن شده و خفه شود.
از دیگر علائم،ضربان غیر طبیعی قلب جنین و خونریزی شدید است.
5. زایمان زودرس
خونریزی در اواخر دوران بارداری شاید دلیل این باشد که جنین شما آماده به دنیا آمدن است. چند روز یا چند هفته قبل از زایمان، توده مخاطی که همراه با لکه می باشد از رحم خارج می شود.
اگر این علائم قبل از هفته 37 بارداری اتفاق بیافتد، فورا به پزشک مراجعه کنید، زیرا در حال زایمان زودرس هستید. از دیگر علائم می توان به تغییرات مجاری تناسلی، فشارهای زیر شکمی و درد در ناحیه زیر کمر اشاره کرد.
6. آسیب ناحیه گردنی رحم و مجرای تناسلی
7. پولیپ خونی
8. سرطان
اگر در اواخر بارداری دچار خونریزی غیر عادی شدید، چه باید کنید؟
- به دلیل اینکه هر گونه خونریزی در درون رحم علامتی از وجود یک مشکل می باشد، بنابراین سریعا به پزشک متخصص زنان مراجعه نمایید.
- از یک دستمال برای اینکه میزان خونریزی را مشخص کنید، استفاده نمایید.
- نوع خونریزی (رنگ صورتی، قهوه ای، قرمز و یا اینکه خونتان دارای لخته بوده و یا روان است) را مشخص نمایید.
- هر گونه بافتی که از بدن خارج شده را به پزشک نشان داده و در طول دوران خونریزی، از نزدیکی با همسر و استفاده از پارچه خودداری کنید.
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر به اورژانس مراجعه کنید:
- هر نوع درد یا پیچش در ناحیه زیر شکم
- خونریزی چه با درد و چه بی درد
- خارج شدن بافت از درون رحم
- سرگیجه یا ضعف و غش
- تب بالای 37.7 درجه سانتیگراد
چطور بفهمیم که چه زمانی خونریزی و لکهبینی در بارداری جدی است
خونریزی واژینال درطول بارداری غیرمعمول نیست، ولی طبیعی هم نیست. این خونریزی بسته به اینکه شدید یا خفیف باشد، چه مدتی طول بکشد، چه رنگی داشته باشد و در چه مقطعی از بارداری رخ دهد، میتواند نشاندهندهی موارد فراوانی باشد.
خونریزی شدید (مشابه خونریزی دوران قاعدگی)، خونریزی همراه با گرفتگی یا تب، یا خونریزی و خروج بافت از بدن نشان میدهد که مسئلهای جدی مانند سقط جنین، مشکلات مربوطبه جفت یا زایمان زودرس وجود دارد.
البته رنگ خون نیز مهم است. معمولا خونی که قرمز روشن باشد، نگرانکنندهتر از خونی است که بهرنگ قهوهای است.
درمان خانگی لکه بینی در بارداری
خونریزی در هر سه ماهه بارداری طبیعی نیست. نیاز به مراقبت و توجه فوری دارد. در موارد خونریزی شدید، توصیه می شود که بلافاصله با پزشک متخصص خود مشورت کنید. علاوه بر این، خونریزی سبک و روشن را می توان با برخی از درمان های خانگی ساده که در زیر ذکر شده کنترل کرد.
1. استراحت روی تخت
این یکی از آسانترین و بهترین راههای درمان خونریزی در دوران بارداری است. پزشکان همچنین پیشنهاد می کنند که در زمانی که خونریزی می بینید یا لکه بینی دارید، کامل روی تخت خود استراحت کنید. استراحت کردن تضمین می کند که جفت در محل مناسب باقی می ماند و ایمن نگه داشته شود. این کار باعث کاهش احتمال سقط جنین می شود.
2. اسید فولیک
اسید فولیک در طول بارداری برای مادر و جنین در حال رشد فواید بسیار زیادی دارد. است. اسید فولیک عملکرد جفت را بهبود می بخشد تا بتواند به طور موثری از جنین و رحم مراقبت کند. ماهی، تخم مرغ و سبزیجات برگ سبز منابع عالی اسید فولیک هستند. اسید فولیک به بدن کمک می کند که با آنمی مبارزه کند و میزان هموگلوبین را در مغز استخوان افزایش دهد. افزایش میزان مصرف اسید فولیک همچنین از سقط جنین در زنان باردار جلوگیری می کند.
3. مصرف مکمل پروژسترون
اغلب خونریزی ها می توانند به علت تغییرات ناگهانی هورمون پروژسترون ایجاد شوند. توصیه می شود که آزمایش پروژسترون را انجام دهید. اگر سطح پروژسترون شما کم باشد، پس از مشاوره با پزشک خود، توصیه می شود که از مکمل های پروژسترون استفاده کنید. از آنجائیکه پروژسترون برای حفظ و پایداری حاملگی مهم است، نباید سطح آن در بدن پایین قرار گیرد.
4. از مقاربت جنسی اجتناب کنید
معمولا توصیه می شود که هیچ رابطه جنسی در بارداری نداشته باشید. اگر در دوران بارداری خونریزی دارید، توصیه ها را باید دقیق تر دنبال کنید. مگر اینکه علت خونریزی مشخص باشد، شما و همسرتان باید به شدت از مقاربت جنسی اجتناب کنید. این کار به عملکرد طبیعی بدن در دوران بارداری کمک می کند.
5. ترکیب برگ های گواوا و برگ های سیب ستاره ای
یکی از بهترین درمان های طب طبیعی برای متوقف کردن خونریزی در دوران بارداری، ترکیبی از مخلوط برگ گواوا و برگ های سیب ستاره ای در آب است. این مخلوط یک درمان فوری برای متوقف کردن خونریزی و لکه بینی در طول دوران بارداری است. این نوشیدنی خونریزی را از داخل مسدود می کنو و قطع می کند و از خونریزی بیشتر جلوگیری می کند. این مخلوط یک اثر فوری است و خونریزی را در عرض چند ساعت متوقف می کند.
6. اجتناب از فعالیت های شدید
فعالیت های فیزیکی و شدید بیش از حد می تواند فشار زیادی بر روی دیواره رحم ایجاد کند. این کار می تواند پلاسمید مخاطی را تشدید کند و باعث خونریزی یا لکه بینی شود. در دوران بارداری توصیه می شود که از فعالیت های شدید که می تواند پیامدهای جدی را در دوران بارداری شما داشته باشد را کنار بگذارید. احتیاط های اضافی همیشه در طولانی مدت کمک می کنند.
7. انجام STI
تصور کردنش سخت است، اما خونریزی نیز می تواند ناشی از عفونت های منتقله جنسی باشد. توصیه می شود از خودتان را برای هر گونه عفونت آزمایش بگیرید و بلافاصله با دکتر خود مشورت کنید. مصرف آنتی بیوتیک در زمان مناسب می تواند STIS را درمان کند و خونریزی را کاهش دهد.
دیدگاه ها