عوارض مصرف متفورمین (گلوکوفاژ)

در مورد عوارض متفورمین یا همان قرص گلوکوفاژ چه می دانید؟

متفورمین چیست؟ با دلگرم همراه باشید تا در مورد عوارض گلوکوفاژ بیشتر بدانید.

متفورمین یک داروی ضددیابت‌‌ از دسته بی‌گوانیدها‌ست.انسولین هورمونی است که به طور طبیعی از پانکراس ترشح می‌شود. انسولین میزان قند خون را کنترل می‌کند. اگر بدن ما به مقدار کافی انسولین تولید نکند یا انسولین تولید شده نتواند مؤثر واقع شود، به این حالت دیابت شیرین می‌گویند.

به منظور پیشگیری از پیامدهای ناشی از گلوکز بالا، میزان قند خون افراد مبتلا به دیابت باید کنترل شود. در بعضی افراد با تغییر رژیم غذایی روزانه، میزان قند خون کنترل می شود، اما در سایر بیماران علاوه‌بر تغییر رژیم غذایی، داروهایی نظیر متفورمین مورد نیاز است. متفورمین به بدن اجازه می‌دهد که از مقدار پایین انسولین (که در دیابت نوع 2 مشاهده می‌شود.) به صورت بهینه استفاده کند.

متفورمین می‌تواند به تنهایی، همراه با سایر داروهای کاهنده قند خون و یا همراه با انسولین تجویز شود.

قرص کلومیفن و بارداری

کلومیفن آیا کلومیفن برای شما مناسب است؟اگر تخمک گذاری در شما نامنظم است یا اصلا وجود ندارد ،خصوصا اگر شما سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید کلومیفن می تواند به باروری شما کمک کند.(اگر شماسندرم تخمدان پلی کیستیک دارید وبه نظر می رسد که کلومیفن در شما اثر نمی کند ،ممکن است پزشکتان ،متفورمین را به عنوان داروهای حساس کننده به انسولین تجویز کندتا به پاسخ دهی شما به کلومیفن کمک کند).

همچنین ممکن است شما کلومیفن ودیگر داروهای باروری را قبل از انجام تکنیک های پیشرفته کمکی باروری مثل آی وی اف مصرف کنیدتا باعث تولید چندین تخمک در شما برای این روش شود.کلومیفن همچنین در مردانی که عدم تعادل هورمونی با منشا هیپوفیز یا هیپوتالاموسی دارندوباعث شمارش وکیفیت وحرکت پایین در آنها گردیده است ،مصرف می شود.

از درمان چه انتظاری می رود؟

کلومیفن معمولا به شکل قرص در یک دوره پنج روزه مصرف می شود.که به تولید هورمونهایی که باعث آزاد شدن تخمک می شوند مثل اف اس اچ کمک می کند و تخمدانها را وادار به تولید یک یا بیشتر تخمک می کند.بعد از پایان مصرف یک دوره کلومیفن ،هیپوتالاموس ،،،قسمتی از مغز که اعمال حیاتی بدن مثل درجه حرارت را تنظیم می کند،،،هورمون ال اچ را آزاد می کند واین هورمون به تخمدانها فرمان می دهد که یک یا بیشتر تخمک رسیده شده را به داخل لوله های رحمی آزاد کنند.اگر یک تخمک در مسیر خود به سمت حفره رحمی با یک اسپرم سالم برخورد کند ،شما شانس حامله شدن خواهید داشت.

طول درمان:اگر عادت ماهیانه شما منظم است ،شما مصرف کلومیفن را در روز سوم یا چهارم پریود شروع می کنید وپنج روز به مصرف آن ادامه می دهید.اگر عادت ماهیانه در شما نامنظم است ،پزشک ابتدا مطمئن خواهد شد که شما باردار نیستیدوسپس با تجویزدارویی به نام پروورا (مدروکسی پرژسترون استات) عادت ماهیانه را در شما ایجاد خواهد کرد، سپساحتمالا پس از پنج تادوازده روز بعد از مصرف آخرین قرص ،تخمک گذاری می کنید.پزشک به دقت شما ار تحت نظر خواهد داشت وبیشتر نظارت می کندکه چگونه تخمدانها برای آزاد کردن یک تخمک آماده می شوند.♀اغلب زنان بیشتر اوقات سه تا شش دوره درمان دریافت می کنند.

یک یا دو ماه دارودرمانی برای منظم شدن تخمک گذاری لازم است) اگر دوره دریافت دارو افزایش یابد شانس باردار شدن بهبود پیدا نمی کند،بنابراین اگر بعد از سه دوره، موفق نشدید،پزشک ممکن است دوز دارو را افزایش دهد یا داروی دیگری را تجویز کند.اثرات جانبی :داروهای باروری حیطه وسیعی از اثرات جانبی کوچک راشامل می شوندکه شامل تورم خفیف تخمدانها،درد معده،حساسیت پستانها،بی خوابی ،تهوع واستفراغ،تاری دید،سردرد،خستگی ،بی حوصلگی ...

موارد منع مصرف داروهای دیابتی و بیماری قند

دارو در مواردی مانند بیماری های کبدی و کلیوی، بیماری های قلبی، استعداد ابتلا به اسیدوز لاکتیک، عفونت شدید، سوختگی شدید، جراحی، تروما، دهیدراتاسیون، اغمای دیابتی و کتواسیدوز نباید مصرف شود.

اخطارها:

1. در افراد مسن به دلیل احتمال وجود بیماری های عروق محیطی و یا اختلال عملکردکلیوی، دارو باید با احتیاط مصرف شود.

2. در شرایطی مانند اسهال، استفراغ، فلج معده، انسداد روده و دیگر شرایطی که جذب غذا را به تأخیر می اندازد، ‌ممکن است تغییر مقدار مصرف دارو لازم بوده و یا انسولین جایگزین آن شود.

3. در پرکاری یا کم کاری تیروئید تنظیم مقدار مصرف دارو لازم است.

عوارض احتمالی :

مهمترین عوارض جانبی ناشی از متفورین بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، اسهال( معمولاً زودگذر)، اسید لاکتیک( قطع درمان لازم می باشد) و کاهش جذب ویتامین B12 می باشد.ههمچنین این دارو با برخی از داروها تداخل دارویی دارد از جمله آنها می توان به سایمتیدین،دیگوکسین،مرفین،رانیتیدین و تریامترون اشاره کرد.

در ضمن در اولین مشاهده عوارض ذکر شده حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید. دوزهای دارو و اشکال آن: تنها به صورت قرص و در دوز ۵۰۰ و ۱۰۰۰ می باشد. معروفترین برندهای ایرانی آن میتوان به متفورمین کیمیدارو اسوه اشاره کرد ضمن اینکه کارخانجات خوبی در ایران به دلیل پرمصرف بودن این دارو را تولید میکنند.

و از معروفترین برندهای خارجی و با کیفیت آن نیز می توان به گلوکوفاژ،متفورمین هگزال وآپو متفورمین اشاره نمود.

گلی بنکلامید برای کنترل زیادی قند خون در بیماری دیابت مصرف می شود.

نحوه اثر: سولفونیل اوره ها در دیابت ملیتوس غیر وابسته به انسولین با تحریک مستقیم ترشح انسولین از سلول های بتای پانکراس، گلوکز ...

تجویز متفورمین

اول گام: تجویز متفورمین توسط پزشکتان،اگر دیابت دارید این مرحله آسان است.در غیر این صورت، اگر در معرض دیابت هستید، به پزشکتان بگویید و از پزشکتان بخواهید اگر متفورمین برای کاهش وزنتان مفید باشد، برایتان تجویز کند.

گام دوم: متفورمین را تحت نظارت پزشکتان مصرف کنید.اگر در وعده های غذایی خود کمتر از کربوهیدرات استفاده کنید، اثرات کاهش وزن متفورمین موثرتر خواهد بود. افراد دیابتی یا کسانی که مستعد دیابت هستند، برای کاهش وزن با متفورمین، کربوهیدرات زیاد مصرف نکنند.

گام سوم: سی دقیقه ورزش و فعالیت. اثرات کاهش وزن متفورمین با ورزش کردن افزایش می یابد تا وقتی که چربی کمتری در گردش خون شما به قند تبدیل شود.

هشدار

• مصرف کربوهیدرات کمتر در وعده های غذایی،اثر کاهش وزن متفورمین را افزایش می دهد حتی یک کاسه برنج می تواند اثر کاهش وزن متفورمین را از بین ببرد.
• اگر با مصرف متفورمین دچار ناراحتی شکم یا اسهال شدید،متفورمین را با وعده های غذایی مصرف کنید.
• نام دارو را در نسخه خود را با دقت چک کنید. متفورمین نام ژنریک دارو است و نام تجاری آن گلوکوفاژ است.
• قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید.

پیش از مصرف متفورمین

پیش از مصرف متفورمین، در صورت داشتن هریک از شرایط زیر پزشک یا داروساز را مطلع سازید:

• مشکلات کبدی و یا کلیوی
• دهیدراته هستید یا عفونت شدید دارید.
• اخیرا مشکلات شدید قلبی و یا تنفسی داشته‌اید.
• اخیرا جهت عکسبرداری، ماده حاجب دریافت کرده‌اید.
• سابقه یک مشکل جدی به نام کتواسیدوزدیابتیک دارید.
• (زمانی‌که بیمار دیابتی احساس تشنگی شدید، تهوع، ضعف، تنگی نفس و کاهش شدید وزن دارد.)
• مصرف زیاد الکل
• در دوران بارداری و یا شیردهی قرار دارید.
• سابقه حساسیت دارویی
• مصرف دیگر داروها از جمله داروهای بدون نسخه، گیاهی و مکمل‌ها

متفورمین برای کاهش وزن متفورمین که با نام تجاری گلوکوفاژ در داروخانه ها عرضه میشود، برای درمان دیابت استفاده میشود اما تحقیقات زیادی نشان داده اند که متفورمین باعث کاهش وزن به علت کاهش میل به غذا خوردن در افراد غیر دیابتی می شود. ساخت زیاد انسولین در بدن شما می تواند باعث بروز افزایش وزن شود، به خصوص اگر ذخیره اولیه در شکم تان باشد.

وقتی غذا می خورید، قند خون شما بالا می رود که باعث افزایش ترشح انسولین از پانکراس می شود. انسولین با مکانیسم هایی مثل عملکرد روی مغز باعث ایجاد احساس گرسنگی، ساختن چربی توسط کبد و پرکردن سلول های چربی شکم با چربی می شود.

بنابراین، درمان برای این نوع چاقی، اجتناب از خوردن غذاهایی است که باعث افزایش زیاد قند خون میشود و جلوگیری از افزایش زیاد قند خون با تجویز دارو است. از فراورده های شیرینی پزی، پاستاها و هر غذایی که از آرد، آب میوه و هر چیزی که به آن شکر اضافه شود دوری کنید.

میوه ها و ریشه سبزیجات مثل سیب زمینی را فقط با وعده های غذایی میل کنید. بعد از غذا خوردن، قند از روده وارد دستگاه گردش خون می شود و بعد به سرعت وارد کبد شما می شود. سپس کبد برای افزایش میزان قند خون، قند را به داخل دستگاه گردش خون شما ترشح می کند. برای نرمال نگه داشتن سطح قند خون، پانکراس انسولین را به دستگاه گردش خون شما ترشح می کند. انسولین باعث ایجاد احساس گرسنگی همیشگی و تبدیل کالری اضافی به چربی می شود و با تنگ کردن شریان ها باعث بروز حملات قلبی می شود.

شما برای نرمال نگه داشتن سطح قند خون برای جلوگیری از بروز دیابت، صدمات عصبی، حملات قلبی، سکته و صدمات کلیه به انسولین نیاز دارید. گلوکوفاژ ترشح قند را از کبد برای جلوگیری از افزایش زیاد قند خون، کاهش میدهد. بنابراین بدن شما نیاز به تولید کردن انسولین زیاد دارد که باعث ایجاد احساس گرسنگی و ساختن چربی توسط کبد میشود ندارد.گلوکوفاژ، باعث کاهش سطح انسولین، جلوگیری از عوارض جانبی دیابت می شود و می توان توسط افرادی که تمایل دارند وزن خود را کم کنند استفاده شود.

سایمتیدین، آمیلوراید، بلوک کننده های کانال کلسیم، دیگوکسین، مرفین، پروکائین آمید، کینین، رانیتیدین، تریامترن، تری متوپریم و وانکومایسین که توسط انتقال توبولار کلیوی دفع می شوند، ‌غلظت پلاسمایی مت فورمین را افزایش داده و با کلیرانس کلیوی آن تداخل می کنند.

نکات قابل توصیه

۱ : مصرف مت فورین باید به مدت ۲ روز قبل از جراحی یا استفاده از مواد حاجب برای آزمایشات پزشکی قطع شود.

۲ : در صورت بروز علائم اسیدوز لاکتیک( اسهال، درد و کرامپ های عضلانی، تنفس کوتاه و سریع، خستگی، ضعف و خواب آلودگی) و یا استفراغ سریعاً به پزشک مراجعه شود.

مقدار مصرف متفورمین

دارو به میزان ۵۰۰ میلی گرم هر ۸ ساعت یا ۸۵۰ میلی گرم هر ۱۲ ساعت همراه یا بعد از غذا مصرف می شود. حداکثر مقدار مصرف g/day3-2 در مقادیر منقسم می باشد.