انجام فریز تخمک و اسپرم

با ما در مجله دلگرم همراه شوید

فریز تخمک و اسپرم :اگر سال ها پیش کسی درباره توقف زمان حرف می زد و به شما می گفت که راهی برای آن می شناسد،باور نمی کردید، اما امروز شما به راحتی قادر به انجام این کار هستید؛ می توانید جنین فرزندتان را در یک مرکز درمان ناباروری نگهداری کنید و چندسال دیگر او را در رحم خود بپرورانید؛ کاری که مدت هاست در ایران به عنوان یکی از راه های حفظ قدرت باروری در افراد انجام می شود.

به دلیل تغییرات سبک زندگی مانند الگوی تغذیه و کاهش فعالیت‌های بدنی، سن بلوغ کاهش یافته است. امروزه بسیاری از جوانان با تاخیر در تشکیل زندگی مشترک، ازدواج خود را به سن بعد از ۳۰ سالگی منتقل می‌کنند؛ این یعنی حداقل ۱۵ سال تعویق و تاخیر در استفاده از قدرت باروری.

اهمیت باروری

حفظ باروری زمانی برایمان اهمیت پیدا می کند که نگران از دست دادن آن باشیم. این نگرانی ممکن است به دلیل ابتلا به نوعی بیماری یا بالا رفتن سن باشد. آن طور که متخصصان می گویند قدرت باروری در زنان از ۴۵ سالگی به بعد کاهش پیدا می کند. با وجود اینکه این توانایی در مردان بیشتر از زنان است، اما آن هم محدودیت هایی دارد و در طول زمان کاهش می یابد.

قدرت باروری از چه سنی کاهش پیدا می‌کند؟

در جامعه ما به صورت میانگین از ۴۰ سالگی قدرت باروری به شدت افت کرده و پس از ۴۵ سالگی یک زن به یائسگی نزدیک می‌شود. در کنار همه این موارد باید توجه کرد برای اینکه نرخ رشد جمعیت در یک جامعه ثابت بماند، هر زوجی باید بیش از دو فرزند داشته باشد، اما وقتی سن ازدواج افزایش پیدا می‌کند، زوج‌ها فرصت کافی برای داشتن بیش از یک فرزند را نخواهند داشت؛ به همین دلیل با توجه به تمام دلایل مطرح شده، لزوم حفظ قدرت باروری در مردان و زنان کاملا روشن و مشخص است.

در مورد زوج‌های نابارور، ناباروری ناشی از علل متنوعی از جمله انسداد لوله‌های انتقال اسپرم، تخمک، مشکلات رحمی یا علل ژنتیکی و ... است؛ به همین دلیل این افراد می‌توانند کاندیدای حفظ همان حداقل قدرت باروری گاهی مختل نیز باشند.

چه زمانی بهتر است که تخمک فریز شود

یک زن در سالهایی ابتدایی باروری خود در مورد زمان تشکیل خانواده احساس اطمینان دارد و داشتن یک شریک جنسی که او نیز آمادگی خویش را برای داشتن فرزند اعلام کند و قدرت و توانایی بدنی که جهت بارداری مناسب باشد می‌تواند زن را در رسیدن به باروری و طی کردن مسیر باروری کمک کنند. اما، متاسفانه بعضی از زنان برای باردار شدن با موانع روبرو می‌شوند و بعضی‌ها مردد هستند تا چه زمانی باید منتظر بماند تا برای حفظ قدرت باروری اقدام کنند.

چه چیز‌هایی در فریز کردن تخمک نقش دارند؟

به منظور گرفتن تخمک برای فریز کردن، بیمار باید همانند شخصی که کاندید IVF می‌باشد تحت درمان با تزریق هورمون قرار بگیرد تنها اختلاف موجود در این است که پس از گرفتن تخمک، قبل از اینکه تخمک‌ها ذوب شد؛ بارورشده، و به عنوان یک رویان به داخل رحم منتقل شوند برای یک مدت زمانی منجمد می‌شوند.

برای تکمیل چرخه‌های انجماد حدود ۶-۴ هفته زمان لازم است که با مراحل ابتدایی IVF مطابقت دارد که شامل ۴-۲ هفته تزریق هورمون و استفاده از قرص‌های جلوگیری از بارداری به منظور از بین بردن اثرات هورمون‌های طبیعی (این مرحله در زمان‌های اورژانسی مانند قبل از درمان سرطان می‌تواند در نظر گرفته نشود)

منجمد کردن تخمک

زمانی که تخمک‌ها به اندازه مناسب بالغ شوند زیر گاید سونوگرافی واژینال یک سوزن به داخل تخمدان‌ها برده و تخمک‌های بالغ را برداشت می‌کنند. این عمل سخت بی‌دردی(بی حسی) داخل وریدی انجام می‌شود و دردناک نیست. تخمک‌ها بلافاصله منجمد می‌شوند. زمانی که بیمار آمادگی باردار شدن را داشته باشد که می‌تواند چندین سال بعد باشد تخمک‌ها ذوب می‌شوند و با تزریق یک اسپرم باروری اتفاق می‌افتد و سپس به عنوان یک رویان به داخل رحم منتقل می‌شود.

تا چه زمانی تخمک‌ها منجمد باقی می‌مانند؟

در باروری ، ما به روش مشابه فریز کردن رویان‌ها تخمک‌ها را منجمد می‌کنیم. درجه انجماد که برای فریز کردن تخمک‌ها استفاده می‌کنیم ۱۹۶ درجه سانتیگراد است. براساس شواهد علمی که منطبق با تجربه ما در زمینه ایجاد بارداری با رویان منجمد شده است در یک مورد رویان که به مدت ۱۰ سال منجمد شده بود ما مطمئن هستیم که ذخیره کردن طولانی مدت تخمک‌های منجمد شده باعث کاهش کیفیت در باروری نمی‌شود.

تعداد تخمک برای دستیابی به باروری

براساس اطلاعات اولیه از مطالعات ما و دیگر مطالعات ۷۵ درصد میزان ذوب تخمک‌ها و ۷۵ درصد میزان لقاح در زنان تا سن ۳۸ سالگی قابل پیش بینی است بنابراین اگر ۱۰ تخمک منجمد شود، ۷ عدد ان‌ها انتظار می‌رود که از ذوب شدن باقی بمانند. و ۵ تا ۶ عدد آن‌ها انتظار می‌رود که بارور شوند و تبدیل به رویان شوند و معمولا ۳-۴ عدد رویان به داخل رحم زنان تا ۳۸ ساله منتقل می‌شود. بنابراین توصیه شده است که برای هر تلاش بارداری ۱۰ تخمک نگه داری شود در بیشتر زنان ۳۸ ساله و یا زیر ۳۸ ساله در هر سیکل ۱۰-۲۰ عدد تخمک انتظار می‌رود که به دست آید.

آیا منجمد کردن ایجاد مشکل می‌کند؟

مشکلات حاملگی در جنین‌های فریز شده افزایش نیافته و بیش از ۳۰۰۰۰۰ نوزاد در سرتاسر جهان از طریق رویان فریز شده حاصل از تکنیک حفظ تخمک به طریق انجماد آهسته به دنیا آمده است. و هیچ افزایش نقص مادرزادی دیده نشده اگر چه که این داده‌ها اطمینان بخش هستند اما پیگیری‌های بیشتری برای اطمینان حاصل کردن از این موضوع احتیاج اسست

مراحل انجام فریز تخمک

• القاء تخمک گذاری
• بازیابی تخمک
• انجماد

فریز کردن اسپرم

سلول های جنسی مردانه در مقابل ابتلا به عفونت ها، ضربه، برخی آلودگی ها و برخی روش های درمان مانند رادیوتراپی، شیمی درمانی و برخی جراحی ها حساس هستند و ممکن است منجر به عدم توانایی کامل در تولید اسپرم شوند. این مجموعه دلایل، پزشکان و محققان را به سمت فریز کردن اسپرم سوق داده است.

بعد از طی شدن آزمایشات مخصوص، انجماد نمونه های اسپرم در ظروف حاوی نیتروژن مایع با دمای 196_ درجه سانتیگراد صورت می گیرد. پس از انجماد اسپرم، زمانی که فرد نیاز به ذوب نمونه داشته باشد با به کارگیری روش های پیشرفته، نمونه از حالت فریز خارج شده و برای استفاده در تکنیک های IUI،ICSI،IVF آماده می شود. در واقع تکنیک های لقاح خارج رحمی، به ویژه ICSI اثرات مخرب ایجاد شده بر روی سلولهای زایای مرد را پس از پروسه فریزجبران می نماید.

اسپرم چقدر می تواند خارج از بدن زندگی کند؟

اسپرم داخل آب مثلا داخل وان حمام مدت بیشتری زنده می ماند چون از محیط گرم و مرطوب خوشش می آید اما اینکه اسپرمی که در این محیط است بتواند خودش را به تخمکی که در بدن زن است برساند و او را بارور کند، تقریبا محال است. اما اگر اسپرم داخل بدن زن باشد بر حسب شرایط واژن تا 5 روز می تواند زنده بماند.

افزایش سلامت اسپرم

از سیگار دوری کنید و اگر بدن سازی می کنید تحت هیچ شرایطی سراغ استروئیدهای آنابولیک نروید.

خودتان را در معرض مواد سمی، انواع آفت کش ها و فلزات سنگین قرار ندهید.

رژیم غذایی سالم داشته باشید و تا حد امکان نگذارید دچار چاقی شکمی شوید.

سعی کنید بیضه هایتان در طول روز بیش از حد گرم نشوند.

روش های حفظ باروری در زنان و مردان

• اگر کودک پسری قبل از سن بلوغ به سرطان یا سایر بیماری‌های نیازمند به شیمی درمانی مبتلا شود، تنها انتخاب موجود برای حفظ قدرت باروری برای آینده، برداشت بخشی از بافت بیضه و یا یک بیضه کامل کودک و نگهداری آن در شرایط انجماد برای استفاده در باروری آینده او است؛ چون شیمی درمانی به بافت بیضه آسیب می‌رساند
• اگر مردی بالغ باشد و به نوعی بیماری‌ مبتلا شود که به قدرت باروری او آسیب بزند، می‌توان اسپرم او را منجمد و نگهداری کرد. در یک فرد بالغ سالم روزانه به صورت میانگین بیش از ۱۰۰ میلیون اسپرم توسط دو بیضه‌ تولید می‌شود؛ به همین دلیل در هر انزال بیش از ۳۰۰ میلیون اسپرم تخلیه می‌شود. اسپرم به عنوان مهم‌ترین سلول برای تداوم نسل در کنار تخمک، سلول بسیار مقاومی است و امکان حفظ و نگهداری آن به صورت منجمد وجود دارد. این کار سابقه بیش از ۵۰ سال دارد.
• انجماد بافت بیضه و در نهایت استخراج اسپرم از بافت ذوب شده برای تولید جنین در خارج بدن، یکی دیگر از راه‌های حفظ باروری در مردان بالغی است که فاقد اسپرم در مایع انزال هستند.
• انجماد تخمک نیز یکی از راه‌های حفظ باروری در زنان بالغ، قبل و بعد از ازدواج است
• اگر دختری به سن بلوغ نرسیده باشد و دچار نوعی بیماری شود که به باروری او آسیب می‌زند، می‌توان بخشی از بافت تخمدان او را برداشت و در دمای منجمد برای استفاده در آینده نگهداری کرد
• هر خانم در ماه تنها یک تخمک بالغ تولید می‌کند، اما این امکان وجود دارد که با تحریک تخمک‌گذاری و استفاده از داروهای هورمونی این تعداد را به ۱۰ و حتی تعداد بیشتر تخمک رساند و پس از به دست آمدن این تخمک‌ها ، آنها را برای استفاده در آینده فرد منجمد کرد
• دختران نابالغ، گزینه دیگری برای حفظ باروری وجود دارد و آن امکان برداشت و انجماد بافت تخمدان است. این بافت غنی از تخمک‌های نارس است که پس از انجماد و ذوب مجدد می‌تواند مراحل رشد و بلوغ تخمک را در داخل و یا خارج از بدن طی کند.

شانس فرزند دار شدن پس از فریز اسپرم چه میزان خواهد بود؟

برخی از اسپرم ها در طول پروسه فریز زنده نمانده و یا دچار تغیرات ساختاری می شوند.از این پروسه بیشتر برای درمان ناباروری به روش ICSI((Intra_Cytoplasmic Sperm Injectionاستفاده می شود.اما موفقیت در روشهای IVF و DI نیز نسبی بوده که بیشتر به سن زن گیرنده اسپرم وابسته است .

امیدوارم با روش فریز کردن اسپرم و تخمک آشنایی پیدا کرده باشید.نظرات خود را با من در مجله دلگرم از طریق کامنت ها درمیان بگذارید

تهیه و گردآوری مجله دلگرم

مرضیه ملایری