آشنایی با کاربردهای درمانی قرص افاویرنز

افاویرنز چیست و چرا تجویز می شود؟

افاویرنز (efavirenz) با نام های تجاری Atripla یا ترووادا Truvada یک داروی ضد ویروسی است که مانع از تولید مثل ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) در بدن شما می شود. افاویرنز پیشروی عفونت HIV را کاهش می‌دهد اما یک درمان قطعی نیست.

HIV سلول‌های CD4 بدن را از بین می‌برد. این سلول‌ها نوعی از سلول‌های سفید خونی هستند که در محافظت از بدن در برابر عفونت‌های مختلف اهمیت دارند. اگر HIV درمان نشود به تدریج سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و بدن دیگر نخواهد توانست در برابر باکتری‌ها، ویروس‌ها و دیگر میکروب‌ها از خود دفاع نماید.

افاویرنز به گروهی از داروهای ضد ویروسی به نام مهارکننده‌های ترنس کریپتاز معکوس غیر نوکلئوزیدی تعلق دارد. داروی افاویرنز به همراه سایر داروهای ضد رترو ویروسی به عنوان درمان ترکیبی تجویز می‌گردد. دریافت هم‌زمان چندین داروی ضد رترو ویروسی مؤثرتر از مصرف تنها یک داروی ضد ویروسی است. این نوع درمان همچنین خطر مقاومت ویروس به داروها را کاهش می‌دهد.

افاویرنز با کم کردن تکثیر ویروس در خون سبب کاهش پیشروی عفونت HIV می‌شود. این مکانیسم سبب تقویت سیستم ایمنی شده و خطر عفونت‌های مرتبط با HIV را کاهش می‌دهد. داروی افاویرنز توسط پزشکان متخصص تجویز می‌گردد.

بیشتر بخوانید: ۱۶ نشانه HIV

مکانیسم اثر افاویرنز

از طریق مهار ترنس کریپشن RNAویروس به DNA سبب دارو سبب کاهش میزان ویروس HIV در خون شده و نیز باعث افزایش تعداد لنفوسیت های CD4 می شود.

فارماکوکینتیک افاویرنز

دارو بیش از 99% به پروتئین های پلاسما متصل شده و در CSF نیز توزیع می شود. متابولیسم دارو توسط سیستم P450 کبدی (CYP3A4,CYP2B6) صورت می گیرد. نیمه عمر دارو حدود52-76 ساعت می باشد. فراهم زیستی دارو پیرو مصرف غذای چرب تا 50% افزایش می یابد.

نکاتی که قبل از مصرف افاویرنز باید در نظر گرفته شود

بعضی داروها را نمی‌توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی داروها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد. بنابراین بهتر است که قبل از مصرف داروی افاویرنز ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:

• در صورت تصمیم به بچه دار شدن، در صورت حاملگی و یا در صورتی که به نوزاد خود شیر می‌دهید.
• اگر اختلالات کبدی و یا کلیوی دارید.
• اگر تاکنون دچار مسائل ذهنی بوده‌اید.
• اگر تاکنون دچار تشنج شده‌اید. اگر مبتلا به پورفیری هستید (یک اختلال خونی نادر).
• اگر تا به حال حساسیت به داروی خاصی داشته‌اید.

اگر در حال حاضر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمام داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویز شده است و چه بدن تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.

بیشتر بخوانید: حساسیت دارویی،تشخیص حساسیت دارویی چگونه است؟

مصرف افاویرنز در دوران بارداری و شیردهی

این دارو برای جنین شما مضر باشد٬ اگر باردار هستید یا قصد بچه دار شدن هرگز نباید از این دارو استفاده نمایید. زنان مبتلا به HIV یا AIDS نباید با شیر خود کودک خود را تغذیه کنند. حتی اگر کودک شما بدون HIV به دنیا آمد، این ویروس ممکن است از طریق شیر شما به نوزاد منتقل شود.

تداخلات دارویی افاویرنز

• مصرف همزمان این دارو با آمپرناویر، کلاریترومایسین، ایندیناویر، لوپی ناویر، ریتوناویر ممکن است سبب کاهش سطح پلاسمایی افاویرنز شود.
• مصرف همزمان این دارو با ریفامپین و فنوباربیتال ممکن است سبب افزایش کلیرنس افاویرنز و کاهش سطح پلاسمایی آن شود.
• در صورت مصرف همزمان داروهای ضد بارداری خوراکی با این دارو، به علت کاهش اثر کنتراسپتیوها، لازم است از یک روش دیگر جلوگیری از بارداری نیز استفاده نمود.
• مصرف همزمان این دارو با واریکونازول، سبب کاهش مشهود سطح پلاسمایی واریکونازول و افزایش میزان افاویرنز می شود.
• مصرف همزمان این دارو با وارفارین سبب تغییر در سطح سرمی وارفاین می شود، لذا باید INR را کنترل نمود.

بیشتر بخوانید: عوارض قرص های ضد انعقاد خون وارفارین

عوارض جانبی احتمالی داروی افاویرنز

تمام داروها در کنار تأثیرات مثبتشان، می‌توانند مسبب عوارض ناخواسته‌ای در بدن باشند. اگرچه این عوارض در همه افراد به وجود نمی‌آید. با گذر زمان بدن خود را با داروی جدید وفق می‌دهد و این علائم نیز برطرف می‌شوند اما اگر علائم زیر ادامه پیدا کرد و یا رنج آور شد با پزشک خود مشورت نمایید. از هر ۱۰ بیماری که افاویرنز را مصرف می‌کنند معمولاً حدود از یک نفر ممکن است عوارض زیر را تجربه کند:

• کهیرهای خارش دار (معمولاً در طی هفته اول): اگر این کهیرها شدید هستند سریعاً به پزشک اطلاع دهید.
• اسهال: آب فراوان بنوشید تا آب از دست رفته تأمین گردد.
• احساس کسالت، شکم درد: غذاهای ساده مصرف کنید- از مصرف غذاهای پرچرب و تند پرهیز نمایید. اگر این موارد شدید شدند و یا تداوم پیدا کردند به پزشک اطلاع دهید.
• سردرد: از پزشکتان بخواهید که یک مسکن مناسب برایتان تجویز نماید.
• خستگی و ضعف: در این هنگام از رانندگی کردن و کار با ابزار خودداری کنید.
• اضطراب و افسردگی: به پزشکتان اطلاع دهید.
• اختلالات خواب، کاهش تمرکز: این علائم معمولاً پس از یک هفته بهبود می‌یابند.
• تغییر نتایج تست‌های خونی: پزشک این موارد را ارزیابی می‌کند.

اگر علائم دیگری در شما پدید آمد که احساس می‌کنید به واسطه مصرف داروی افاویرنز می‌باشد با پزشک خود صحبت کنید.

نحوه نگه‌داری داروی افاویرنز

• تمام داروها را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
• دارو را در جایی خنک، خشک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم آفتاب نگه دارید.

بیشتر بخوانید:

آشنایی با داروی ضد ویروس تیپراناویر

معرفی قرص داروناویر و موارد مصرف آن

همه چیز در مورد قرص اتراویرین