موارد مصرف آتنولول
آتنولول در درمان آنژین صدری مزمن، کنترل زیادی فشار خون ( به تنهایی یا همراه سایر داروهای کاهنده فشار خون) و پیشگیری از انفارکتوس مجدد میوکارد مصرف میشود.
مکانیسم اثر آتنولول
مهارکننده رقابتی پاسخ به تحریک بتا آدرنرژیک است، به طور انتخابی رسپتورهای بتا 1 را مهار می کند و به جز در دوزهای بالا، اثری روی رسپتورهای بتا 2 ندارد.
فارماکوکینتیک آتنولول
حدود 60-50 درصد دارو از مجرای گوارش جذب میشود. پیوند این دارو به پروتئینهای پلاسما اندک است. متابولیسم دارو به مقدار کم در کبد صورت میگیرد. نیمهعمر دارو 7-6 ساعت و زمان لازم برای رسیدن به اوج اثر 4-2 ساعت میباشد. 100-85 درصد دارو به صورت تغییر نیافته از راه کلیه دفع میشود.
روش تجویز آتنولول
زمانی که به طور حاد جهت درمان اختلال قلب ی تجویز شود ECG و فشارخون باید به دقت مانیتور شود. در مورد فرم وریدی می تواند به صورت رقیق شده یا نشده، مصرف شده و با سرعت mg/min 1 به صورت بولوس و یا انفوزیون آهسته در عرض 30 دقیقه استفاده شود.
مصرف در سالمندان:
بیماران سالخورده ممکن است به مقدار مصرف نگهدارنده کمتر نیاز داشته باشند، زیرا فراهمی زیستی این دارو در افراد سالخورده کاهش یافته یا متابولیسم آن به تأخیر می افتد. همچنین ، ممکن است عوارض جانبی این دارو در سالخوردگان تشدید شود.
مصرف در کودکان:
بی ضرری و اثربخشی مصرف آتنولول در کودکان ثابت نشده است. این دارو تنها زمانی در کودکان باید تجویز شود که منافع دارو بیشتر از مضرات آن باشد.
مصرف آتنولول در شیردهی
دارو باعث ایجاد هایپوگلیسمی و برادیکاردی در نوزاد می شود. قطع شیردهی در دوران مصرف این دارو توصیه شده است.
مصرف آتنولول در بارداری
باعث تأخیر رشد جنین در رحم می شود.
- تا مشخص شدن پاسخ بدنتان به دارو رانندگی کنید یا با وسایل خطرناک کار کنید. اگر خواب آلودگی یا سرگیجه مشکل ساز شد، با پزشکتان مشورت کنید.
- بدون مشورت با پزشکتان دارویی مصرف کنید؛ به ویژه داروهای محرک و داروهای سرفه یا سرماخوردگی که بدون تجویز پزشک قابل تهیه هستند.
مقدار مصرف آتنولول در بزرگسالان:
ضد آنژین صدری: به شکل خوراکی، درمان در ابتدا با مصرف 50 میلی گرم در یک روز شروع شده و در صورت لزوم و تحمل بیمار، بتدریج بعد از یک هفته میزان دارو تا 100 میلی گرم افزایش می یابد.
کاهش دهنده فشار خون: به شکل خوراکی، درمان در ابتدا با مصرف 50-25 میلی گرم در یک روز شروع شده و در صورت لزوم و تحمل بیمار، بعد از دو هفته میزان دارو تا 100-50 میلی گرم افزایش می یابد.
انفارکتوس میو کارد (در افرادی که تمام دو ز وریدی را تحمل کرده اند): به شکل خوراکی، در ابتدا 50 میلی گرم 10 دقیقه بعد از آخرین دز وریدی و سپس 12 ساعت بعد 50 میلی گرم مصرف می شود. مقدار 100 میلی گرم در روز با 50 میلی گرم دو بار در روز برای 9-6 روز یا تا زمان مرخص شدن بیمار از بیمارستان تجویز می شود.
افراد مسن : این افراد نسبت به عوارض دارو حساسیتهای متفاوتی دارند. در صورت وجود عدم کارکرد صحیح کلیه مقدار مصرف بر اساس کلیر نس کراتی نین تنظیم می شود.
موارد منع مصرف آتنولول
این دارو در شوک قلبی، نارسایی آشکار قلب، بلوک قلبی درجه دو یا سه دهلیزی-بطنی، برادی کاردی سینوسی و کاهش فشار خون سیستولیک به کمتر از 100 میلیلیتر جیوه(برای پیشگیری از انفارکتوس مجدد میوکارد) نباید مصرف شود.
عوارض جانبی آتنولول
برادی کاردی علامتی (سرگیجه)، اسپاسم برونش(اشکال در تنفس یا خس خس سینه)، نارسایی احتقانی قلب(تورم مچ پا و اندامهای تحتانی، تنگی نفس)،افسردگی روانی و کاهش گردش خون محیطی(سردی دستها و پاها) با مصرف این دارو گزارش شده است.
تداخلات دارویی آتنولول
مقدار مصرف انسولین و داروهای خوراکی پایینآورنده قند خون، هنگام مصرف همزمان با این دارو باید تنظیم گردد تا از کاهش بیش از حد قند خون جلوگیری شود.
در صورت مصرف همزمان داروهای مسدودکننده گیرنده بتا-یک آدرنرژیک با داروهای مسدودکننده کانالهای کلسیمی یا کلونیدین، اثرات کاهش فشار خون ممکن است تشدید شود.
مصرف همزمان داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز با این دارو (مانند فورازولیدون و پروکاربازین) به علت امکان افزایش شدید فشار خون، توصیه نمیشود.
در صورت مصرف همزمان این دارو با آمینهای مقلد سمپاتیک که دارای فعالیت بتا-آدرنرژیک هستند،ممکن است اثرات هر دو دسته دارو کاهش یابند.
گزانتین ها در صورت مصرف همزمان با این دارو ممکن است موجب مهار اثرات درمانی هر دو دسته دارو شوند. همچنین، کلیرانس تئوفلیلن افزایش مییابد.
فراموش کردن یک دوز داروی آتنولول
اگر یک نوبت را فراموش کردید، به مجردی که آن را به یاد آوردید، مصرفش کنید. البته اگر کمتر از 8 ساعت تا نوبت بعدی مصرف دارو رسیده است ، نوبت فراموش شده را رها کرده ، به برنامه منظم دارویی تان بازگردید.
مقدار دارو را دوبرابر نکنید و دارو را بدون هماهنگی با پزشکتان قطع نکنید. با قطع مصرف آتنولول ممکن است در معرض خطر یک حمله قلبی باشید. در اکثر مواردی که آتنولول تجویز می شود، بیماری مهار می شود ولی درمان نمی شود و این بدین معناست که ممکن است لازم باشد چندین سال یا تا پایان زندگی آن را مصرف کنید.
اثر آتنولول بر آزمایشهای تشخیصی
آتنولول ممکن است غلظت گلوکز خون را در بیماران دیابتی کاهش یا افزایش دهد. افت قند خون ناشی از انسولین را تشدید نمی کند و یا برگشت گلوکز سرم به سطوح طبیعی را به تأخیر نمی اندازد.
آتنولول ممکن است سبب تغییراتی در تحمل ورزش و نتایج الکتروکاردیوگرام (EKG) شود.
این دارو تعداد پلاکتها و غلظت سرمی پتاسیم، اسیداوریک، ترانسآمیناز، آلکالین فسفاتاز، لاکتات دهیدروژناز، کرآتینین، و غلظت ازت اوره خون (BUN) را افزایش می دهد.
مصرف دوز بالای آتنولول و مسمومیت
در صورت مسمومیت یا فزون دوز به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید و حتما بسته دارو را همراه داشته باشید. برخی از علایم مهم فزون دوز عبارتند از : احساس ضعف شدید، کندی ضربان قلب، سنکوپ، سردرد، سرگیجه و تاری دید.
احتیاط در مصرف آتنولول
قبل از مصرف دارو (آتنولول)، موارد زیر را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید:
- حساسیت به آتنولول یا هر بتا بلاکر دیگر
- تاریخچه شوک آنافیلاکتیک
- مصرف همزمان با سایر داروها یا وجود هر نوع بیماری خصوصا بیماریهای قلبی و ریوی
- مصرف در بارداری:مصرف در بارداری توصیه نمی شود.
- مصرف در شیردهی: با احتیاط مصرف شود.
- مصرف در افراد مسن: امکان حساس بودن افراد مسن به بعضی عوارض دارو (آتنولول) وجود دارد.
هشدار ها در رابطه با آتنولول
1- مصرف این دارو در موارد زیر باید با احتیاط فراوان صورت گیرد: سابقه آلرژی، آسم نایژهای، آمفیزم یا برونشیت غیر آلرژیک، نارسایی احتقانی قلب، دیابت، پرکاری تیروئید، افسردگی روانی یا سابقه ابتلاء به آن.
2- مقدار مصرف این دارو در سالمندان باید بر اساس پاسخ بیمار تعیین شود، زیرا از یک طرف به علت کاهش حساسیت این بیماران به اثر دارو ممکن است افزایش مقدار مصرف لازم باشد و از طرفی دیگر به علت کاهش توانایی متابولیسم و دفع دارو کاهش مقدار مصرف ممکن است ضرورت یابد.
3- در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه، مقادیر مصرف آتنولول باید کاهش یابد.
4- در صورت بروز افسردگی ناشی از این دارو، مصرف آن باید قطع شود.
5- اگر بعد از یک دوره درمان طولانی با این دارو قطع مصرف آن ضرورت پیدا کند، باید به تدریج و حداقل طی سه روز تا دو هفته مصرف دارو قطع شود. در طول این مدت، بیمار باید از فعالیتهای شدید بدنی پرهیز کند تا خطر بروز انفارکتوس میوکارد یا آریتمی به حداقل برسد. اگر پس از قطع مصرف دارو، علایم قطع مصرف بروز کرد، باید مصرف دارو را به طور موقت مجدداً شروع نمود و به دنبال بهبود بیمار، مصرف دارو را با احتیاط قطع کرد.
6- در طول مصرف این دارو، پیگیری عملکرد قلب، تعیین نبض، اندازهگیری فشار خون و ثبت نوار قلبی و اندازهگیری ضربان قلب ضروری است.
توصیه های دارویی آتنولول
الف-- هیچ یک از نوبتهای مصرف این دارو نباید فراموش شود، به خصوص اگر روزی یک بار مصرف می شود.
ب - این دارو، زیادی فشار خون را درمان نمیکند، بلکه آن را کنترل مینماید. مصرف آن ممکن است تا پایان عمر ضروری باشد.
ج- مصرف دارو، حتی رد صورت احساس بهبودی، باید ادامه یابد.
د- در صورتی که یک نوبت مصرف دارو فراموش شود، به محض به یاد آوردن آن نوبت باید مصرف شود، ولی اگر تا زمان مصرف نوبت بعدی 8 ساعت باقیمانده باشد، از مصرف آن نوبت باید خودداری شود و مقدار مصرف بعدی نیز دو برابر نگردد.
ه- در بیماران مبتلا به دیابت، با مصرف این دارو علایم کمی قند خون ممکن است پوشانده شود یا غلظت قند خون افزایش یابد یا کاهش قند خون طولانی شود.
و- از مصرف با سایر داروها، به ویژه داروهای مقلد سمپاتیک که نیاز به نسخه پزشک ندارند، باید خودداری گردد.
ز- قبل از قطع مصرف دارو، باید با پزشک مشورت شود.
ح- به علت احتمال بروز سرگیجه، خوابآلودگی و منگی، هنگام رانندگی یا کار با وسایلی که نیاز به هوشیاری دارند، باید احتیاط نمود.
نگهداری داروی آتنولول
- آتنولول را در بسته مخصوص آن، کاملا پوشیده و دور از دسترس اطفال نگهدارید.
- قرص ها باید در دمای اتاق، دور از نور مستقیم، حرارت زیاد و رطوبت نگهداری شود.
- با گذشتن از تاریخ اعتبار یا نیاز به دارو، آن را دور بریزید.
بیشتر بخوانید:
همه چیز در مورد بیماری نارسایی قلب
علت اکوکاردیوگرافی قلب جنین در دوران بارداری چیست؟
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم
- برچسبها
- آتنولول
- فارماکوکینتیک آتنولول
دیدگاه ها