آیا اجازه پدر برای ازدواج موقت دختر باکره لازم است ؟

اجازه پدر در ازدواج موقت دختر باکره

در قرآن آیات بسیاری اشاره به ازدواج انسان ها شده است. بسیاری از فقیهان با استناد به روایات و احادیث امامان معصوم در مورد ازدواج و اجازه پدر برای ازدواج دائم و موقت دختر باکره در اسلام احکامی را وضع کرده اند. که در این مقاله به بررسی اجازه پدر در ازدواج موقت دختر باکره خواهیم پرداخت.

«وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّهً وَرَحْمَهً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ.» (سوره روم، آیه ۲۱)
و از آیات خداوندی است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید، که در کنار او آرامش یابید، و میان شما عشق و محبّت و مهربانی قرار داد، که در این حقیقت نشانه هایی از خداست برای مردمی که در گردونه اندیشه و فکر نسبت به حقایق به سر می‌برند!

خداوند در آیات مختلف قرآن کریم به مسئله ازدواج اشاره داشته است و آیاتی در جهت تکریم مسئله ازدواج در قرآن آورده است.
مبانی دین مبین اسلام با این که ازدواج را امری مستحب معرفی کرده و آن را در دسته امور واجب مسلمانان قرار نداده است؛ اما به طور زیادی از حسن و فواید ازدواج سخن گفته است.

در فرهنگ ایرانی نیز به دلیل ارزشمندی بنیان خانواده و تقدس پیوند زناشویی؛ به موضوع ازدواج توجه ویژه ای شده است که همه ما از آن مطلع می‌باشیم.
قطعا در زندگی شخصی هر کسی، ازدواج به عنوان نقطه عطفی جهت تغییرات بزرگ و ساماندهی مسیر خوشبختی تلقی می شود که به همین سبب، اشخاص و خانواده هایشان به آن توجه ویژه ای داشته اند.

ازدواج موقت

در مذهب شیعه علاوه بر ازدواج دائم ( عقد نکاح دائم)، نوعی ازدواج به نام ازدواج موقت بر حسب تفاسیر آیات الهی و مبانی فقهی مقرر شده است که دارای شرایط و شرعیات مختص به خود می‌باشد.

ازدواج موقت نوعی از ازدواج مختص مذهب تشیع می‌باشد که؛ در آن رابطه زوجیت بین زن و مرد با شرایط و مهر مشخص برای مدت زمان معینی انجام می‌شود و پس از اتمام دوره تعیین شده، رابطه زوجیت این ازدواج باطل می شود. در دستورات شرعی و مبانی قانونی در خصوص ازدواج موقت تعیین و تکلیف شده است.
یکی از مباحث مهم در خصوص ازدواج موقت؛ اجازه پدر در ازدواج موقت دختر باکره می‌باشد که دارای ابعاد حقوقی مختلفی برحسب فتوای فقهای شیعه است.

اجازه پدر در ازدواج موقت دختر

بر اساس مبانی شرعی و قوانین جمهوری اسلامی ایران؛ ازدواج موقت دختر باکره مستلزم اجازه پدر در ازدواج می‌باشد. در شرایطی که پدر در قید حیات نباشد، بایستی اجازه و اذن جد پدری جهت ازدواج موقت کسب شود.

جمیع غالب مراجع عظام؛ در خصوص ازدواج موقت دختر باکره، شرط رشیده بودن دختر باکره را مهم تشخیص می‌دهند.
در نگاه فقهی؛ دختر رشیده به دختری اطلاق می‌شود که به بلوغ رسیده باشد و بتواند در خصوص ازدواج با شخص مورد نظر و تصمیم گیری در مورد آینده خود عقلانی و به دور از احساسات تصمیم بگیرد. دختر رشیده فارغ از مباحث جنسی و هیجانات منحصر به دوران جوانی که مربوط به جنس مونث می‌باشد؛ در خصوص ازدواج با رعایت حیثیت خانوادگی اش تصمیم گیری می‌نماید.

اجازه پدر در ازدواج موقت دختر غیر باکره

در نقطه مقابل؛ اگر دختر باکره نباشد و یا پدر و جد پدریش در قید حیات نباشند، قانون مقرر کرده است که جهت جاری شدن صیغه ازدواج موقت نیازی به اذن پدر و جدی پدری نمی‌باشد.

بر اساس نظر مراجع عظام؛ در صورتی که دختر باکره نباشد و دلیل موضوع، از بین رفتن بکارت به وسیله شوهر قبلی باشد؛ اذن و اجازه پدر در ازدواج و جدی پدری برای ازدواج موقت دختر غیر باکره نیازی نمی‌باشد.

همچنین در مواردی که دختر بکارتش را به دلایلی غیر از شوهر کردن از دست داده باشد، همچون؛ ورزش سنگین، تصادف ، شائبه زنا و… حتما بایستی اجازه پدر در ازدواج لحاظ شود.

لازم به ذکر است؛ به دلیل این که قوانین کشورمان با عنایت به دستورات شرعی و نظرات مراجع عظام تدوین شده است؛ کلیه مباحث مذکور از وجه قانونی نیز برخوردار است.

نظر مراجع تقلید در خصوص ازدواج موقت

آیت الله حسین وحید خراسانی:

در ازدواج اذن پدر شرط است مگر این که در ازدواج دائم دختری رشیده باشد و پدر یا جد پدری او بی جهت با ازدواج دائم مخالفت نماید که در این صورت دختر می‌تواند بدون اذن پدر یا جد پدری ازدواج کند، اما اگر دختر رشیده‌ای که صلاح خود را می‌داند و به دلیل بالا رفتن سن خود امیدی به ازدواج دائم نداشته باشد و پدر یا جد پدری‌اش بی جهت با ازدواج موقت او مخالفت می‌کند، می‌تواند بدون اذن ولی و در صورتی که ازدواج موقت برای او خیر و صلاح باشد، ازدواج موقت کند.

اگر رشیده نباشد بدون اذن ولی نمی‌تواند و اگر رشیده باشد شرایط بالا را دارد.

آیت الله ناصر مکارم شیرازی:

این کار بدون کسب اجازه ی ولى دختر جایز نیست. منظور از باکره دخترى است که قبلا شوهر نکرده است، خواه عضو بکارت موجود باشد، یا نه.
شک نیست که نکاح موقت در شریعت اسلام جایز است، ولى نباید وسیله هوس بازى افراد هوسباز شود؛ و احتیاط آن است تا ضرورتى نباشد اقدام به این کار نشود.

آیت الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی:

اگر دختر باکره‌ای که به حد بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را تشخیص می‌دهد بتواند زندگانی خود را به نحو مستقل اداره کند و قدرت تصمیم گیری صحیح در امور زندگی خود را داشته باشد و بیم آنکه فریب بخورد در میان نباشد، چنانچه بخواهد ازدواج کند احتیاجی به اجازه پدر در ازدواج یا جد پدری خود ندارد و در غیر این صورت، بنابر احتیاج واجب باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد و اجازه مادر و یا برادر لازم نیست. همچنین بنابر احتیاط واجب دختری که باکره نیست نیز همین حکم را دارد.

اصل ازدواج موقت در شرع مقدس اسلام کاری جایز است و تقبیح نسبت به اصل ازدواج موقت کار صحیحی نیست؛ هر چند ممکن است ازدواج موقت در بعضی موارد و شرایط به مصلحت بعضی از افراد اعم از زن و مرد نباشد.

آیت الله حسین نوری همدانی:

«عقد دختر باکره بدون اجازه پدر در ازدواج باطل است و فرقی بین ازدواج دائم و موقت نیست.»

این موارد از مهم‌ترین فتوی‌های مراجع تقلید در خصوص ازدواج موقت دختر باکره می‌باشد. اگر بخواهیم ازدواج موقت را برای دختران باکره یا غیر باکره در یک جمله به صورت مختصر بیان نماییم، می‌توانیم بگوییم که:

«دختر باکره جهت ازدواج موقت نیاز به اجازه و اذن پدر دارد و دختر غیر باکره ای که بکارتش را به وسیله شوهر کردن از دست داده است؛ نیازی به اجازه پدر در ازدواج موقت ندارد. همچنین در مواردی که دختر به دلیل اعمالی غیر از شوهر کردن باکره نباشد؛ اجازه پدر در ازدواج یا جد پدریش برای ازدواج موقت بنا بر احتیاط الزامی است.»

حکم صیغه دختر باکره بدون اذن ولی چیست ؟

ازدواج موقت نکاحی است که مشروط به ذکر مدت معین و مهر معین است و در آن ارث بردن و پرداخت نفقه نیست، ولی زوجین میتوانند ارث بردن و پرداخت نفقه را از راه «شرط ضمن عقد» تثبیت نمایند. از ویژگی های دیگر متعه (ازدواج موقت) عدم نیاز به طلاق است،

آقای سیستانی در مساله لزوم اذن پدر در عقد (موقت و دائم) دختر باکره، بنابر فتوا اذن را واجب می‌دانند اما در برخی فروض و حالت‌ها، این فتوا را تبدیل به احتیاط واجب کرده‌اند که موجب می‌شود مقلدین ایشان بتوانند به فتاوای دیگران مراجعه کنند.

مخالفت کلی پدر با هرگونه ازدواج موقت دختر

همچنین «مخالفت کلی پدر» با هرگونه ازدواج موقت دختر نیز راه دیگری بود که فتوای آقای سیستانی در مورد لزوم اذن را به احتیاط واجب تبدیل می‌کرد.

اما حالت دیگری که ایشان اخیرا به آن حکم داده، دختر مستقل بزرگسالی است که ازدواج دائمش آسان و میسر نیست و خوف وقوع در حرام هم دارد. عین متن این حکم چنین است:

اگر پدر و پدر بزرگ (پدری) در قید حیات نباشند، امر ازدواج دختر با خودش است.

و اگر زیر نظر پدر و مادرش زندگی نمی‌کند، بلکه در امور زندگانی مستقل از آنان می‌باشد، چنانچه مقلد آیت الله سیستانی است می‌تواند در این مسأله ( ازدواج بدون اجازه پدر ) به فقیه دیگری رجوع نماید.

و همچنین اگر زیر نظر پدر و مادرش زندگی می‌کند، ولی چون سنش بالا است، جز ازدواج موقت برایش میسر نیست و پدرش به آن رضایت نمی‌دهد و از طرفی ترس وقوع در حرام دارد، در این صورت نیز می‌تواند به فقیه دیگر رجوع کند.

بیشتر بخوانید:

حکم ازدواج موقت دختر باکره بدون اذن پدر چیست؟

تفاوت های اساسی بین ازدواج موقت (صیغه) با زنا در چیست ؟

حکم ازدواج موقت دختر باکره بدون اذن پدر چیست؟