دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
نحوه مطالبه مهریه
3
زمان مطالعه: 10 دقیقه
مطالبه مهریه چیست ؟ بررسی جزییات مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت : بر طبق ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی هر چیزی که مالیت داشته باشد می تواند به عنوان مهریه توافق شود – در سند ازدواج قید گردد -مهریه می تواند مال منقول یا غیر منقول باشد، می تواند وجه نقد یا سکه...

مطالبه مهریه بر اساس قانون جدید سال 1398

مطالبه مهریه :مهر مالی است که به هنگام عقد نکاح، برابر ضوابط شرع و رسم و عادت از طرف زوج به زوجه پرداخت می‌شود و صداق، صداقیه، کابین و فرض هم نامیده می‌شود. مهر، عندالمطالبه است، یعنی به محض انعقاد عقد نکاح، زوجه مالک مهر می‌شود و در صورت مطالبه مهریه ، زوج باید آن را بپردازد.

بی شک یکی از اهداف وضع قوانین جدید بهتر نمودن اوضاع فعلی و آینده نسبت به قبل از وضع و اجرای قانون جدید می باشد. از طرفی دیگر اصولاً می بایست وضعی خاص بوجود آمده باشد تا ضرورت تصویب قانونی جدید احساس شود.قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی زمانی به تصویب رسید که دادگستری با حجم بسیار بالایی از این دست از پرونده های مالی روبرو بوده، و از دیگر سو زندان ها هم مملو از محکومان مالی بود که به واسطه عدم پرداخت دیون خود ( در موضوع ما مهریه) در زندان به سر می بردند.

اما دلیل خاصی که موجب وضع تاسیسات قانونی جدیدی در خصوص مطالبه دین خصوصاً مهریه گردید، اقدام زوجه به مطالبه حقوق قانونی و شرعی خود از طریق طرح دعوای مطالبه مهریه بود تا حدی که زندان ها مملو از زوج هایی شد که فقط به خاطر عدم توانایی در پرداخت مهریه می بایست در زندان به سر برند. این در حالی است که با در حبس بودن رئیس خانواده چطور می توان به حفظ و بقای خانواده و ارزش های آن بین زوجین دلخوش و امیدوار بود.

بنابراین یکی از اهداف این قانون را می توان کاهش جمعیت کیفری زندان ها مخصوصاً از محکومانی که به خاطر عدم استطاعت مالی در پرداخت مهریه در زندان به سر می برند دانست، اما این مطلب نمی تواند مستمسکی در دست محکومان مالی و زوج ها باشد تا با تمسک بدان بتوانند از بار تعهدات خود شانه خالی کنند.

این در حالی است که قانونگذار و قوه قضاییه هم سو با جوامع بین المللی، سیاست های حبس زدایی را در بیشتر ابواب و ابعاد حقوق در پیش گرفته و نمی توان اجرای این سیاست را فقط مخصوص محکومان مالی دانست. اما این حرف بدان معنا نمی باشد که این قانون را صرفاً قانونی حمایتی از مدیون (زوج) در نظر بگیریم و با این دید دست به تفسیر آن بزنیم، در حالیکه حتی می توان گفت که این قانون فقط در خصوص دیونی که در مقابل عوضی قرار نگرفته اند (مانند مهریه) تاسیساتی جدید وضع نموده است، در صورتی که در مورد سایر دیون همان چه که قبلاً بوده حاکم می باشد چه بسا با وجود تشریفات و شرح و بسطی فراتر از آنچه که پیش از این بوده است، مانند مقرر نمودن تشریفاتی خاص در مورد دعوای اعسار و اثبات آن همچو تکلیف دادگاه به بررسی وضعیت دارایی مدعی اعسار.

بر همین اساس برای آنکه بتوانیم بگوییم که مطالبه مهریه زوجه بر اساس این قانون چگونه خواهد بود به بیان حقوق و تکالیف زوجه و زوج در این قانون می پردازیم تا نهایت بتوانیم به پاسخی برسیم که علاوه بر مطابقت با فلسفه و مواد این قانون با مصالح جامعه و بنیاد خانواده و عدالت همخوانی بیشتری داشته باشد، لاجرم در این راه می بایست تمام مواد را در پرتو یکدیگر تفسیر نمود. همچنین به منظور تعدیل و تفسیر حکم مقرره ای خاص می بایست آن مقرره را در سایه سایر قوانین مرتبط تفسیر نمود.

از همین روی آنچه را که در ادامه و به منظور بیان مبانی و اصول قانونی مبنی بر قابل وصول بودن مهریه بدان خواهیم پرداخت، از آن تحت عنوان تقابل قانون در مقابل قانون یاد می نماییم، به عبارتی دیگر آنچه گفته می شود مواجهه و تقابل قوانین با یکدیگر به منظور تعدیل حکم یا احکامی خاص می باشد تا در نهایت علاوه بر اینکه تمسک به قانون و اجرای آن ما را به عدالت نزدیکتر نماید، میزان تمکین افراد به احکام مربوط به این موارد خاص بیشتر گردد.

مطالبه مهریه به نرخ روز

اگر مهریه وجه نقد باشد بر طبق تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی و همچنین آیین نامه اجرایی قانون یک تبصره به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مصوب ۱۳۷۷/۰۲/۱۳ هیات وزیران، بر طبق شاخص اعلام شود قوه قضاییه به نرخ روز محاسبه می شود چه اینکه مطالبه از طریق دادگاه باشد و یا اداره ثبت.

نکته: اگر زوج فوت کرده باشد فقط تا تاریخ فوت شوهر مهر به روز محاسبه می شود حتی اگر چند سال بعد از فوت شوهر، زوجه به طرفیت وراث مطالبه مهریه کرده باشد. مهریه وجه نقد تا زمان فوت شوهر متوفی به نرخ روز محاسبه می شود.
نکته: مهریه وجه نقد به نرخ روز بر طبق استفساریه تبصره ذیل ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مصوب ۱۳۷۶ تا زمان پرداخت آن توسط زوج محاسبه می شود و نه تا زمان مطالبه مهریه زوجه.

مهریه در عقد نکاح موقت

عقد نکاح اگر مدت داشته باشد حتی ۹۹ سال، عقد نکاح موقت یا صیغه موقت نامیده می شود. برعکس عقد نکاح دائم ، اگر در موقع عقد مهر مشخص نشود عقد باطل است.اگر در اثنای مدت صیغه، زن فوت کندف مهریه او از بین نمی رود و ورثه زوجه می توانند مطالبه ی مهریه از شوهر او کنند. اگر هم زوج(شوهر) فوت کند، زوجه نکاح موقت می تواند مهریه را از محل ماترک به طرفیت وراث شوهر مطالبه کند.

انواع مهریه

مهریه عند المطالبه: در این نوع مهریه بعد از وقوع عقد نکاح زوجه می تواند حتی در صورت عدم تمکین تمام مهر را از شوهر مطالبه کند و فقط اگر کار به طلاق برسد و زوجه باکره باشد زوجه مستحق نصف مهر خواهد بود. بعد از مطالبه مهریه توسط زن، شوهر اگر مدعی اعسار از پرداخت مهریه است، می بایستی دادخواست مربوطه را تقدیم دادگاه کند. برای اطلاعات کامل در خصوص اعسار و تقسیط مهریه لینک آبی رنگ را دنبال کنید.

مهریه عند الاستطاعه: درج لغت عند الاستطاعه خلاصه کلام به نفع زوج و به ضرر زوجه است زیرا اولا چه مطالبه مهریه از طریق دادگاه باشد چه مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت امکان ممنوع الخروج کردن زوج وجود ندارد.
ثانیا امکان جلب شوهر هم از طریق دادگاه کاملا منتفی است. پس مهریه عندالاستطاعه زندان ندارد.

در صورتی که مهریه زنی عندالاستطاعه باشد به این معنی است که وقتی شوهر مکلف به پرداخت مهر می باشد که استطاعت پرداخت او به دادگاه ثابت شود به دیگر سخن زوجه باید اموالی از شوهر که جزء مستثنیات دین نیست را به دادگاه اعلام نماید تا بتواند توقیف و مهریه را وصول نماید، حساب بانکی و حقوق شوهر نیز از جمله آنها است.

مهریه و حق حبس

  • بر طبق ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی زوجه باکره می تواند اعلام کند تا زمانی که کل مهر را دریافت نکرده ام از شوهر تمکین نمی کند. به این حق قانونی زوجه باکره حق حبس گفته می شود.
  • حتی اگر مهر توسط زوج تقسیط شود، حق حبس زوجه تا پایان پرداخت کل مهریه پابرجاست.
  • اگر زوجه قبلا تمکین کرده باشد حق حبس او زائل می شود.
  • رویه دادگاه خانواده چنین است که اگر مهریه عند الاستطاعه باشد حق حبس زوجه را زائل می دانند.

مهریه و کاهش و افزایش آن بعد از عقد

بر طبق نظریه ۳۵۰۷۹/۳۰/۸۸ مورخ ۱۳۸۸/۱۲/۰۵ شورای نگهبان و رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری مهریه شرعی همان است که در ضمن عقد تعیین شده است و هر گونه ازدیاد و کاهش آن شرعا صحیح نمی باشد در حال حاضر هم دفاتر اسناد رسمی مهریه را بعد از عقد کاهش یا افزایش نمی دهند.

مهریه تا ۱۱۰ سکه یعنی چه و واقعیت مهریه ۱۱۰سکه ای چیست؟

مطابق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده اولا مهر هر میزان که در عقد نامه توافق شده باشد معتبر است. ثانیا اگر مردی دارای اموال باشد- به غیر از مستثنیات دین- از محل اموال او مهر وصول می شود. ثالثا برای مازاد ۱۱۰ سکه حکم جلب توسط دادگاه صادر نخواهد کرد. رابعا برای مازاد ۱۱۰ سکه زوج را ممنوع الخروج نمی کنند. خامسا کماکان نپرداختن اقساط و پیش پرداخت تا ۱۱۰ سکه یا معادل ریالی آن موجب جلب شوهر می شود.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه

به تعبیر مردم به اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه به هر میزان که مهر باشد چه درعقد دائم و چه در نکاح موقت امکان پذیر است. و حتی قبل از تقدیم دادخواست اصلی می توان از دادگاه در قالب دادخواست قرار تامین خواسته تقاضا شود که اموال شوهر بدون اطلاع او توقیف شود.

به این نکات خوب دقت کنید:

  1. هزینه دادرسی قرار تامین خواسته معادل دعاوی غیرمالی است که با هزینه دفتر خدمات الکترونیک قضایی حدود ۱۶۰ هزار تومان می باشد.
  2. هزینه دادرسی مطالبه مهریه در دادگاه معادل ۵/۳ درصد قیمت روز سکه است.
  3. لزومی ندارد که همه مهریه را درخواست و مطالبه کنید لذا اگر شوهر مالی ندارد یا اموال او اندک است می توانید قسمتی از مهر را در دادخواست مطالبه کنید. حق اجرا گذاشتن مهریه باقیمانده برای زوجه محفوظ است.
  4. اگر زنی که دادخواست مهریه داده توانایی پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد بایستی تقاضای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را استناد شهادت شهود تقاضا کند. دادگاه خانواده در بدو امر به موضوع اعسار زوجه از پرداخت هزینه دادرسی رسیدگی می کند.
  5. زوجه می تواند مطالبه مهریه را در محل اقامت خود یا محل اقامت شوهر از دادگاه خانواده تقاضا کند. ولی اگر مهریه مال غیر منقول باشد بر طبق ماده ۱۲ قانون حمایت خانواده و ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی می بایستی در دادگاه محلی که ملک واقع شده دادخواست مطالبه مهریه داده شود.
  6. برای کسانی که به سرعت قصد ممنوع الخروج کردن زوج را داشته باشند و همچنین در مواردی که زوج اموالی برای توقیف دارد مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت راه خوبی است
  7. در ابتدا زوجه یا وکیل او بایستی به دفتر ازدواج مندرج در عقدنامه و شناسنامه مراجعه کرده و تقاضای صدور اجرائیه کند پس از آن سر دفتر ازدواج به تعداد مهریه مطالبه شده توسط زوجه، برای زوج به نشانی مندرج در عقدنامه اجرائیه از طریق پست ارسال می کند. بعد از آن بایستی به اداره اجرای ثبت شهر محل ازدواج مراجعه کرد تا اموال شوهر برای توقیف معرفی شود.
نکته: توجه داشته باشید که باید در ابتدای پر کردن فرم های مربوطه اداره ثبت مشخص کنید که بابت چه مقدار از مهر قصد توقیف اموال دارید و برای چه مقدار دیگر از مهریه قصد ممنوع الخروج شدن شوهر را دارید. هر تعداد سکه ای که به اداره ثبت برای ممنوع الخروج کردن زوج اعلام می کنید دیگر نمی توان به آن تعداد اموال زوج را توقیف کرد.
وکیل برای گرفتن مهریه

برای مطالبه مهریه از طریق دادگاه یا اداره اجرای ثبت، الزام قانونی برای اخذ وکیل و سپردن امور به وکیل نیست. اما پر واضح است که برای هر کاری باید به متخصص باید مراجعه کرد. اقامه دعوی و شرکت در جلسات دادرسی محل آزمون و خطا نیست. کوچکترین اشتباه ممکن است مسیر پرونده را کلا عوض کند و دچار شکست شوید و یا خوشبینانه اینکه به نتیجه مطلوب نرسید.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.7 از 5 (3 رای)  

۱ دیدگاه

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید

Sreza adeghi | ۵ سال پیش
کجای دنیا مرد بابت مهریه زندان می ره. این چه قانونیه. چرا هیچ جای دنیا نداریم همچین مشکلی. کسی دیگه از ترس ازدواج نمی کنه. زن ها تو ایران تنبل ترین و پرتوقع ترین زن های دنیا هستن. خرج یا پدر یا شوهر. پنجاه درصد مملکت یعنی. این یعنی عدم پیشرفت جامعه.
0
0

hits