همه چیز در مورد داروی مخدر پنتازوسین

معرفی داروی پنتازوسین

پنتازوسین (Pentazocine) مخدری از گروه شبه‌ تریاک‌هاست که به روش صنعتی تولید و برای درمان دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شود. هر ۳۸ میلی‌گرم از این دارو قدرت ضد درد برابر با ۱۰ میلی‌گرم مرفین دارد. عوارض جانبی پنتازوسین شبیه به مرفین است، با این تفاوت که احتمال بروز توهم و دیگر حالات روان‌تنی با آن بیشتر است.

پنتازوسین از دسته داروهای مسکن می باشد که برای کنترل دردهای شدید مورد استفاده قرار می گیرد. باید بدانید که این دارو,اعتیاد آور است و در مصرف آن باید بسیار دقت کنید .

پنتازوسین داروی بسیار قدرتمندی است و به سرعت می تواند باعث اعتیاد شود. اوردوز و مسمومیت با این دارو , رایج است و می تواند باعث ایست قلبی و مرگ شود. علاوه بر این مصرف این دارو عوارض جانبی , بسیار شدید و زیادی دارد .

موارد مصرف پنتازوسین

پنتازوسین، برای کنترل درد‌های متوسط تا شدید تجویز می‌شود.

مکانیسم اثر پنتازوسین

آگونیست اپیوئیدی؛ با مهار مسیر های صعودی درد موجب تغییر پاسخ به درد می گردد و تولید بی دردی، سرکوب تنفسی و خواب آلودگی می گردد.

فارماکوکینتیک پنتازوسین

این دارو از طریق خوراکی و تزریقی بخوبی جذب می‌شود. این دارو در کبد متابولیزه و از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. نیمه عمر دارو 3-2 ساعت و پیوند دارو به پروتئین ‌پلاسما متوسط می‌باشد. زمان شروع اثر دارو از راه عضلانی 30-15 دقیقه و از راه وریدی 3-2 دقیقه می‌باشد. طول مدت اثر دارو 3-2 ساعت است.

موارد و مقدار مصرف پنتازوسین

تسکین درد متوسط تا شدید

بزرگسالان: از راه خوراکی، مقدار 100-50 میلی گرم هر 4-3 ساعت، ‌برحسب نیاز، ‌مصرف می‌ شود. حداکثر مقدار مصرف از راه خوراکی، mg/day 600 است. از راه وریدی بیش از 30 میلی گرم و از راه عضلانی یا زیر جلدی بیش از 60 میلی گرم توصیه نمی‌ شود.

مصرف پنتازوسین در دوران بارداری و شیردهی

مصرف قرص پنتازوسین و یا تزریق آمپول پنتازوسین در دوران بارداری می تواند برای سلامت جنین مضر بوده , و یا حتی باعث سقط جنین شود.

در دوره مصرف این دارو توصیه می شود از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری مانند کاندوم استفاده کنید و در صورتی که به صورت ناخواسته باردار شده اید سریعا با پزشک تماس بگیرید . در دوران بارداری به هیچ وجه, به صورت خودسرانه و ناگهانی مصرف پنتازوسین را قطع نکنید.

پنتازوسین از طریق شیر مادر به بدن نوزاد منتقل می شود و می تواند برای سلامت کودک بسیار مضر بوده , و حتی باعث مرگ کودک در خواب شود. در دوران شیردهی پنتازوسین مصرف نکنید و در صورتی که, مجبور به مصرف پنتازوسین هستید به نوزاد شیر ندهید . در هر صورت باید طبق نظر پزشک خود رفتار کنید.

موارد منع مصرف پنتازوسین

این دارو در صورت وجود اسهال شدید همراه با کولیت‌پسودوممبران ناشی از مصرف سفالوسپورین‌ها و پنی‌سیلین‌ها ، اسهال ناشی از مسمومیت و ضعف حاد تنفسی نباید مصرف شود.

عوارض جانبی پنتازوسین

تهوع و استفراغ (بخصوص در شروع مصرف) یبوست، خواب‌آلودگی، کاهش فشار خون و تضعیف تنفس با مصرف مقادیر زیاد، مشکل در ادرار کردن، اسپاسم صفرا یا مثانه، خشکی دهان، تعریق ، سردرد، گرگرفتگی صورت، سرگیجه، کاهش ضربان قلب،‌تپش قلب، افت فشارخون ریوی، کاهش دمای بدن، توهم ، حالت خماری، تغییر خلق و خو، وابستگی به دارو، اختلال در تفکر، تنگی مردمک چشم، بثورات جلدی، کهیر و خارش از عوارض این دارو هستند.

تداخلات دارویی پنتازوسین

مصرف همزمان پنتازوسین با سایر داروهای مضعف باعث تشدید تضعیف CNS می‌شود و ایجاد ضعف تنفسی و کاهش فشار خون می‌کند. مصرف همزمان با داروهای شبه‌آتروپینی موجب احتباس ادرار یبوست شدید و در مواردی انسداد فلجی روده می‌گردد. مصرف نالترکسون در بیمارانی که به داروهای ضد درد اوپیوئیدی وابستگی جسمی دارند، ممکن است سبب بروز علائم قطع مصرف دارو شوند.

• اثرات مضعف CNS و تنفسی ، ‌تسکین بخش ‌و کاهنده فشار خون دارو تشدید می‌ شود.
• مصرف همزمان با بیهوش کننده‌های عمومی ممکن است موجب ضعف شدید قلبی ـ‌ عروقی شود.
• در صورت مصرف همزمان با داروهایی که در کبد به میزان زیاد متابولیزه می شوند (ریفامپین، فنی توئین و دیگوکسین)، ممکن است دارو تجمع یابد و اثرات آن تشدید شود.
• مصرف مقادیر زیاد آگونیست ـ آنتاگونیستهای مخدر با یک مقدار واحد آنتاگونیست در بیماران وابسته به این دارو ممکن است موجب بروز سندرم شدید قطع مصرف دارو شود که باید با احتیاط همراه باشد و بیمار به دقت تحت مراقبت قرار گیرد.
• تمام داروهای خواب آور ، تمام داروهای مسکن ، تمام داروهای آنتی هیستامین که خاصیت خواب آور داشته باشند ، داروهای شل کننده عضلات ، هر نوع داروی آرامبخش
• دیازپام ، اگزازپام ، سرترالین ، فلوکستین ، امپرازول ، آمی تریپتیلین ، استامینوفن ، سیتریزین ، لوراتادین ، سیتالوپرام متاون ، ترامادول ، بوپرنورفین ، مورفین ، ملوکسیکام و …

در صورت فراموش کردن مصرف پنتازوسین

در صورتی که مصرف یک وعده از قرص پنتازوسین یا تزریق آمپول پنتازوسین را فراموش کرده اید ، به محض ,یاداوری دوز خود را مصرف کنید و زمان تزریق بعدی را به تناسب زمانی به تعویق بیاندازید .

در صورتی که به زمان تزریق بعدی بسیار نزدیک هستید ، دوز فراموش شده را رها کنید.

مسمومیت با پنتازوسین و درمان آن

تظاهرات بالینی: علائم مصرف بیش از حد پنتازوسین هیدروکلراید به دلیل فقدان تجربیات بالینی مشخص نشده است. درمان: در صورت بروز مصرف بیش از حد دارو، ‌تمام اقدامات حمایتی (تجویز اکسیژن، تزریق وریدی مایعات، داروهای تنگ کننده عروق)، در صورت لزوم، ‌به عمل آید. تهویه مکانیکی در نظر گرفته شود. نالوکسون تزریقی یک آنتاگونیست مؤثر برای درمان ضعف تنفسی ناشی از پنتازوسین است.

هشدار ها در رابطه با پنتازوسین

1. این دارو در موارد زیر باید با احتیاط فراوان صورت گیرد.
2. حمله شدید آسم، بیماری تنفسی، بیماری التهاب روده و انفارکتوس میوکارد.
3. مصرف این داور در افراد وابسته به سایر اپیوئید‌ها باید با احتیاط صورت گیرد ، چون موجب بروز علائم قطع مصرف می‌شود.
4. متابولیسم پنتازوسین با مصرف سیگار افزایش می یابد.

توصیه های دارویی پنتازوسین

1.این دارو نباید بیش از مقدار توصیه‌شده مصرف شود.
2. اگر پس از چند هفته مصرف دارو ، پاسخ مطلوب حاصل نشد، بدون مشورت با پزشک مقدار مصرف دارو نباید افزایش یابد.
3. در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض به یادآوردن، آن نوبت باید مصرف شود، مگر اینکه تقریبا زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این صورت مقدار مصرف بعدی نیز نباید دو برابر گردد.
4. از مصرف فرآورده‌های حاوی الکل و سایر داروهای مضعف CNS با این دارو باید خودداری شود.
5. در صورت بروز سرگیجه، خواب آلودگی، منگی و احساس کاذب سرخوشی باید احتیاط نمود.
6. هنگام برخاستن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته باید احتیاط نمود.
7. قبل ازقطع مصرف دارو پس از مصرف طولانی مدت، باید با پزشک مشورت شود. قطع تدریجی مصرف دارو ممکن است ضروری باشد

ملاحظات اختصاصی در رابطه با پنتازوسین

علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی آگونیست ـ آنتاگونیستهای مخدر، رعایت موارد زیر نیز توصیه می‌ شود:

• قرصها به خوبی جذب نمی‌ شوند.
• پنتازوسین نباید با باربیتوراتهای قابل حل در یک سرنگ مخلوط شود.
• پنتازوسین ممکن است علائم و نشانه‌های حالات حاد شکمی را مخفی سازد یا درد کیسه صفرا را تشدید کند.
• پنتازوسین ممکن است موجب بروز کمی فشار خون در حالت ایستاده در بیماران سرپایی شود.
• برای رفع این نشانه‌ها، بیمار باید بنشیند. پنتازوسین خاصیت آنتاگونیست مخدر دارد و ممکن است موجب بروز سندرم قطع مصرف دارو در بیماران وابسته به مخدر شود.

نکات قابل توصیه به بیمار هنگام مصرف پنتازوسین

در صورت بروز بثورات پوستی، اغتشاش شعور، از دست دادن ارتباط فردی با محیط یا عوارض جانبی شدید دیگر، به پزشک اطلاع دهید.

مصرف پنتازوسین در کودکان و سالمندان مصرف در سالمندان

• برای سالخوردگان معمولاً مقادیر کمتر دارو تجویز می‌ شود، زیرا این بیماران ممکن است نسبت به اثرات درمانی و عوارض جانبی دارو حساس تر باشند.
• مصرف در کودکان: مصرف پنتازوسین در کودکان کوچکتر از 12 سال توصیه نمی‌ شود.

نکات پرستاری هنگام تجویز پنتازوسین

1- عدم افزودن پنتازوسین در محلول های تزریقی آمینوفیلین ، باربیتورات ها ، بی کربنات سدیم ، هپارین و نافیسلین .
2- ارجحیت روش IM به روش SC.
3- پرهیز از رانندگی و کارهای دقیق تا مشخص شدن پاسخ بدن وی به دارو .

شرایط نگهداری پنتازوسین

دارو را در جای خشک و خنک و دور از دسترس اطفال نگهداری کنید.

بیشتر بخوانید:

همه چیز در مورد داروی مسکن کتورولاک (KETOROLAC)

معرفی داروی خواب آور دیازپام و موارد مصرف این دارو

موارد مصرف و عوارض داروی آرام بخش میدازولام

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم