خواص کفیر چیست؟ طرز تهیه نوشیدنی کفیر

کفیر چیست و چه خواصی دارد؟

کِ‍فیر نوشیدنی تخمیری حاصل از شیر و دانه‌های کفیر است که سرمنشأ آن کوه‌های قفقاز در روسیه می‌باشد. دارای عطر و طعم خوشی بوده و می‌تواند همراه با عسل و سایر میوه‌ها مصرف شود.کفیر دارای فوایدی برای سیستم ایمنی بدن است و شما می‌توانید با اطمینان آن را هر روز استفاده کنید. این نوشیدنی حاوی سطح بالایی از تیامین، B12، کلسیم، فولات و ویتامین K است. کفیر منبع خوبی از بیوتین است که به بدن در جذب سایر ویتامین‌های گروه B کمک می‌کند.همچنین مصرف کفیر بر روی حرکت روده، سهولت در هضم، تقویت ایمنی، کاهش شدت و مدت اسهال، اختلال خواب، افسردگی و اختلالات زیاد فکری مؤثر می‌باشد و به بازسازی فلور میکروبی غشاهای مخاطی سراسر دستگاه گوارش کمک می‌کند.مردمان قفقاز به داشتن عمری طولانی شهرت دارند که یکی از علت‌ های آن را مصرف محصولات لبنی بویژه ماست و کفیر می ‌دانند.

کفیر چیست؟

میکروارگانیزم‌های کفیر غیربیماریزا بوده و برای تولید کفیر به مقدار زیادی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و ساکارومیسز کفیر، نیاز می‌باشد.ترکیب کفیر، تغییرپذیر بوده و به عواملی همچون منبع چربی شیر، ترکیب دانه‌ها و تکنولوژی فرآوری کفیر مربوط می‌شود. محصولات گوناگونی مانند؛ کفیر منجمد خشک‌شده، کفیر شیر پس‌چرخ و قرص جویدنی کفیر از آن حاصل می‌شوند. فرایند تولید کفیر به دو صورت سنتی و صنعتی، اندکی متفاوت می‌باشد که بازدهی روش صنعتی به مراتب بیشتر خواهد بود.

ویژگی‌های حسی کفیر

• خواص کفیر، حاصل از اسید لاکتیک، دی اکسید کربن، اتیل الکل و ترکیبات آروماتیک در خلال تخمیر است.
• عواملی که خواص بی‌نظیر حسی را در کفیر ایجاد می‌کنند؛ صدای فش‌فش طعم اسیدیِ ترش و نیروبخش می‌باشد و یک شامپاین لبنی محسوب می‌شود.
• غلظت و قوام کفیر، مانند ماست رقیق است.
• عطر خوش کفیر به‌علت حضور دی استیل و استال دهید در محیط می‌باشد که دی‌استیل توسط استرپتولاکتیس دی‌استیل لاکتیس زیرگونهٔ لئوکونوستوک تولید می‌شود.
• ترشی و چربی کفیر، لذت‌بخش بوده که می‌تواند همراه با عسل و سایر میوه‌ها مخلوط و مصرف شود.

ویژگی‌های تغذیه‌ای کفیر

• کفیر، آشامیدنی مشهور خاورمیانه است و یک غذای رژیمی برای افراد مبتلا به بیماری عدم تحمل لاکتوز می‌باشد که قادر است مقدار زیادی از لاکتوز را هضم کند. در نتیجهٔ تخمیر، میزان لاکتوز در کفیر کاهش و میزان بتاگالاکتوزیداز افزایش می‌یابد.
• پروتئین‌های موجود در کفیر تا اندازه‌ای هضم شده و خودشان را به‌راحتی در بدن اتولیز می‌کنند. تریپتوفان یک اسید آمینهٔ ضروری در کفیر می‌باشد که بر روی سیستم عصبی تأثیرگذار است.
• همچنین کفیر یک ماست نوشیدنی و محصولی نیروبخش به حساب می‌آید. کفیر با استفادهٔ کربوهیدراتها، چربی‌ها و پروتئین‌ها به رشد، نگهداری و فعالیت سلولی کمک می‌کند.
• ارزش بالای تغذیه‌ای و سلامت‌بخش کفیر، متعدد می‌باشد بنابر این مصرف آن برای نوزادان نارس، کودکان، زنان حامله و پرستار، بیماران و افراد پیر و مبتلایان به بیماری عدم تحمل لاکتوز توصیه می‌شود.
• در بیمارستان‌های روسیه، بیماران در خلال ماندن در بیمارستان، هر روز با کفیر پذیرایی می‌شوند که امری عادی و مرسوم می‌باشد. مخصوصاً تازه‌مادرها، به خوردن کفیر تشویق می‌شوند و بیشتر اوقات، کفیر به عنوان غذای کودک برای کودکان روسی تازه از شیر گرفته شده به مصرف می‌رسد.
• کفیر، نوشیدنی غلیظی شبیه و حاصل تخمیر شیر با دانه‌های کفیر است.
• خاستگاه این محصول روسیه است و توسط بافت خامه‌ای، طعم و مزه ترش و جنب و جوش‌های گازدار آن قابل تشخص است. کفیر که در شرق اروپا معمولاً به عنوان یک عنصر در محصولات پخته‌شده مانند نان خمیر ترش استفاده می‌شود، اغلب به عنوان جایگزینی برای دوغ نیز تلقی می‌شود. با توجه به ارزش غذایی بالا، کفیر بیشتر به عنوان یک مکمل سلامت می‌درخشد.

کفیر یک درمان طبیعی برای هر گونه آلرژی است، قوی‌ترین آنتی‌بیوتیک و مفید در درمان اگزما، بیماری کبد، ورم معده، سرطان روده بزرگ، سندرم روده تحریک‌پذیر،ورم مفاصل، کولیت، آسم، برونشیت، هپاتیت و سنگ کلیه است.

دانه‌های کفیر

مخلوطی از باکتری‌های سودمند (لاکتوباسیل، لاکتوکوکوس، لوکونوستوک، استوباکتر) و مخمرها (مخمر لاکتوزی و مخمر غیر لاکتوزی) با حالت پلی ساکاریدی می‌باشند.دانه‌های کفیر، در ظاهر شبیه تکه‌هایی از گل کلم یا مرجان و رشته‌ای از دانه‌ها با قطر دایره ۳-۲۰ میلی متر می‌باشند.دانه‌ها شبیه ژلاتین سفید یا ذره‌های زرد رنگ و ترکیبی از ۱۳٪ پروتئین با وزن خشک و ۲۴٪ پلی ساکارید هستندو نقل و انتقال شیر در دمای اتاق یا در حرارت ۲۲ درجه سانتیگراد منجر به بی ثباتی دانه‌های کفیر کشت داده شده می‌شود.ترکیب میکروبی استارتر دانه کفیر شامل؛ لاکتوباسیلوس، استرپتوکوکوس، اسید لاکتیک و مخمر است که در دو کشت به صورت هفتگی و به مدت ۷ هفته شمارش می‌شوند. دانه‌های کفیر دارای خاصیت دائمی رشد و تکثیر هستند تا جمعیت آنها همیشه ثابت و پایدار بماند.

ترکیبات دانه‌های کفیر به چند چیز حساس می‌باشند که در صورت تماس با آن‌ها از بین رفته یا جمعیتشان کاهش می‌یابد:فلزات (قرار گرفتن در مجاورت فلزات آن‌ها را مضمحل می‌کند)
نور (این میکروارگانیسم‌ها جهت تکثیر و عمل‌کرد مناسب نیاز به تاریکی دارند)هرگونه مواد پادزیست (حتی کلر موجود در آب لوله کشی شهری روی آن‌ها تأثیر منفی دارد)حرارت (دمای بالا تأثیر منفی بر آن‌ها گذاشته و به سرحد داغی که برسد آن‌ها را از بین می‌برد)این دانه‌ها دارای ویژگی‌های کلی ضد باکتریایی و ضد قارچی می‌باشند. استارتر دانه کفیر، توسط مرکز تحقیقات کشاورزی والون(سازمان بررسی کیفیت محصولات کشاورزی) تهیه می‌شود. دانه کفیر در انگلستان به سهولت در دسترس نبوده و بسیار گران می‌باشد.

خواص کفیر چیست؟

کفیر سرشار از پروبیوتیک‌ها و حاوی 10- 7 میلیارد کلونی از باکتری‌های مفید است.برخی از این باکتری‌ها، شامل Leuconostoc، Lactobacillus caucasus، کفیر Torula و کفیر Saccharomyces، در ماست یافت نمی‌شوند، درحالی‌که باکتری‌های مشترک بین ماست و کفیر، در کفیر قوی‌تر عمل می‌کنند.این میکروارگانیسم‌های مهم، اغلب از طریق تشکیل مجدد کلونی باکتری‌های مفید در سیستم گوارشی ما و با جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر در روده به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک می‌نماید. کفیر دارای فوایدی برای سیستم ایمنی بدن است و شما می‌توانید با اطمینان آن را هر روز استفاده کنید. این نوشیدنی حاوی سطح بالایی از تیامین، B12، کلسیم، فولات و ویتامین K است. کفیر منبع خوبی از بیوتین است که به بدن در جذب سایر ویتامین‌های گروه B کمک می‌کند.

کفیر و پروتئین‌هایش

پروتئین‌های کامل موجود در کفیر به مرور و کم‌کم هضم شده و بنابراین به راحتی توسط بدن استفاده می‌شوند. کفیر منبع بزرگی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروبیوتیک‌ها و انواع دیگر ترکیبات منحصربه‌فرد است که تا حد زیادی می‌تواند به سلامت عمومی و تندرستی شما کمک کند. توصیه اکید داریم که این ماده مغذی را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

کفیر برای آن‌هایی که از مشکل عدم تحمل لاکتوز رنج می‌برند

کفیر سلول‌های مخمری را هضم می‌کند و تأثیر مفیدی روی فلور روده دارد. اگر مشکل عدم تحمل لاکتوز دارید می‌توانید به این نوشیدنی اعتماد کنید. از آنجا که کفیر محصولی تخمیر شده است، تقریباً فاقد لاکتوز است و بنابراین برای افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز مفید است. با توجه به پژوهشی که در سال 2003 در مجله انجمن رژیم شناسان آمریکا منتشر شده است، کفیر می‌تواند به کاهش بسیاری از نشانه‌های مرتبط با عدم تحمل لاکتوز، از جمله نفخ شکمی، اسهال و گاز کمک کند.

عصاره‌ی کفیر برای پیشگیری از سرطان سینه

مطالعه‌ای که در مجله غذاهای دارویی در سال 2007 منتشرشده نشان می‌دهد که عصاره کفیر دارای اجزائی است که به طور خاص از رشد سلول‌های سرطان سینه جلوگیری می‌کند.

کفیر برای ورزشکاران

یک فنجان کفیر تهیه‌شده از شیر کامل، منبع خوبی از پروتئین (حاوی حدود 10 گرم پروتئین) از جمله تمام هشت اسیدآمینه ضروری است. به همین دلیل، بسیاری از بدن‌سازان تمایل به افزودن کفیر به مخلوط خوراک قبل از تمرین خود دارند.

کفیر برای کنترل میزان قند خون

کفیر نیز همچون شیر دارای شاخص گلایسمی کمی است (16) و می‌تواند به تنظیم میزان انسولین ترشح‌شده از لوزالمعده کمک کند. علاوه بر این، غذاهای با شاخص قند خون پایین مانند کفیر با ایجاد احساس سیری و در نتیجه کمک به کاهش وزن همراه است.

کفیر غنی از مواد مغذی

اگر چه کفیر در درجه اول برای پروبیوتیک‌ها و پروتئین آن مصرف می‌شود، اما از نظر ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز باارزش است. یک فنجان کفیر، برای مثال، تامین کننده 10 درصد از RDI (میزان دریافت مرجع) مورد نیاز بدن به ویتامین آ، 25 درصد از RDI از ویتامین د، 30 درصد از RDI از کلسیم و 8 گرم چربی است. همچنین دارای مقادیر مختلف کلسیم، فسفر، آهن، منیزیم، منگنز، پتاسیم و مس می‌باشد. در نتیجه، مصرف طولانی مدت کفیر به بهبود پوست و مو، سلامت قلب و عروق و ایمنی، درمان یبوست و از بین بردن میل شدید به مواد غذایی ناسالم مرتبط است.

هنگامی که شما کفیر می‌نوشید، فلور میکروبی به درستی برای شما کار می‌کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند از شر ارگانیسم‌های مضر مانند H. Pylori خلاص شوند، باکتری که موجب ایجاد زخم معده می‌شود. به نظر می‌رسد که دانه‌های کفیر، توانایی منحصر به فردی در باز کردن پپتیدهای شیر دارند. در شیر معمولی، این پپتیدها پنهان باقی می‌مانند؛ اما هنگامی که شما شیر را با دانه‌های کفیر تخمیر می‌کنید، باعث باز شدن این پپتیدها که شامل مزایای زیر هستند می‌شود:

* فشارخون پایین

* افزایش قدرت ایمنی بدن

* عملکرد نرمال کلسترول

* بهبود هضم پروتئین

کفیر دارای فوایدی برای سیستم ایمنی بدن است و شما می‌توانید با اطمینان آن را هر روز استفاده کنید. این نوشیدنی حاوی سطح بالایی از تیامین، B12، کلسیم، فولات و ویتامین K است. کفیر منبع خوبی از بیوتین است که به بدن در جذب سایر ویتامین‌های گروه B کمک می‌کندو با وجود این واقعیت که کفیر از شیر ساخته می‌شود، بیشتر افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند نیز، کفیر را به راحتی می‌توانند بنوشند.بسیاری می‌گویند که کفیر یک درمان طبیعی برای هر گونه آلرژی است، قوی‌ترین آنتی‌بیوتیک و مفید در درمان اگزما، بیماری کبد، ورم معده، سرطان روده بزرگ، سندرم روده تحریک‌پذیر، ورم مفاصل، کولیت، آسم، برونشیت، هپاتیت و سنگ کلیه است.همه ما در جهان سمی‌ای که زندگی می‌کنیم، نیاز بیشتری به پروبیوتیک برای سالم زیستن داریم. بهترین پروبیوتیک ساخت دست بشر حاوی حدود 15 میلیارد موجودات زنده است، درحالی‌که می‌توانید در منزل و به راحتی با نوشیدن یک فنجان کفیر خانگی، حدود 5 تریلیون از این موجودات سودمند را دریافت کنید.

سوالاتی راجع به کفیر

کفیر چگونه تهیه می‌شود؟

در گذشته «کفیر» فقط سنتی تهیه می‌شد. برای این کار دانه‌های گل‌کلم شکلی به نام «کفیر» را در شیر می‌ریختند و پس از مرحله تخمیر، بر تعداد دانه‌‌ها افزوده می‌شد. سپس دانه‌ها را از روی شیر جمع و آنها را در محیطی مناسب نگهداری می‌کردند تا دوباره از آن در تخمیر استفاده شود اما امروزه برای تولید انبوه آن در صنعت، استارترهای صنعتی را به شیر اضافه می‌کنند. البته مهم‌ترین کشوری که این فرآورده را تولید می‌کند، روسیه است و درواقع بیشترین تولید صنعتی «کفیر» را دارد.

