موارد مصرف و عوارض ایزوترتینوئین
ایزوترتینوئین یا آکوتان (Accuntane) ، یکی از مشتقات ویتامین A است که برای درمان آکنه های شدید پوستی به کار می رود. این دارو موجب کاهش فعالیت و کم شدن اندازه غدد سباسه (چربی) می شود و ترشح سبوم را کم می کند.
این دارو به صورت کپسول های 10 و 20 میلی گرم و با نام های تجاری claravis، Amnesteen، Accutane و Sotret موجود است.
موارد مصرف ایزوترتینوئین
ايزوترتينوئين رتينوئيدي است كه براي درمان سيستميك سيستيك نودولا و بثورات جلدي تودهاي (conglobate acne) و بثورات جلدي شديد كه به دورههاي كامل درماني عوامل ضدميكروب سيستميك پاسخ ندادهاند و يا بثورات جلدي همراه با مشكلات عصبي به كار ميرود. علاوه بر اين، دارو براي درمان بثورات جلدي خانمها كه معمولاً نسبت به درمان با آنتيبيوتيكها مقاوم ميباشند، مصرف ميشود.
مکانیسم اثر ایزوترتینوئین
ايزوترتينوئين اندازه غده چربي را كاهش داده و فعاليت آنها را مهار ميكند و در نتيجه باعث ترشح سبوم ميشود. به علاوه داراي اثرات ضد كراتينيزهاي و ضد التهابي نيز ميباشد. ايزوترتينوئين يك ايزومر ترتينوئين است.
فارماکوکینتیک ایزوترتینوئین
دارو از مجراي گوارش به سرعت جذب ميشود و در كبد و احتمالاً ديواره روده متابوليزه ميگردد. نيمه عمر ايزوترتينوئين و متابوليت اصلياش 20-10 ساعت است. زمان لازم براي كسب حداكثر غلظت پلاسمايي حدود 3 ساعت ميباشد.
نحوه درمان و مقدار مصرف ایزوترتینوئین
میزان مصرف دارو بستگی به نظر پزشک معالج شما دارد. بطور معمول مصرف روزانهٔ دارو ۰٫۵ تا ۱ میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن میباشد که بسته به شدت بیماری تعیین میگردد. به عنوان مثال یک فرد ۸۰ کیلوگرمی با شدت آکنه متوسط روزانه باید دو کپسول ۲۰ میلی گرمی مصرف کند.
الف) آکنه شديد ندولي سرسخت مقاوم به درمان
بزرگسالان و نوجوانان: از راه خوراکي، مقدار mg/Kg/day 2-0.5 در دو مقدار منقسم به مدت 20-15 هفته مصرف مي شود. براي جذب بهتر با غذا تجويز شود.
ب) اختلال کراتينيزاسيون مقاوم به درمان مرسوم، جلوگيري از سرطان پوست
بزرگسالان: مقدار مصرف بر حسب بيماري و شدت اختلال متفاوت است؛ مقادير تا mg/Kg/day 4-2 مصرف شده است. مطالب مقالات جديد در اين رابطه ملاحظه شود.
پ) سرطان سلول اسکواموس سر و گردن
بزرگسالان: مقدار mg/m2 100-50 مصرف مي شود.
براي جلوگيري از ناراحتي گوارشي دارو با غذا و يا بلافاصله بعد از غذا و همراه يک ليوان آب مصرف شود.
در صورت فراموش کردن یک وعده، اگر وعده بعد نزدیکتر بود از وعدهٔ بعدی آغاز کنید و هیچگاه دو کپسول را با فاصلهٔ زمانی کوتاه نخورید.
مصرف ایزوترتینوئین در دوران بارداری و شیردهی
ایزوترتینوئین هرگز نباید در دوران بارداری مورد مصرف قرار گیرد زیرا می تواند به جنین آسیب برساند و یا باعث نقص عمده نوزاد در گوش ، چشم ، صورت، جمجمه ، قلب و مغز او شود. اگر شما رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید استفاده از ایزوترتینوئین را سریعا متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید و او را در جریان قرار دهید. حتی زنانی که لوله های خود را بسته اند باید در مورد مصرف ایزوترتینوئین مراقب باشند و از روش های کنترل بارداری استفاده نمایند.
