دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
اخذ مهریه پس از فوت شوهر
1
زمان مطالعه: 9 دقیقه
اگر مردی در زمان حیات مهریه همسر خود را پرداخت نکرده باشد زوجه می تواند بعد از فوت شوهر با اقامه دعوی به طرفیت وراث شوهر، مطالبه مهریه کند.

اخذ مهریه بعد از فوت شوهر

مهریه بعد از مرگ شوهر یکی از مهم ترین مسائل حقوقی است که اصولا مورد ابهام قرار دارد و لذا در این مقاله بر آن شدیم که آن را مورد بررسی قرار دهیم.

زوجه پس از فوت شوهر باید بتواند به راحتی زندگی خودش را ادامه دهد و حقوقی که پیش از مرگ شوهر داشته، همچنان در نبود وی داشته باشد؛ یکی از این حقوق، مطالبه مهریه و استرداد جهیزیه است. اگر زوجه در ابتدای زندگی مشترک، بخشی از وسایل مورد نیاز زندگی را در قالب جهزیه تهیه و به خانه شوهر برده باشد، حق دارد تا در فراق شوهر بتواند اثاثیه مذکور را مطالبه کند؛ در خصوص مهریه بعد از مرگ شوهر هم قانون بدین صورت است که اگر زن مهریه را در زمان حیات شوهر نگرفته باشد، باید بتواند پس از مرگ، آن را دریافت کند.

مطابق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی ، به مجرد عقد، مهریه، ملک زوجه محسوب می‌شود و زوجه از همان لحظه عقد حق تصرف در آن را دارد. وی تصریح کرد: بر اساس ماده ۸۶۹ قانون مدنی، حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق می‌گیرد و باید قبل از تقسیم آن ادا شود، از قرار ذیل است: قیمت کفن میت و حقوق متعلق به اعیان ترکه مثل عینی که متعلق رهن است؛ دیون و واجبات مالی متوفی و وصایای میت تا ثلث ترکه بدون اجازه ورثه و زیاده بر ثلث با اجازه آنها.

در بند دو این ماده به «دیون و واجبات مالی متوفی» اشاره است که یکی از این دیون، مهریه است که باید پرداخت شود. وی اضافه کرد: بر این اساس، زوجه می‌تواند برای مطالبه مهریه بعد از مرگ شوهر خود به دادگاه خانواده محل اقامتش مراجعه کند و دادگاه نیز بر اساس اموال باقیمانده از مرد، مهریه را به همسرش می‌دهد.

در هر شرایطی، مرد باید مهریه عندالمطالبه را پرداخت کند البته قانونگذار تا ۱۱۰ سکه، مرد را دارا فرض می‌کند و برای بیش از ۱۱۰ سکه، ضمانت اجرایی در نظر گرفته است. وی با اشاره به این که پس از مرگ شوهر، ابتدا باید دیون وی پرداخت شود، خاطرنشان کرد: والدین شوهر‌، همسر یا همسران وی و فرزندان وی از جمله افرادی هستند که پس از فوت مرد از وی می‌توانند ارث ببرند اما پرداخت ترکه به عنوان ارث به مورثان شوهر، پس از پرداخت دیون و بدهی‌های فرد میسر است.

زن پس از فوت همسرش تا هر زمانی که خودش اراده کند، می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و مهریه بعد از مرگ شوهر را که به او تعلق می گیرد را مطالبه کند. وی با اشاره به نحوه محاسبه مهریه توضیح داد: اگر مهریه زن، وجه رایج است،‌ بر اساس «شاخص» سال فوت شوهر باید مهریه را محاسبه کرد، بنابراین هر زمانی که زن برای مطالبه مهریه بعد از مرگ شوهر خود به دادگاه مراجعه کرد، مقدار مهریه بر اساس زمان فوت همسرش محاسبه خواهد شد.

در خصوص مهریه‌ای که سکه یا مال منقول یا مال غیرمنقول باشد، چون این اموال به ارزش روز هستند، عین همان اموال محاسبه و معادل ارزش آن، به زن پرداخت می‌شود. وی تصریح کرد: زن به طور طبیعی از عین اموال غیرمنقول ارث نمی‌برد بلکه از قیمت آن ارث می‌برد اما اگر مهریه زن، مال غیرمنقولی باشد، عین همان مال غیرمنقول به زن تعلق می‌گیرد و قواعد ارث در این خصوص جاری نخواهد بود

شرایط مطالبه مهریه پس از مرگ شوهر چیست ؟

شاید تصور خیلی‌ها بر این باشد که مهریه فقط در زمان طلاق زوجین مطالبه می‌شود اما مهریه را نه تنها در حین زندگی مشترک بلکه پس از مرگ شوهر نیز می‌توان درخواست کرد و به اندازه دارایی مرد به صورت قسطی یا نقد به زن تعلق خواهد گرفت. در قوانین کشور ما، حقوق متنوع مالی برای زن در نظر گرفته شده است که بخشی از آنها با ازدواج به زن تعلق می‌گیرد و تامین و پرداختت آن بر عهده مرد است و باید آن را پرداخت کند. البته خیلی‌ از مردم تصور می کنند بعد از فوت زوج شرایط مطالبه مهریه غیر ممکن است و زوجه، ‌دیگر نمی‌تواند مالک مهریه مندرج در عقدنامه ازدواج باشد و آن را مطالبه کند. در حالی که امکان دریافتت مهریه برای زن وجود دارد.

شرایط مطالبه مهریه

زوجه می‌تواند برای شرایط مطالبه مهریه خود به دادگاه خانواده محل اقامتش مراجعه کند و دادگاه نیز بر اساس اموال باقی مانده از مرد، مهریه را به همسرش می‌دهد. پس از مرگ شوهر، ابتدا باید دیون وی پرداخت شود،. والدین شوهر‌، همسر یا همسران وی و فرزندان وی از جمله افرادی هستند که پس از فوت مرد از وی می‌توانند ارث ببرند اما پرداخت ترکه به عنوان ارث به مورثان شوهر، پس از پرداخت دیون و بدهی‌های فرد میسر است.

نحوه محاسبه مهریه بعد از فوت شوهر

هر نوع مهریه مثل سکه به همان قیمت روز مطالبه قابل وصول از ماترک شوهر است. حتی اگر شوهر زودتر فوت کرده باشد.

مثال: اگر شوهر در سال ۹۳ فوت کرده ولی همسر او در سال ۹۷ مهریه را به اجرا گذاشته و مهریه سکه باشد، همان قیمت که سکه در زمان وصول و پرداخت ملاک است.

اما اگر مهریه زوجه وجه نقد باشد می دانیم که به نرخ روز محاسبه می شود و اما تا زمان فوت شوهر به نرخ روز محاسبه می شود و نه زمان مطالبه زوجه.

گرفتن مهریه از سهم الارث شوهر

در فرض اگر مرد سهم الارثی داشته باشد جزء اموال اوست و زوجه می تواند آن را توقیف نماید. در زمان بعد از فوت مرد نیز این امکان برای زوجه فراهم است.

تکلیف مهریه بعد از ازدواج مجدد زن

در واقع سئوال این است که اگر زنی که مهریه خود را وصول نکرده و شوهرش فوت کرده است اگر مجدد ازدواج کند آیا می تواند مهریه همسر قبلی را از وراث او مطالبه کند ؟

قطعا جواب مثبت است. اگر زنی محق در دریافت مهریه باشد ازدواج مجدد او مهریه قبلی را از بین نمی برد.

ارث زن بعد از فوت شوهر

ارث زن بعد از فوت شوهر، تداخلی با مطالبه مهریه او ندارد. زیرا زن متوفی می تواند مهریه به را اجرا گذاشته و آن را مطالبه کند و اگر مالی از شوهر مانده باشد سهم الارث او نیز پابرجاست.

سهم الارث زن از کل اموال شوهر است. تعبیر درست حقوقی این است که زن از عین اموال منقول و از قیمت عرصه و اعیان اموال غیر منقول ارث می برد.

اگر مرد فوت شده فرزند داشته حتی از همسر دیگر، سهم الارث زوجه یک هشتم ماترک و اگر مرد متوفی فرزند نداشته باشد یک چهارم سهم زوجه است.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده

زوجه می‌تواند با ارائه دادخواست حقوقی به دادگاه ویژه خانواده، مهریه خود، هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل را مطالبه کند.
همزمان تقاضای توقیف ترکه همسرش را کند. ۳- زن باید برای یک میلیون تومان اول مهریه، ۱۵هزار تومان تمبر و برای مابقی مهریه به ازای هر یک میلیون تومان، ۲۰ هزار تومان تمبر الصاق کند. ۴- در صورت ناتوانی زوجه از پرداخت هزینه دادرسی، وی می‌تواند دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را به پیوست دادخواست مهریه ارائه دهد که دادگاه بدواً به این خواسته رسیدگی و سپس به خواسته اصلی می‌پردازد. ۵- بدیهی است زوجه، در صورت اثبات اعسار از پرداخت هزینه دادرسی معاف خواهد بود.

ملاک در تعیین حصه زوجه از ماترک متوفی، تاریخ فوت اوست، نه‌تاریخ صدور گواهی انحصار وراثت.

ارث‌ بردن زن در ازدواج موقت

زن و شوهری که به ازدواج موقت به عقد هم در آمده‌اند از یکدیگر ارث نمی‌برند، مگر در ضمن عقد ازدواج موقت شرط ارث بردن شده باشد که هر کدام که یک چنین شرطی برای او شده است، همچون زن و شوهر دائمی ارث می‌برد.

لزوم پرداخت سهم زن از ترکه

  1. ورثه تا سهم زن را نداده‌اند، نباید در بنا و چیزهایی که زن از قیمت آنها ارث می‌برد، بدون اجازه او تصرّف کنند
  2. چنانچه پیش از دادن سهم زن، اینها را بفروشند، در صورتی که زن معامله را اجازه دهد، صحیح وگرنه نسبت به سهم او باطل است.

مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی

زن می‌تواند از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی مهریه خود را مطالبه کند به این صورت که:

  1. قباله ازدواج خود را به دفترخانه محل ثبت عقد ارائه و تقاضای صدور اجرائیه کند
  2. با اجرائیه به اداره ثبت مراجعه و مهریه خود را مطالبه کند.
  3. باید به میزان نیم عشر دولتی هزینه اجرایی پرداخت کند که بعداً این هزینه از ترکه متوفی اخذ می شود.
  4. اجرائیه به وراث متوفی ابلاغ می‌شود و ۱۰ روز مهلت داده خواهد شد تا طلب زوجه را پرداخت کند.
  5. در صورتی که شوهر دین خود را نپردازد زن می‌تواند با معرفی اموال متوفی به اجرای ثبت، تقاضای توقیف اموال ‌کند و نیز می‌تواند مطالباتی را که شوهر از اشخاص دیگری دارد را توقیف کند.

با تمهیدات فرعی می‌توان سهم الارث زوجه را بالاتر برد، مثلا شوهر می تواند یک سوم ماترک خود، یا کمتر از آن را، به‌سود همسرش وصیت کند.

بیشتر بخوانید:

مطالبه مهریه در ازدواج موقت (صیغه) چگونه است ؟

معرفی انواع مهریه: تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

ابراء(بخشیدن مهریه ) چیست ؟ امکان رجوع از ابراء وجود دارد ؟



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (1 رای)  

    دیدگاه ها

    اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !

    
    hits