پس چرا به این نوشیدنی «دوغ» می‌گوییم؟

آنچه در کشور ما تولید می‌شود «کفیر» نیست بلکه نوعی دوغ‌ است که متاسفانه برخی کارخانه‌ها شاید از روی ناآگاهی، روی برچسب‌های‌ این محصولات، واژه «کفیر» را درج می‌کنند. به کار بردن واژه «کفیر» به تنهایی در این محصولات اشتباه است و فعلا بر اساس استاندارد ملی ایران، کلمه «نوشیدنی کفیر» مجاز است.همچنین قیدکردن کلمه هایی مانند «پروبیوتیک» یا نشاط‌آور، ضدسرطان و جلوگیری‌کننده از نفخ و نشانگان خستگی و موثر در زیبایی پوست ادعاهایی کذب است. در ایران ده‌ها نوع دوغ با طعم‌های مختلف تولید می‌شود، این نوشیدنی نیز مانند همان دوغ‌هاست و تنها استارتر خاصی در آن استفاده می‌شود بنابراین نباید فریب نوشته‌های درج‌شده روی بسته‌بندی آنها را خورد.

پس کفیر چه تفاوتی با دوغ دارد؟

طعم کفیر با دوغ متفاوت است؛ غلظت آن دست‌کم دو برابر دوغ است و حدود 3-2 درصد الکل دارد و نمک و اسانس هم به آن اضافه نمی‌شود. بنابراین نمی‌توان در کشورهای اسلامی «کفیر» تولید کرد. نوشیدنی‌های کفیر موجود در ایران، از نظر ظاهر، خواص، بافت و طعم شباهتی با «کفیر» ندارند و در واقع نوعی دوغ هستند.

آیا مصرف نوشیدنی کفیر از سایر دوغ‌ها بهتر است؟

نه، هیچ ارجحیت سلامت‌بخشی نسبت به دوغ‌های معمولی ندارد و فقط ممکن است طعم آن متفاوت باشد.

آیا مصرف نوشیدنی کفیر را توصیه می‌کنید؟

همه اقشار جامعه کودکان، نوجوانان، سالمندان، زنان باردار، شیرده و... می‌توانند از انواع دوغ در حد متعادل (یکی‌، دو لیوان) استفاده کنند. افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز که نمی‌توانند شیر را هضم کنند هم می‌توانند این نوشیدنی را جایگزین شیر کنند.

وقتی نوشیدنی‌ کفیر بیرون از یخچال می‌ماند، گاز زیادی پیدا می‌کند. این مساله طبیعی است؟

بسیاری از دوغ‌های تولیدی آلوده هستند و دچار گازدارشدن و تورم بسته‌بندی (در دوغ‌هایی که روی بسته‌بندی آنها واژه «بدون گاز» نوشته‌شده‌است) می‌شوند. متاسفانه گاهی افزودنی‌های غیرمجازی برای جلوگیری از گازدارشدن به آنها اضافه می‌شود. براساس استاندارد ملی ایران در خصوص دوغ‌های گازدار نه دوغ‌های بدون گاز که اکثر دوغ‌های بازار را تشکیل می‌دهد، ‌گاز موجود در دوغ‌ها گاز تخمیری یا تزریقی است و نه طبیعی.

گاز تخمیری از تخمیر میکروب‌ها به دست می‌آید و گاز تزریقی با دستگاه تزریق می‌شود. گفتن اینکه گاز موجود در آنها طبیعی است کاملا اشتباه است. بنابراین بهتر است بدانید گازداربودن نوشیدنی‌هایی که باید بدون گاز باشند، به معنای کیفیت و مزیت آنها نیست بلکه نشان از فساد آنها دارد. البته نوشیدنی‌های کفیر نیز مانند دوغ باید تا زمان مصرف در یخچال نگهداری شوند.

روش نگهداری کفیر چگونه است؟

نکته مهم زمان مصرف کفیر است که باید باکتری های آن به اندازه کافی زنده و فعال باشند . در تولید محصول ، به مصرف کنندگان تأکید می شود که آن را در یخچال نگهداری کنند چون در صورت نگهداری در خارج از یخچال باکتری ها فرصت تکثیر پیدا می کنند . همچنین نگهداری ماست در یخچال سبب حفظ خواص آن می شود .

زمان ماندگاری آن چقدر است؟

توصیه متخصصان برای مصرف فرآورده های شیری دست کم روزی سه سروینگ ( سهم ) است که این میزان برای اشخاص بزرگسال یک لیوان شیر یا ماست است و اگر بخواهیم با دوغ مقایسه کنیم هر دو لیوان دوغ یک سروینگ ( سهم ) محسوب می شود . در مورد کفیر نیز به عنوان یکی از فرآورده های گروه شیر و لبنیات ، مصرف ۳-۱ لیوان آن روزانه توصیه می شود .

طرز تهیه ی کفیر

برای تهیه حدودا نیم لیتر کفیر طی ۲۴ ساعت، نیاز به وسائل و مواد زیر داریم:

• دو قاشق غذا خوری قارچ کفیر که حدودا معادل ۳۰ گرم می باشد.
• اگر هنوز این قارچ ها رو تهیه نکردید، همین الان می توانید به صورت آنلاین سفارش خرید بهترین نوع قارچ کفیر رو بدهید.
• دو لیوان شیر پاستوریزه که معادل نیم لیتر می باشد.یک ظرف شیشه ای دهن گشاد، که حداقل یک لیتر گنجایش داشته باشد.یک سبد پلاستیکی برای جدا کردن قارچ کفیر از مایع آنیک قاشق چوبی یا پلاستیکی این وسائل در هر آشپزخانه ای وجود دارد، پس شما به راحتی می توانید، با داشتن کمی قارچ کفیر، دوغ کفیر را در منزل تهیه نمائید.

الف) قرار دادن قارچ کفیر در داخل ظرف شیشه ای

اگر برای اولین بار است که از قارچ ها استفاده می نمائید، ابتدا ۳۰ گرم قارچ کفیر را در سبد پلاستیکی ریخته و با یک لیوان آب معدنی شستشو دهید، توجه نمائید که حتما از آبی استفاده نمائید که کلر نداشته باشد، چون کلر و کلا مواد شیمیائی بر کیفیت و فرآیند تولید کفیر اثر منفی دارند پس برای شستن قارچ کفیر به هیچ عنوان از آب لوله کشی استفاده ننمائید. کفیر های شسته شده را در داخل ظرف شیشه ای قرار دهید. به هیچ عنوان از ظروف فلزی برای تهیه کفیر استفاده ننمائید. توجه نمائید، برای هر بار استفاده از دانه های کفیر، نیازی به شستن آنها نمی باشد.

ب) اضافه کردن شیر به ظرف

دو لیوان شیر را در ظرف درب بسته، مدت کوتاهی بیرون از یخچال می گذاریم تا هم دما با درجه حرارت محیط خانه شود، سپس شیر را به قارچ های داخل ظرف شیشه ای اضافه کنید و با قاشق چوبی یا پلاستیکی، به آرامی شیر و قارچ ها را برای ۱۰ ثانیه هم بزنید. برای گرم کردن شیر به هیچ عنوان از ماکروفر استفاده ننمائید

به هیچ عنوان از شیر های با ماندگاری طولانی، مثلا شیر های پاکتی با ماندگاری بیش از ۱۰ روز استفاده ننمائید، چون مواد نگهدارنده این گونه شیرها، قارچ های شما را از بین خواهد برد.ظرف را طوری پر نمائید که حداقل دو تا چهار سانت از سر ظرف خالی بماند. بهتر است از انواع شیر کم چرب برای تولید کفیر استفاده نمائید. هر چه شیر طبیعی تر باشد (اصطلاحا ارگانیک تر) کیفیت محصول نهائی بهتر می شود.

ج) بستن درب ظرف و قرار دادن آن در کمد تاریک برای تخمیر شیر و تبدیل شدن به کفیر

درب ظرف شیشه را با دو لایه پارچه ضخیم و کمی نخ محکم می بندیم و آنرا در داخل مکانی تاریک مانند کمد یا کابینت آشپزخانه با درجه حرار۲۰ تا ۲۴ درجه (حرارت معمولی خانه) برای مدت ۱۸ تا ۲۴ ساعت قرار می دهیم. برای بستن ظرف می توانیم از درب آن نیز استفاده نمائیم، که آنرا می باید به صورت معمولی ببندیم، یعنی نه خیلی سفت یا از درب ها دو لایه که دارای هواکش مختص خروج گاز تخمیر می باشند استفاده نمائید.حدودا پس از ۱۲ ساعت اگر سری به ظرف بزنید، دانه های زرد رنگ کشک مانندی را درانتهای آن خواهید دید، که یعنی شیر در حال تخمیر و تبدیل شدن به کفیر می باشد.

د)جدا سازی قارچ کفیر از دوغ کفیر

پس از طی شدن زمان تخمیر، کفیر شما آماده خوردن می باشد، برای جداسازی دوغ از دانه های قارچ کفیر از سبد پلاستیکی استفاده نمائید، ابتدا شیشه را خوب تکان دهید تا محتویات ظرف یکدست گردند و قارچ ها راحتتر از مایع کفیر جدا شوند، سپس ظرفی را در زیر سبد قرار دهید و محتویات شیشه را در داخل سبد خالی نمائید، با کمک قاشق چوبی با ملایمت محتویات را جابجا نمائید تا مایع کفیر کاملا از قارچ ها جدا شده و به داخل ظرف زیرین آن وارد شود.کفیر جدا شده را می توانید مستقیما میل نمائید و یا با آن دسرها و غذاهای خوشمزه درست کنید. یا برای مدت ۱۰ روز در داخل یخچال و در ظرف شیشه ای نگهداری و مصرف نمائید.برای تولید مجدد کفیر می توانید مجددا از قارچ های جدا شده استفاده نمائید و مراحل بالا را از الف تا ج تکرار نمائید.

ریزه کاری های تهیه کفیر

همانطور که خواندید، طرز تهیه کفیر در منزل به راحتی آب خوردن می باشد و با توجه به خواص کفیر ارزش وقت وهزینه ای که برای آن می گذاریم را دارد؛ حال به چند ریزه کاری که در تولید کفیر تاثیر دارند می پردازیم.

زمان تخمیر شیر و تبدیل به کفیر

زمان تخمیر شیر پس از اختلاط با قارچ کفیر بسته به درجه حرارت محیط چیزی بین ۱۲ تا ۷۲ ساعت می باشد. هرچه درجه حرارت محیط پائینتر باشد زمان تخمیر طولانی تر خواهد شد. و با درجه حرارت بیشتر مدت زمان تخمیر کوتاه تر خواهد شد. در هر صورت توجه نمائید که دمای مداوم بیش از ۳۰ درجه سانتیگراد برای قارچ ها کشنده خواهد بود.

هرچقدر زمان تخمیر کوتاه تر باشد، محصول کفیر تولید شده، شل تر و طعمی شیرین تر خواهند داشت. اگر زمان تخمیر طولانی تر شود، کفیر تولید شده سفت تر می شود و آب آن جدا خواهد شد و در ته ظرف قرار می گیرد، و کفیر طعمی ترش تری خواهد داشت.معمولا کفیری که در دمای پائین تخمیر گردیده، طعم شیرین تری دارد، و کفیری که در دمای بالاتر تخمیر گردیده سریعتر طعم ترش پیدا خواهد نمود.

از نظر خواص کفیری که در مدت کمتر از ۲۴ ساعت، تولید شده ضد یبوست می باشد و کفیری که تخمیر آن بیش از ۶۰ ساعت طول کشیده است یبوست زا خواهد بود.

درجه حرارت مناسب در مدت تخمیر

بهترین درجه حرارت برای تولید کفیر در زمان تخمیر چیزی بین ۱۸ تا ۲۸ درجه سانتیگراد می باشد. تحقیقات نشان داده است که بیش از ۳۰ باکتری مختلف و ۲۵ موجود تک سلولی (خمیر ترش) مختلف در قارچ های کفیر وجود دارند که هر کدام از این باکتری ها و موجودات تک سلولی دمای حرارت خاص خود را برای فعالیت نیاز دارند، به همین علت در حرارت مداوم پائین و یا مداوم بالا، حتی با زمان قرار گیری طولانی، تخمیر به صورت کامل صورت نمی گیرد، و احتمالا کفیر تولید شده دارای خواص کمتری می شود.

برای تهیه کفیر با کیفیت نیاز به ایجاد مکانی با دمای متعادل، و متغیر می باشد، پس تغییر حرارت بین ۱۸ تا ۲۸ درجه در زمان تخمیر یک اصل مهم برای داشتن کفیری پرخاصیت می باشد. معمولا تغییرات دمای محیط کابینت آشپزخانه یک خانه معمولی در خلال ۲۴ ساعت برای تولید کفیر با کیفیت مناسب می باشد. تغییرات دما در این محدوده باعث فعالیت تعداد بیشتری از انواع باکتری ها و تک سلولی ها خواهد شد و کفیر تولید شده خواص بیشتری خواهد داشت.به هر حال توجه نمائید که برای تولید کفیر پرخاصیت، دمای محیط قرار گرفتن ظرف مخلوط شیر و قارچ کفیر برای تخمیر، کمتر از ۱۸ و بیشتر از ۲۸ درجه سانتیگراد به صورت مداوم نباشد. برای اطمینان، بهتر است از یک دما سنج محیطی معمولی که در تمامی داروخانه ها به فروش می رسد استفاده نمائید.

طرز تهیه دوغ کفیر + خواص درمانی کفیر

نوع شیر و تاثیر آن بر کفیر تولید شده

معمولا برای تولید کفیر از شیر گاو استفاده می نمایند اما برای تولید کفیر می توان از انواع مختلف شیر با درصد چربی های مختلف استفاده کرد، شیر هایی مانند:

• شیر گاو
• شیر بز
• شیر میش
• شیر شتر
• شیر نارگیل
• شیر سویا
• شیر بادام
• مخلوط ماست و شیر

کفیر تولید شده با هر نوع شیر دارای خواص و طعم خاص خود می باشد، نمی توان گفت که کدامیک از آنها از نظر خواص و یا طعم برتری دارد و بنا به سلیقه و مزاج هر فرد می تواند یکی از آنها ارجحیت داشته باشد. هرچند کفیر تولید شده با شیر تازه بز و گاوی که فقط با علف تازه تغذیه کرده است، بیشترین طرفدار را دارد.بعضی ترجیح می دهند که کفیر آنها ترش و گازدار و با طعمی قوی باشد که در این صورت مخلوط ماست و شیر گاو را برای تولید کفیر، در دمای پائین تر و مدت زمان تخمیر طولانی تر به کار می برند و پس از جداسازی کفیر را مجددا در دمای محیط برای یکروز دیگر باقی می گذارند.بعضی دوست دارند کفیر آنها شیرین و لطیف باشد و برای تولید کفیر از شیر نارگیل یا سویا در دمای بالاتر و زمان تخمیر کوتاه تر استفاده می نمایند.

بعضی کفیر سفت و چرب تر را ترجیح می دهند و برای تولید آن از شیر های با درصد چربی بالا استفاده می نمایند و یا کمی خامه نیز در ابتدا به شیر خود اضافه می کنند.بعضی از افراد به شیر گاو حساسیت دارند و از شیر های سویا و بادام استفاده می نمایند.بعضی تمایل به طعمی منحصر به فرد دارند؛ که با مخلوط مساوی شیر بز و شیر نارگیل یا بادام کفیر درست می نمایند.خلاصه اینکه کفیر تولید شده با هر کدام از این شیر ها خاصیت و طعم خاص خود را داشته و انتخاب آن سلیقه ای می باشد و تاثیر خواص آنها نیز بستگی به مزاج افراد دارد. توصیه ما تولید کفیر با هرکدام از این شیرها و امتحان آنها در شرایط تولید مختلف می باشد، تا بهترین کفیر از نظر خودتان را پیدا نمائید.

انتخاب ظرف برای تخمیر

بهترین ظروف برای تخمیر و تولید کفیر، ظروف شیشه ای به خصوص کریستال می باشد، هر چند می توان از ظروف پلاستیک نیز استفاده نمود ولی به دلیل وجود PBA در ظروف پلاستیکی اینکار توصیه نمی شود. البته به صورت سنتی در کوه های قفقاز، کفیر در مشک های چرمی تولید می شود.چون در هنگام تخمیر شیر، اسید لاکتیک تولید می شود، ظروف فلزی، بخصوص مسی و آلومینیومی اصلا برای اینکار مناسب نمی باشند.

مسائل بهداشتی هنگام تولید کفیر

اصلا شک ننمائید که کفیر را مانند هر ماده غذائی دیگر باید به صورت بهداشتی تهیه نمائید. پس توجه نمائید که تمامی ظروف را پس از هر بار استفاده خوب بشوئید و اجازه دهید کاملا خشک شوند. از تماس ظروف با دیگر مواد غذائی به خصوص مرغ، گوشت و سبزیجات جلوگیری نمائید.

پس از هر چند بار استفاده از قارچ های کفیر آنها را با کمی آب معدنی هم دما با محیط (آبی که کلر و نیترات نداشته باشد و با محیط خانه هم دما شده است.) شستشو دهید. شستشو را در صورتی که قارچ های شما بیش از اندازه زرد شوند ویا بوی نامطبوعی دارند با آب بیشتری انجام دهید.البته نیازی به شستشوی قارچ ها در هر بار استفاده نیست چون شستشو اثر منفی در تولید و رشد قارچ ها خواهند گذاشت.

حتما از جای مطمئنی اولین قارچ های خود را تهیه نمائید، تا از ابتدا با قارچ های باکیفیت و بهداشتی کار خود را آغاز نمائید. مجموعه ما تلاش بسیاری برای تهیه بهداشتی و با کیفیت قارچ های کفیر خود به کار می برد تا این قارچ ها با کیفیت بالائی به دست شما برسد. با سفارش آنلاین فروش قارچ کفیر از مجموعه ما، مطمئن باشید که قارچ با کیفیتی بدست شما خواهد رسید.از قرار دادن ظرف تخمیر در محیط مرطوب خودداری نمائید.

نگهداری قارچ کفیر

بهترین نوع نگهداری از قارچ کفیر زمانی می باشد که شما در حال تولید کفیر می باشید و قارچ ها در شیر تازه و در دمای محیط در کنج تاریک کابینت مشغول تولید کفیر می باشند و در هر ۲۴ ساعت کفیر تولید شده جدا شده و شیر تازه دریافت می کنند.اگر برای مدتی کوتاه نیازی به تولید کفیر ندارید مثلا وقتی برای بیش از ۳ روز به مسافرت می روید، قارچ ها را در داخل شیر تازه بریزید و در داخل یخچال قرار دهید (درجه حرارت بین ۴ تا ۷ سانتیگراد)، در این حالت پس از ۷ روز شیر تبدیل به کفیری شیرین و خاص خواهد شد.

قارچ کفیر موجود مقاومی می باشند، و به سختی از بین می روند؛ هر چند که شرایط نا مساعد می تواند بر تولیدات اولیه آنها تاثیر مخربی داشته باشند ولی پس از مدتی کوتاه با قرار گرفتن در شرایط مساعد دوباره به قدرت تولید اولیه خود بر خواهند گشت.با قرار دادن قارچ کفیر در شیر تازه و نگهداری در یخچال می توانید آنها را تا حداکثر ۱۰ روز به حال خود رها نمائید. برای استفاده مجدد از این قارچ ها ابتدا آنها را با قرار دادن ظرف خارج از یخچال به دمای محیط برسانید سپس با سبد پلاستیکی آنرا جدا نمائید و برای تولید کفیر استفاده نمائید. برای مدت بیشتر از ۱۰ روز، باید هر ده روز کفیر تولید شده را جدا و شیر تازه به آنها بدهید.

بهتر است قارچ های کفیر را بعد از هر ۵ تا ۷ بار استفاده در داخل سبد پلاستیکی ریخته و با کمی آب معدنی که با محیط هم دما شده است و دارای کلر، فلوراید و نیترات نباشد شستشو دهید تا اگر باکتری های نامناسبی بر روی قارچ ها وجود دارند شسته شوند. البته توجه نمائید که شستشوی مداوم قارچ ها پس از هر بار استفاده اصلا توصیه نمی شود.کلا سعی کنید که استرس اختلاف دمای شدید به قارچ ها وارد نشود، مثلا ابتدا شیر را به درجه حرارت محیط برسانید، سپس قارچ ها را به آن اضافه نمائید یا برای شستن قارچ ها از آب خیلی گرم و یا سرد استفاده ننمائید، ابتدا آب را به درجه حرارت محیط اطراف قارچ ها برسانید سپس از آن استفاده نمائید. یا قارچ کفیر داخل یخچال را به شیر هم دما شده با محیط اضافه ننمائید.

هر ۳ ماه یکبار، قارچ های کفیر خود را به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت در آب معدنی هم دما با محیط که بدون نیترات، فلوراید و کلر باشد قرار دهید تا آنها کمی استراحت نمایند، این آب را حتما نوش جان نمائید که خواص آن نیز کمی از کفیر ندارد.قارچ کفیر در درجه حرارت بین ۴ تا ۳۷ درجه سانتیگراد زنده می ماند، پس به هیچ عنوان قارچ کفیر را منجمد ننمائید و یا نجوشانید چون مانند هر موجود زنده دیگری از بین می رود.از قرار گرفتن دانه های قارچ کفیر مقابل نور برای مدت طولانی و یا نور مستقیم خورشید حتی برای مدت کوتاه جلوگیری نمائید.

مقدار قارچ برای تولید کفیر

مقدار متداول حدود ۳۵ گرم برای نیم لیتر شیر در مدت ۱۸ ساعت و در درمای ۱۸ تا ۲۴ درجه می باشد. اما تقریبا محدودیتی برای تغییر این مولفه ها در یک رنج معقول وجود ندارد. مثلا اگر از ۶۰ گرم قارچ کفیر در نیم لیتر شیر استفاده نمائید در ۱۲ ساعت کفیر تولید می شود. در واقع با افزایش مقدار قارچ کفیر، سرعت تخمیر بیشتر خواهد شد و کفیر زودتر ترش مزه خواهد شد و زودتر آب آن جدا و در ته ظرف قرار خواهد گرفت، که البته هیچ مشکلی برای خوردن ندارد.

نکته بسیار مهم: حداکثر حجم ظرفی که برای تخمیر استفاده می نمائید نباید از ۳ لیتر بیشتر باشد (حداقل قارچ مورد نیاز برای ظرف ۳ لیتری ۱۳۰ گرم می باشد)، در واقع اگر میخواهید مقدار بیشتر از ۳ لیتر شیر را تخمیر نمائید، نمی توانید مقدار قارچ را در یک ظرف افزایش دهید و حتما باید از ظروف جداگانه استفاده نمائید. عدم رعایت این نکته منجر به فاسد شدن شیر قبل از تخمیر شدن خواهد شد و امکان ابتلا به بیماری های گوارشی با مصرف کفیر تولید شده را خواهد داشت.

نگهداری کفیر تولید شده

پس از جدا سازی کفیر از قارچ کفیر، کفیر تولید شده را در داخل ظروف شیشه ای در داخل یخچال قرار دهید، و در مدت ۱۰ روز میل نمائید.بعضی از افراد ترجیح می دهند که کفیر جدا شده از قارچ ها را مجددا برای حداکثر ۲۴ ساعت دیگر در دمای محیط قرار دهند؛ که به اینکار تخمیر مجدد کفیر می گویند، اعتقاد بر این است که با اینکار خواص ریز مغذی های کفیر بیشتر می شود.

تخمیر مجدد کفیر تولید شده بدون قارچ

برای داشتن کفیری با طعم قوی تر و با خواصی ریز مغذی بیشتر می توان کفیر تولید شده را در یک ظرف شیشه ای تمیز ریخته و مجددا برای یک تا سه روز در محیطی تاریک با دمای ۱۰ تا ۲۲ درجه سانتیگراد یا همان دمای خانه نگهداری نمائید، در این صورت کفیر شما طعمی قوی تر و ترش تر پیدا خواهد نمود و گازدار خواهد شد، ضمن اینکه ویتامین های گروه B آن افزایش چشمگیری پیدا خواهد نمود هر چند که خواص پروبیوتیک آن کاهش می یابد.البته در این صورت کفیر به دوبخش چکیده طوری در رو و آب در زیر مجزا خواهد شد، که برای استفاده باید آن ها را هم زده تا یکدست شوند.