ایزوترتینوئین می تواند به شیر مادر منتقل شود و به کودک شیرخوار آسیب برساند.
عوارض جانبی ایزوترتینوئین
ايزوتروتينوئين ممكن است باعث بروز عوارض عديدهاي همچون خشكي شديد پوست يا غشاء مخاطي، سوزش، خارش يا ساير علائم التهابي چشم، خونريزي از بيني، پوسته پوسته شدن، سرخي، سوزش، درد و ساير علايم التهاب لبها، دپرسيون ذهني، عفونت پوستي، بثورات جلدي و درد مفاصل شود.
تداخلات دارویی ایزوترتینوئین
قبل از استفاده از این دارو با دکتر خود در مورد تمام نسخه ها و داروهایی که استفاده می کنید ( حتی ویتامین ها، مواد معدنی، داروهای گیاهی و … ) مشورت نمایید٬ به خصوص داروهای زیر :
- در صورت مصرف همزمان با صابونها و پاک کنندههاي طبي، داروهاي پوسته ساز (مانند بنزوئيل پراکسيد و رزورسينول)، و فرآورده هاي حاوي الکل اثر خشک کننده تجمعي خواهد داشت.
- مصرف همزمان با فرآورده هاي ويتامين A ممکن است اثر سمّي تجمعي داشته باشد.
- تتراسيکلينها ممکن است خطر بروز تومور کاذب مغزي را افزايش دهند.
- قرصهاي جلوگيري از بارداري حاوي پروژسترون (بدون استروژن) روش مؤثري براي پيشگيري از بارداري حين مصرف اين دارو نيستند، از روشهاي ديگر (يا اضافي) استفاده شود.
- مصرف همزمان با فني توئين ريسک استئومالاسي ناشي از دارو را افزايش مي دهد.
- مصرف همزمان فرآورده هاي حاوي ويتامين A اثرات توکسيک دارو را تشديد مي کند. همزمان با هم استفاده نکنيد.
- ایزوترتینوئین با آنتی بیوتیک هایی مانند تتراسایکلین , دمکلوسایکلین (Declomycin)، داکسی سایکلین ( Doryx، Vibramycin) , مینوسیکلین (MINOCIN)، تتراسایکلین(Brodspec، Sumycin، Tetracap) تداخل دارد.
- ايزوترتينوئين احتمالاً غلظت پلاسمايي كاربامازپين را كاهش ميدهد.
- مصرف همزمان ايزوترتينوئين و تتراسيكلين ممكن است احتمال بالا رفتن فشار خون داخل جمجمهاي را افزايش دهد.
تاثیر ایزوترتینوئین بر آزمايشهاي تشخيصي
- دارو باعث افزايش کراتين کيناز، AST، ALT، آلکالين فسفاتاز، تري گليسريد، HDL و کلسترول شده، سطح هموگلوبين و هماتوکريت کاهش مي يابد.
- تعداد پلاکتها ممکن است افزايش يابد.
- سرعت سديمانتاسيون گلبولهاي قرمز افزايش مي يابد.
موارد منع مصرف ایزوترتینوئین
- هنگام بارداری یا شیردهی: زیرا باعث سقط جنین یا عقب ماندگی نوزاد میشود و عوارض نامطلوبی روی طفل برجا میگزارد.
- حساسیت نسبت به ویتامین آ رواکوتان و داروهای مشابه آن
- مصرف همزمان با پادزیست (آنتی بیوتیک)ها به ویژه تتراسیکلین
- داشتن نارسایی کبدی ویا کلیوی
- مبتلایان به چربی خون (گلیسرول و تری گلیسرید) بالا
- وجود سطح بالای ویتامین آ در بدن
- مصرف در افراد کهنسال
هشدار ها در رابطه با مصرف ایزوترتینوئین
1- ايزوترتينوئين يك داروي سمي است و فقط بايد توسط متخصص پوست يا زير نظر ايشان تجويز گردد. اين دارو براي مدت حداقل 16 هفته مصرف شده و معمولاً تكرار دوره لازم نميباشد.
