اسپیرونولاکتون برای چیست؟عوارض اسپیرونولاکتون ۲۵ میلی گرم

اسپیرونولاکتون چیست ؟

اسپیرونولاکتون جهت درمان ادم (در اصطلاح علمی ورم اندام ها)در اثر بیماری های کبدی،مشکلات کلیوی یا نارسایی قلبی تجویز می شود.با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با موارد و عوارض مصرف اسپیرانولاکتون آشنا شوید.

Tablet: 25, 100mg

ورم یا ادم وقتی اتفاق می افتد که مایع از میان سلول های عروق خونی خارج می شود و به فضای بین سلول ها وارد می شود.این مساله باعث متورم شدن بافت سلولی در ریه ها ،پا یا مچ می شود.
این عارضه در ریه تنفس را با مشکل مواجه می کند یا پاها را متورم و سنگین می کند.
اسپیرونولاکتون با افزایش حجم ادرار ،دفع آب را افزایش می دهد و در نتیجه ورم کاهش می یابد.
این دارو همچنین در موارد دیگری مانند افزایش آلدوسترون در بدن و برخی مشکلات دیگر مانند پرمویی (هیرسوتیسم) و برخی از اختلالات هورمونی زنان کاربرد دارد.
اسپیرونولاکتون یک داروی ادرار آور حافظ پتاسیم می باشد و برخلاف سایر داروهای ادرار آور این دارو سبب کاهش پتاسیم بدن بیمار نمی شود.
این دارو به تنهایی یا همراه با داروهای ادرار آور در یک محصول موجود می باشد.بطور مثال لاسیکتون یک داروی ترکیبی از فوروزماید و اسپیرونولاکتون می باشد.این محصولات ترکیبی ،تعداد قرص مصرفی در روز را کاهش می دهند و دارودرمانی را تسهیل می نمایند.

موارد و مقدار مصرف اسپیرونولاکتون

1. ادم : بزرگسالان: مقدار mg/day 200-25 در مقادیر منقسم مصرف می‌شود. کودکان: ابتدا، مقدار mg/kg/day 3/3 یا mg/m2/day 60 در مقادیر منقسم مصرف می‌شود.
2. هایپرتانسیون بزرگسالان: مقدار mg/day 100-50 در مقادیر منقسم مصرف می‌شود. بعضی متخصصین از دوزهای کمتر اسپیرونولاکتون در حد mg 50-25 روزانه استفاده نموده و یک داروی ضد فشارخون دیگر به آن اضافه می‌کنند ، به جای اینکه دوز اسپیرونولاکتون را افزایش دهند. کودکان: مقدار mg/kg 3/3-1 در روز (حداکثر mg 100 ) از راه خوراکی به شکل یک یا دو بار در روز مصرف می‌شود.
3. هایپوکالمی ناشی از مصرف داروهای مدر. : بزرگسالان: مقدار mg/day 100-25 مصرف می‌شود (این دارو زمانی تجویز می‌ شود که مصرف مکمل‌های خوراکی پتاسیم نامناسب باشند).
4. تشخیص هایپرآلدوسترونیسم اولیه.: بزرگسالان: از راه خوراکی، مقدار mg/day 400 به مدت چهار روز (آزمون کوتاه مدت) یا به مدت 4-3 هفته (آزمون طولانی مدت)، مصرف می‌شود. اگر کمی پتاسیم خون و زیادی فشارخون تصحیح گردد، تشخیص احتمالی هایپرآلدوسترونیسم اولیه داده می‌شود.
5. هیرسوتیسم. : بزرگسالان: روزانه mg 200-50 مصرف می‌شود.
6. سندرم پیش از قاعدگی. : بزرگسالان: مقدار mg‌ 25 چهار بار در روز، در روز چهاردهم سیکل قاعدگی مصرف می‌شود. نارسایی قلبی در بیمارانی که در حال دریافت مهارکننده‌های ACE و یک دیورتیک قوس هنله با یا بدون گلیکوزید قلبی هستند. بزرگسالان: با دوز mg‌ 25-12.5 در روز شروع می‌شود. کاهش خطر خونریزی بیش از حد واژینال (metrorrhagia). بزرگسالان: مقدار mg 50 دو بار در روز از راه خوراکی از روز 4 تا 21 سیکل قاعدگی مصرف می‌گردد.
7. آکنه ولگاریس : بزرگسالان: mg 100 روزانه از راه خوراکی مصرف می‌شود.

عوارض جانبی اسپیرونولاکتون

• اعصاب مرکزی : سردرد، گیجی، خواب آلودگی، آتاکسی.
• پوست: کهیر، هیرسوتیسم، ضایعات ماکولوپاپولار.
• دستگاه گوارش: بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، خونریزی معده ، گاستریت، زخم، کرامپ.
• متابولیک: هایپرکالمی، دهیدراتاسیون، هایپوناترمی، افزایش گذرای غلظت BUN، اسیدوز.
• ادراری ـ تناسلی: عدم توان حفظ نعوظ، اختلالات قاعدگی در خانم‌ها.
• خون: آگرانولوسیتوز.
• سایر عوارض: ژنیکوماستی، زخم شدن پستان، تب دارویی.

مسمومیت و درمان اسپیرونولاکتون

• تظاهرات بالینی: دهیدراتاسیون، اختلالات الکترولیتی.
• درمان: شامل اقدامات حمایتی و علامتی است. در صورت بلع حاد دارو، محتویات معده را باید با وادار کردن بیمار به استفراغ یا شستشوی معده، تخلیه کرد. در زیادی شدید پتاسیم خون (بیش از mEq/L 6.5)، غلظت سرمی پتاسیم با تزریق وریدی بیکربنات سدیم یا گلوکز همراه با انسولین کاهش می‌یابد. مصرف یک رزین مبادله‌کننده کاتیون، مانند سدیم پلی‌استیرن سولفونات (کی‌اگزالات)، به صورت خوراکی یا به صورت تنقیه نیز ممکن است غلظت سرمی پتاسیم را کاهش دهد.

تداخل دارویی اسپیرونولاکتون

اسپیرونولاکتون ممکن است اثرات کاهنده فشارخون سایر داروهای کاهندة فشارخون را تشدید کند؛ از این اثر می‌توان بهره درمانی گرفت.

اسپیرونولاکتون در صورت مصرف همزمان با مدرهای نگهدارنده پتاسیم، مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (کاپتوپریل)، مکمل‌های پتاسیم، فرآورده‌های دارویی حاوی پتاسیم (پنی‌سیلین G تزریقی )، یا جانشین املاح، خطر بروز هایپرکالمی را افزایش می‌دهد.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، مانند ایندومتاسین یا ایبوپروفن، ممکن است به عملکرد کلیه آسیب‌ زده و در نتیجه، بر دفع پتاسیم تأثیر بگذارند. آسپیرین ممکن است پاسخ بالینی به اسپیرونولاکتون را اندکی کاهش دهد.

اطلاعات دیگر:

• طبقه‌بندی فارماکولوژیک: دیورتیک نگهدارنده پتاسیم.
• طبقه‌بندی درمانی: دیورتیک، ضد فشارخون.
• طبقه‌‌‌بندی مصرف در بارداری: رده C

علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی مدرهای نگهدارنده پتاسیم، رعایت موارد زیر نیز توصیه می‌شود:

1. مصرف دارو همراه با غذا، جذب آن را افزایش می‌دهد.
2. در صورت مصرف دارو به تنهایی، شروع اثر دیورتیک آن ممکن است 3-2 روز به تأخیر افتد. حداکثر اثر کاهنده فشارخون ممکن است بعد از 3-2 هفته بروز کند.
3. دارو باید دور از نور نگهداری شود.
4. عوارض جانبی با مقدار مصرف دارو و طول مدت درمان ارتباط دارد و معمولاً با قطع مصرف دارو برطرف می‌شود. با این وجود، ممکن است ژنیکوماستی باقی بماند.
5. اسپیرونولاکتون یک داروی ضد آندروژن بوده و برای درمان هیرسوتیسم در خانم‌ها، با مقادیر mg/day 200 به کار رفته است.
6. از استفاده غیرضروری اسپیرونولاکتون اجتناب شود. نشان داده شده است که مصرف این دارو در حیوانات آزمایشگاهی ایجاد تومور می‌کند.

نکات قابل توصیه به بیمار

1. برقراری حداکثر ترشح ادرار ممکن است سه روز پس از شروع درمان آغاز شود و تا 3-2 روز پس از قطع درمان باقی بماند.
2. در صورت بروز کانفوزیون یا لتارژی، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
3. تا مشخص شدن پاسخ به دارو، از انجام فعالیت‌های مخاطره‌آمیز، مانند رانندگی، خودداری کنید.

• مصرف در سالمندان: بیماران سالخورده به اثر مدر دارو مستعدتر بوده و برای جلوگیری از ترشح بیش از حد ادرار ممکن است به مقادیر کمتر دارو احتیاج داشته باشند.
• مصرف در کودکان: در صورت مصرف دارو در کودکان، قرص‌ها را باید خرد کرده و با شربت خوش طعم مخلوط نمود و سپس، به صورت سوسپانسیون خوراکی مصرف کرد.
• مصرف در شیردهی: بی‌ضرری مصرف دارو در دوران شیردهی ثابت نشده است. کانرنون (متابولیت دارو) در شیر انتشار می‌یابد. شیردهی در دوران مصرف این دارو توصیه نمی‌شود.

اثر بر آزمایشهای تشخیصی

اسپیرونولاکتون نتایج سنجش غلظت 17- هیدروکسی کورتیکواستروئید ادرار و پلاسما به روش فلوئورومتری را تغییر می‌دهد و ممکن است موجب افزایش کاذب دیگوکسین سرم در آزمون رادیوایمونواسی شود.

نحوه ی مصرف اسپیرنولاکتون

• مقدار مصرف روزانه ی این دارو از 25 تا 200 میلی گرم بسته به شرایط و نیاز بیمار در روز می تواند متفاوت باشد لذا دارو را دقیقا مطابق با تجویز پزشک خود مصرف کنید و از کم یا زیاد کردن آن خودداری نمایید.
• بهترین زمان مصرف دارو همراه یا پس از غذا می باشد . در صورتی که یک بار در روز تجویز شده باشد بهتر است صبح ها پس از صبحانه مصرف شود.در صورتی که بیشتر از یک نوبت در روز تجویز شده باشد،بهتر است دوز دوم پیش از غروب (6 بعد از ظهر) مصرف شود تا افزایش ادرار موجب برهم زدن خواب بیمار نشود.
• در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو به محض یادآوری ،آن را مصرف نمایید اما در صورتی که از ساعت 6 عصر گذشته باشد ،دارو را مصرف نکنید و نوبت بعدی را طبق برنامه قبلی مصرف نمایید.

توصیه های اسپیرونولاکتون

1. معمولا درمان با این دارو ها طولانی مدت می باشد .در مدت درمان با این دارو،تحت نظر پزشک خود باشید و آزمایشات دوره ای که توسط پزشک برای شما تجویز می شود را به طور منظم انجام دهید .خصوصا انجام آزمایشات خون برای بررسی نمک های موجود درخون مانند سدیم و پتاسیم در مدت درمان با داروهای ادرار آور بسیار مهم است.
2. دارو های ادرار آور کمک می کنند تا آب اضافی بدنتان دفع شود . تنفس و حرکت بدنی شما بهتر و راحت تر شود .با این وجود از دست دادن مایعات بیش از حد ،بدن را کم آب می کند و عوارضی مانند تشنگی،خشکی پوست ،کاهش وزن سریع پس از شروع درمان و بی حالی می دهد در صورتی که با این علائم مواجه شدید ،به پزشک اطلاع دهید تا تغییرات لازم را در مقدار مصرفی روزانه ی دارو اعمال کند.
3. به علت اینکه اسپیرونولاکتون حافظ پتاسیم در بدن می باشد درصورت مصرف طولانی با دوز بالا، مصرف غذاهای غنی از پتاسیم را مانند نمک های حاوی پتاسیم یا کم سدیم، هندوانه، سیب زمینی، موز، سویا، کدو حلوایی، آلو و... را محدود کنید تا سطح پتاسیم خون افزایش نیابد.