اختلالات جنسی مردان به شش زیر گروه زیر تقسیم می شوند:
- اختلالات تمایل
- اختلالات نعوظ
- اختلالات انزال
- اختلالات ساختمانی دستگاه تناسلی
- طب جنسی سالمندان
- ناباروری مردان
- اختلالات تمایل
شروع عملکرد جنسی با تمایل جنسی شروع می شود. اختلالات تمایل طیف وسیعی از علل را در پشت سر دارد ، از اختلالات تفکر و هویت جنسی گرفته تا کاهش هورمونهای مغزی همگی در کاهش تمایل جنسی نقش دارند.
اصلی ترین عامل تمایل به جنس مخالف ، داشتن هویت جنسی در مغز معادل جنسیت بدنی خویش است.
افکار ترانس سکشوال یکی از این موارد است که فرد افکار معکوس نسبت به هویت بدنی خود دارد و تمایل به همجنس دارند .
این مقوله بیشتر توسط گروه روانپزشکی و روانشناسی مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد.
کاهش هورمونهای جنسی در مغز و همچنین بیضه ها ، موجب کاهش شدید تمایل جنسی در مردان می شود.
استرس شایعترین عامل کاهش هورمونهای جنسی مغزی است که بشدت تمایل جنسی فرد را تا حد صفر کاهش میدهد.
هورمونهای اولیه مغزی از هیپوتالاموس ترشح و وارد هیپوفیز شده و در آنجا موجب ترشح هورمونهای تحریک کننده بیضه می شوند.
تمامی اتفاقات مغزی از عوامل محیطی گرفته تا عوامل درون مغزی ، بر ترشح این هورمونها تاثیر مستقیم دارند.
بر طرف کردن این عوامل تاثیرگذار خود بخود موجب بهبود تمایل جنسی می شود.
کاهش هورمونهای مغزی تحریک کننده بیضه ، هیپوگنادیسم ثانویه نام دارد که علل مختلفی دارد .
بیماریهای مزمن مانند دیابت ، فشار خون ، چربی خون ، سرطانها و ... موجب کاهش هورمونهای مغزی بصورت موقت ، کوتاه مدت یا طولانی مدت می شوند که در این شرایط با تجویز مکملهای هورمونی توسط پزشک ارولوژیست ، مشکلات تمایل برطرف خواهد شد.
هیپوگنادیسم اولیه یا اختلال عملکرد بیضه به حالتی گفته می شود که بیضه قادر به ترشح هورمون تستسترون نمی باشد و بصورت سیکل معیوب موجب اختلال تمایل در فرد می شود.
در این شرایط جایگزینی هورمون تستوسترون ، بهترین درمان می باشد که باعث بهبود عملکرد جنسی فرد می شود.
- اختلالات نعوظ
هرگونه اختلال که موجب از دست رفتن لذت کامل جنسی طرفین در حین نزدیکی شود اختلال نعوظ نام دارد.
چهار علت مهم موجب اختلال نعوظ می گردند:
الف. اختلالات روانی
ب. اختلالات عروقی
ج. اختلالات عصبی
د. علل هورمونی
الف. اختلالات روانی
شایعترین علت اختلالات نعوظ ، اختلالات روحی روانی هستند که بدون اشکال فیزیولوژیک موجب اختلال عملکرد جنسی می شوند.
از جمله این مشکلات و اختلالات روانی می توان موارد زیر را نام برد:
- استرس های شغلی
- استرس های محیطی و اقتصادی
- مشکلات روابط خانوادگی بین زوجین
- فراهم نبودن شرایط فضای خصوصی
- ازدواج های اجباری
- وجود شرایط نامطلوب محیطی برای نزدیکی که فرد سابقه ذهنی مناسبی از آن محیط ندارد .
- عدم همکاری طرف مقابل مانند واژینیسموس (درد شدید هنگام مقاربت در خانمها)
- سابقه ذهنی نامناسب از نزدیکی در گذشته
- روابط غیر قانونی
هر گونه عدم آمادگی ذهنی و روحی برای نزدیکی ، موجب اختلال نعوظ می شود که در همه بررسی های آزمایشگاهی نکته غیر طبیعی پیدا نمی شود.
پس آمادگی روحی و روانی شرط اول و لازم برای رابطه جنسی می باشد و در نبود این شرط حتی اگر هیچگونه اختلال جسمی وجود نداشته باشد امکان رابطه جسمی کامل وجود ندارد .
ب. اختلالات عروقی
مهمترین عامل جسمی در ایجاد و تداوم نعوظ ، ورود خون کافی به داخل عروق اصلی آلت تناسلی است و هرگونه اشکال در عروق خونی موجب عدم نعوظ یا نعوظ ناکافی می شود.
ضربه های لگنی در اثر ضربه یا تصادفات و جراحی های لگنی ، موجب آسیب عروق خون رسان آلت تناسلی می شود.
دیابت و فشار خون شایعترین علت تنگی عروق کوچک بدن می باشند.
مشابه قلب ، عوامل تنگ کننده عروقی مانند دیابت ، فشار خون ، چربی خون ، سیگار و چاقی موجب تنگی شدید عروق خون رسان آلت تناسلی و در نتیجه اختلال نعوظ می شوند.
در بررسی های علمی به این نتیجه رسیدند که مردانی که دچار ناتوانی جنسی می شوند ، در شش ماه آینده دچار سکته قلبی یا حوادث عروقی قلبی یا مغزی خواهند شد مگر اینکه بطور جدی این فاکتورهای خطر را بر طرف کنند.
بهترین راه پیشگیری از ابتلا به نارسایی عروقی چه قلبی ، چه عروق تناسلی ، رفع فاکتورهای خطر گفته شده با ورزش ، کنترل قند خون و چربی خون ، کنترل فشار خون و قطع سیگار می باشد.
کمترین پاسخ درمانی در بیماران اختلال نعوظ در بیمارانی است که مشکلات عروقی دارند و در موارد پیشرفته تنها راه درمان ، پروتز آلت تناسلی است.
داروهای موثر در درمان اختلالات نعوظ ، بیشترین تاثیر را بر عروق دارند و سلامت عروقی برای تاثیر این داروها ضروری است.
ج. اختلالات عصبی
پیامهای عصبی از مغز و نخاع با رشته های عصبی به آلت تناسلی می رسند.
هر گونه آسیب به شبکه عصبی در اثر ضربه یا جراحی موجب اختلال شدید نعوظ می شود.
دیابت علاوه بر ایجاد ضایعه عروقی موجب تضعیف شبکه عصبی لگنی نیز می شود.
د. علل هورمونی
کاهش هورمونهای مرتبط با نعوظ ، چه مغزی و چه در سطح بیضه ای ، موجب ناتوانی جنسی و اختلال نعوظ می شود. شرح مفصل این اختلال در قسمت کاهش تمایل آمده است.
- اختلالات انزال
زود انزالی و دیر انزالی هر دو ناخوشایند است.
هر دو اختلال زمینه عصبی داشته و با درمان روانشناختی و دارویی بهبود می یابند.
همچنین با تمرینات ورزشی کگل میتوان بر روی انزال و ارکشن کنترل ایجاد کرد .
- اختلالات ساختمانی آلت تناسلی
انحراف و کجی آلت تناسلی مادرزادی و اکتسابی و بیماری پلاک پیرونی در این گروه قرار می گیرند.
این اختلالات با درمان دارویی و جراحی درمان می شوند.
علت پلاک پیرونی ناشناخته است.
مراحل اولیه ایجاد پلاک با درد و انحراف آلت همراه است که با درمان دارویی و تزریق داخل ضایعه برطرف می شود.
در صورت مزمن شدن نیاز به جراحی ترمیمی دارد .
- طب جنسی سالمندان
با افزایش سن ، تعادل هورمونی آقایان به هم می خورد و هورمونهای جنسی مردانه کاهش می یابد.
از یک طرف با افزایش سن ، بزرگی خوش خیم پروستات نیز شیوع پیدا می کند که خود آن نیز مزید بر علت شده و اختلالات جنسی را افزایش می دهد.
افزایش شیوع بیماریهای مزمن مانند دیابت ، فشار خون ، بیماریهای قلبی و مشکلات ادراری ، تشدید کننده اختلالات جنسی در سالمندان مذکر هستند.
رفع علل زمینه ای و جایگزینی هورمونهای مردانه در سالمندان کمک شایانی به حفظ روابط جنسی در این افراد می کند.
با توجه به شیوع بیماریهای قلبی در سالمندان و مصرف داروهای قلبی دراین افراد ، تجویز داروهای کمکی جنسی باید با احتیاط بیشتری صورت پذیرد تا از تداخل آنها جلوگیری شود.
- ناباروری مردان
تعریف ناباروری عبارت است از عدم ایجاد حاملگی پس از یکسال رابطه جنسی منظم بدون پیشگیری
حدود سی درصد از علل ناباروری مردان در زوجین مربوط به عامل مردانه می باشد.
ناباروری مردانه به سه دسته تقسیم می شوند:
الف. علل پیش بیضه ای
ب. علل بیضه ای
ج. علل بعد بیضه ای
الف. علل پیش بیضه ای
همانطور که در بخش هورمونهای مغزی گفته شد عامل اصلی تحریک فعالیت بیضه ها ، هورمونهای مغزی هستند.
کمبود یا فقدان این هورمونها همانطور که موجب اختلالات جنسی می شوند ، ناباروری را نیز به دنبال خواهد داشت.
اختلالات مادرزادی یا اکتسابی هیپوتالاموس موجب کاهش فعالیت بیضه ها جهت اسپرم سازی می شوند.
سندرم کالمن از جمله این بیماریهای مادرزادی هستند که فرد اختلال بویایی و ناباروری را توام دارد.
بهترین درمان در این افراد جایگزینی هورمونهای مغزی است که بطور معجزه آسایی موجب بهبود باروری و تولید اسپرم می شود.
ب. علل بیضه ای
هر گونه اختلال ساختمانی مادرزادی و اکتسابی موجب از بین رفتن سلولهای اسپرم ساز می شوند.
علل زیر از علل شایع آسیب بافت بیضه هستند:
- بیضه نزول نکرده
- بیضه رشد نکرده مادرزادی
- بیماریهای عفونی مانند اوریون ، تب مالت و سل
- سندرومهای مادرزادی
- واریکوسل ، هیدروسل ، فتق ، کشاله ران
- و هر علتی که با ایجاد گرما باعث تخریب بافت بیضه شوند
رفع عامل زمینه ای قابل اصلاح مانند واریکوسل ، می تواند به رفع این شرایط کمک شایانی کند.
ج. علل پس بیضه ای
هرگونه انسداد در مسیر خروجی اسپرم موجب ناباروری می گردد.
شایعترین علت ، جراحی های ناحیه کشاله ران و لگنی می باشد. رفع انسداد با جراحی ، روش اصلی درمان این بیماران است.
دکتر علی اکبر کرمی
ارولوژیست جراح کلیه و مجاری ادراری تناسلی
فلوشیپ آندرولوژی نازایی مردان
عضو هیئت علمی دانشگاه
۱ دیدگاه