2- دارو تراتوژن است و حداقل يك ماه قبل از شروع درمان، طي درمان و تا حداقل يك ماه پس از درمان، بارداري نبايد صورت گيرد.
3- طي دوران درمان و حداقل تا يك ماه پس از پايان درمان از اهداء خون بايد اجتناب شود.
4- عملكرد كبدي وميزان چربيهاي پلاسما در ابتدا و يك ماه پس از شروع درمان و سپس هر سه ماه يك بار بايد ارزيابي گردند.
5- از مصرف تتراسايكلين، مقادير زياد ويتامين A (بيشتر از 5-4 هزار واحد در روز) و كراتوليتيكها طي دوره درمان با دارو بايد خودداري شود.
6- گلوكز خون در افراد ديابتيك و همچنين مبتلا به كراتيت(به ويژه در افراد مبتلا به سندرم چشم خشك) بايد ارزيابي شود.
توصیه های طول درمان با ایزوترتینوئین
در هفتههای آغازی درمان احتمالآ جوشهای شما شدیدتر میشود. این به خاطر آنست که در ابتدا پوست در مقابل دارو واکنش نشان میدهد و با تولید چربی بیشتر سعی در تعدیل شرایط دارد که افزایش ترشح چربی منجر به تولید جوشهای بیشتر میگردد. در این باره نگران نباشید. این امر نشان دهندهٔ آنست که دارو مؤثر واقع شدهاست.پس از این (حدوداً از هفتهٔ سوم به بعد) میزان آکنه بطور شگفتآوری کاهش مییابدو این بهبودی حتی پس از پایان یافتن دارو نیز ادامه پیدا میکند.
- اگر در طول درمان حامله شدید، فورآ ایزوترتینوئین را قطع نموده و پزشک خود را در جریان قرار دهید. توصیه شده در طول درمان از داروهای پیشگیریکننده استفاده کنید.
- در طول درمان همواره با جلسههای منظم پزشک را از حال خود مطلع کنید. همچنین سطح کلسترول خون نیز باید بطور ماهیانه آزمایش شود.
- بدون مشورت پزشک ایزوترتینوئین را قطع نکنید و میزان مصرف را نیز تغییر ندهید.
- ایزوترتینوئین را در موارد مشابه مصرف نکنید و مصرف آن را به دیگران توصیه نکنید.
- بدون مشورت پزشک همزمان از داروهای دیگر استفاده نکنید.
- در طول دورهٔ درمان با ایزوترتینوئین و یک ماه پس از آن از اهدای خون اجتناب کنید.
- تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض نور خورشید دوری کنید و از کرمهای ضد آفتاب استفاده کنید. در طول درمان با ایزوترتینوئین حساسیت پوست شما نسبت به آفتاب افزایش مییابد.
- از کیسه کشیدن پوست اجتناب کنید؛ زیرا به علت حساس شدن پوست احتمال ایجاد گودال (scar) روی پوست افزایش مییابد.
- از مصرف مشروبات الکلی در طول درمان با ایزوترنینوئین خودداری کنید؛ زیرا باعث عوارض کبدی خواهد شد.
- عدسي هاي تماسي طي درمان ممکن است سبب بروز ناراحتي شوند؛ مصرف اشکهاي مصنوعي توصيه مي شود.
شرایط نگهداری دارو
ایزوترتینوئین را دور از دسترس اطفال و در جای خشک و خنک نگهدارید.
بیشتر بخوانید:
فواید باورنکردنی مکمل گیاهی اون ناف - ضد جوش و آکنه
راهکارهایی جهت کمک به بهبود آکنه
درمان آکنه با یک راه حل اعجاب آور
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم
- برچسبها
- ایزوترتینوئین
- آکوتان
- ویتامین a
دیدگاه ها