دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
آشنایی با منافع درمانی کپسول نیتیزینون
2
زمان مطالعه: 5 دقیقه
نیتیزینون (Nitisinone) با نام تجاری اورفادین، دارویی است که جهت کند کردنِ اثرات سوء بیماری مادرزادی «تیروزینمی نوع یک» (در کنار محدودیت‌های تغذیه‌ای رایج) بکار می‌رود. 

موارد مصرف و عوارض جانبی نیتیزینون

نیتیزینون (Nitisinone) با نام تجاری اورفادین، دارویی است که جهت کند کردنِ اثرات سوء بیماری مادرزادی «تیروزینمی نوع یک» (در کنار محدودیت‌های تغذیه‌ای رایج) بکار می‌رود. از سال ۱۹۹۱ میلادی که این دارو بدین منظور مورد استفاده قرار گرفت، نیتریزینون جایگزین پیوند کبد به عنوان خطِ اولِ درمان شده‌است.

تیروزینمی نوع یک (نوع کبدی - کلیوی) نوعی ناهنجاری مادرزادی متابولیسم است. شکل حاد این بیماری در نوزاد یا شیرخوار دیده می شود و علائم آن شامل بوی ویژه مثل کلم پخته، استفراغ، کاهش گلوکز خون، بزرگی کبد، نارسایی شدید کبد، وضعیت هیپر اکستانسیون شدید سر و تنه، آسیب توبولی کلیه به صورت سندرم فانکونی، خونریزی، سپتی سمی و مرگ است.

علائم شکل مزمن این بیماری شامل هوش طبیعی، عقب ماندگی رشد، بزرگی کبد، سیروز، نرمی استخوان، هماتوم، آسیب توبولی کلیه، آسیب اعصاب محیطی به صورت درد و گزگز و مورمور، ضعف عضلانی که ممکن است به سمت فلج برود، علائم سیستمیک سیستم عصبی خودکار نظیر پرفشاری خون، بالا رفتن ضربان قلب و ایلئوس، پادرد، بزرگی طحال، واریس مری و خونریزی از آن، در نیمی از موارد بزرگ شدن کلیه‌ها، هیپرتروفی جزایر لوزالمعده که بدون علامت است، حملات عصبی ناشی از پورفیرینها و در برخی از بیماران تشنج یا رفتارهای خود تخریب می‌باشد.

نیتیزینون باعث کاهش علائم این بیماری شده و همچنین تاثیر این دارو برای درمان بیماری ادرار سیاه در دست بررسی است.

اشکال دارویی: کپسولهای خوراکی 2 و 5 و 10 میلی گرمی در بسته های 60 عددی.

فارماکوکینتیک نیتیزینون

کپسول و فرم خوراکی مایع آن در غلظت پلاسمایی و Cmax یکسان است. زمان رسیدن به پیک غلظت پلاسمایی در فرم کپسول 3 ساعت است.

  • کلیرانس: l/kg 0956/0 در روز
  • نیمه عمر: 54 ساعت
  • حلالیت دارو در آب: عملا نامحلول

مطالعات رسمی در ارتباط با جذب، توزیع، متابولیسم و حذف دارو هنوز انجام نشده است. تاثیرات غذا بر فارماکوکینتیک این دارو هنوز مطالعه نشده است. مطالعات برون تنی (invitro) با استفاده از میکروزومهای کبد انسانی و ژنهای مبین P450 نشان از محدود کردن آنزیم CYP3A4 داده‌اند.

Nitisinone

مکانیسم اثر نیتیزینون

مهارکننده رقابتی 4-هیدروکسی فنیل پیروات دی اکسیژناز و آنزیمهایی مثل فوماریل استواستات هیدرولاز که در مسیر کاتابولیکی تیروزین نقش دارند، می باشد. با مهار صحیح تیروزین در بیماران HT-1 توسط نیتیزینون، از تجمع میانجی‌های سمی همچون مالئیل استواستات و فوماریل استواستات جلوگیری به عمل می‌آید. چرا که در این بیماران، این میانجی های کاتابولیکی به متابولیتهای سمی همچون سوکیسنیل استون و سوکیسنیل استواستات تبدیل می شوند که مسئول سمیت کبدی و کلیوی می‌باشند. سوکینسیل استون باعث مهار مسیر سنتز پورفیرین می شود که منجر به تجمع a- آمینولوولینات می شود.

درمان با این دارو فعالیت مناسب اریتروسیت PBG سنتاز و 5-ALA ادراری را به همراه دارد که باعث متابولیسم صحیح پورفیرین می‌شود. این امر منجر به کاهش دفع ادراری سوکسینیل استون، افزایش غلظت پلاسمایی تیروزین و افزایش دفع ادراری اسیدهای فنولی می‌شود. (مطالعات کلینیکی موجود نشان دادند که در بیش از %90 بیماران در هفته اول درمان، سوکسینیل استون ادراری به میزان نرمال رسیده چرا که در دوز مناسب از دارو، این متابولیت در ادرار نباید مشاهده شود.)

مقدار و نحوه مصرف نیتیزینون

  • mg/kg 1 دو بار در روز
  • یک ساعت قبل از غذا و یا 2-3 ساعت پس از غذا مصرف شود.
  • محتویات کپسول را قبل از مصرف در مقدار کمی آب به صورت سوسپانسیون درآورده و یا در یک فرمول طعم دار ریخته و سریع مصرف شود.

نکته: حین درمان با نیتیزینون رژیم غذایی فاقد تیروزین و فنیل آلانین باید رعایت شود.

موارد منع مصرف نیتیزینون

هیچ منع مصرفی تا کنون گزارش نشده است.

موارد احتیاط نیتیزینون

در صورت حساسیت فرد به نیتیزینون و یا مواد جانبی دیگر

دارو

مصرف نیتیزینون در دوران بارداری

مطالعات در حیوانات نشان داده است که دارو های گروه C روی جنین اثرات جانبی دارد ولی مطالعات کافی در مورد انسان در دست نیست؛ با این حال منافع استفاده از دارو در زنان حامله ممکن است در مقابل خطرات احتمالی آن بیشتر باشد؛ یا هیچ گونه مطالعه ای در حیوانات و یا مطالعات کافی در انسان موجود نیست.

مصرف نیتیزینون در شیردهی

مطالعات حیوانی نشان از ترشح دارو به شیر بوده اند. به همین دلیل پیشنهاد می شود در دوران شیردهی با توجه به صلاحدید پزشک شیردهی قطع شود و یا درمان انجام نگیرد.

عوارض جانبی نیتیزینون

  • علائم چشمی (التهاب ملتحمه، کدورت قرنیه، التهاب قرنیه، حساسیت به نور، دردهای چشمی)
  • کاهش تعداد پلاکت و wbc
  • گرانولوسیتوپنی

تداخلات دارویی نیتیزینون

هنوز مطالعات بالینی کافی در این زمینه انجام نشده است.

ملاحظات دارویی نیتیزینون

  • انجام تست های بینایی (Slit-lamp) قبل از شروع درمان
  • بررسی عملکرد کبدی و اندازه گیری پلاکت و WBCهر 6 ماه حین درمان
  • رژیم غذایی مناسب و فاقد تیروزین و فنیل آلانین حین درمان
  • گزارش سریع به پزشک در صورت بروز عوارض چشمی، راش، زردی یا خونریزی بیش از حد.

شرایط نگهداری نیتیزینون

در محدوده دمایی 8-2 درجه سانتی گراد نگهداری شود. دور از دسترس کودکان قرار داده شود.

بیشتر بخوانید:

علت بالا و پایین بودن TYR در آزمایش ادرار

علائم پی کی یو ( pku ) و راههای درمان

separator line



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.0 از 5 (2 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits