مضرات روغن کرچک و علائم مسمومیت ناشی از کرچک

مضرات روغن کرچک

کرچک گیاه بومی در مناطق آسیای جنوبی، مدیترانه، شرق افریقا و هندوستان است. این گیاه در شرایط آب و هوایی مناسب به صورت خود رو تکثیر می‌شود لذا امروزه تقریبا در همه دنیا گسترش یافته است.

گیاه کرچک در نقاط مختلف ایران از جمله شمال، یزد، خوزستان و خراسان کاشته می‌شود. این گیاه از سالیان گذشته بخاطر خواص منحصر به فرد خود مورد استفاده بوده است.

از دانه‌های این گیاه روغن کرچک استخراج شده، از آن به صورت موضعی برای حفظ سلامت پوست و مو استفاده می‌شود، امروزه، صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی از روغن کرچک به عنوان یک عنصر اصلی در بسیاری از محصولات مراقبت از زیبایی استفاده می‌کند.

بسیاری از مزایای این روغن در زمینه زیبایی پوست و مو را می‌توان به اسید ریزینولئیک بالای آن نسبت داد با این وجود علیرغم فراوان بودن خواص روغن کرچک، این گیاه دارویی نیز همانند تمامی گیاهان دارویی در مواردی نبایستی مصرف و یا باید در مصرف آن احتیاط نمود همچنین برخی از قسمتهای این گیاه دارای سمی کشنده هستند.

در ادامه مضرات روغن کرچک، مسمومیت با این گیاه و علائم مسمومیت ناشی از کرچک گردآوری شده است.

علائم مسمومیت ناشی از کرچک

گیاه کرچک ظاهر بسیار زیبایی دارد ولیکن از ویژگیهای گیاه کرچک، داشتن دانه‌های بسیار سمی است که در صورت بلعیده شدن کشنده هستند و لذا برای کاشت در فضای سبز توصیه نمی‌شود. در حقیقت تمام اجزای گیاه کرچک سمی است به ویژه دانه‌ها و بایستی دقت شود محل بازی کودکان نزدیک به گیاه کرچک نباشد.

موارد منع مصرف و مضرات روغن کرچک به طور خلاصه عبارتند از:

• افراد مبتلا به التهابات روده‌ای بایستی از مصرف روغن کرچک پرهیز کنند.
• افراد دارای آپاندیسیت (التهاب آپاندیس) از مصرف روغن کرچک بایستی خودداری کنند.
• فراورده‌های حاوی روغن کرچک در دوران قاعدگی بایستی با احتیاط مصرف شود.
• از مضرات روغن کرچک، ممنوعیت استفاده از این روغن و فراورده‌های آن در دوران بارداری است.
• استفاده از روغن کرچک برای افراد دارای فشار خون بالا مضر است، چرا که بسیاری از ملین‌ها دارای مقدار بالایی سدیم هستند.
• افراد دارای بیماری های روده، داشتن درد شکمی با علت نامشخص و داشتن تهوع و استفراغ از مصرف روغن کرچک پرهیز کنند.
• یکی دیگر از مضرات روغن کرچک، منع مصرف این روغن، برای بیماران قلبی است.
• افراد مبتلا به دیابت نوع 2 از مصرف کرچک بپرهیزند زیرا بسیاری از ملین‌ها دارای مقدار زیادی قند هستد.
• افرادی که تحت عمل جراحی برداشتن کولون (روده بزرگ) بوده‌اند از مصرف روغن کرچک و فراورده‌های آن پرهیز کنند.
• از مضرات گیاه کرچک برای انسان، ریستین موجود در پوست دانه‌های این گیاه دارویی است، ریستین پروتئین بسیار سمی و کشنده است.
• چنانچه دانه‌های کرچک توسط کودکان و بزرگسالان خورده شوند، تا چند روز علائم عمده‌ای از مسمومیت بروز نمی‌کند، مگر اینکه دانه‌ها جویده شده باشند. در این حالت علائم مسمومیت خیلی زود ظاهر میشود.
• علائم مسمومیت ناشی از خوردن دانه‌های کرچک عبارت است از: فرد مسموم اشتهای خود را از دست می‌دهد و دچار تهوع، استفراغ و اسهال میشود، به تدریج فرد دچار استفراغ مداوم، اسهال خونی و در موارد کشنده دچار زردی می‌شود. مقدار یا به اصطلاح دز کشنده در اطفال 5 تا 6 دانه کرچک و در بزرگسالان حدود 20 دانه است.

درمان مسمومیت با گیاه کرچک

درمان اختصاصی برای این مسمومیت وجود ندارد و بیمار مسموم بایستی از نظر بروز عوارضی مانند نارسایی کلیه و کبد تحت نظر قرار گیرد. چنانچه نارسایی کلیه بروز کرد بیمار باید دیالیز شود. در مراحل اولیه خوردن دانه‌های کرچک، باید فورا به پزشک مراجعه و سریعا شستشوی معده و روده با استفاده از زغال انجام شود.

چنانچه پس از 6 ساعت از جویدن دانه‌های کرچک علائمی بروز نکرد، سم کم بوده و یا دفع شده است. در این حالت می‌توان فرد مسموم را از بیمارستان مرخص نمود.

البته لازم به ذکر است ترخیص از بیمارستان به معنای رفع خطر مسمومیت نیست بلکه فقط خطر کم شده است. لذا به این بیماران توصیه می‌شود در صورت بروز اسهال خونی یا زردی مجددا و به سرعت به بیمارستان مراجعه کنند.

همچنین بخوانید:

خواص کرچک و روغن کرچک - ۲۰ خاصیت درمانی روغن کرچک

موارد مصرف روغن کرچک+فواید روغن کرچک

فواید روغن کرچک برای پوست و زیبایی

تشخیص روغن کرچک اصل

روغن‌های گیاهی که تحت عنوان روغن خوراکی یا غیر خوراکی عرضه می‌شود تقریبا در بیشتر موارد تقلبی هستند و دلیل آن هم این است که این روغن‌ها به هیچ‌وجه جنبه مصرف خوراکی ندارد و اگر فردی آن را مصرف کند به امراض مختلفی مانند معده‌درد دچار می‌شود در حالی که روغن اصلی، اساسا خوراکی و غیرخوراکی ندارد و در همه موارد می‌توان آن را خورد.

به گفته کارشناسان، روغن‌های گیاهی نباید ارزان‌تر از خود میوه و گیاه آن باشند. همچنین نباید از روغن‌های دست‌ساز به هیچ‌وجه استفاده کرد، چرا که پارافین و انواع اسانس‌ها محتوای اصلی این روغن‌هاست که نه تنها سودمند نیست بلکه عوراض زیادی را هم به همراه دارد.

همچنین ذکر این نکته ضروری است که روغن‌های گیاهی خوراکی و غیرخوراکی اگر بیشتر از شش ماه بمانند نه تنها دیگر مفید نیستند بلکه سمی و مضر می‌شوند پس باید به‌تازگی آنها توجه داشت.

طرز تهیه روغن کرچک اصل

قسمت‌های مورد استفاده گیاه کرچک برگ و دانه‌های کرچک است و به طور کلی روغن کرچک اصل با فشار دادن دانه‌های کرچک استخراج می‌شود. از مرحله اول فشردن دانه‌های بدون پوسته‌ این گیاه در سرما روغنی به دست می‌آید که پس از تصفیه، بی‌رنگ کردن و عبور بخار آب، روغن کرچک دارویی (Pharmaceutical Castor Oil) نامیده می‌شود

و باقیمانده‌ روغن دانه را به روش‌های دیگر استخراج و به مصارف صنعتی می‌رسانند. لازم به توضیح است تنها 1 درصد از روغن کرچک تولید شده در جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی می‌کنند.

روغن‌های با طبیعت گرم، خوراکی و روغن‌های با طبیعت سرد، صنعتی بوده و برای روغن کاری و روان سازی چرخ و لولا و… به کار می‌روند. روغن صنعتی کرچک، در برابر گرما مقاوم نیست و در گرمای ۶۰ درجه می‌سوزد و دود می‌کند و خاصیت چسبندگی به جامدات را پیدا می‌کند

ولی در برابر سرما تغییری از خود نشان نداده و اگر میخ آهنی را مدتی دراین روغن قرار دهید، زنگ می‌زند. مصرف روغن صنعتی، باعث بالا رفتن چربی خون و ایجاد چربی بد و مضر می‌شود، چون دمای بدن انسان ۴۰ درجه است و این روغن‌ها در این دما آمادگی چسبندگی دارند.

روغن های خوراکی، در سرما منجمد می‌شوند ولی نسبت به گرما مقاومند و نمی‌سوزند و دود نمی‌کنند و باعث زنگ زدن میخ آهنی نمی‌شوند. روغن‌های خوراکی وقتی در زمان پخت و پز به سطوح مختلف مثل دیوار یا سطح اجاق گاز می‌پاشند.

پس از گذشت چند روز هم به راحتی پاک شده و نمی‌چسبند ولی روغن‌های صنعتی به سختی از سطوح پاک می‌شوند. مصرف روغن‌های خوراکی اصل در بیماران کبد چرب، موجب از بین رفتن چربی‌های اضافی در کبد و تنظیم سطح ترانس آمینازهای کبدی و فعالیت آنها می شود.

هشدار در مورد استفاده از روغن کرچک

• بسیاری از مردم از روغن کرچک برای درمان انواع مشکلات استفاده می کنند، روشهای استفاده هم یا از طریق خوردن روغن است و یا از طریق ماساژ آن به پوست و مو.
• اگر چه برای مصرف روغن کرچک به طور کلی عوارض خطرناکی گزارش نشده است، اما در بعضی افراد ممکن است واکنش های جانبی و عوارض ناخواسته ای ایجاد کند.
• به دلیل وجود حساسیت های خاص در مورد جنین و سقط آن، زنان در تمام مراحل بارداری باید از مصرف روغن کرچک جلوگیری کنند.
• در حالی که این روغن می تواند یک راه موثر برای کاهش یبوست باشد، اگر بیش از حد مصرف شود ممکن است نتیجه عکس داشته باشد و در فرد باعث ایجاد اسهال شود. اسهال می تواند باعث کمبود آب بدن و اختلالات الکترولیتی شود.
• استفاده از روغن کرچک می تواند باعث واکنش های آلرژیک شود. پس در بعضی از افراد هنگامی پوست را با آن ماساژ می دهند ممکن است واکنش های آلرژیک را به دنبال داشته باشد. برای رفع این مشکل ابتدا سعی کنید یک مقدار کمی را به پوست پشت بازوی خود بزنید، چنانچه ، خارش و یا هر مشکل دیگر پیش نیامد، می توانید از آن بدون نگرانی استفاده کنید.