دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
قانون برای هنجارشکنان در چهارشنبه سوری چه مجازاتی در نظر دارد ؟
9
زمان مطالعه: 15 دقیقه
چهارشنبه سوری یکی از رسوم ما ایرانیان است. هر سال با برپایی این جشن شاهد آسیب دیدن کودکان و بزرگسالان هستیم. در این مقاله به برسی مجازات تولیدکنندگان مواد آتش افزا و برهم زننگان نظم عمومی خواهیم پرداخت.

مجازات هنجارشکنان چهارشنبه سوری

روزهای آخر سال نوید بخش رسیدن نوروز و آمدن بهار است و حال آن که برخی با اعمال و رفتارهای خطرآفرین در آخرین چهارشنبه سال (چهارشنبه سوری)، زندگی شهروندان را به خطر می‌اندازند، اما قانون برای این متخلفان چه مجازات‌هایی را پیش بینی کرده است ؟

مواد آتش بازی هرگز به طور کامل ایمن نیست، حتی در صورتی که کاملاً مراقبت صورت گیرد. حوادث نه تنها ممکن است برای کسانی که از آن استفاده می کنند به وجود آید، بلکه برای کسانی که این مواد را درست می کنند نیز ممکن است اتفاق بیفتد.

طی سال‌های اخیر، نیروی انتظامی برای حفظ نظم و آرامش شهروندان برخورد شدیدی با این افراد و همچنین افرادی که به قاچاق و نگهداری مواد محترقه مبادرت می ورزند، در پیش گرفته است.

البته در بیان هشدارهای برگزاری شب چهارشنبه سوری بارها تاکید شده با متخلفان به شدت برخورد خواهد شد و حتی مجرمانی که در این روز دستگیر شوند تا آخر تعطیلات در بازداشتگاه نگه داشته خواهند شد. هر چند ما در قوانین ماده‌ای که مجازات بازداشت تا پایان تعطیلات نوروزی را تایید کند نداریم اما چند سالی است مجازات تاثیرگذار متخلفان شب چهارشنبه سوری بازداشت تا پایان تعطیلات عید بوده است.

مجازات هنجارشکنان چهارشنبه سوری برای فروشندگان مواد محترقه

6 ماه حبس برای فروشندگان مواد محترقه غیر مجاز

طبق ماده ۱۲۲ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز هر کس به شکل غیرقانونی و غیر‌مجاز مواد محترقه و شوک‌ دهنده‌ها (شوکرها) را خریداری، نگهداری و حمل کند یا مبادرت به توزیع و فروش آن ها کند یا معامله دیگری با آن‌ها انجام دهد به حبس از ۹۱روز تا ۶ ماه محکوم خواهد شد.

حسب قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز و نیز مواد ۶۱۸ و ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی خرید و حمل اقلام انفجاری برای چهارشنبه سوری ، آتش زا و ترقه‎های غیراستاندارد دارای وصف مجرمانه است و قابلیت تعقیب کیفری دارد.

مجازات برهم زنندگان نظم عمومی در چهارشنبه سوری

۷۴ ضربه شلاق برای برهم زنندگان نظم عمومی

تعرض به حقوق دیگران در شرع اسلام و در قانونی مذموم است به همین جهت قانونگذار در ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی مقرر کرده است :

ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی :« هر کس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیر متعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی گردد یا مردم را از‌کسب و کار باز دارد به حبس از سه ماه تا یک سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»

رفتارهای مجرمانه این ماده، محصور در «هیاهو» (سرو صدا و فریاد)، «جنجال» (هیاهو و همهمه)، «حرکات غیرمتعارف» و «تعرض به افراد» (رفتار و گفتار منجر به آسیب روحی، جسمی و هتک حیثیت) شده است.

ماده 12قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز

هر کس به طور غیرمجاز اقلام یا مواد تحت کنترل را خریداری، نگهداری یا حمل نماید و یا به توزیع یا فروش آنها اقدام کند و یا هر گونه معامله دیگری با آنها انجام دهد به ترتیب زیر به مجازات تعزیری محکوم می‌شود:

الف ـ مواد رادیواکتیو یا میکروبی، به حبس از پانزده تا بیست و پنج سال
ب ـ مواد منفجره نظامی یا شیمیایی، به حبس از دو تا پنج سال
پ ـ مواد ناریه یا منفجره غیرنظامی، به حبس از شش ماه تا دو سال و جزای نقدی یک تا دو برابر ارزش مواد کشف‌شده و در صورتی که هدف از ارتکاب جرم مقاصد غیرامنیتی از قبیل بهره‌برداری غیرمجاز از معادن باشد، به حبس از نود و یک روز تا شش ماه
ت ـ گازهای بی‌حس‌کننده، بیهوش‌کننده و اشک‌آور، به حبس از شش ماه تا دو سال
ث ـ مواد محترقه و شوک‌دهنده‌ها (شوکرها)، به حبس از نود و یک روز تا شش ماه
تبصره ـ خـرید و حمل مواد محترقه غیرمجـاز که برای جشنـها و مراسم استفاده می‌شود مستوجب جزای نقدی از پانصد هزار ریال تا ده میلیون ریال است. مواد محترقه‌ای که به تشخیص وزارت دفاع خطرساز نیست از شمول این ماده و تبصره آن خارج است.

همچنین طبق تبصره ماده ۱۲ این قانون خرید و حمل مواد محترقه غیرمجاز که برای جشن‌ها و مراسم استفاده می‌شود، مستوجب جزای نقدی از ۵۰۰ هزار ریال تا ۱۰ میلیون ریال است.

بنابر این حسب قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز و نیز مواد ۶۱۸ و ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی خرید و حمل اقلام انفجاری، آتش زا و ترقه‎های غیر استاندارد و اخلال در نظم و آسایش و آرام‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‌‌‍‍‍ش عم‍ومی دارای وصف مجرمانه است و قابلیت تعقیب کیفری دارد. قصاص، دیه، حبس و یا جزای نقدی از زمره مجازات‌هایی است که انتظار متخلفان شب چهارشنبه آخر سال می‌کشد.

 مجازات هنجار شکنندگان در چهار شنبه سوری مجازات برهم زنندگان نظم عمومی در چهارشنبه سوری

مواد محترقه‌ مورد استفاده برای جشن‌ چهارشنبه سوری

در تبصره‌ٔ ماده ۱۲ این قانون، قانونگذار بنا به نوع مواد محترقه مجازات متفاوتی قائل شده و مقرر کرده: «خـرید و حمل مواد محترقه غیرمجـاز که برای جشنـ‌ها و مراسم استفاده می‌شود، مستوجب جزای نقدی از پانصد هزار ریال تا ده میلیون ریال است. مواد محترقه‌ای که به تشخیص وزارت دفاع خطرساز نیست از شمول این ماده و تبصره آن خارج است.»

همان طور که می‌بینیم قانون گذار در خصوص این مورد مشخص مجازات حبس مقرر نکرده و بر اساس نوع استفاده و کمتر بودن خطر این مواد نسبت به موادی که قبلا بیان کردیم، مجازاتی خفیف تر مقرر کرده است.

برخی از مواد محترقه که همیشه مورد استفاده بوده و خطر خاصی ندارند اگر بر اساس ملاک‌های وزارت دفاع خطرساز نباشد دیگر مجازات‌های مقرر در ماده و تبصره را به دنبال نخواهد داشت.

 مجازات هنجار شکنندگان در چهار شنبه سوری مجازات برهم زنندگان نظم عمومی در چهارشنبه سوری

مجازات مرتکبان حوادث چهارشنبه سوری

به‌موجب ماده ٣ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب هشتم شهریورماه ١٣٩٠، اقلام و مواد تحت کنترل عبارت از انواع مواد محترقه، منفجره، اعم از نظامی و غیرنظامی، شیمیایی، رادیو اکتیو، میکروبی، گازهای بی‌هوش‌کننده، بی‌حس‌کننده و اشک‌آور و شوک‌دهنده‌ها (شوکرها) و تجهیزات نظامی و انتظامی است.
سرهنگ علی ‌هاشمی، معاون پلیس پیشگیری نیروی انتظامی در این رابطه گفتند:

هر فردی که مرتکب قاچاق اقلام یا مواد تحت کنترل شود یا به ساخت و مونتاژ هر یک از آنها اقدام کند به مجازات تعزیری محکوم می‌شود، به‌گونه‌ای که در مورد مواد محترقه و شوک‌دهنده‌ها (شوکرها) به حبس از ٦‌ ماه تا دو ‌سال محکوم می‌شود و براساس ماده ١٢ هر فردی به‌طور غیرمجاز اقلام یا مواد تحت کنترل را خریداری، نگهداری یا حمل و به توزیع یا فروش آنها اقدام کند و هرگونه معامله دیگری با آنها انجام دهد، در مورد خرید و حمل مواد محترقه غیرمجاز که برای جشن‌ها و مراسم استفاده می‌شود، مستوجب جزای نقدی از ٥٠٠‌هزار ریال تا ١٠‌میلیون ریال است که البته مواد محترقه‌ای که به تشخیص وزارت دفاع خطرساز نیست از شمول این ماده و تبصره آن خارج است.

هاشمی گفت: « بر اساس ماده ٦١٨ قانون مجازات اسلامی هر فردی با هیاهو و جنجال یا حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی شود، به حبس از سه ماه تا یک‌سال و ٧٢ ضربه شلاق محکوم خواهد شد. همچنین براساس ماده ٦٧٥ قانون مجازات اسلامی (احراق و تخریب و اتلاف اموال و حیوانات) هر فردی عمدا عمارت، بنا، کشتی، هواپیما، کارخانه، انبار و به طورکلی هر محل مسکونی یا محلی برای سکنی یا جنگل یا خرمن یا هر نو محصول زراعی یا اشجار یا مزارع یا باغ‌های متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از دو تا پنج‌سال محکوم می‌شود.»

همچنین براساس ماده ٦٨٩ قانون مجازات اسلامی، هرگاه حریق و تخریب و سایر اقدامات انجام شده منتهی به قتل یا نقص عضو یا جراحت و صدمه به انسانی شود، مرتکب علاوه بر مجازات مذکور حسب مورد به قصاص و پرداخت دیه و در هر حال به تأدیه خسارات وارده نیز محکوم خواهد شد.

برخورد با توزیع‌کنندگان و فروشندگان مواد محترقه غیر مجاز

معاون پیشگیری نیروی انتظامی با بیان این‌که اصول کلی این پلیس در مورد چهارشنبه آخر سال عدم‌ مخالفت با اصل اجرای مراسم، احترام به آیین‌های سنتی، حمایت از شادی و جشن‌های سالم با رعایت حقوق شهروندی مردم است،گفت:

در عین‌ حال پلیس برخورد و مقابله جدی با توزیع‌کنندگان و فروشندگان مواد محترقه غیرمجاز و خطرناک، اعمال قانون درخصوص راکبان خودروها و موتورسیکلت‌های متخلف و توقیف آن تا پایان تعطیلات با هماهنگی مراجع قضائی در استان‌ها و شهرستان‌ها را مدنظر دارد. همچنین برخورد با بر هم‌زنندگان نظم و امنیت عمومی، هنجارشکنان و نقض‌کنندگان امنیت اجتماعی، نگهداری و بازداشت نقض‌کنندگان حقوق شهروندی، اعمال رویکرد امنیت محله‌محور و تأکید بر مشارکت مردم و نهادها برای پیشگیری از وقوع حوادث ناگوار و رفتارهای پرخطر از دیگر برنامه‌های پلیس در این ایام است.

بیشترین مواد محترقه و آتش زای موجود در بازارهای کشور از چین وارد می شود. این مواد غیرمجاز به صورت قاچاق و به شکل بسیار حجمی حتی به اندازه یک کشتی وارد کشور می شود.

این اقلام شامل کپسول های آتش زا، دینامیت، سیگارت، لانچرهوایی و صدها اقلام دیگر است که همگی غیرمجاز و خطرناک هستند. چینی ها بزرگترین بازار فروش آتش زاها و مواد محترقه و انفجاری را در جهان دارند.

 مجازات هنجار شکنندگان در چهار شنبه سوری مجازات برهم زنندگان نظم عمومی در چهارشنبه سوری چهارشنبه سوری چهارشنبه سوزی مجازات

ضمان (مسئولیت) ناشی از حوادث مواد محترقه

علاوه بر این که ساخت، حمل، نگهداری و... در خصوص مواد محترقه خود به تنهایی جرم است، اگر در نتیجه‌ٔ استفاده از این مواد آسیبی به فردی وارد شود، فرد آسیب زننده ضامن خواهد بود. بر اساس ماده ۴۹۲ قانون مجازات اسلامی، « جنایت در صورتی موجب قصاص یا دیه است که نتیجه حاصله مستند به رفتار مرتکب باشد اعم از آنکه به نحو مباشرت یا به تسبیب یا به اجتماع آنها انجام شود. »

در ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی مقرر شده که « هرگاه کسی به روی شخصی سلاح بکشد یا حیوانی مانند سگ را به سوی او برانگیزد یا هر کار دیگری که موجب هراس او میگردد مانند فریاد کشیدن یا انفجار صوتی انجام دهد و بر اثر این ارعاب، شخص بمیرد یا مصدوم گردد حسب مورد بر اساس تعاریف انواع جنایات به قصاص یا دیه محکوم می‌شود»

با توجه به این ماده اگر افراد در اثر استفادهٔ دیگران از مواد محترقه و صداهای ناشی از آن دچار فوت یا صدمه شوند، مسئولیت برقرار خواهد بود.

separator line

مباشرت یا تسبیب در مصدومیت افراد در چهارشنبه سوری

مباشرت آن است که جنایت مستقیماً توسط خود مرتکب واقع شود.

بر اساس ماده ۵۰۶ قانون مجازات اسلامی تسبیب در جنایت آن است که کسی سبب تلف شدن یا مصدومیت دیگری را فراهم کند و خود مستقیماً مرتکب جنایت نشود به طوری که در صورت فقدان رفتار او جنایت حاصل نمیشد. مانند آن که چاهی بکند و کسی در آن بیفتد و آسیب ببیند.»

بنابراین لزوما نباید رفتار فرد به صورت مستقیم باعث وقوع جنایت شود. اگر استفاده از مواد محترقه و... که در مورد آن‌ها صحبت کردیم به صورت غیر مستقیم باعث وقوع جنایت شود، هم فرد مسئول شناخته می‌شود.

separator line

آگاهی یا عدم آگاهی افراد به این قانون موثر است ؟

یک اصل مسلم در حقوق وجود دارد که می‌گوید « جهل به قانون رافع مسئولیت کیفری نیست. »

به این معنا که افراد نمی‌توانند با طرح این ادعا که از متن قانون و جرم بودن عملی آگاهی نداشته اند، از مسئولیت عمل خود فرار کنند. قوانین بعد از آن که در روزنامه رسمی چاپ می‌شوند، بعد از گذشت ۱۵ روز لازم‌ الاجرا هستند و دیگر ادعای بی‌اطلاعی از آن پذیرفته نمی‌شود. اما این اصل استثنائاتی دارد.

اگر جهل به قانون شرعا عذر محسوب شود یا تحصیل علم عادتا مقدور نباشد، جهل به حکم به صورت استثنائی می‌تواند به عنوان عذر پذیرفته شود.
بنابراین مگر در استثنائات مذکور که اثبات آن به سختی ممکن است، افراد نمی‌توانند بگویند که چون از قانون مطلع نبوده‌اند، مسئول نیستند. به یاد داشته باشیم که همه در برابر قانون آگاه فرض می‌شوند. اگر چه ممکن است اغلب افراد از چنین قانونی بی‌اطلاع باشند، اما ممنوعیت‌های این قانون شامل حال آن‌ها هم خواهد شد.

separator line

فروش مواد محترقه در فضای مجازی برای چهارشنبه سوری

فروش و آموزش ساخت مواد محترقه در فضای مجازی جرم است.

رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا با با اشاره به نزدیکی به پایان سال و چهارشنبه سوری گفت :« فروش و آموزش ساخت مواد محترقه در فضای مجازی جرم است.»

سرهنگ علی نیک نفس با اشاره به این که برخی افراد آموزش ساخت این مواد را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی آغاز کرده‌اند ، بیان داشت : «ساخت این مواد بسیار خطرناک است و می‌تواند صدمات بدنی، تلفات جانی و خسارت مادی به همراه داشته باشد.»

وی با اشاره به دسترسی کودکان و نوجوانان به اینترنت افزود: « این امر باعث شده تا این عزیزان بدون توجه به تبعات و عواقب این امر در خانه بدون حضور والدین اقدام به ساخت مواد محترقه نمایند که در پی کوچکترین اهمال و سهل انگاری انفجاری را شاهد باشیم که در پی آن صدمات بدنی جبران ناپذیر و خسارت مادی به همراه دارد.»

سرهنگ نیک‌ نفس با اشاره به آمار صدمات و تلفات مرکز آتش نشانی و اورژانس در خصوص ساخت مواد محترقه در این ایام بیان داشت :« با توجه به آموزش ساخت مواد محترقه در فضای سایبر و شبکه‌های اجتماعی خانواده‌ها باید نظارت بیشتری بر فرزندان خود داشته باشند و اجازه ساخت این مواد را در خانه به فرزندان خود ندهند.»

این مقام انتظامی با اشاره به آثار سوختگی در سیمای فرزندان در اثر استفاده از مواد محترقه تاکید کرد:« در سال‌های اخیر افراد فراوانی که بیشتر جوانان و نوجوانان هستند، دچار سانحه سوختگی شده‌اند و در برخی موارد جان خود را در اثر ساخت مواد محترقه از دست داده‌اند.»

رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا تاکید کرد: « بر اساس مواد 1 تا 4 قانون مجازات اسلامی مصوبه چهل و هفتمین جلسه کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه فروش، تبلیغ، توزیع و هرگونه معامله بدون مجوز، تجهیزات نظامی و تجهیزاتی که دارای کاربرد دو گانه و نیز اقلام و موارد تحت کنترل از قبیل انواع مواد محترقه، منفجره اعم از نظامی و غیرنظامی، شیمیایی، رادیواکتیو، میکروبی، گازهای بیهوش‌کننده، بی‌حس‌کننده و اشک‌آور و شوک‌دهنده‌ها (شوکرها) و تجهیزات نظامی و انتظامی جرم بوده و بر اساس قانون تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.»

سرهنگ نیک‌ نفس با بیان این که پیشگیری از وقوع حوادث چهارشنبه‌سوری در دستور کار پلیس فتا است،گفت:

«اقدامات انتظامی در فضای سایبر آغاز شده و با شناسایی سایت‌های فعال در زمینه آموزش ساخت مواد محترقه و منجره و فروش این مواد در فضای سایبر، برای گردانندگان این سایت‌ها و کانال‌ها تشکیل پرونده شده و به مراجع قضایی معرفی می‌ شوند.»

وی با توجه به خطرات آموزش ساخت مواد محترقه و منفجره از خانواده‌ها و کاربران محترم در خواست کرد در صورت مشاهده سایت‌ها و کانال‌های شبکه‌های اجتماعی که ساخت مواد محترقه و منفجره را آموزش می‌دهند از طریق سایت پلیس فتا به بخش ارتباطات مردمی اعلام تا پلیس با این افراد برخورد کند.

رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا همچنین در هشدار به فروشندگان و گردانندگان سایت‌های و کانال‌های آموزش ساخت مواد محترقه گفت:

«افرادی که در زمینه طراحی و ایجاد سایت و یا وبلاگ به جهت تبلیغ و آموزش ساخت بمب و مواد محترقه در فضای مجازی فعالیت دارند منتظر حضور ماموران پلیس فتا باشند.»

separator line

فراموش نکنیم که یک سحل انگاری کوچک باعث ایجاد پیامد های جبران ناپذیری میشود و باعث میشود تا آخر عمر حسرت داشتن سلامتی دوباره بر دل ما بماند. پس مراقبت و احتیاط شرط اول آتش بازی در این شب پر جنب و جوش است.

بیشتر بخوانید:

تاریخ دقیق چهارشنبه سوری در سال ۹۷ چه روزی است ؟

فلسفه چهارشنبه سوری از کجا آمده؟!

پیام تبریک جشن چهارشنبه سوری



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (9 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits