شرایط ملاقات با فرزند بعد از طلاق والدین چگونه است؟

ملاقات فرزند بعد از طلاق چه شرایطی دارد؟

ملاقات فرزند بعد از طلاق از جمله موضوعاتی است که در دعاوی خانواده زیاد مورد سوال قرار می گیرد، مانند سوالات ملاقات با فرزند مشترک وتمایل کودک به دیدار با مادر که در بخش مشاوره حقوقی آنلاین پرسیده شده اند.

حضانت به چه معناست؟

حضانت به معنی در دامن پروراندن و نگهداری، سرپرستی و تربیت فرزند است. به معنای کلی تر حضانت شامل نگهداری از فرزند با در نظر گیری تمامی نیازها و ابعاد سلامت جسمی و روانی اوست. اصل ۲۱ قانون اساسی درباره حضانت است و از آن حمایت می کند.در قانون مدنی اولویت در امرحضانت فرزند تا دو سالگی و در مورد دختر تا هفت سالگی برای مادر شناخته شده است اما در قانون حمایت از خانواده از همان ابتدا مسأله اولویت را منتفی دانسته بلکه مقرر اشته که این مسأله با توافق والدین و تصمیم دادگاه حل می شود.

ماده ‌۱۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ مقرر می دارد: «در کلیه مواری که گواهی عدم امکان سازش صادر می شود، دادگاه ترتیب نگاهداری اطفال و میزان نفقه ایام عده را با توجه به وضع اخلاقی و مالی طرفین و مصلحت اطفال معین می شود و اگر قرار شود فرزندان نزد مادر باقی بمانند، ترتیب نگهداری و میزان هزینه ‌آنان را مشخص می نماید.»

ماده‌ ۱۳ قانون فوق الذکر نیز می گوید: «در هر مورد بر حسب اعلام یکی از والدین یا اقربای طفل یا دادستان یا اشخاص دیگر تشخیص داده شود که تغییر در وضع حضانت طفل ضرورت دارد و یا به طریق اطمینان بخشی ترتیب نگاهداری و حضانت طفل داده نشده باشد دادگاه پس از رسیدگی، حضانت طفل را به هر کسی که مقتضی بداند محول می کند.»

بنابراین طبق دو ماده‌ مذکور، پس از وقوع طلاق حضانت به دو طریق امکان پذیر است:

1. ترتیب رضایت بخشی که والدین پیشنهاد می کنند.
2. در غیر وجود چنین پیشنهادی دادگاه رأساً تصمیم می گیرد.

حق ملاقات فرزند بعد از طلاق

در صورتی که به علت طلاق یا به هر علت دیگر ابوین طفل در یک منزل سکونت نداشته باشند هر یک از ابوین که طفل تحت‌ حضانت او نمی‌باشد حق ملاقات طفل خود را دارد تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوطه به آن در صورت اختلاف بین ابوین با دادگاه خانواده می باشد. در مورد ملاقات نیز چنانچه فرزند بالغ تمایلی به ملاقات مادر نداشته باشد الزام وی به انجام ملاقات موجه نیست .حق ملاقات مادر با طفل در هر صورت ثابت است و این حق را نمی توان حتی از مادر فاسد الاخلاق دریغ نمود . در صورت فاسدالاخلاق بودن مادر می توان در یک محیط مناسب وبا حضور اشخاص مورد اعتماد ملاقات بین مادر و فرزند برقرار کرد.

زمان ملاقات فرزند بعد از طلاق

طبق ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی ، « هر یک از ابوین که طفل تحت حضانت او نیست ، حق ملاقات طفل خود را دارد . تعیین زمان و مکان ملاقات و سیر جزئیات مربوط به آن در صورت اختلاف بین ابوین با محکمه است » .بنا به این ماده ، هرکدام از والدین این حق را دارند که در فواصل معین با کودک خود ملاقات کنند و حتی فاسد بودن مادر یا پدر هم باعث نمی شود از ملاقات وی با فرزندش جلوگیری شود . در صورتی که میان پدر و مادر درباره مدت ملاقات و نحوه آن توافق شده باشد ، طبق همان توافق عمل می شود .

اما در هر صورت توافق نشدن ، دادگاه در حکم خود مدت ملاقات و نحوه آن را برای کسی که حق حضانت ندارد ، معین می کند . معمولاً دادگاه ها یک روز یا دو روز از آخر هفته را به این امر اختصاص می دهند و گفته می شود ملاقات بیش از این با شخصی که حضانت را به عهده ندارد ، موجب اختلال در حضانت و دوگانگی در تربیت کودک می شود .

اما سلب کلی حق ملاقات از پدر یا مادری که حضانت به عهده او نیست برخلاف صراحت ماده قانون مدنی است و دادگاه نمی تواند حکم به آن بدهد . با این حال اگر ملاقات با پدر یا مادری که حضانت به عهده او نیست واقعاً برای مصالح کودک مضر باشد ، دادگاه می تواند مواعد ملاقات را طولانی تر کند و مثلاً به جای هفته ای یک بار ، ماهی یک بار یا هر شش ماه یک بار تعیین کند یا ملاقات با حضور اشخاص ثالث باشد.البته زمانی که ملاقات خوف جانی برای فرزند داشته باشد و پدر یا مادر حالت خطرناک روانی داشته باشند ، برای جلوگیری از صدمه به فرزند ، می توان با حکم دادگاه مانع از دیدار یکی از والدین که دچار چنین مشکلی هستند ، شد .

اگر برای ملاقات فرزند مخالفت شود ..

در صورتی که پدر یا مادری که دارای حق حضانت است، از ملاقات طرف دیگر (که طبق دستور دادگاه دارای حق ملاقات است ) ممانعت کرد ، برای اجرای دستور دادگاه به نیروی انتظامی سپرده می شود و عنداللزوم می توان از ضمانت اجرایی ماده ۶۳۲ قانون مجازات اسلامی اسلامی استفاده کرد که به موجب آن، « اگر کسی از دادن طفلی که به او سپرده شده است، در موقع مطالبه اشخاصی که قانوناً حق مطالبه دارند، امتناع کند، به مجازات از ۳ تا ۶ ماه حبس یا به جزای نقدی از یک میلیون ریال و ۵۰۰ هزار تا ۳ میلیون ریال محکوم خواهد شد ».