موارد مصرف و عوارض جانبی آنتی بیوتیک پنی سیلین وی پتاسیم

معرفی داروی پنی سیلین وی پتاسیم

پنی سیلین وی پتاسیم (PENICILLIN V POTASSIUM) در درمان التهاب عفونی لوزه ها ، التهاب گوش میانی، باد سرخ و برای پیشگیری از ابتلا به تب روماتیسمی مصرف می شود.

پنی‌سیلین‌ وی پتاسیم یک‌ آنتی‌بیوتیک‌ رایج‌ است‌. این‌ دارو برای‌ درمان‌ انواع‌ گوناگونی‌ از بیماری‌های‌ عفونی‌ مثل‌، عفونت‌های‌ بافت‌ نرم‌ و تنفسی‌ ناشی‌ از باکتری‌ها مصرف‌ می‌شود.

نام تجاری: Pen -VK و Betpen-VK

اشکال دارویی پنی سیلین وی پتاسیم

• قرص روکشدار: 250 میلی گرم
• قرص روکشدار: 500 میلی گرم
• پودر جهت تهیه محلول خوراکی: 125 میلی گرم / 5 میلی لیتر
• پودر جهت تهیه محلول خوراکی: 250 میلی گرم / 5 میلی لیتر

موارد مصرف پنی سیلین وی پتاسیم

پنی سیلین وی، در درمان عفونت های خفیف تا متوسط ناشی از ارگانیسم های حساس و بیماری لایم کاربرد دارد و همچنین برای جلوگیری از عفونت های پنوموکوکسی و اندوکاردیت قبل از جراحی دندانپزشکی استفاده می شود.

مکانیسم اثر پنی سیلین وی پتاسیم

پنی سیلین V یک آنتی بیوتیک باکتریوسید است. این دارو به پروتئین های متصل شونده به پنی سیلین می‌ چسبد و بنابراین، ‌ساخت دیواره سلولی باکتریایی را مهار می‌ سازد.در غلظت های کمتر این دارو اثر باکتریواستاتیک دارد.

فارماکوکینتیک پنی سیلین وی پتاسیم

73- 60 درصد دارو از راه خوراکی جذب می شود و پس از 1-5/0 ساعت غلظت سرمی آن به اوج می رسد. نیمه عمر دارو 1- 5/0 ساعت است که در صورت عیب کار کلیه تا 4 ساعت افزایش می یابد. پیوند این دارو به پروتئین 80% می باشد. 40-20% دارو از طریق ادرار به صورت تغییر نیافته دفع می شود.

موارد و مقدار مصرف پنی سیلین وی پتاسیم

عفونت‌هاى استرپتوکوکی:

• بالغین: ۵۰۰ـ۲۵۰ mg از راه خوراکى هر ۶ ساعت.
• کودکان کمتر از ۱۲ سال: ۵۰ـ۱۵ mg/kg در ۶ـ۳ دوز منقسم (هر ۱۲۵mg معادل ۲۰۰۰۰ واحد است).

عفونت‌هاى استرپتوکوکی:

• بالغین: ۲۵۰ـ۱۲۵ میلی‌گرم از راه خوراکى هر ۸ـ۶ ساعت به‌مدت ۱۰ روز.

جلوگیرى از عود تب روماتیسمى و بیمارى کره:

• بالغین: ۲۵۰ـ۱۲۵ میلی‌گرم از راه خوراکى دوبار در روز به‌طور مداوم.

عفونت‌هاى وین‌سنت اوروفارینکس:

• بالغین: ۵۰۰ mg از راه خوراکى هر ۶ ساعت.

عوارض جانبی پنی سیلین وی پتاسیم

• خونی: آنمی، افزایش زمان سیلان، دپرسیون مغز استخوان، گرانولوسیتوپنی.
• گوارشی: تهوع، استفراغ، اسهال، افزایش ALT, AST، درد شکمی، گلوسیت، کولیت.
• ادرارى تناسلی: اولیگوری، پروتئینوری، گلومرولونفریت.
• عصبی: لتارژی، هالوسیناسیون، اضطراب، دپرسیون، کما، تشنج، پرش‌هاى عضلانی.
• متابولیک: هایپرکالمی، هیپوکالمی، آلکالوز، هیپرناترمی.

توصیه‌های دارویی پنی سیلین وی پتاسیم

• براى جذب بهتر دارو را با معده خالى میل نمائید.
• بعد از کشت و بررسى حساسیت دوره درمان را کامل کنید.
• در صورت اسهال به مقدار کافى آب به مریض برسانید (دو لیتر).
• وقتى پزشک درخواست کرد، آلرژى فرد را با تست خراش ارزیابى کنید.
• دارو را در ظروف خشک و محکم نگهدارى کنید.
• سوسپانسیون خوراکى در یخچال ۲ هفته و در دماى اتاق یک هفته قابل نگهدارى است.

تداخلات دارویی پنی سیلین وی پتاسیم

• مصرف همزمان این دارو با داروهای خوراکی جلوگیری کننده از بارداری حاوی استروژن، ممکن است جذب این داروها را کاهش دهد و منجر به بارداری ناخواسته شود.
• مصرف همزمان پنی سیلین ها با متوترکسات منجر به کاهش کلیرانس متوترکسات و در نتیجه با این دارو می شود.

تداخل پنی سیلین وی پتاسیم با تست‌هاى آزمایشگاهی

مصرف پنی سیلین وی پتاسیم باعث مثبت کاذب شدن گلوکز ادرار، پروتئین ادراری می گردد.

هشدار ها در رابطه با مصرف پنی سیلین وی پتاسیم

در صورت وجود سابقه بیماری های گوارشی، به ویژه کولیت وابسته به آنتی بیوتیک و عیب کار کلیه، این دارو باید با احتیاط فراوان مصرف شود.

درمان مصرف بیش از حد پنی سیلین وی پتاسیم

مصرف دارو را قطع کنید، راه‌هاى هوائى را باز نگهدارید، اپی‌نفرین، آمینوفیلین، اکسیژن و کورتیکواستروئید IV را براى درمان آنافیلاکسی به‌کار برید.

موارد احتیاط‌ رابطه با مصرف پنی سیلین وی پتاسیم

در صورت‌ وجود هریک‌ از موارد زیر پیش‌ از مصرف‌ پنی‌سیلین‌ وی‌ (V) ، پزشکتان‌ را مطلع‌ سازید:

1. حساسیت‌ به‌ هر نوع‌ ماده‌ غذایی‌، نگهدارنده‌ها، رنگ‌های‌ خوراکی‌، یا داروهای‌ دیگر، به‌ ویژه‌ آنتی‌بیوتیک‌ها (پنی‌سیلین‌ها، سفالوسپورین‌ها)
2. بارداری‌ یا شیردهی‌
3. مصرف‌ داروهای‌ دیگر، به‌ ویژه‌ داروهای‌ ضدالتهابی‌ استروئیدی‌ (مثل‌ ایبوپروفن ‌، آسپیرین )، داروهای‌ ضد انعقاد (رقیق‌کننده‌های‌ خون‌ نظیر وارفارین‌ )، متوترکسات ‌، داروهای‌ نقرس‌ ( پروبنسید )، قرص‌های‌ ضد بارداری‌ حاوی‌ استروژن‌ (پنی‌سیلین‌ وی‌ (V) ممکن‌ است‌ اثر این‌ قرص‌ها را کاهش‌ دهد).

مصرف پنی سیلین وی پتاسیم در بارداری و شیردهی

بهتر است در بارداری و شیردهی استفاده نشود. این دارو در شیر ترشح می شود و ممکن است باعث حساس شدن، اسهال و مشکلات پوستی در شیرخوار شود. پس منافع دارو باید در برابر ضرر های آن سنجیده شود.

نکات مهم هنگام‌ مصرف‌ پنی سیلین وی پتاسیم

• حتی‌ در صورت‌ احساس‌ بهبودی‌ دارو را تا آخر مصرف‌ کنید تا عفونت‌ بدنتان‌ درمان‌ شده‌، از عود بیماری‌ جلوگیری‌ شود.
• پس‌ از اتمام‌ دوره‌ مصرف‌ پنی‌سیلین‌ وی‌ (V) حداقل‌ تا یک‌ دوره‌ ماهانه‌ کامل‌ از یک‌ وسیله‌ جلوگیری‌ اضافی‌ نظیر کاندوم‌ یا ژل‌های‌ اسپرم‌کش‌ نیز استفاده‌ کنید.
• برای‌ کمک‌ به‌ جلوگیری‌ از اسهال‌ به‌ دنبال‌ مصرف‌ این‌ دارو، ماست‌ بخورید.
• پنی‌سیلین‌ وی‌ پتاسیم را دور از دسترس‌ کودکان‌، و دور از گرما، نور مستقیم‌ و حرارت‌ مرطوب‌ نگهداری‌ کنید (در این‌ شرایط‌ پنی‌سیلین‌ وی پتاسیم فاسد می‌شود).
• سوسپانسیون‌ پنی‌سیلین‌ وی‌ پتاسیم را پس‌ از آماده‌ کردن‌، در یخچال‌ نگهداری‌ کنید ، و قبل‌ از مصرف‌ آن‌ شیشه‌ دارو را به‌ خوبی‌ تکان‌ دهید.
• از قطره‌چکان‌ یا پیمانه‌ داخل‌ جعبه‌ دارو برای‌ اندازه‌گیری‌ مقدار دارو استفاده‌ کنید.
• اگر ظرف‌ 3 روز استفاده‌ از این‌ دارو احساس‌ بهبود نداشتید، با پزشکتان‌ مشورت‌ کنید.

توجهات پزشکی - پرستاری هنگام مصرف پنی سیلین وی پتاسیم

• پیش از شروع درمان از حساسیت میکروارگانیسم های مسئول بیماری نسبت به دارو اطمینان حاصل نمائید.
• پیش از شروع درمان از عدم حساسیت به فراورده های حاوی پنی سیلین و سفالوسپورین ها در بیمار اطمینان حاصل نمائید.
• در موارد تجویز دراز مدت دارو، در فواصل منظم، آزمایشات بررسی عملکرد کلیه، کبد و هماتولوژیک را درخواست نمائید.

توجهات بیمار- خانواده در هنگام مصرف پنی سیلین وی پتاسیم

1. دارو باید بعد از غذا مصرف شود.
2. محلول خوراکی را قبل از مصرف کاملا تکان دهید.
3. دارو باید در وقت مقرر مصرف شود و دوره درمان علیرغم احساس بهبودی، باید کامل شود.
4. بیمارانی که تحت درمان با این دارو هستند اگر از قرص های ضد بارداری نیز استفاده می کنند، توصیه می شود پس از قطع درمان با این دارو تا پایان اولین قاعدگی، از شیوه های پیشگیری غیر هورمونی نیز استفاده کنند.( زیرا این دارو تاثیر دارو های ضد بارداری خوراکی را کاهش می دهد.)
5. در صورت بروز علائم عفونت ثانویه (رویش زوائد خزه مانند و سیاه رنگ بر روی زبان، خارش و ترشح واژینال، مدفوع شل و آلرژی ) به پزشک خود اطلاع دهید.

شرایط نگهداری مصرف پنی سیلین وی پتاسیم

بعد از آماده سازی، محلول خوراکی را می توان تا دو هفته در یخچال نگهداری نمود.

بیشتر بخوانید:

تزریق پنی سیلین و مواردی که باید در رابطه با آن بدانید

حساسیت به پنی سیلین و راههای درمان آن

آموکسی سیلین و موارد مصرف این دارو

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم