دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
هر آنچه باید درباره گروه های خونی نادر بدانید
1
زمان مطالعه: 9 دقیقه
گروه‌های خونی روشی برای تقسیم‌بندی خون‌ها بر پایه وجود یا نبود آنتی‌ ژن‌های موروثی خاصی روی سطح گلبول‌های قرمز خون است. بر این اساس، یک سری از افراد هستند که دارای گروه خونی نادر هستند. در این مطلب با گروه های خونی نادر بیشتر آشنا می شوید.

آشنایی با گروه های خونی نادر

گروه خونی فردی که بین 5 تا 10هزار نفر از جمعیت مشاهده نشده باشد گروه خونی نادر نامیده می شود، همه ما با رایج ترین ترین گروه های خونی که عبارتند از A ،B ،AB و گروه خونی O آشنا هستیم که سالانه بیش از 2 میلیون خونگیری در سال در کشور انجام شده و در اختیار نیازمندان و بیمارستانها قرار داده می شود.

اما 360 نوع گروه خونی غیر از گروههای یاد شده شناسایی شده است که ممکن است فرد در زمانی متوجه نادر بودن خون خود می شود که دچار حادثه ای شده و یا صدمه ای دیده باشد یا زنانی که سقط های مکرر داشته اند متوجه این موضوع شوند که دارای خون نادر هستند.

گروه های خونی نادر کدام اند ؟

افراد دارای گروه خونی نادر فقط می توانند خون خود را در اختیار فرد مشابه خود قرار دهند و نمی توانند خونشان را به گروه های خونی شناخته شده اهدا کنند. هر چند در ایران تعداد افرادی که گروه های خونی نادر دارند بسیار کم است، اما باید بدانند که در صورت نیاز به خون، تنها می توانند از خون خود استفاده کنند. گروه های خونی نادر در ایران عبارتند از:

1. گروه خونی بمبئی

Hh یا Oh، که به نام گروه خونی بمبئی (مومبای) نیز شناخته می‌شود، یک گروه خونی نادر است. این فنوتیپ خونی برای اولین بار در شهر بمبئی (مومبای) توسط دکتر ی.م. بهنده در سال ۱۹۵۲ کشف شد. در تعریف گروه خونی بمبئی افرادی که دارای این گروه خونی نادر هستند، فاقد پادتن اچ (ماده اچ) در سرم خود هستند.

ماده اچ در سرم گروه خونی (o) وجود دارد، لذا آنان قادر به تولید پادتن A ,B(مادهA, مادهB) بر سطح گلبولهای قرمز خود نیستند، افراد این گروه نمی توانند از هیچ یک از گروههای خونی حتی (O) منفی خون دریافت نمایند و فقط از گروه خونی بمبئی پذیرش دارند. تا سال 95 درکشور ایران 42 نفر با گروه خونی بمبئی شناسایی شده اند که از هر 2 میلیون ایرانی یک نفر از این گروه خون برخوردار است.

2. گروه خونی چلانو

چلانو، نام گروه خونی نادر دیگری است که تا مدتی پیش، حدود هشت نفر در کشورمان با این گروه خونی در کشور شناسایی شده اند.

3. گروه خونی RH Null

گروه خونی RH NULL را نیز باید یکی دیگر از گروه های خونی نادر دانست، چراکه به جز یک خواهر و برادر در کشورمان، شخص دیگری این گروه خونی را ندارد. 22 نفر نیز در دنیا از گروه خونی RHNOL برخوردارند که از میان این 22 نفر دو نفر در ایران زندگی می کنند.

4. گروه خونی لوترن بی منفی

علاوه بر این، گروه خونی دیگری به نام لوترن بی منفی نیز در کشور شناسایی شده است.

5. گروه خونی KPB منفی

گروه خونی KPB منفی را باید نادرترین گروه خونی در کشورمان دانست.

علت ایجاد گروه خونی نادر چیست ؟

ممکن است تغییرات ژنتیکی ناشی از ازدواج‌های فامیلی و یا تغییرات محیطی که به دنبال شرایط جغرافیایی ویژه حاصل می‌شوند موجب گردد گروه خونی نادر در یک خانواده و در یک نژاد بیشتر شود. سازمان انتقال خون برای رفع مشکلات احتمالی افرادی که گروه خونی نادر دارند، بانک ملی خون های نادر را ایجاد کرده است. در کشورمان بیش از 700 نفر عضو این بانک شده اند.

اطلاعات این افراد در این سامانه ثبت شده و شماره تلفن مشخصی نیز به آنها اختصاص دارد تا در صورت نیاز، به شکل شبانه روزی بتوانند از خدمات سازمان انتقال خون استفاده کنند. سازمان انتقال خون برای افرادی که گروه خونی نادر دارند، پلاکی تهیه کرده که همیشه همراه این افراد است تا چنانچه حادثه ای برای آنها اتفاق افتاد، بموقع خون مناسب برای آنها تهیه شود.

در هنگام تزریق خون، خون تزریقی باید با بدن خون گیرنده سازگاری داشته باشد، در غیر این صورت بدن واکنش نشان می دهد و عوارض خطرناکی متوجه فرد می شود به طوریکه کلیه ها از کار افتاده ،سیستم ایمنی بدن دچار شوک می شود و حتی ممکن است فرد به کما برود.

حتی در مواردی با تزریق 10سی سی خون ، فرد خون گیرنده می میرد اما برخی از پزشکان با وجود واکنش منفی بدن بیمار به دلیل نا آگاهی نسبت به این موضوع دوباره خون تجویز می کنند و او را در موقعیت مرگباری قرار می دهد، مثلا در گروه خونی RHNOL اگر برای این 22 نفر در دنیا اتفاق و سانحه ایی پیش بیاید که به خون نیازمند باشند با خطرات جدی مواجه خواهند بود و یقینا بدون در نظر گرفتن تمهیدات ویژه تامین خون مورد نظر این افراد خاص سخت خواهد بود.

'v,i o,kd ;ldhf

نحوه شناسایی خون های نادر در سازمان انتقال خون ایران

سالانه بین 5 تا 10 هزار خونی که از اهدا کنندگان از استانهای مختلف به سازمان انتقال خون وارد می شود آزمایشگاه ایمونوهماتولوژی سازمان انتقال خون با استفاده از دستگاهای اتوماسیون و مواد کمیاب آنها را مورد بررسی قرار داده و مورد شناسایی واقع می شوند، اگر بیمارستانی نتواند خون مورد نیاز را تامین کند از سازمان انتقال خون درخواست کمک کرده و خون فرد بررسی می شود، تا نوع خون نادر فرد شناسایی و به او کمک های لازم ارائه شود.

برای شناسایی افرادی که گروه خونی نادر دارند، سازمان انتقال خون روش های متفاوتی دارد.

یکی از این روش ها، آزمایش تصادفی خون افرادی است که برای اهدای خون به سازمان انتقال خون مراجعه می کنند. به این شکل هر سال خون حدود پنج تا ده هزار نفر تحت آزمایش قرار می گیرد.

راز گروه خونی عده ای دیگر نیز کاملا اتفاقی فاش می شود؛ به عنوان مثال، مدتی قبل در اتاق عمل مشخص شد، گروه خونی مرد جوانی بمبئی است، زیرا پزشکان در حال عمل آپاندیس او بودند که مرد جوان به خون نیاز پیدا کرد، اما پزشکان نتوانستند خون سازگار برایش پیدا کنند. در نتیجه پس از انجام آزمایش های تخصصی، گروه خونی واقعی او مشخص شد.

سقط جنین مکرر در زنان نیز می تواند نشانه ای از گروه خونی نادر باشد، زیرا وقتی خون مادر نسبت به خون جنین حساس باشد، جنین سقط می شود. متخصصان زنان و زایمان، وقتی متوجه چنین مشکلی در بیماران خود می شوند، آنها را به سازمان انتقال خون معرفی می کنند تا برای تشخیص گروه خونی آنها، آزمایش های تخصصی انجام شود.

دکتر مصطفی مقدم، رئیس آزمایشگاه ایمونوهماتولوژی سازمان انتقال خون با اشاره به برنامه‌ ملی خون‌های نادر در کشور عنوان کرد:

سازمان انتقال خون به صورت رندوم و سیستماتیک نمونه‌های خونی اهداکنندگان را تست می‌کند و اگر از این طریق افراد دارای گروه های خونی نادر شناسایی شوند، با آن‌ها تماس و پلاک شناسایی کننده در اختیارشان قرار می‌گیرد.

ضمن آموزش‌هایی که به این افراد داده می‌شود، ارتباطشان با سازمان حفظ شده تا در مواقع نیاز بتوانیم خون مناسب را برایشان فراهم کنیم.

پیش از این بیمارانی داشتیم که به دلیل برخورداری از یک گروه خونی نادر، عمل جراحی‌شان به تعویق افتاده، اما پس از هماهنگی‌های لازم، خون سازگار از مرکز برایشان ارسال شده است. شناسایی گروه‌های خونی نادر زمانی اهمیت پیدا می کند که خون یک زن باردار با همسرش مشابه نباشد.

اگر جنین خصیصه گروه خونی را از پدرش دریافت کرده باشد، در صورت بروز حادثه خونریزی، بدن مادر به خون جنین واکنش نشان داده و ممکن است جنین سقط شود. در این گونه موارد با شناسایی و کنترل شرایط دارندگان گروه های خونی نادر می‌توان از سقط جنین پیشگیری کرد.

جایگاه کشورمان در مجامع بین المللی انتقال خون و خون های نادر

تا کنون 13 گروه خونی نادر در ایران شناسایی شده است. اطلاعات گروه های خونی نادر کشور ما در بانک جهانی نیز به ثبت رسیده است و در صورت نیاز کشورها، بیمارانی که نیاز به گروه های خونی نادر دارند، اگر این امکان در کشور خودشان میسر نشود، می‌توانند از طریق بانک‌ جهانی اقدام و خون مورد نیاز خود را دریافت کنند.

در یک برنامه ملی از پیش تعیین شده سعی سازمان بر این بوده که خون های نادر از افراد دریافت شده را جمع آوری کند ،این خون ها در دمایی منهای 80 درجه ذخیره و نگه داری می شود ،در سطح آسیا کشورهای چین ،ژاپن و ایران از توانمندی شناسایی و ذخیره خونهای نادر برخوردارند.

از سال 2010 با اطلاع رسانی به انجمن بین المللی خون های نادر و بازدید بازرسان این سازمان از تجهیزات لازم عضو انجمن بین المللی خونهای نادر شده ایم و علاوه بر خدمات دهی به هم میهنان، بانک اطلاعاتی انجمن خون های نادر با بانک اطلاعاتی انجمن خونهای نادر در سطح بین المللی همراه بوده و اگر یکی از کشورهای همجوار به خون نادری نیاز داشته باشند سازمان این توانایی را دارد که خون های نادر را در دیگر مناطق آسیا تامین نماید.

هزینه سازمان انتقال خون برای تهیه و نگه داری خون های نادر

سازمان انتقال خون برای فرآیند تهیه و نگهداری یک کیسه خون نادر 5 میلیون تومان هزینه می کند و از زمان تشخیص خون مناسب بیمار تا زمان تزریق که ممکن است یکی از شهرهای دور از پایتخت باشد یک کارشناس بانک خون به منظور اطمینان از استاندارد بودن شرایط نگهداری و مصرف خون نادر ارسالی را همراهی می کند.

separator line

بیشتر بخوانید:

همه آنچه باید درمورد گروه های خونی بدانید

با چه نوع گروه خونی ازدواج کنیم؟



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (1 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits