معرفی آنتی بیوتیک سولفامتوکسازول / تری متوپریم
سولفامتوکسازول / تری متوپریم با نام تجاری باکتریم دارویی است که از ترکیب سولفامتوکسازول و تری متوپریم ساخته شده است. سولفامتوکسازول و تری متوپریم هر دو آنتی بیوتیکهایی هستند که انواع مختلف عفونتهایی که به وسیلهی باکتریها ایجاد شدهاند را درمان مینمایند.
سولفامتوکسازول / تری متوپریم برای درمان عفونتهای گوش، عفونتهای دستگاه ادراری، برونشیت، اسهال مسافرتی و شیگلوز استفاده میشود. ممکن است در موارد دیگری نیز از این دارو استفاده گردد.
موارد مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
- عفونتهاى دستگاه ادراری
- عفونت گوش میانی
- پروستاتیت حاد و مزمن
- شیگلوز
- پنومونى ناشى از پنوموسیستیس کارینی
- برونشیت مزمن و درشانکروئید
مکانیسم اثر سولفامتوکسازول / تری متوپریم
سولفامتوکسازول با بیوسنتز پروتئینهاى باکترى از طریق آنتاگونیست رقابتى PABA تداخل میکند بهشرط اینکه به مقدار کافى وجود داشته باشد. و تریمتوپریم سنتز تتراهیدروفولیک اسید را مهار میکند و هردو اینها دو مرحله پیاپى در ساختهشدن اسیدهاى نوکلئیک ضرورى باکترى را بههمراه پروتئین مهار می کند.
فارماکوکینتیک سولفامتوکسازول / تری متوپریم
جذب گوارشی: کامل. اوج اثر: ۴ـ۱ ساعت. انتشار: از CNS هم رد میشود. متابولیسم: کبدی. دفع: کلیوى (نیمه عمر: ترى متوپریم ۱۰ـ۸ ساعت، سولفامتوکسازول ۱۳ـ۱۰ ساعت).
قبل از مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
اگر نسبت به سولفامتوکسازول یا تریمتوپریم حساسیت دارید، بهتر است از داروی سولفامتوکسازول / تری متوپریم استفاده نکنید. همچنین اگر موارد زیر را دارید، این دارو را مصرف نکنید:
- بیماری کبدی یا کلیوی مزمن؛
- کم خونی (کمبود گلبول های قرمز خون) ناشی از کمبود فولیک اسید؛
- سابقهی کمبود پلاکت های خون ناشی از مصرف تری متوپریم و یا هر داروی سولفاتی دیگر.
برای اطمینان از اینکه داروی سولفامتوکسازول / تری متوپریم برای شما ضرری در پی ندارد، در صورتی که موارد زیر را دارید، به دکتر خود اطلاع دهید:
- بیماری کبدی یا کلیوی؛
- کمبود فولیک اسید؛
- آسم یا آلرژیهای شدید؛
- اختلالات تیروئیدی؛
- اچ آی وی یا ایدز؛
- پورفیریا (اختلال آنزیمی ژنتیکی که باعث ایجاد علائمی بر روی پوست یا سیستم عصبی می شود)؛
- کمبود گلوکز؛
- سوء تغذیه
نحوه مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
سولفامتوکسازول / تری متوپریم را حتما با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.
در کل دورهای که دکتر مصرف این دارو را برای شما تجویز کرده، آن را مصرف کنید. ممکن است علائم شما بهبود پیدا کنند اما هنوز بدن شما از عفونت به طور کامل پاک نشده باشد. قطع مصرف قبل از اتمام دورهی مصرف، ممکن است زمینه را برای بروز عفونتهایی که در مقابل آنتیبیوتیکها مقاوم هستند، فراهم کند.
- سولفامتوکسازول / تری متوپریم برای درمان عفونتهای ویروسی مثل آنفولانزا یا سرماخوردگی موثر نیست.
- در دورهی مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم ، به میزان فراوانی آب بنوشید تا از ایجاد سنگ کلیه جلوگیری کنید.
- اگر در حین مصرف داروی سولفامتوکسازول / تری متوپریم آزمایشی انجام دادید، ممکن است نتیجه آن غیرمعمول باشد؛ بنابراین به دکتر مربوطه در زمان انجام آزمایش اطلاع دهید که از این دارو استفاده میکنید.
مقدار مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
عفونتهاى دستگاه ادراری، شیگلوز:
- بالغین: مصرف خوراکى 2 قرص بهفاصله هر 12 ساعت و بهمدت 14-10 روز.
- بچهها: مصرف خوراکى 8 میلیگرم / کیلوگرم تریمتوریم و 40 میلیگرم/کیلوگرم از سولفا متوکسازول در روز و در دو دوز منقسم بهفاصله 12 ساعت.
اوتیت میانی:
- بچهها: مصرف خوراکى 8 میلیگرم/کیلوگرم تریمتوپریم و 40 میلیگرم/کیلوگرم از سولفامتوکسازول در دو دوز منقسم بهفاصله 12 ساعت و بهمدت 10 روز.
برونشیت مزمن:
- بالغین: مصرف خوراکى در هر 12 ساعت و به مدت 14 روز.
پنومونى ناشى از پنوموسیستیت کارینی:
- بالغین و بچهها: با مصرف خوراکى 10 میلیگرم/ کیلوگرم از تری متوپریم و 100 میلیگرم/کیلوگرم از سولفامتوکسازول روزانه و در 4 دوز منقسم به فاصله هر 6 ساعت و بهمدت 14 روز با تزریق وریدی20-15 میلیگرم/کیلوگرم در روز (براساس تریمتوپریم) در 3-4 دوز منقسم و تا 14 روز مصرف میشود.
- لازم است تا در نارسائى متوسط تا شدید کلیوى دوز دارو کاسته شود (در کلیرانس کراتینین کمتر از 30 میلیلیتر در دقیقه).
مصرف سولفامتوکسازول/ تری متوپریم در دوران بارداری و شیردهی
در صورتی که باردار هستید، از داروی باکتریم استفاده نکنید! چرا که ممکن است باعث ایجاد آسیب در جنین شود. در دورهی مصرف این دارو، از روشهای پیشگیری از بارداری مناسب استفاده کنید و چنانچه باردار شدید، به دکتر خود اطلاع دهید.
سولفامتوکسازول/ تری متوپریم میتوانند در شیر مادر نفوذ پیدا کرده و باعث آسیب به نوزاد شوند. بنابراین اگر در دوران شیردهی قرار دارید، به دکتر خود اطلاع دهید.
تداخل سولفامتوکسازول/ تری متوپریم با تستهاى آزمایشگاهی
- افزایش: الکالن فسفاتاز، کراتینین و بیلیروبین.
- مثبت کاذب: در تست قند ادرار.
عوارض جانبی سولفامتوکسازول / تری متوپریم
اگر هر گونه علائم آلرژیکی نسبت به این دارو – شامل کهیر، به دشواری نفس کشیدن، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو – در خود مشاهده کردید، حتماً به دکتر اطلاع دهید.
اگر موارد زیر را دارید، بلافاصله به دکتر اطلاع دهید:
- اسهال بسیار رقیق یا اسهال خونی؛
- رنگ پریدگی، احساس سبکی در سر یا تنفس کوتاه، ضربان قلب تُند، به سختی تمرکز کردن؛
- ضعف ناگهانی یا احساس بیمار بودن، تب، لرز، گلودرد، شروع به سرفه کردن یا بدتر شدن سرفههای قبلی؛
- علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا، متورم شدن لثهها، زخمهای دهانی دردناک، احساس درد در هنگام قورت دادن، زخمهای پوستی؛
- میزان سدیم پایین در خون – سردرد، سرگیجه، لکنت زبان، ضعف شدید، استفراغ، به هم خوردن تعادل، احساس عدم ثبات (یا ناپایداری در هنگام ایستادن)؛
- مشکلات کبدی – درد در قسمت بالای شکم، احساس خستگی، ادرار تیرهرنگ، مدفوع به رنگ خاک رس، یرقان (زرد شدن پوست و چشمها)؛
- واکنشهای پوستیِ شدید – تب، گلودرد، تورم صورت یا زبان، قرمز شدن چشمها، درد پوستی که با جوشهای پوستی قرمز یا ارغوانی که مدام گستردهتر میشوند (به خصوص در صورت و قسمت بالایی بدن) و باعث ایجاد تاول یا پوستهپوسته شدن میشوند، همراه باشد.
عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی سولفامتوکسازول / تری متوپریم عبارت است از:
- حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها؛
- خارش خفیف یا جوش.
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، فوراً به دکتر مراجعه کنید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم سولفامتوکسازول / تری متوپریم
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، سولفامتوکسازول / تری متوپریم را مصرف کنید. برای جبرانِ دوز مصرفیِ از دست رفته، داروی اضافی مصرف نکنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.
تداخلات دارویی سولفامتوکسازول / تری متوپریم
در خصوص همهی داروهایی که در حال حاضر مصرف میکنید یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، پزشک را در جریان گذارید؛ خصوصاً داروهای:
- لوکوورین (leucovorin)؛
- متوترکسات (methotrexate).
البته داروهای دیگری هم ممکن است با سولفامتوکسازول / تری متوپریم تداخل داشته باشند، مثلاً داروهای گیاهی یا ویتامینها.
موارد منع مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
داروهای آنتیبیوتیکی میتوانند منجر به بروز اسهال شوند که البته میتواند نشانهای از یک عفونت جدید نیز باشد. اگر شما اسهال خونی یا بسیار رقیق دارید، مصرف این دارو را قطع کرده و به پزشک خود اطلاع دهید. از داروهای ضدّ اسهال، به طور خودسرانه استفاده نکنید، مگر اینکه دکتر برای شما تجویز کند.
در دورهی مصرف این دارو از قرارگیری در معرض آفتاب مستقیم و یا برنزه کردن پوست خود اجتناب کنید. چرا که مصرف این دارو ممکن است باعث شود زودتر از حد معمول دچار سوزش یا آفتابسوختگی شوید. در هنگام بیرون رفتن، از لباسهای محافظت کننده در برابر اشعهی آفتاب و همچنین ضد آفتاب (با اس پی اف ۳۰ و یا بالاتر) استفاده کنید.
سولفامتوکسازول / تری متوپریم را به نوزادان زیر ۲ ماه ندهید.
احتمال بروز عوارض جانبی شدید، در افراد مسن بیشتر است؛ خصوصاً کسانی که از داروهای دیگری – مثل دیگوکسین یا دیورتیک های خاص- نیز استفاده مینمایند.
در حساسیت مفرط نسبت به سولفامتوکسازول یا تریمتوپریم در حاملگى ترم، در آنمى مگالوپلاستیک ،و در کلیرانس کراتینین کمتر از 15 میلیلیتر در دقیقه، فارنژیت استرپتوکوکسى بتاهمولیتیک گروه A منع مصرف دارد.
روش نگهداری سولفامتوکسازول / تری متوپریم
دارو را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما، رطوبت و نور قرار دهید.
بیشتر بخوانید:
همه چیز در مورد آنتی بیوتیک کلاریترومایسین (Clarithromycin)
معرفی کامل آنتی بیوتیک جمی فلوکساسین (Gemifloxacin)
موارد مصرف و عوارض آنتی بیوتیک آمیکاسین
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم
- برچسبها
- سولفامتوکسازول تری متوپریم
دیدگاه ها