دلگرم
امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
برونکوسکوپی ریه چیست و چه عوارضی دارد ؟
5
زمان مطالعه: 11 دقیقه
برونكوسكوپی مشاهده مستقیم راههای هوايی داخل ريه‌ها است. بسته به نوع آزمايش و نياز پزشك، لوله‌ای نرم و قابل انعطاف، يا غيرقابل انعطاف، از طريق بينی يا دهان وارد نای و ريه‌ها ميشود و تصويری از راههای هوايی دستگاه تنفسی در اختيار پزشك ميگذارد.

برونکوسکوپی چیست ؟

برونکوسکوپی : معاینه و بررسی داخل نای و نایژه‌ها را نایژه‌بینی یا برونکوسکوپی (به انگلیسی: Bronchoscopy) می‌گویند. ابزار معاینه و بررسی داخل نای و نایژه‌ها نیز نایژه‌بین یا برونکوسکوپ (Bronchoscope) نام دارد.

نایژه‌بین لوله‌ای باریک است که توسط پزشک از بینی یا دهان وارد شده و برای موارد زیر بکار می‌رود: نمونه‌برداری از بافت یا ترشحات شسته‌شده، بررسی اختلالات ساختمانی یا تغییرات بافتی، خارج ساختن اجسام خارجی، و اعمال جراحی کوچک.

نایژه‌بین‌ها به دونوع نرم و سخت تقسیم می‌شوند. نوع اول دارای لوله‌های قابل انعطاف است و بیشتر برای نمونه‌برداری و مشاهده اختلالات ساختمان داخلی بکار می‌رود ولی نوع دوم از لوله‌ای غیرقابل انعطاف تشکیل شده و بیشتر برای انجام اعمال جراحی کوچک مانند خارج کردن جسم خارجی و گشاد کردن مجاری تنگ و غیره کاربرد دارد.

شستشوی ریه یا برونکوسکوپی چیست ؟

برونکوسکوپی، آزمایشی است که به پزشک امکان معاینه ی مجاری هوایی بیمار را می ‎دهد.

پزشک با استفاده از ابزاری به نام برونکوسکوپ و فرستادن آن از طریق بینی یا دهان به ریه ها معاینه را انجام می دهد .

برای جمع آوری نمونه های بافتی از ریه ها، برس و یا سوزنی به برونکوسکوپ متصل خواهد شد.

برونکوسکوپ از یک ماده فیبر نوری انعطاف پذیر ساخته شده است و در انتها دارای منبع نور و دوربین است .

اکثر برونکوسکوپ ها با فیلم های رنگی سازگار هستند که به پزشک کمک می ‎کند تا یافته های خود را مستند سازد .

چرا پزشک، آزمایش برونکوسکوپی را تجویز می ‎کند ؟

با استفاده از برونکوسکوپ ، پزشک می ‎تواند تمام ساختارهای تشکیل دهنده دستگاه تنفسی از جمله حنجره ، نای و راه های هوایی کوچکتر ریه ها از جمله برونش و برونشیول را مشاهده کند .

پزشک همچنین ممکن است از روشی به نام شستشوی برونش برای جمع آوری سلول های ریوی استفاده کند. این اقدام شامل پاشیدن محلول شور بر روی سطح مجاری هوایی بیمار است .

سلول هایی که از سطح مجاری هوایی خارج می ‎شوند ، جمع آوری شده و با استفاده از میکروسکوپ مورد بررسی قرار خواهند گرفت .

چنانچه در بخش تک پزشک عنوان کرده ایم از برونکوسکوپی می ‎توان برای تشخیص موارد زیر استفاده کرد:

  • بیماری های ریوی
  • تومور
  • سرفه مزمن
  • عفونت

در صورتی که بیمار دارای نتایج غیر معمولی در آزمایش های سی تی اکسن و ایکس ری باشد که نشان دهنده وجود عفونت ، تومور و یا سایر بیماری های ریوی است ، پزشک انجام آزمایش برونکوسکوپی را برای او تجویز خواهد کرد .

این آزمایش همچنین به عنوان یک ابزار درمانی برای انتقال دارو به ریه های فرد و یا درآوردن تکه های غذا و یا سایراشیاء گیر کرده در مجاری هوایی نیز مورد استفاده قرار می ‎گیرد .

آماده شدن برای برونکوسکوپی

قبل از انجام آزمایش برونکوسکوپی ، اسپری بی حسی موضعی و در صورت نیاز یک آرامبخش به بیمار تزریق خواهد شد و این امر باعث می ‎شود که بیمار در حین انجام آزمایش حالتی خواب آلود داشته باشد .

معمولا در طول انجام این آزمایش ، اکسیژن برای بیمار تجویز شده و به ندرت از بیهوشی عمومی استفاده می ‎شود .

بیمار باید از 6 تا 12 ساعت قبل از انجام آزمایش برونکوسکوپی ، از خوردن و یا آشامیدن هرچیزی خودداری کند و در صورت استفاده از داروهای زیر، قبل از انجام آزمایش برونکوسکوپی پزشک خود را در این باره مطلع سازید :

آسپرین، ایبوپروفن، وارفارین و یا سایر داروهای رقیق کننده خون.

در روز عمل هرگونه وسیله جانبی مانند سمعک، لنز، عینک و سایر موارد از این دست را از خود جدا کنید.

برای انجام این آزمایش حتما با شخص دیگری به بیمارستان بروید، تا بعد از اتمام آزمایش، برای بازگشت به منزل به شما کمک کند.

بسته به شرایط بیمار، ممکن است پزشک در طول انجام آزمایش برونکوسکوپی یک یا چند مورد از موارد زیر را مشاهده کند :

  • خون
  • مخاط
  • ورم
  • انسداد
  • تومور
  • قارچ یا انگل
  • تنگ شدن نای

در صورت وجود انسداد در مجاری هوایی ، پزشک برای باز نگه داشتن این مجازی از استنت استفاده خواهد کرد . استنت یک لوله کوچک است که توسط برونکوسکوپ در برونش بیمار قرار می ‎گیرد.

بعد از اتمام معاینه ریه های بیمار، برونکوسکوپ از مجاری هوایی خارج خواهد شد.

انواع تصویربرداری در برونکوسکوپی

در انجام آزمایش برونکوسکوپی ، اشکال مختلف و پیشرفته تصویر برداری مورد استفاده قرار خواهد گرفت .

با استفاده از تکنیک های پیشرفته ، تصویری دقیق تر از قسمت داخلی ریه ارائه خواهد شد:

  1. در طی برونکوسکوپی، پزشک از سی تی اکسن برای مشاهده جزئیات بیشتر مجاری هوایی بیمار استفاده خواهد کرد.
  2. همچنین، در طی انجام این آزمایش ممکن است پزشک از سونوگرافی برای مشاهده مجاری هوایی استفاده کند .
  3. در طی برونکوسکوپی فلورسانس ، پزشک از نور فلورسنت متصل به برونکوسکوپ برای دیدن قسمت داخلی ریه ها استفاده خواهد کرد .

خطرات آزمایش برونکوسکوپی

برونکوسکوپی برای بیشتر افراد بی خطر است اما با این حال همانند سایر روش های پزشکی ، در این روش درمانی نیز خطرات زیادی وجود خواهد داشت که این خطرات شامل موارد زیر است :

  • خونریزی، به خصوص اگر بیوپسی انجام شود.
  • عفونت
  • افت اکسیژن خون در طول آزمایش

در صورت بروز علائم زیر، بعد از انجام آزمایش برونکوسکوپی، به پزشک مراجعه کنید:

  • تب
  • سرفه همراه با خون
  • مشکلات تنفسی
  • ذات الریه

این علائم ممکن است نشان دهنده عارضه ای مانند عفونت باشد که نیازمند مراقبت های پزشکی است .

خطرات بسیار نادر اما تهدید کننده زندگی آزمایش برونکوسکوپی شامل حمله قلبی و فروریختگی ریه خواهد بود .

فروریختگی ریه در اثر پنوموتوراکس یا افزایش فشار بر روی لایه های ریه به دلیل کمبود هوا بروز پیدا خواهد کرد که این اتفاق در نتیجه سوراخ شدن ریه در طی عمل برونکوسکوپی و یا استفاده از یک برونکوسکوپ سفت و سخت نسبت به دامنه فیبر نوری اتفاق خواهد افتاد .

در صورت تجمع هوا در اطراف ریه در طول آزمایش برونکوسکوپی ، پزشک می‎ تواند از لوله برونکوسکوپ برای از بین بردن هوای جمع شده استفاده کند .

بعد از اتمام ازمایش برونکوسکوپی ، پزشک با استفاده از اشعه ایکس قفسه سینه و ریه های بیمار را معاینه خواهد کرد تا از عدم وجود علائم فروریختگی ریه ها اطمینان حاصل کند .

آزمایش برونکوسکوپی

ریکاوری بعد از اتمام آزمایش برونکوسکوپی

آزمایش برونکوسکوپی چیزی حدود 30 دقیقه به طول خواهد انجامید و از آن جا که بیمار خواب آلود است تا چند ساعت بعد از اتمام آزمایش در بیمارستان بستری خواهد بود تا سطح هوشیاریش افزایش پیدا کرده و بی حسی ایجاد شده در گلویش برطرف شود .

در طول این چند ساعت ، تنفس و فشار خون بیمار کنترل خواهد شد .

تا زمانی که بی حسی گلو به طور کامل برطرف نشود، بیمار مجاز به خوردن و آشامیدن چیزی نخواهد بود که این امر چیزی حدود 2 الی 3 ساعت به طول خواهد انجامید و همچنین بیمار تا چند روز در ناحیه گلو خود احساس درد و سوزش خواهد کرد که این امر طبیعی بوده و به خودی خود بعد از گذشت چند روز برطرف خواهد شد .

عوارض جانبی بیهوشی عمومی نیز شامل ایجاد تغییر در فشار خون ، درد عضلانی ، حالت تهوع و استفراغ و کاهش ضربان قلب می ‎باشد.

پس از انجام این آزمایش، فرد باید تا 24 ساعت بعد، از انجام فعالیت هایی که نیازمند تمرکز هستند مانند رانندگی خودداری کند .

انواع جدید برونکوسکوپی

انواع جدید برونکوسکوپی غیر قابل انعطاف، به عنوان روشی ایده‌آل برای برداشتن توده‌های حجیم راه‌های هوایی بزرگ،‌ گشادکردن تنگی‌های نای، لیزر برونکوسکوپی و در آوردن اجسام خارجی محسوب می‌شود.

اما با وجود این، نوع قابل انعطاف است که در بیش از 95 درصد رویه‌های برونکوسکوپی استفاده می‌شود و لوازم جانبی متعددی نیز به آن اضافه می‌شود که امکان انجام کارهای تشخیصی و درمانی زیادی را به پزشک می‌دهد.

  • برونکوسکوپی فلورسنت

این روش برای تشخیص زودهنگام سرطان‌های مخاطی به وسیله اختلاف بافت مخاط طبیعی و غیرطبیعی در تشعشع نورسفید استفاده می‌شود. مطرح کننده وجود ضایعات سرطانی یا پیش سرطانی در بافت‌ مخاطی است

  • برونکوسکوپی مافوق صوت

بزرگ‌ترین مزیت این روش، توانایی مشاهده کردن ساختمان‌های خارج راه‌های هوایی است که با برونکوسکوپ مشاهده میشود
برای شناسایی غدد لنفاوی و چگونگی ارتباط آنها با راه‌های هوایی می‌توان از این روش برونکوسکوپی استفاده نمود.

  • برونکوسکوپی مجازی

این نوع برونکوسکوپی به طور واقعی دستگاه یا وسایلی را که داخل راه‌های هوایی وارد شوند، در بر نمی‌گیرد، هرچند تصاویر گرفته شده شبیه تصاویر حاصل از برونکوسکوپی واقعی است.

در این روش، اطلاعات به دست آمده از اسکن قفسه سینه،تصویر برداری بازسازی می‌شوند. دوباره‌سازی تصاویر سه‌بعدی از ساختمان نای و ریه، ارتباط راه‌های هوایی با دیگر اعضای داخل قفسه سینه را قابل فهم‌تر می‌کند.

ظاهرا مهم‌ترین مزیت این روش، مشاهده ساختمان اصلی داخل نایی است، بدون اینکه برونکوسکوپی واقعی انجام شود و اشکال عمده آن نیز ناتوانی تفریق ضایعات بدخیم و خوش‌خیم از یکدیگر است.

صرف‌نظر از اطلاعاتی که از برونکوسکوپی مجازی به دست می‌آید، انجام برونکوسکوپی استاندارد یا سایر روش‌هایی که بتوانند نمونه‌هایی از بافت به دست دهند، برای تشخیص‌های بافت‌شناسی لازم‌اند. تا به امروز، این روش در مرحله آزمایش به سر می‌برد.

آمادگی قبل و بعد از برونوسکوپی

  1. 8ساعت قبل از انجام آزمایش، از خوردن و آشامیدن اجتناب کنید.
  2. ممکن است پزشک، برخی از داروهای شما را موقتاً قطع نماید. پس تمامی داروهای مورد استفاده خود را به پزشک خود اطلاع دهید.
  3. دندان مصنوعی و عینک خود را خارج نماید
  4. در اثر استفاده از اسپری بی‌حس‌کننده، ممکن است احساس خفگی و ناراحتی نمایید ولی بدانید که این اسپری، هیچ خطری برای شما ایجاد نخواهد کرد
  5. چند ساعت پس از انجام برونکوسکوپی، به شما اجازه خوردن و آشامیدن داه خواهد شد.
  6. ممکن است تا چند روز پس از برونکوسکوپی، گلودرد داشته باشید که مساله مهمی نیست.
  7. بعد از انجام برونکوسکوپی خلط های خود را درون ظرفی بریزید
  8. در صورت مشاهده خلط خونی به پرستار یا پزشک خود اطلاع دهید
  9. بعد از برونکوسکوپی در وضعیت نیمه نشسته بنشینید
  10. در صورت سفتی گردن تنگی نفس خونریزی به پرستار خود اطلاع دهید.

تشخیص برونکوسکوپی

علاوه بر مقاصد معمولی که از برونکوسکوپی انتظار می‌رود، از جمله مشخص کردن ناهنجاری‌های داخل ریه مانند بیماری‌های عفونتی و غیرعفونی، گرفتن نمونه از ضایعات دیده شده در راه‌های هوایی و نشان دادن ضایعات بافت داخلی قابل مشاهده، کمک‌های دیگری نیز به پزشکان ارایه می‌دهد.

از جمله این موارد،نمونه برداری برونکوسکوپی است که در تشخیص و مرحله‌بندی بدخیمی‌های قفسه سینه به صورت نمونه‌گیری از غدد لنفاوی موجود در اطراف نای استفاده می‌شود.

همچنین در برداشتن کیست‌های ریوی و قفسه سینه که در مجاورت راه‌های هوایی بزرگ هستند، نیز به کار می‌رود.

نتایج آزمایش و تشخیص پزشک

بعد از اتمام آزمایش برونکوسکوپی نتایج آزمایش ممکن است چند روز یا چند هفته بعد آماده شوند .

نتایج عادی برونکوسکوپی بدین معناست که پزشک هیچ ماده خارجی ، انسداد ، سلول و یا مایعات غیر معمول در برونش ها مشاهده نکرده است .

در صورت غیر طبیعی بودن نتیجه آزمایش ، پزشک انجام آزمایشات و روش های درمانی بعدی را برای بیمار تجویز خواهد کرد .

بیشتر بخوانید :

آیا ریه ی افراد سیگاری پس از ترک بهبود می یابد ؟

علائم هشدار دهنده درد ریه کدامند و چگونه درمان میشود ؟

دلایل زخم ریه (اسکار ریه) چیست؟ آیا این عارضه قابل درمان است؟



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.6 از 5 (5 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits