دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
معرفی داروی ضد سرطان وین کریستین
3
زمان مطالعه: 12 دقیقه
وینکریستین (Vincristine) با نام‌ تجاری انکووین (Oncovin) یک داروی ضد سرطان است که با رشد و گسترش سلول های سرطانی که در بدن تداخل ایجاد میکنند مبارزه می‌نماید

موارد مصرف و عوارض داروی وین کریستین

وینکریستین (Vincristine) با نام‌ تجاری انکووین (Oncovin) یک داروی ضد سرطان است که با رشد و گسترش سلول های سرطانی که در بدن تداخل ایجاد می کنند ، مبارزه می‌نماید

وینکریستین برای درمان سرطان خون، بیماری هوچکین، لنفوم غیر هوچکین، رابدومیوسارکوم (تومور بافت نرم)، نوروبلاستوم (سرطانی که در بافت عصبی را تشکیل می‌شود)، و تومور ویلمز استفاده می شود. وینکریستین گاهی در ترکیب با داروهای دیگر ضد سرطان استفاده می شود.

مکانیسم اثر وین کریستین

این دارو تقسیم سلول های را در مرحله متافاز مهار می کند و ممکن است در متابولیسم اسیدهای آمینه نیز دخالت نماید.

فارماکوکینتیک وین کریستین

  • جذب: جذب وین‌کریستین از دستگاه گوارش غیر قابل پیش ‌بینی است و در نتیجه باید به صورت تزریق وریدی مصرف شود.
  • پخش: به سرعت و به‌ طور گسترده در بافت‌های بدن انتشار یافته و به گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها پیوند می‌یابد. این دارو از سد خونی-مغزی عبور می‌کند، اما غلظت درمانی در مایع مغزی- نخاعی (CSF) حاصل نمی‌شود.
  • متابولیسم: به میزان زیادی در کبد متابولیزه می‌شود.
  • دفع: وین‌کریستین و متابولیت‌های آن عمدتاً از طریق صفرا دفع می‌شوند. مقدار کمی از دارو از طریق کلیه دفع می‌شود. دفع پلاسمایی دارو در سه مرحله انجام می‌شود؛ نیمه‌عمر مرحله اول چهار دقیقه ، مرحله دوم دو ساعت و 15 دقیقه و نیمه‌عمر مرحله نهایی 85 ساعت است.

مقدار و نحوه مصرف وین کریستین

  • بزرگسالان : دوز معمول وین کریستین سولفات برای بزرگسالان ۴/۱ میلی گرم بر مترمربع می باشد .
  • کودکان : دوز معمول وین کریستین سولفات برای کودکان ۲ میلی گرم بر متر مربع می باشد .
  • برای کودکان با وزن ۱۰ کیلوگرم یا کمتر دوز شروع باید ۰۵/۰ میلی گرم بر کیلوگرم باشد .

دارو

ملاحظات دارویی وین کریستین

  • تزریق وین کریستین باید ظرف یک دقیقه انجام شود .
  • محلول باید به طور مستقیم در یک ورید تزریق شود یا در لوله ای که انفوزیون وریدی در آن در حال انجام است تزریق گردد.
  • دارو به صورت داخل وریدی در فواصل یک هفته ای تجویز شود .
  • نهایت توجه برای محاسبه و تجویز وین کریستین سولفات باید مبذول گردد زیرا دوز بالاتر ممکن است نتایج بسیار شدید یا مرگبار به همراه داشته باشد .
  • غلظت دارو ۱میلی گرم در میلی لیتر است . قبل از برداشت دوز دارو مایع بیشتری به آن اضافه نکنید .
  • محلول وین کریستین سولفات را در یک سرنگ خشک دقیق بکشید و دوز را با دقت اندازه گیری نمایید.
  • برای تخلیه کامل دارو مایع بیشتری به ویال اضافه نکنید .
  • برای بیمارانی که نارسایی کبدی دارند ۵۰% کاهش دوز توصیه می شود (رقت سرم بالای ۳ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر است ).
  • محلول آماده: وین کریستین سولفات با غلظت ۰۱/۰ تا ۱ میلی گرم در نرمال سالین استفاده شده است.

مصرف وین کریستین در دوران بارداری و شیردهی

رده بندی بارداری : گروه D

وین کریستین می‌تواند به جنین آسیب برساند و یا باعث نقائصی در هنگام تولد نوزاد شود٬ اگر شما از این دارو استفاده می کنید حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.

هنوز معلوم نیست که این دارو میتواند به شیر مادر عبور کند و یا به کودک شما آسیب برساند٬ قبل از مصرف این دارو در دوران شیردهی پزشک خود را در جریان قرار دهید .

موارد منع مصرف وین کریستین

  • بیمارانی با سابقه حساسیت به وین کریستین سولفات
  • بیمارانی که دچار سندرم Charcot – Marie – Tooth از نوع میلین زدا هستند.
  • بیمارانی با نوروپاتی محیطی
  • زنان باردار و مادران شیرده

احتیاط ها در رابطه با وین کریستین

  • بیمارانی با نقص عملکرد کبد
  • بیمارانی با نابسامانی کلیه
  • بیمارانی با سرکوب مغز استخوان
  • بیمارانی با عفونت پیچیده
  • بیمارانی که سابقه بیماری عصبی عضلانی دارند
  • بیمارانی که آبله مرغان (بیماری سیستمیک جنینی می تواند رخ دهد )
  • بیمارانی با بیماری قلبی ایسکمی
  • کودکان
  • افراد مسن

وین کریسیتین

عوارض جانبی وین کریستین

قبل از مصرف این دارو بیماران و والدین یا همراهان آنها باید از احتمال وقوع علائم غیر منتظره باخبر شوند . بطور کلی عوارض ناخواسته برگشت پذیر و وابسته به دوز هستند. شایع ترین عارضه ریزش مو است . مشکل ساز ترین عارضه عوارض مربوط به عصب- عضله می باشد .

هنگامی که تک دوز هفته ای دارو استفاده می شود عوارض ناخواسته شامل لکوپنی ، درد عصبی و یبوست اتفاق می افتند. اما مدت آنها کوتاه است (کمتر از ۷ روز) هنگامی که دوز کم می شود ممکن است این عوارض کم و یا ناپدید گردند . به نظر می رسد شدت این عوارض هنگامی که دوز محاسبه شده دارو به صورت تقسیم شده داده می شود بیشتر می شود .

سایر عوارض مانند ریزش مو ، از دست دادن حس ، گز گز ، مشکل در راه رفتن ، ناتوانی در مستقیم راه رفتن ، از دست دادن رفلکس عمیق تاندون، و تحلیل عضله ممکن است تا زمانی که دارو ادامه دارد طول بکشند . نقص عملکرد حسی ، حرکتی ممکن است با ادامه درمان بدتر شود .

اگرچه بیشتر این علامتها احتمالاً بعد از ۶ هفته پس از قطع درمان ناپدید می شوند برخی مشکلات عصبی- عضلانی در بعضی بیماران به مدت بیشتری باقی می ماند. رشد دوباره مو ممکن است در حین ادامه درمان اتفاق بیفتد.

خونی : آنمی ، لکوپنی ، ترومبو سیتوپنی گزارش شده است .

غدد درون ریز : به ندرت در بیمارانی که با وین کریستین درمان می شوند سندرومی که مربوط به ترشح نامتناسب ADH است دیده می شود . این سندرم با دفع سدیم زیاد از ادرار در حضور کاهش سدیم خون و بیماری کلیه یا فوق کلیه ، افت فشار خون ، از دست دادن آب بدن ، افزایش مواد نیتروژن دار خون مشخص می شود و ادم بالینی اتفاق نمی افتد . با از دست دادن مایعات کمبود سدیم خون و دفع سدیم توسط کلیه بهبود می یابند .

گوارشی : یبوست ، کرامپهای شکمی ، تهوع ، استفراغ ، زخم دهان ، اسهال ، روده مسدود فلج شده ، نکروز روده و سوراخ شدگی و بی اشتهایی اتفاق افتاده است . یبوست ممکن است به شکل تجمع فوق کلون بوقوع بپیوندد و در معاینه فیزیکی رکتوم احتمالاً خالی خواهد بود. درد شکمی از نوع کولیک که همراه رکتوم خالی است ممکن است پزشک را گمراه کند.

یک فیلم مسطح از شکم برای نشان دادن این حالت مفید خواهد بود. تمام موارد به مقادیر زیاد تنقیه ها و مسهل ها پاسخ می دهند. یک رژیم پیشگیرانه برای مقابله با یبوست در بیماران تحت درمان با وین کریستین سولفات توصیه می شود. روده مسدود فلج شده ( که مقلد شکم جراحی است ) بخصوص در کودکان کم سن و سال ممکن است رخ دهد . با قطع موقتی دارو و مراقبتهای علامتی بهبودی خود را باز می یابد .

قلبی عروقی : پرفشار خونی و افت فشار خون افتاق افتاده است . شیمی درمانی های ترکیبی که در آنها وین کریستین هم بکار رفته هنگامی که به بیمارانی که قبلاً تحت پرتو درمانی قفسه سینه بوده اند داده شد ارتباطهایی با بیماری شریانهای کرونر و انفارکتوس میوکارد داشته اند. تلفات هنوز ثابت نشده است .

تنفسی : کوتاه شدن تنفس به صورت حاد ، اسپاسم شدید برونشها متعاقب تجویز آلکالوئیدهای وینکا گزارش شده است این واکنش ها بخصوص وقتی این آلکالوئیدها همراه میتومایسین C مصرف می شوند رایج تر هستند ودرمان تهاجمی لازم دارند بخصوص وقتی بیمار سابقه نارسایی ریوی دارد .

اداری- تناسلی : ادرار زیاد، نابسامانی ادرار و حبس ادرار بخاطر عدم انقباض مثانه . سایر داروهایی که مشخص شده اند احتباس ادرار می دهند ( بخصوص در افراد مسن) باید در صورت امکان در چند روز اول پس از تجویز وین کریستین سولفات قطع شوند .

عصبی : مکرراً تناوبهایی برای پیشرفت اثرات جانبی عصبی عضلانی وجود دارد . ابتدا فقط با نقص حواس و احساس گزگز مواجه می شوند. با ادامه درمان درد مرتبط با التهاب عصب و سپس مشکلات حرکتی پیش می آید. هیچ گزارشی از هیچ ماده ای که بتواند تظاهرات عصبی عضلانی وین کریستین سولفات را برگرداند وجود ندارد. از دست دادن رفلکس های عمیق تاندون ، خالی کردن پا ، ناهماهنگی در حرکت عضلات و فلج متعاقب ادامه تجویز گزارش شده است .

تظاهرات عصب جمجمه شامل فلج خفیف ایزوله ، فلج عضلاتی که تحت کنترل عصبهای حرکتی جمجمه هستند ممکن است در جای دیگر که آسیب حرکتی ندارند بوقوع بپیوندد . عضلات خارج چشمی و حنجره ای عضلاتی هستند که معمولاً درگیر می شوند . درد فک ، درد حلق ، درد غده پاروتید، درد استخوان ، درد پشت ، درد اندام و میالژی گزارش شده است . درد در این نواحی ممکن است شدید باشد . تشنج ها مکرراً همراه پرفشار خونی در تعداد اندکی بیمار که وین کریستین سولفات دریافت کرده اند گزارش شده است . چندین مورد تشنج که به کما منجر شده در کودکان گزارش شده است .

پوستی : ریزش مو، ازدیاد عرق ، و پوسته پوسته شدن درم گزارش شده است .

چشمی : کوری موقتی کورتیکال ، آتروفی بینایی ، همراه کوری گزارش شده است .

حساسیت مفرط : موارد نادر واکنش های حساسیتی مانند آنافیلاکسی ، راش وادم که موقتاً مرتبط به درمان با وین کریستین است در بیمارانی که وین کریستین جزئی از شیمی درمانی چند دارویی آنهاست گزارش شده است .

دیگر عوارض : تب ، سردرد ، اختلاف در قدرت تکلم ، کاهش وزن رخ داده است .

احتیاط های عمومی در رابطه با وین کریستین

نفروپاتی حاد حاصل از اسید اوریک که پس از تجویز عوامل لیز کننده تومور پیش می آید. با وین کریستین سولفات هم گزارش شده است . اگر لکوپنی یا عفونت پیچیده وجود داشته باشد تجویز دوز بعدی وین کریستین سولفات نیاز به توجه دقیق دارد .

وین کریستین سولفات با احتیاط تجویز می شود زیرا عفونت ، بروز استعداد خونریزی وبدتر شدن بیمار در مواردی روی داده است . در کودکانی که بیماری هوجکین دارند و تحت درمان با MOPP هستند که شامل وین کریستین سولفات هم هست گزارش شده که نابسامانی غدد جنسی رخ می دهد مانند بی اسپرمی غیر قابل برگشت. پس تجویز این دارو به کودکان و بیمارانی که در سن باروری هستند باید با ملاحظه این اثر روی غدد جنسی انجام شود .

آمپول

تداخلات دارویی وین کریستین

گزارش شده تجویز همزمان فنی توئین خوراکی یا وریدی و شیمی درمانی آنتی پلازی که وین کریستین سولفات جزئی از آن است سطح خونی داروی ضد تشنج را می کاهد و فعالیت حمله را افزایش می دهد . تنظیم دوز باید بر اساس پایش چند باره سطح خونی باشد .

نقش وین کریستین سولفات در این تداخل مورد یقین نیست. تداخل ممکن است نتیجه کاهش جذب فنی توئین و افزایش سرعت متابولیسم و حذف آن باشد .

سرطان زایی ، موتاسیون زایی ، ناباروری- نه در موجود زنده و نه در تستهای آزمایشگاهی invitro موتاسیون زایی این محصول اثبات نشده است . باروری در انسان متعاقب درمان با وین کریستین سولفات تنها برای بیماری های بدخیم هنوز مطالعه نشده است . گزارش های بالینی از مردان و زنانی که شیمی درمانی چند دارویی که وین کریستین سولفات هم جزئی از آن بوده نشان داده که کم شدن اسپرم و قطع قاعدگی دربیماران بالغ رخ می دهد . بهبودی پس از ماهها بعد از کامل شدن درمان در برخی افراد اما نه همه رخ داده است .

هنگامی که درمان روی بیماران زیر سن بلوغ انجام شده کم شدن اسپرم و قطع قاعدگی همیشگی احتمال کمتری دارد . در بیمارانی که نوعی شیمی درمانی دریافت می کنند که شامل وین کریستین سولفات بعلاوه یک داروی ضد سرطان کار سینوژن است ، بدخیمی ثانویه رخ داده است . نقش وین کریستین سولفات در این پدیده تعیین نشده است . هیچ مدرکی دال بر کارسینوژن بودن وین کریستین سولفات متعاقب تجویز داخل صفاقی به موش رت و mice پیدا نشده است اگرچه این مطالعه محدود بوده است .

استفاده وین کریستین در کودکان و افراد مسن

این دارو در کودکان باید بخاطر بروز عوارض ناخواسته با احتیاط تجویز گردد. در افراد مسن با عملکرد ضعیف کلیه پایش سطح سرمی دارو مطمئن ترین راه برای تنظیم دوز است .

مصرف بیش از حد وین کریستین

واکنش هایی که در اثر مصرف بیش از حد وین کریستین سولفات پدید می آید عمدتاً شدید شدن عوارض ناخواسته است زیر آنها وابسته به دوز هستند. درمان مصرف بیش از حد وین کریستین سولفات فقط حمایتی و علامتی است و هیچ ضد سم خاصی برای آن پیدا نشده است . بزرگسالان بعد از مصرف تک دوز mg/m۲ ۳ یا بیشتر علائم شدیدی را تجربه می کنند و در کودکان زیر ۱۳ سال مصرف دوز برابر دوز توصیه شده باعث مرگ می شود. در این بیماران علائم شدیدی متعاقب مصرف mg/m۲ ۴-۳ رخ می دهد.

ضد تشنج هایی مثل فنوباربیتون ممکن است در کنترل حمله مفید باشند اگر نوتروپنی برجسته ای بروز کرد اقداماتی نظیر مراقبت در مورد وجود عفونت بوسیله کشت دادن ، ایزوله کردن بیمار ، درمان سریع آنتی بیوتیکی به محض مشکوک شدن به عفونت لازم است . برای جلوگیری ازعوارض ترشح زیاد ADH ممکن است محدود کردن مایعات و استفاده از یک داروی مدر لازم باشد . تنقیه برای جلوگیری از انسداد روده ممکن است استفاده شود ( در بعضی موارد اشباع دستگاه گوارش ممکن است لازم شود) پایش مرتب دستگاه قلبی عروقی و شمارش روزانه سلولهای خونی که نشانگری برای وجود نیاز به تزریق خون است توصیه می شود .

بیشتر دوز داخل وریدی وین کریستین سولفات بعد از پیوند بافتی سریع در صفرا ترشح می شود. از آنجا که مقدار بسیار اندک دارو در مایعات دیالیز ظاهر می شود، در مورد مصرف بیش از حد ، دیالیز خون احتمالاً مفید نیست.

احتیاط ها در موقع کار با وین کریستین

وین کریستین سولفات هرگز نباید با داروی دیگری مخلوط شود و نباید با محلولی که PH را خارج از محدوده ۵/۵ – ۵/۳ ببرد رقیق گردد. این دارو نباید با چیزی غیر از محلول نرمال سالین یا گلوگز در آب مخلوط گردد. بعد از تهیه محلول باید ظرف چند ساعت استفاده گردد .

شرایط نگهداریوین کریستین

در ظرف کاملاً در بسته و محل تاریک و دمای ۸-۲ درجه سانتی گراد (داخل یخچال) نگهداری گردد .

separator line

بیشتر بخوانید:

آشنایی با داروی سیس پلاتین و موارد مصرف آن

همه چیز در مورد داروی ضد سرطان اگزالی پلاتین

همه چیز در مورد قرص مجسترول

separator line



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.3 از 5 (3 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits