دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
روش‌ های اثبات بی گناهی در سرقت در دادگاه
1
زمان مطالعه: 11 دقیقه
ویژگی­ های اثباتی برخی از اتهامات چه در قانون و چه در عمل و از جمله بحث مواد مخدر، به ­گونه­ ای است که امکان اثبات بی گناهی و در نتیجه امکان ارتکاب خطا و در نهایت محکومیت فرد بی­ گناه در آنها بیش از جرایم دیگر است.

نحوه اثبات بی گناهی در سرقت

دلایل اثبات بی گناهی در سرقت می تواند شامل هر امری باشد که نشان دهد سرقت یا دزدی اتفاق نیفتاده و یا اینکه شخص متهم آن سرقت را انجام نداده است ؛ مانند آوردن شاهد برای اینکه متهم در زمان سرقت جای دیگری بوده است . پس از برائت از جرم سرقت ، متهم می تواند با روش هایی اعاده حیثیت از اتهام دزدی انجام دهد و علیه شاکی ، به جرم افترا شکایت کند .

یکی از مهم ترین جرایم پیش بینی شده در قانون مجازات اسلامی در زمینه اموال و مالکیت ، جرم سرقت یا دزدی می باشد که از قضا حجم وسیعی از جرایم ارتکابی در جامعه را نیز به خود اختصاص داده و به شیوه های مختلفی از کیف قاپی گرفته تا سرقت های بزرگ تر را شامل می شود . اما گاهی علی رغم دستگیری و شناسایی متهمان به جرم سرقت و شکایت از آنها، در بررسی های بعدی مشخص می شود که سرقت توسط شخص متهم صورت نگرفته است و در واقع ، متهم از اتهام سرقت تبرئه می شود .

در چنین فرضی لازم است که بر اساس موازین شرعی و قانونی ، متهم بتواند از خود به نحو مناسبی دفاع نموده و بی گناهی خود در جرم سرقت یا دزدی را اثبات نماید . به همین خاطر گاهی این سوال مطرح می شود که اولا روش های اثبات بی گناهی در سرقت به چه صورتی است و ثانیا پس از اثبات بی گناهی ، چگونه می توان اقدام به اعاده حیثیت از اتهام دزدی نمود ؟
برای پاسخ دادن به این سوالات ابتدا به توضیح این سوال می پردازیم که اثبات بی گناهی در سرقت چه طور است و پس از بررسی دلایل اثبات بی گناهی در سرقت ، نمونه دفاعیه اثبات بی گناهی در سرقت را ارائه خواهیم نمود .

اثبات بی گناهی در سرقت

اثبات بی گناهی در سرقت چه طور است؟

سرقت یا دزدی در قانون مجازات اسلامی تحت عنوان جرم شناسایی شده است ؛ به این صورت که بر اساس ماده 265 قانون مجازات اسلامی جرم سرقت به عنوان ربودن مال متعلق به غیر تعریف شده است . البته سرقت انواع و اقسام متفاوتی دارد و در اشکال مختلفی بروز و ظهور می یابد و در نتیجه ، مجازات آن نیز متفاوت می شود . به همین لحاظ ، بر اساس قانون مجازات اسلامی می توان سرقت حدی یا تعزیری را شناسایی کرد .

اما وجه مشترک تمام انواع سرقت آن است که برای اثبات جرم سرقت ، ابتدا باید وجود سه رکن قانونی ، مادی و معنوی را اثبات نمود تا بتوان متهم را مجازات کرد . در واقع برای اینکه متهم را به جرم سرقت مجازات کرد باید سه رکن زیر به صورت هم زمان وجود داشته باشند که ارکان جرم سرقت عبارتند از :

رکن قانونی همان تعریف جرم سرقت است ؛ یعنی ربودن مال دیگری بر اساس قانون مجازات اسلامی جرم محسوب می شود . طبعا وجود این رکن محقق است .
رکن مادی سرقت عبارت است از ربودن مال دیگری که اگر بتوان با استفاده از ادله و شواهد و مدارک کافی ، ربودن مال را اثبات کرد ، می توان به مجازات سارق یا دزد امیدوار بود .

رکن معنوی یا روانی جرم سرقت این است که دزد یا سارق قصد و نیت لازم برای ارتکاب جرم سرقت را داشته باشد و از روی غفلت یا مستی اقدام به ربودن مال دیگری نکرده باشد .
به همان اندازه که اثبات این ارکان برای مجازات کردن سارق ضروری و الزامی است ، اگر متهم به سرقت یا دزدی نیز بخواهد اقدام به اثبات بی گناهی در سرقت نماید ، باید تلاش کند که وجود این ارکان را نفی نماید . مثلا بگوید که با اجازه خود شخص و با رضایت قبلی ، مال را برداشته ام یا مال ، در دست من امانت بوده است . یا اینکه مثلا برای اثبات بی گناهی خود در سرقت بگوید که اطلاع نداشته که این اموال متعلق به دیگری است و تصور می کرده اموال متعلق به خودش است .

پس در پاسخ به این سوال که اثبات بی گناهی در سرقت چه طور است ، باید گفت که ابتدایی ترین راهکار برای اثبات بی گناهی در جرم سرقت این است که با استفاده از شواهد و مدارک متقن و کافی ثابت کنیم که عنصر مادی ( ربایش مال ) و عنصر معنوی ( قصد و نیت دزدی ) در شخص وجود نداشته است و پس از آن ، اعاده حیثیت در جرم سرقت را انجام دهیم .

دلایل اثبات بی گناهی در سرقت

در قسمت قبل به این سوال پاسخ دادیم که اثبات بی گناهی در سرقت چه طور است . همانطور که اشاره شد ، اثبات بی گناهی در جرم دزدی و اعاده حیثیت از سرقت منوط به اثبات عدم سوء نیت و یا عدم ربودن مال متعلق به دیگری است ؛ اما ممکن است این سوال مطرح شود که دلایل اثبات بی گناهی در سرقت چیست ؟ به عبارت دیگر ، اگر شخصی قصد داشته باشد به دلیل پاپوش ، بی گناهی خود در جرم سرقت یا دزدی را اثبات نماید به چه دلایلی می تواند استناد کند و به چه روشی اقدام نماید ؟

قبل از بررسی دلایل اثبات بی گناهی جرم دزدی لازم است این نکته را ذکر کرد که برای اثبات جرم سرقت یا دزدی ، مانند همه جرایم دیگر ، این شاکی یا مدعی است که باید در دادگاه ادعای خود را اثبات کند و در واقع با آوردن دلایل کافی ، جرم دزدی را ثابت نماید ؛ چرا که اصل بر برائت یا بی گناهی اشخاص است ؛ مگر اینکه خلاف آن ثابت شود .

این قاعده حقوقی مهم را در اصطلاح تحت عنوان " قاعده البینه علی المدعی " نامگذاری می کنند که به موجب آن ، آوردن دلیل و بینه به عهده مدعی است و اگر مدعی یا شاکی دلیل موجهی برای اثبات جرم ارائه نکند و نتواند ادعای خود را ثابت کند ممکن است که متهم به سرقت پس از رفع اتهام از خود ، از وی به جرم افترا شکایت کرده و علیه او اعاده حیثیت نماید .

مهم ترین دلایلی که شاکی یا مدعی برای اثبات جرم سرقت می تواند به دادگاه ارائه دهد ، استناد به شهادت شهود ، استناد به اقرار خود مرتکب و یا ارائه امارات و شواهدی همچون فیلم دوربین مدار بسته به دادگاه جهت حصول علم قاضی و صدور حکم توسط اوست .
به همین خاطر ، اگر دلایل و مدارک فوق توسط شاکی ارائه شد که با استناد به آنها جرم سرقت اثبات می شد ، لازم است که متهم نیز در مقام دفاع از خود بر آمده و با استفاده از دلایلی بی گناهی خود را اثبات کند . دلایل اثبات بی گناهی در سرقت می تواند به دو صورت به دادگاه ارائه شود :

اثبات بی گناهی در دادگاه

در حالت اول ، اگر شخصی بخواهد بی گناهی خود را در جرم سرقت اثبات نماید ، باید با استفاده از دلایل قانونی همچون شهادت شهود ، مثلا ثابت کند که در زمان وقوع دزدی در محل دیگری حضور داشته است و یا هر گونه دلایل و قرائن دیگری که به اثبات بی گناهی یا عدم مشارکت وی در سرقت کمک کند به دادگاه ارائه نماید ؛ مثل اینکه فاکتور خرید جنس مسروقه را ارائه دهد .

در حالت دوم ، می توان دلایل و مدارک ارائه شده برای اثبات سرقت که توسط شاکی ارائه شده است را به چالش کشید . به عنوان مثال شرایط شهادت شهود و عادل نبودن آنها را متذکر شد ؛ یا اینکه اصلا شهود در آن لحظه حضور نداشته اند و ربودن مال توسط متهم را مشاهده نکرده اند و صرفا از روی خصومت شخصی شهادت دروغ داده اند . یا اینکه شخصی که در فیلم دوربین مداربسته اقدام به دزدی می کند ، شخص متهم نبوده است .

به یاد داشته باشید که اقرار به سرقت نزد قاضی اثبات سرقت را به آسانی امکان پذیر می کند ؛ پس در صورتی که واقعا جرم سرقت یا دزدی را انجام نداده اید نباید در دادگاه اقرار به سرقت نمایید .
همچنین گفتنی است که سایر ادله اثبات دعوا همچون قسامه و سوگند در اثبات سرقت یا عدم اثبات آن تاثیری ندارند و نمی توان به آنها استناد نمود .

نمونه لایحه دفاعیه اثبات بی گناهی در سرقت

در قسمت قبل به توضیح دلایل و روش اثبات بی گناهی در سرقت با استفاده از ادله اثبات دعوی پرداخته شد . بر این اساس اگر متهم بخواهد از خود به جرم سرقت رفع اتهام و اعاده حیثیت نماید ، باید دلایل اثبات بی گناهی خود را در دادگاه یا به موجب لایحه دفاعیه ارائه نماید تا قاضی به استناد دفاعیه مذکور حکم صادر نماید . بنابراین در این قسمت قصد داریم یک نمونه دفاعیه اثبات بی گناهی سرقت یا دزدی را برای شما عزیزان ارائه نماییم .

البته اتهام سرقت در هر مورد با مورد دیگر تفاوت دارد و برای اینکه لایحه دفاعیه رد اتهام سرقت و اثبات بی گناهی در سرقت به نحو مناسبی نوشته شود ، باید شرایط خاص و اوضاع و احوال هر پرونده به صورت دقیق مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به دلایل اثبات بی گناهی سرقت که در قسمت های قبل ذکر شد ، لایحه دفاعیه مناسب تدارک دید . اما به عنوان نمونه ، متن زیر ارائه می شود .

ریاست محترم .....
با سلام و احترام ؛
اینجانب ........... فرزند ............ در خصوص شکایت شاکی آقای/ خانم ........... و کیفرخواست صادره توسط دادستان محترم شهرستان ......... موضوع کلاسه ................... به تاریخ ............. ناظر بر اتهام جرم سرقت یا دزدی معروض می دارم که شکایت مطروحه فاقد اعتبار قانونی است ؛ چرا که اینجانب در تاریخ .......... به ساعت .......... در شهرستان ........... اقامت داشته ام و به موجب شهادت شهود معرفی شده که شهادت آنان ضمیمه پرونده می باشد ، در محل سرقت حضور نداشته ام و شخصی که در فیلم دوربین مداربسته نشان داده شده است ، به رغم شباهت ظاهری ، اینجانب نمی باشم و تصویر فرد سارق در فیلم استنادی ، به وضوح مشخص نیست که این خود دلیل بر رد ادعای شاکی است . بنا بر مراتب عنوان شده و به استناد اصل برائت و تفسیر به نفع متهم در امور کیفری ، صدور حکم بر برائت اینجانب مورد استدعاست .
با تشکر و تجدید احترام

گفتنی است که اگر متهم بتواند با ارائه نمونه لایحه دفاعیه ، بی گناه بودن خود در اتهام سرقت را اثبات نماید و در دادسرا قرار منع تعقیب صادر شده و یا دادگاه حکم برائت وی را صادر کند ، می تواند با استناد به حکم صادره ، به دلیل افترا از شاکی شکایت نماید و به این طریق از خود اعاده حیثیت کند .
لذا برای اعاده حیثیت از اتهام سرقت ، ابتدا باید بی گناهی شخص ثابت شود و سپس با تنظیم یک شکواییه مبنی بر اعاده حیثیت به دادسرا ارائه شود . در صورتی که شرایط لازم برای اعاده حیثیت کیفری وجود داشته باشد ، شاکی به مجازات محکوم می شود . لازم به ذکر است که تهمت دزدی یا جرم افترا ممکن است به دو صورت به شخص وارد شده باشد .

در حالت اول فردی به دیگری بگوید دزد و اینکه تو دزدی کرده ای یا پس از شکایت از جرم دزدی نتواند صحت اتهام دزدی را اثبات کند . این حال که افترای ساده یا لفظی است ، برابر قانون به مجازات یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق و یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد .
در حالت دوم ممکن است شخص آلات و ادوات سرقت را در منزل ، وسایل یا محیط کاری دیگری قرار داده و به این طریق زمینه تعقیب کیفری وی را فراهم کند که در این صورت پس از صدور قرار منع تعقیب یا برائت قطعی شخص ، مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا 74 ضربه شلاق محکوم می شود .

حتماً بخوانید:
سرقت مسلحانه در قانون چه مجازاتی دارد ؟

سرقت مسلحانه در قانون چه مجازاتی دارد ؟

اگر سرقت همراه با اذیت و آزار باشد یا سارق اسلحه داشته باشد به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با…

سوالات متداول

1- اثبات بی گناهی در سرقت یا دزدی چگونه است ؟

برای اثبات بی گناهی در سرقت متهم باید با استناد به هر دلیل و مدرکی که در اختیار دارد ربودن مال و قصد ارتکاب سرقت را از خود نفی کند .

2- دلایل مورد استفاده برای اثبات بی گناهی در جرم سرقت کدامند ؟

در این رابطه استناد به شهادت شهود مبنی بر فقدان شرایط لازم در آنها یا ارائه فاکتور خرید مال مورد سرقت یا استناد به جعلی بودن فیلم دوربین مداربسته می تواند برای اثبات بی گناهی سرقت موثر باشد.

3- اعاده حیثیت از اتهام دزدی به چه صورت است ؟

در صورتی که قرار منع تعقیب یا حکم قطعی مبنی بر برائت متهم سرقت صادر شود می توان با استناد به همین حکم در دادسرا شکایت کرده و اعاده حیثیت نمود که جزییات این موضوع در مقاله ذکر شده است .



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (1 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits