علت مثبت و منفی بودن O&P Exam در آزمایش مدفوع
تفسیر آزمایش O&P Exam
O&P Exam آزمایشی است که برای تثبیت تشخیص آلودگی یا عفونت انگلی رودهای مورد استفاده قرار می گیرد. آزمایش مدفوع برای تشخیص حضور انگل و عفونت دستگاه گوارش درخواست میشود. عفونت دستگاه گوارشی به دلایل مختلفی رخ میدهد بنابراین این آزمایش در کنار سایر تستهای تکمیلی با ارزش است. عفونتهای شایع گوارشی عموماً به عنوان مسمومیت غذایی یا عفونت معده گزارش میشوند. با این وجود آزمایشهای تشخیصی برای درمان، گسترش و حذف منبع بیماری مفید بوده است.
از بین پروتوزوهای پاتوژن، انتاموبا هیستولایتیکا (E.histolytica) و ژیاردیا لامبلیا (G.lamblia) دو مورد از شایعترین عفونتها هستند که در سرتاسر دنیا شناسایی میشوند. تشخیص صحیح آلودگی برای مدیریت این بیماری ها و پیشگیری از موارد جدید حیاتی خواهد بود. انگلهایی که در مدفوع افراد با نقص ایمنی مثل مبتلایان به ایدز شناسایی میشوند عبارتند از کریپتوسپوریدیوم، میکروسپوریدیا، E. histolytica، G.lamblia، ایزوسپورا بلی و استرونژیلویدس استرکولاریس.
کیستهای آمیبی، کیستهای ژیاردیا و تخم کرمها را میتوان از مدفوعهای قوامدار به دست آورد، در حالی که از مدفوعهای شل و آبکی اغلب تروفوزوئیتها بدست میآیند. مشاهده تروفوزوئیتهای اریتروفاگوسیتیک در مدفوع موکوئیدی خونی، شاهد مناسبی برای آمیبیاز مهاجم خواهد بود. در این موارد اسمیر رنگشده با تریکروم یا هماتوکسیلین آهن تاییدی میباشد E.histolytica فقط در ۵۰% نمونههای بیوپسی شناسایی میشود. در بیماران مبتلا به آبسه آمیبی کبد، آمیب همیشه در مدفوع وجود نخواهد داشت و در این بیماران تستهای سرولوژیک قابل اعتمادتر هستند.
مقادیر طبیعی: در نمونه طبیعی انگلی مشاهده نمیشود.
سایر نام ها: آزمایش مستقیم مدفوع جهت مشاهده انگل و تخم انگل،Ova&Parasites Direct Exam, Stool ،
; Stool for Ova and Parasites ; Feces for Ova and Parasites; Parasitology examination.
نوع نمونه قابل اندازه گیری: مدفوع رندم تازه گرفته شده یا محافظت شده (preserved)، نمونه آسپیره (دوازدهه، کیست ، آبسه) ، نمونه ادرار وسط روز، مایعات بدن.
علت درخواست آزمایش O&P Exam
آزمایش مدفوع برای افراد با علائم عفونت گوارشی درخواست میشود. این علائم شامل:
- اسهال طولانی مدت
- درد شکم (گرفتگی)
- تهوع و استفراغ
- مدفوع همراه خون و مخاط
این علائم معمولاً در افراد با سیستم ایمنی سالم با مراقبتهای شخصی بهبود مییابد ولی در موارد زیر آزمایش مدفوع ضرورت پیدا میکند:
- کمبود آب و الکترولیت یا عوارض شدید گوارشی در اثر اسهال طولانی
- وجود علائم عفونت گوارشی در کودکان، افراد مسن و یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف
- وجود علائم عفونت گوارشی به صورت طولانی مدت بدون بهبودی
- افراد در معرض تماس مستقیم با عفونت انگلی
شرایط نمونه گیری در آزمایش O&P Exam
۱. نمونه را میتوان با نرمال سالین ¬گرم بدست آورد ولی نمونههایی که با روغن معدنی (مینرال)، بیسموت یا ترکیبات منیزیم گرفته شوند غیرقابل قبول هستند.
۲. در صورتی که بیمار پروسه باریم داشته یا از مواد مسهل استفاده کرده، باید یک هفته بعد از آن نمونهگیری انجام دهند.
ملاحظات نمونه گیری در آزمایش O&P Exam
۱. نمونه باید در عرض ۳۰ دقیقه تا یک ساعت به آزمایشگاه رسانده و مورد بررسی قرارگیرد. بررسی مستقیم تروفوزوئیتهای متحرک فقط برروی نمونههای تازه قابل انجام است.
۲. مدفوعهای آبکی یا شل که در عرض یک ساعت نمیتوانند به آزمایشگاه رسانده شوند، باید محافظت (preserved) شوند. پلیوینیل الکل (PVA) از مرحله تروفوزئیتی پروتوزوا محافظت میکند. مدفوعهای قوام¬دار و سفت ممکن است در فرمالین یا یخچال تا رساندن به آزمایشگاه محفوظ باقی بمانند.
۳. از آنجایی که حضور پارازیتها در مدفوع متغیر بوده و ممکن است متناوب باشد، در مواردی که شک بالینی قوی وجود دارد، نمونههای متعدد در طول ۷ تا ۱۰ روز باید گرفته شوند.
۴. برای تریکوموناس واژینالیس، ادرار تازه باید بدون قراردادن در یخچال و در عرض یک ساعت به آزمایشگاه رسانده شود.
۵. برای شیستوزوما هماتوبیوم قسمت انتهایی نمونه ادرار ممکن است حاوی تخمهای متعدد گرفتار شده در موکوس باشد. پیک دفع تخم بین ظهر تا ۳ بعدازظهر است.
۶. برای جمع آوری نمونه، ظرف پلاستیکی تمیز، خشک و دهان گشاد برای مدفوع و ظرف پلاستیکی استریل برای ادرار انتخاب گردد.
۷. پس از نمونه گیری بلافاصله نمونه را به بخش میکروب انتقال دهید تا آنالیز روی نمونه در کمتر از یک ساعت صورت گیرد. نمونه های ناپایدار باید فوراً انجام گردد.
۸. در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه، نمونه را در طی ۱۵ دقیقه را به آزمایشگاه ارسال نمایید.
۹. نمونه بردار باید محل نمونه برداری و زمان و تاریخ نمونه برداری را در برگه آزمایش یادداشت نماید.
۱۰. سابقه سفر بیمار به مناطق آندمیک، تشخیص بالینی یا مواردمشکوک به آلودگی انگلی را یادداشت نمایید. دانستن استفاده بیمار ا آب و غذای آلوده حائز اهمیت است.
شرایط نگهداری نمونه آزمایش O&P Exam
نمونههای مایع باید مستقیماً به آزمایشگاه آورده شوند. گسترههای مرطوب بلافاصله تهیه میشوند و نمونهها در نگهدارنده PVA و یا MIF
(methiolate iodine formalin) قرار داده میشود تا تخمها و وضعیت تروفوزوئیتها حفظ شوند. نمونههای ادرار نباید در یخچال گذاشته شوند.
دمای یخچال موجب مهار حرکت بعضی از انگل ها می گردد. پایداری نمونه پس از جمع آوری در دمای اتاق یک ساعت می باشد.
موارد غیر قابل قبول در آزمایش O&P Exam
- بیمارانی که ۳ روز پس از بستری شدن در بیمارستان دچار اسهال میشوند به ندرت بیماری باکتریایی یا انگلی در بررسی روتین شناسایی میشود.
- شایعترین عامل اتیولوژیک در موارد بیمارستانی، کلستریدیوم دیفیشل (C.difficle) است. به علت خطر بالایی که برای پرسنل آزمایشگاه متصور است، نمونههایی که روی نوار بهداشتی یا دستمال کاغذی ارسال میشوند یا نمونههایی که خارج ظرف را آلوده کرده ممکن است قابل قبول نباشند.
- نمونههایی که حاوی مواد مداخلهگر مثل روغن کرچک، بیسموت یا باریم هستند و نمونههایی که با تاخیر ارسال یا با ادرار آلوده شدهاند نیز مطلوب نیستند.
- نمونههای مدفوعی که قوام خیلی سفت دارند، در بررسی انگلی مفید نخواهند بود.
- نمونه های با ظروف غیر استریل و با برچسب نامناسب مورد قبول نمی باشد.
- سواپ های رکتال، نمونه های متعدد در کمتر از ۲۴ ساعت، نمونه های بدون نگهدارنده مطلوب نیستند.
اطلاعات تکمیلی در مورد آزمایش O&P Exam
دو مورد از شایع ترین عفونتهای پروتوزوایی در سرتاسر دنیا عبارتند از Giardia lamblia و .Entamoeba histolytica علایمی که توسط پروتوزوهای پاتوژن رودهای ایجاد میشوند مشابه میباشند (مثل اسهال، درد شکم و دلپیچه) و این علایم نه اختصاصی هستند و نه تشخیصی. علاوه بر این، علایم بالینی بسته به نوع عفونت پروتوزوایی و وضعیت ایمنی بیمار متغیر هستند. تشخیص قطعی عفونتهای پروتوزوایی رودهای بسته به بررسی میکروسکوپی نمونههای مدفوع دارد.
بهترین روشهای انجام آزمایش O&P Exam
روش تغلیظ:
روش تغلیظ با حذف مواد اضافی شانس شناسایی تعداد کم انگلها را افزایش میدهد. این روش خود به دو تکنیک فلوتاسیون(شناورسازی) و سدیمانتاسیون(رسوبی) تقسیم میشود.
در تکنیک فلوتاسیون، محلولهای با چگالی بالاتر نسبت به موجودات زنده به سوسپانسون مدفوع اضافه میشوند. این محلولها مواد اضافی مدفوع را به پایین منتقل و انگلها را در سطح مایع شناور میکنند. عدم شناور شدن بعضی از کیستها و تخمها و تخریب دیواره آنها از معایب این روش است.
در تکنیک سدیمانتاسیون محلولهای با چگالی بالاتر نسبت به موجودات زنده به سوسپانسون مدفوع اضافه میشوند. این محلولها غلظت انگل را در رسوب حاصل از سانتریفیوژ افزایش میدهند. وجود مواد اضافی در رسوب انگلی از معایب این روش است.
روش مستقیم میکروسکوپی:
در این روش مقدار مشخص مدفوع با یک قطره سرم فیزیولوژی بر روی یک اسلاید تمیز مخلوط میشود. حرکت تروفوزوئیدهای زنده درون سوسپانسیون به وسیله میکروسکوپ با عدسی 40 قابل مشاهده است.
در این روش مقدار مشخص مدفوع با یک قطره لوگول (یُد) بر روی یک اسلاید تمیز مخلوط میشود. محلول ید ساختارهای داخلی انگل و کیستها را رنگ آمیزی میکند که باعث بهبود قدرت تشخیص میشود. روش مستقیم میکروسکوپی به علت صرفهجویی در زمان و ساده بودن نحوه انجام آزمایش در آزمایشگاههای تشخیص پزشکی کاربرد بیشتری دارد.
محدودیت ها و عوامل مداخله گر در آزمایش آزمایش O&P Exam
- یک جواب منفی احتمال آلودگی انگلی را رد نخواهد کرد.
- E.dispar و E.moshkovskiiاز نظر مورفولوژیک همانند E.histolytica ولی غیر پاتوژن و غیرمهاجم هستند.
- در آلودگی با ژیاردیا، در مراحل اولیه بیماری یا بیمارانی که ارگانیسم را به صورت دورهای از مدفوع دفع میکنند و موارد مزمن بیماری ممکن است آزمایش مدفوع منفی باشد.
- حساسیت روشهای میکروسکوپی جهت ردیابی ژیاردیا از ۹۵-۴۶% است. در هنگام بررسی مدفوع باید مراقب آرتیفکتها بود.
- ادرار و آب آمیبها را از بین میبرند.
توضیحات در مورد آزمایش O&P Exam
- در موارد شک به اُکسیور (کرمک) علاوه بر مدفوع از نمونه گرفته با چسب اسکاچ هم باید استفاده کرد.
- ممکن است نمونه ادرار وسط روز برای ردیابی بعضی انگلهای خاص نیاز باشد. تریکو مونانس واژینالیس، شیستوزوما هماتو بیوم، آنتامبا هیستولیتیکا و تخم اُکسیور در ادرار ممکن است دیده شوند.
- برای درنظر گرفتن پارازیتهای محتمل، سابقه جغرافیایی و مسافرت کمککننده خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
mucus در آزمایش مدفوع چیست و چگونه درمان میشود ؟
دلیل وجود Undigested food (غذای هضم نشده) در آزمایش مدفوع چیست ؟
Ova and Parasites در آزمایش مدفوع نشانه چیست ؟
علت بالا و پایین بودن Fecal Fat در آزمایش مدفوع
- برچسبها
- o p exam
دیدگاه ها