علت خشک شدن دهان نوزاد
علت خشک شدن دهان نوزاد به طور کلی کاهش ترشح بزاق در دهان توسط غدد بزاقی دهان و حلق است که به عوامل مختلفی بستگی دارد. علت خشک شدن دهان نوزاد گاهی میتواند ناشی از یک بیماری زمینهای باشد. خشکی دهان ممکن است به شکل مقطعی یا طولانی مدت در برخی نوزادان دیده شود و شدت آن به علت خشک شدن دهان نوزاد و مدت زمان سپری شده از شروع آن بستگی دارد.
اگرچه بسیاری از افراد خشکی دهان نوزاد را مشکلی جزئی و ساده میپندارند اما والدینی که نوزادانشان درگیر مشکل خشکی دهان و گلو هستند، با چالشها و دشواریهای زیادی برای تغذیه کودک خود مواجه میشوند. بنابراین تشخیص علت خشک شدن دهان نوزاد و درمان خشکی گلوی نوزاد در زمان مناسب مهم و ضروری است.
بزاق دهان مایعی شفاف است که به واسطه داشتن ترکیباتی منحصر به فرد در انجام بسیاری از فعالیتهای روزمره تاثیرگذاراست. غدد بزاقی اصلی در ناحیه زیر زبان، فک و گونهها قرار گرفتهاند.
این غدهها به مجراهای باریکی متصل شدهاند و بزاق ترشح شده را به داخل دهان هدایت میکنند. ترشح بزاق در حفظ سلامت دهان، تقویت لثه، مرطوب نگه داشتن گلو و دهان، حرکت زبان حین صداسازی، توانایی مکیدن و تغذیه کودک نقش به سزایی دارد.
در واقع این مایع چسبنده یکی از مهمترین عواملی است که تسهیل عمل بلع و چشایی را برعهده دارد. به علاوه در صورتی که ترشح بزاق دهان کودکان و نوزادان به اندازه کافی باشد تا حد زیادی از رشد و تکثیر باکتریهای مضر جلوگیری میکند. ترشح بزاق نوزاد به هنگام شیر خوردن و مکیدن افزایش مییابد تا نوزاد با صرف انرژی کمتر و به مدت طولانیتر بتواند عمل مکیدن را انجام دهد. در صورتی که بزاق دهان نوزاد به اندازه کافی تولید نشود فرایند مکیدن و بلع نوزاد تحت تاثیر قرار میگیرد.
اختلال بلع نوزاد چیست و به چه شکل اتفاق میافتد؟
اختلال بلع نوزاد به وجود هر گونه مشکل در مکیدن و دریافت شیر و انتقال آن از دهان به معده نوزاد گفته میشود که میتواند به علت خشک شدن دهان نوزاد و عوامل دیگر ایجاد شود. تقریبا 25% تا 45% کودکان در طی دوران رشد شکلهایی از اختلال بلع را تجربه میکنند.
همچنین لازم به ذکر است اختلالات به ظاهر جزئی در بزرگسالان میتواند برای کودکان بسیار جدی باشد. به عنوان مثال ورود مقدار بسیار کمی مایع در ریه (آسپیراسیون) معمولا توسط بزرگسالان تحمل میشود اما همین وضعیت برای نوزاد بسیار خطرناک است. اختلال بلع به علت خشک شدن دهان نوزاد بایستی توسط پزشک متخصص و گفتاردرمان متخصص در حیطه اختلال بلع نوزاد ارزیابی و درمان شود چراکه سلامت نوزاد و رشد او در گرو داشتن تغذیه مناسب و کافی است.
علت خشک شدن گلوی نوزاد و کاهش ترشح غدد بزاقی میتواند متفاوت باشد. در زیر به مهمترین دلایل این مشکل در نوزادان میپردازیم:
- مشکلات گوارشی مهمترین علت خشک شدن دهان نوزاد است.
- رفلاکس اسید معده (بیماری GERD)
- کم آبی بدن نوزاد (ادرار غلیظ و تیره رنگ نشانه ای از کم آبی بدن نوزاد شماست)
- تب بالا و کنترل نشده
- آلرژی و حساسیت نیز میتواند علت خشک شدن دهان نوزاد باشد
- تنفس نوزاد از راه دهان (نوزاد به علت گرفتگی و انسداد یا مشکل ساختاری قادر به تنفس از راه بینی نباشد)
- مصرف داروهای خاص (توسط مادر یا کودک)
- انسداد مجراهای انتقال بزاق به دهان
- عفونت
- مشکلات محیطی مثل قرار گرفتن نوزاد در هوای بسیار گرم و نامناسب به مدت طولانی
- دریافت اکسیژن به مدت طولانی از طریق دهان و ماسک
علائم و نشانه های خشکی دهان و گلوی نوزاد را بشناسید!
اگر غدد بزاقی در دهان به میزان کافی بزاق نسازد علائم زیر را در نوزاد میبینیم:
- چسبندگی و افزایش غلظت بزاق دهان نوزاد
- زبر شدن زبان به علت خشک شدن دهان نوزاد
- کاهش دامنه حرکات زبان در دهان
- سخت قورت دادن آب دهان و غذا (شیر) به علت خشک شدن گلوی نوزاد
- ترک خوردن لبها
- بوی بد دهان به علت خشک شدن دهان نوزاد
- بیقراریهای مکرر نوزاد
نشانه های خشکی دهان نوزاد در همه کودکان یکسان نیست. در صورت مشاهده علائم بالا به پزشک متخصص مراجعه کنید تا وضعیت دهانی نوزاد را بررسی نماید.
درمان خشکی گلوی نوزاد
درمان خشکی گلوی نوزاد بر مبنای علت خشک شدن دهان نوزاد صورت میگیرد. بسته به علت خشک شدن دهان نوزاد و مشکل بلع نوزادان ممکن است درمان شامل دارودرمانی، بلع درمانی و تغییرات محیطی باشد. در روند درمان اختلال بلع به علت خشک شدن دهان نوزاد گفتاردرمان متخصص در حیطه درمان مشکل بلع نوزادان نقش کلیدی دارد.
درمانگر با همکاری مستقیم پزشک وضعیت بلع نوزاد را بررسی کرده و متناسب با آن روش درمانی مناسب را تعیین میکند و آموزشها و مشاورات لازم را به خانواده ارائه مینماید.
در اغلب موارد علت خشک شدن دهان نوزاد وجود مشکلات حرکتی و کم بودن میزان حرکت آن است. گفتاردرمانگر فعال در زمینه مشکل بلع نوزادان با ارائه درمانهای حرکتی مناسب و تحریک متعدد حرکات منجر به افزایش ترشح غدد بزاقی شده و عملکرد مثبت تغذیه و مکیدن را برای نوزاد ایجاد میکند.
خشکی دهان: ۱۶ روش خانگی درمان دهان خشک (کلویید)
در ادامه چند روش کاربردی و ساده برای کاهش خشکی دهان نوزاد ارائه میدهیم که میتوانید در کنار سایر درمانها از آن در منزل بهره ببرید:
مرطوب کردن اتاق: استفاده از یک دستگاه بخور سرد در اتاق کودک میتواند به حفظ رطوبت محیط و کاهش خشکی دهان نوزاد کمک کند.
مرطوب کردن لب های نوزاد با دستمال خیس.
افزایش تعداد وعدههای غذایی کودک (شیر) و کاهش حجم غذای داده شده در هر وعده میتواند به افزایش ترشح بزاق دهان کمک کند.
استفاده از پستانک: مکیدن پستانک علاوه بر آرام سازی نوزادان باعث افزایش ترشح بزاق میشود و به افزایش رطوبت دهان کمک میکند.
علت خشک شدن دهان نوزاد و کاهش ترشح غدد بزاقی میتواند در برخی مواقع ناشی از شرایط حاد پزشکی باشد. همه ما میدانیم که این مشکل بسیار ناخوشایند است و در صورت تداوم میتواند منجر به عوارضی مانند بروز بیماریهای لثه، زخمهای ناحیه دهان یا برفک (نوعی عفونت قارچی) روی زبان و مشکلات تغذیهای نوزاد شود. بنابراین هرچه زودتر باید در جهت رفع آن تلاش کرد.
شناسایی علت خشک شدن دهان نوزاد و مشکل بلع نوزادان توسط پزشک و گفتاردرمانگر انجام شده و درمان آن متناسب با ماهیت اختلال به رفع مشکل کمک خواهد کرد.
منبع : ایران مد اس ال پی
- برچسبها
- خشکی دهان
دیدگاه ها