دلگرم
امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
شکوائیه چیست ؟ تفاوت شکوایه با دادخواست چه می باشد ؟
11
زمان مطالعه: 8 دقیقه
شکایت از شخصی که مرتکب تخلفی شده و عمل او طبق قانون جرم تلقی می شود و قاضی برای آن مجازات تعیین کرده “شکایت کیفری” نامیده می‌شود

شکوائیه چیست ؟

کسی که از وقوع جرم آسیب و صدمه می بیند برای پیگیری جرم و جبران خسارتی که در صورت وقوع یک عمل مجرمانه و اعلام جرم به دادسرا ، دادستان و بازپرس یا دادیار بر حسب وظایفشان اقدام به انجام تحقیقات مقدماتی می کنند. بعد از اینکه که مجرم شناسایی شد مراحل رسیدگی در دادگاه آغاز می شود.

رسیدگی به جرم در آیین دادرسی کیفری در جرایم نامشهود، در صورتی آغاز می شود که بزه دیده یا شاکی اقدام به شکایت کند اما در جرایم مشهود در صورتی که ضابطان دادگستری نیز شاهد وقوع جرم باشند نیز برای آغاز به رسیدگی کفایت می کند و نیازی به شکایت شاکی خصوصی ندارد.

همانطور که در دعوی حقوقی برای ثبت دعوی باید برگه دادخواست را پر کرد ، برای ثبت دعوی کیفری نیز باید برگه شکواییه را کامل کرد.

در واقع اولین مرحله برای ثبت شکایت کیفری مراجعه به مراجع کیفری و دریافت فرم شکواییه است .

شکواییه یک فرم مخصوص است که قوه قضاییه موظف است آن را تهیه کند. شکواییه که به آن شکایت نامه هم گفته می شود ، ورقه چاپی ای است که موارد از قبیل نام شاکی ، آدرس و موضوع دعوی در آن نوشته شده است که باید توسط شاکی تکمیل شود.

دادخواست چیست ؟

دادخواست به معنی دادخواهی کردن است .

در اصطلاح حقوقی به آغاز اقامه دعوا از سوی خواهان علیه خوانده از طریق سیستم دادگستری گفته می‌شود. در بسیاری از مواد قانونی دادخواست به معنی برگه دادخواست استفاده می‌شود یعنی برگه‌ای که شخص به وسیله آن دادخواهی خود را به دادگاه ارائه می‌کند.

دادخواست (در قدیم: عرضحال) شکایتی است که به مراجع قضائی به صورت نوشتاری یا گفتاری عرضه می‌شود. دادخواست وسیله رسمی احقاق حق است که از طریق مراجعه به دادگاه‌ها صورت می‌گیرد. دادخواست نوشتاری به‌وسیله برگه‌ای به نام برگ دادخواست انجام می‌گیرد. دادخواست شکایت حقوقی است.

دادخواست نوعی درخواست است اما هر درخواستی دادخواست نیست. دادخواست باید در قالب و فرم ویژه‌ای به دادگاه عرضه می‌شود اما درخواستها (مثلا درخواست تاخیر جلسه از دادگاه) شکل خاصی نداشته و هزینه‌ای هم به آن تعلق نمی‌گیرد.

دادخواست همچنین با اظهارنامه تفاوت دارد. اظهارنامه وسیله رسمی مطالبه حق است که از سوی ادارهٔ ثبت اسناد یا دفاتر دادگاه‌ها ابلاغ می‌شود ولی دادخواست را از راه مراجعه به دادگاه‌ها عرضه می‌کنند.

تفاوت شکوایه با دادخواست

همانطور که برای اقامه یک دعوی حقوقی باید دادخواست داد برای ثبت دعوی کیفری نیز باید شکایت نامه تنظیم کرد.

  1. دعوای کیفری مربوط به عملی است که برای مرتکب آن, دادگاه مجازات تعیین می کند ولی برای دعوای حقوقی دادگاه مجازاتی درنظرنمی گیرد و فقط مرتکب عمل رابه دادن حقوق قانونی دیگران یا انجام تکالیفش ملزم می سازد.
  2. شکایت کیفری را درهرکاغذی می توان نوشت و به مرجع قضایی برد ولی شکایت حقوقی حتماٌ باید درورقه مخصوصی بنام دادخواست نوشته شود والاٌ مورد پذیرش قرار نمی گیرد(ورقه دادخواست را در داخل دادگستری ها می فروشند)
  3. شکایت کیفری را برای رسیدگی باید ابتداء به مرجعی بنام دادسرا برد و بعد از انجام تحقیقات در کلانتری و دادسرا , جهت رسیدگی به دادگاه فرستاده می شود. ولی دادخواست حقوقی باید مستقیماٌ به دادگاه برده شود.
  4. شکایتهای کیفری را بدون استفاده از وکیل هم می توان در دادگستری مطرح کرد . ولی اکثر شکایت های حقوقی باید توسط وکیل دادگستری مطرح شود(مثلاٌ شکایتهایی که موضوع آن مالی و بیشتر از یک میلیون تومان است)
  5. برای مطرح کردن شکایت کیفری(ازهرنوعی که باشد) فقط یک تمر 200 تومانی لازم است که در دادگستری بر روی آن زده می شود. اما برای طرح شکایت حقوقی, باید به تناسب ارزش مالی که راجع به آن دعوا مطرح شده یک ونیم درهزار تمبر باطل کرد (مثلاٌ برای گرفتن یک طلب ۱۰ میلیون تومانی بالغ بر ۱۵۰ هزارتومان تمبر لازم است.)
  6. پرونده بسیاری از شکایت های کیفری حتی با پس گرفتن شکایت از طرف شاکی هم بسته نمی شوند(مثل شکایت راجع به رشوه, قتل, زنا و.. ) اما شکایت های حقوقی با پس گرفتن دعوا از طرف شکایت کننده , خاتمه می یابند.
  7. درشکایت های کیفری, به شکایت کننده شاکی گفته می شود, به طرف او متشاکی یا مشتکی عنه و یا متهم گفته می شود و به موضوع پرونده نیز اتهام می گویند. اما در شکایت های حقوقی , به شکایت کننده خواهان می گویند. به طرف او خوانده گفته می شود و به موضوع پرونده هم خواسته می گویند.
  8. برای دعوت کردن طرف شکایت کیفری(متهم) به دادگاه ورقه ای بنام احضاریه برای او فرستاده می شود ولی برای دعوت کردن طرف شکایت حقوقی (خوانده) از ورقه ای بنام اخطاریه استفاده می نمایند.
  9. در شکایت کیفری, اگر متهم (مشتکی عنه)به احضاریه توجه نکند و در وقت تعیین شده خود را به مرجع قضایی معرفی نکند, او را جلب و به اجبار به دادگستری می برند ولی در شکایت های حقوقی اگرخوانده بموقع حاضر نشود , منتظر او نمی مانند و ممکن است حق را به خواهان بدهند.
  10. در دعواهای کیفری بدون وکیل هم می شود به حکم دادگاه اعتراض و خواستار ارسال پرونده به دادگاه تجدید نظر شد ولی در دعواهای حقوقی فقط وکیل دادگستری باید بوسیله دادخواست تجید نظر درخواست تجید نظرخواهی کند.

شرایط تنظیم شکوایه

در تنظیم شکواییه چند نکته و شرط لازم میباشد که عبارتند از :

  1. داشتن اهلیت : در جرایمی که تعقیب آن منوط به شکایت شخص زیان دیده از جرم است ، شخص باید اهلیت داشته باشد . اهلیت در قانون جمهوری اسلامی ایران داشتن سن لازم میباشد که در دختران سن ۹ سالگی و در پسران سن ۱۵ سالگی می باشد اما معمولا رویه عملی دادگاه سن ۱۸ سالگی میباشد . در صورتی که فرد هنوز به سن لازم نرسیده باشد باید ولی یا قیم فرد نسبت به شکایت اقدام کند .
  2. شکایت شاکی : جرایمی هست که تنها با شکایت شاکی قابل پیگیری می باشد و فاقد جنبه های عمومی هستند مانند جرایم افترا، توهین و فحاشی و در این مسائل بلافاصله پس از تقدیم شکوائیه به دادسرا تعقیب و تحقیقات شروع می شود.
  3. اعلام و اخبار ضابتین دادگستری : در جرایم عمومی و غیر قابل گذشت با اعلام و گزارش ضابطین دادگستری تعقیب جرایم را دنبال می کند . قابل ذکر است که ضابطین قوه قضائیه در حال حاضر همان ماموران نیروی انتظامی می باشند در این حال در برخی موارد نیروی مقاومت بسیج ، سپاه پاسداران جمهوری اسلامی نیز به عنوان ضابطین دادگستری محسوب می شوند .
  4. اظهار و اقرار متهم : ماده ۱۶۴ قانون مجازات اسلامی مقرر کرده‌ است که "اقرار عبـــارت از اخبــار شخص به ارتکاب جرم، از جانب خود است" و در صورتی که قرائن و مفادی بر خلاف اقرار در دست نباشد، نوبت به ادله دیگر نمی‌رسد و وقوع جرم، با اقرار متهم اثبات می‌شود.
  5. جرایم مشهود: جرمی را مشهود گویند که در شُرف وقوع بوده و یا زمان اندکی از وقوع آن گذشته باشد، چنانکه آثار و ادلّه جرم، اثبات و اِنتساب آن را به فاعل ممکن نماید.

نحوه تنظیم شکوایه

بر اساس ماده 68 قانون آیین دادرسی کیفری شرایط شکلی شکایت نامه و نحوه تنظیم آن مشخص شده است . بر اساس این ماده اگر دعوی کیفری را در برگه شکواییه ثبت کنیم ، مواردی که جهت ثبت شکایت لازم است در آن نوشته شده است و تنها شاکی باید آن را تکمیل کند اما اگر شکایت خود را در یک برگه معمولی ثبت کردیم

باید نکات زیر حتما در شکوایه قید کنیم :

  • نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و درصورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کدپستی شاکی
  • موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم
  • ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه وی
  • ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان
  • مشخصات و نشانی مشتکیعنه یا مظنون در صورت امکان

نمونه شکواییه مزاحمت از حق

با سلام
احتراماً به استحضار می رساند:
اینجانب مالک شش دانگ از قطعه زمینی به شماره پلاک ثبتی ….. به نشانی ……… به مساحت ……. متر مربع طبق مدارک موجود می باشم. مشتکی عنه در تاریخ ……. با اطلاع از اینکه این ملک متعلق به بنده می باشد و به طور عمدی، با اقداماتی شامل ………………… مزاحم بنده در استفاده از ملک شده اند. اینجانب با مراجعات بسیار و تذکرات مکرر خواستار رفع مزاحمت ایشان شدم که هیچ نتیجه ای در پی نداشته و ایشان همچنان به مزاحمت خود ادامه می دهند. لذا با توجه به شرح موضوع و ادله اینجانب که شامل شهادت شهود، استشهادیه و…. می باشد و همچنین به استناد ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازات های بازدارنده، تعقیب و مجازات ایشان را به اتهام مزاحمت و رفع مزاحمت را استدعا دارم. در ابتدا نیز با توجه به خسارات وارده به اینجانب که به مبلغ …. ریال می باشد، صدور و اجرای فوری قرار تامین خواسته را تقاضا دارم.

بیشتر بخوانید :

فرجام‌خواهی چیست ؟ معرفی انواع فرجام خواهی

اعتراض ثالث به چه معناست ؟

افترا چیست و چه مجازاتی دارد ؟



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.9 از 5 (11 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits