عوارض شربت و قرص متادون را میدانید؟!

اثرات مخرب متادون بر عملکرد جنسی و باروری مردان و زنان/نقش متادون در بی خوابی و اعتیاد جدید

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با عوارض مصرف متادون آشنا شوید.

متادون چيست؟

متادون از خانواده مواد شبه افيونى است و بيشتر در درمان وابستگى به ساير شبه‌افيونى‌ها نظير هروئين، كدئين و مورفين كاربرد دارد.متادون يك شبه افيونى (اپیوئید) مصنوعى است، يعنى از مواد شيميايى در آزمايشگاه به دست مى آيد. ساير شبه افيونى‌ها يا طبيعى هستند مانند مرفين و كدئين كه فرآورده‌هاى طبيعى بوته خشخاش هستند و يا شبه‌افيونيهاى نيمه‌مصنوعى هستند مانند هروئين، كه مرفينى است كه به طريقه شيميايى پردازش شده است. (دى استيل مورفين)

متادون در طى جنگ دوم جهانى در آلمان ساخته شد و اولين بار براى تسكين درد به كار رفت. متادون درمانی یا درمان با دوز نگهدارنده متادون كه از بروز علائم ترك ترياك جلوگيرى كرده و تقاضاى آن را كاهش داده و يا از بين مى‌برد، براى اولين بار در سال‌هاى ۱۹۶۰ برای درمان اعتیاد به این ماده متداول شد.

استفاده از دوز نگهدارنده قرص متادون یا شربت متادون به تنهایی منجر به معالجه فرد معتاد نمى شود، بلكه به عنوان جزئی از فرآيند درمان معتادان (متادون درمانی ) به مواد افیونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این افراد از حمايت هاى طبى و اجتماعى لازم براى تثبيت و بهبود زندگى بهره مند و تشويق مى شوند مادامى كه اين دارو در مورد آنها موثر است، به درمان ادامه دهند.

بيشتر كسانى كه قرص متادون یا شربت متادون برای‌شان تجويز مى‌شود، براى وابستگى به مواد افيونى ها تحت درمان قرار گرفته اند.اين افراد شامل كسانى هستند كه به داروهاى غيرقانونى مانند تریاک و هروئين و داروهاى تجويز شده توسط پزشك نظير كدئين وابستگى پيدا كرده‌اند.افراد معتاد به مواد شبه افيونى هاى كوتاه اثر مانند هروئين بايد متادون را به طور منظم دريافت کنند تا از بروز علائم ترک جلوگيرى شود.

همچنین متادون براى كسانى كه به طور مرتب از مواد شبه افيونى به طور تزریقی استفاده مى‌كنند و آلوده به ويروس ایدز HIV يا هپاتيت C هستند، تجويز مى‌شود تا به ادامه روند ترک اعتیاد در این افراد كمك کند و خطر انتشار عفونت را از طريق استفاده از سوزن آلوده مشترك كاهش دهد.مصرف متادون گاه در تسكين درد افراد مبتلا به درد شديد مزمن يا درد همراه با بيمارى هاى علاج ناپذيرى كه منجر به مرگ مى شوند، به كار مى رود.

متادون به چه شكل استفاده می‌شود ؟

متادون ماده‌مخدر مصنوعی است كه به صورت قرص ، شربت و آمپول مورد استفاده قرار می‌گیرد و نوع قرص و شربت آن با دوزهای مشخص به طور خوراكی مصرف می‌شود. این ماده می‌تواند معمولاً خماری و اشتیاق معتادان به هروئین را تا 24 ساعت كنترل كند. بیماران معمولاً از نظر فیزیكی به همان اندازه به متادون وابسته هستند كه به هروئین و یا هر ماده‌مخدر دیگری وابسته بودند .

معتادان پس از هر بار استفاده از هروئین و كذشت ساعات اوج نشئگی ، مدت زمان كوتاهی حالات طبیعی داشته و پس از آن با خماری روبرو می‌شوند . این خماری و حس نیاز می‌تواند عوارضی شبیه به آنفلوآنزا با درد ، اضطراب و افسردگی.......... داشته باشد .این دوره یا سیكل تكراری ، هر 4 تا 8 ساعت با استفاده از هروئین تكرار می‌شود. برخی از متخصصین بر این باورند كه این دوره یا سیكل با استفاده از متادون قابل كنترل است. از نظر علمی احتمال چنین امری وجود دارد چرا كه متادون با سرعت كمتری به سیستم بدن وارد و رها می‌شود و مدت طولا‌نی‌تری از هروئین و یا هر موادمخدر دیگری در بدن باقی می‌ماند.

موادمخدر با گیرایی كوتاه مدت مانند هروئین ، هیدروكرون و مرفین باعث ایجاد و تداوم نوعی فرایند غیرطبیعی در مغز شده كه باعث اختلال در احساس سلامتی و روند عملكرد طبیعی بدن می‌شوند .استفاده از متادون در شرایط قطع مصرف مواد مخدر باعث قطع بسیاری از این روندهای تخریبی شده و بسیاری از عملكردهای بیولوژی سیستم عصبی را به حالت طبیعی در می‌آورد .اما آنچه كه باید درنظر گرفته شود این است كه متادون به عنوان جایگزینی برای دیگر موادمخدر استفاده شده و به خودی خود نوعی اعتیاد است نه درمان !!

آیا متادون اعتیادآور است؟

درباره اعتیادآور بودن این دارو می‌توان گفت این موضوع به ظرفیت بدنی فرد بستگی دارد. عده‌ای از بیماران علایم ترک متادون را خفیف‌تر از علایم ترك مواد مخدر می‌دانند در حالیکه بعضی دیگر از بیماران ترک متادون را مشكل‌تر از ترک ماده مخدر می‌دانند چون علایم ترک بیشتر طول می‌كشد. درواقع مشكل اضافی كه مصرف‌كنندگان متادون برای رهایی از هروئین تجربه می‌كنند ترک خود متادون است ! ترک اولیه هروئین شاید در مدت یک هفته تا ده روز میسر باشد ولی ترک متادون می‌تواند ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بكشد.

میزان مصرف متادون

مقدار مصرف معمول شربت متادون برای بزرگسالان به عنوان ضددرد ۵ تا ۲۰ میلی‌گرم و قرص یا آمپول آن ۲٫۵ تا ۱۰ میلی‌گرم هر چهار تا هشت ساعت است. برای سم‌زدایی معتادان معمولاً از ۱۵ تا ۱۰۰ میلی‌گرم شربت متادون در روز استفاده می‌شود.

عوارض مصرف قرص متادون

یبوست ، تهوع ، استفراغ ، اختلال در وضعیت خواب (خواب‌آلودگی و یا بی‌خوابی و یا خواب نامنظم که همان بدخوابی نامیده می‌شود) ، خشکی دهان ، افزایش تعریق ، برافروختگی و خارش پوستی ، قاعدگی نامنظم در زنان ، اختلال عملکرد جنسی شامل ناتوانی جنسی و انزال زودرس در مردان ، کاهش وزن ، افزایش و یا کاهش ضربان قلب ، دردهای گوارشی به صورت افزایش حرکات روده‌ای و معده‌ای ، از بین رفتن سلامت دندان‌ها ، درد صفراوی در مصرف متادون با دوز بالا ، خستگی ، بی‌قراری ، کاهش انگیزه ، ضعف و... از عوارض مصرف بیش از اندازه این دارو می‌باشد. همچنین مصرف بیش از اندازه این دارو باعث ورم کردن پوست صورت ، احساس سرگیجه، اضطراب و کاهش میل جنسی می‌شود.

برای مصرف قرص متادون بهتر است موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• به علت اینکه مصرف قرص متادون موجب اختلالات فکری و روحی می‌شود لذا مصرف آن در هنگام رانندگی و سایر کارهایی که نیازمند تمرکز زیادی است توصیه نمی‌شود.
• مصرف بیش از حد قرص متادون در ابتدای درمان با متادون و قبل از ایجاد تحمل داروئی باعث مرگ می‌شود بخصوص اگر شروع درمان بیش از 60 میلی گرم روزانه باشد.
• شروع دوز متادون خوراکی باید به طور نسبی از پایین باشد و به تدریج افزایش داده تا اثرات ضد دردی بیشتری ایجاد شود.
• به علت مرگ‌آور بودن این دارو بهتر است از غذاها و داروهایی که حاوی الکل است بپرهیزید.
• به علت اعتیادآور بودن متادون هرگز بدون تجویز پزشک از آن مصرف نکنید.
• زنانی که به طور مداوم از قرص متادون استفاده می‌کنند عادت ماهانه خود را از دست داده و پریود نمی‌شوند. تنها زمانی که مصرف خود را قطع کنند سیستم بدن آنها به حالت طبیعی بازگشته و پریود می‌شوند؛ بنابراین در صورتی که در طول این دوره از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده نکنند، احتمال بارداری نیز زیاد خواهد بود.
• اگر به بیماری‌هایی مانند بیماری‌های کبد و کلیه، پائین بودن فشار خون، بیماری‌های روحی بر اثر اعتیاد به مواد مخدر و مشکلات تنفسی مبتلا هستید مصرف داروی متادون موجب مرگ می‌شود.
• پس از اولین بار مصرف، افراد ممکن است بیمار شده و یا به یبوست دچار شوند.
• در صورتی که فرد معتاد به مواد مخدر باردار باشد، قطع ناگهانی مصرف توصیه نمی‌شود، چراکه این کار خطر سقط جنین و یا تولد زود هنگام کودک را افزایش می‌دهد. در چنین شرایطی بهتر است که مصرف متادون تا پایان دوره بارداری ادامه پیدا کند.

عوارض و تأثیرات

مدت مصرف پایدار این و عدم اعتیاد به آن حداقل یک ماه تحت نظر پزشک متخصص پیشنهاد می‌شود. متادون در فواصل طولانی مدت باعث توهم که شامل؛ اختلالات روانی هنگام خواب، عدم اعتماد، پوسيدگى دندان ها ، حساسيت هاى پوستى هنجار شکنی‌های بیگاه، عدم ثبات شخصیتی و در مواردی میل به خودکشی گزارش شده است که برای رفع عدم تطبیق داروهای Antipsychotic (ضدروان‌پریشی) یا آنتی سایکوتیک‌ها کنار متادون پیشنهاد می‌شود.
پس از اولین بار مصرف، افراد ممکن است بیمار شده و یا به یبوست دچار شوند.
در صورتی که دز زیادی از متادون مصرف شود، خاصیت تسکین دهنده آن افزایش یافته و فرد دچار خواب آلودگی می‌شود. مصرف بیشتر، باعث کماو یا بروز اختلالات تنفسی خواهد شد.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

توجه

زنانی که به طور مداوم از متادون یا سایر اپیوییدها استفاده می‌کنند عادت ماهانه خود را از دست داده و پریود نمی‌شوند. تنها زمانی که مصرف خود را قطع کنند سیستم بدن آنها به حالت طبیعی بازگشته و پریود می‌شوند؛ بنابراین در صورتی که در طول این دوره از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده نکنند، احتمال بارداری نیز زیاد خواهد بود.
مواد افیونی احتمال سقط جنین و یا تولد کودکان زیر وزن استاندارد و یا به صورت نارس را افزایش می‌دهد. در صورتی که فرد معتاد به مواد مخدر باردار باشد، قطع ناگهانی مصرف توصیه نمی‌شود، چراکه این کار خطر سقط جنین و یا تولد زود هنگام کودک را افزایش می‌دهد. در چنین شرایطی بهتر است که مصرف متادون تا پایان دوره بارداری ادامه پیدا کند. ."

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی