دلگرم
امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
آزمایش اندازه گیری آمونیاک خون

علت بالا و پایین بودن NH۳ یا NH۴ در آزمایش خون

آزمایش اندازه گیری آمونیاک خون
1
زمان مطالعه: 5 دقیقه
NH3 یا NH4 آزمایشی است که سطح آمونیاک را در خون برای تائید بیماریهای وخیم کبدی و بسیاری از بیماریهای دیگر بررسی می کند


تفسیر آزمایش NH3 یا NH4

NH3 یا NH4 آزمایشی است که سطح آمونیاک را در خون بررسی می کند. این آزمایش برای تأیید تشخیص بیماریهای وخیم کبدی ( مانند هپاتیت فولمینانت یا سیروز) و پیگیری و نظارت بر این بیماریها ، تشخیص و پیگیری مبتلایان به آنسفالوپاتی T ، کمک به تشخیص سندروم Reye ،هموراژی (خونریزی) یا عفونت دستگاه گوارشی (GI) ، فیستول، شوک، مسمومیت با آسپارژین، سندروم هیپراورنیتینمی- هیپر آمونمی- هیپرسیترولینوری (HHH ) و برخی از نارسایی های کلیوی و احتقانی قلب مورد استفاده قرار می گیرد.

سایر نام ها: آمونیاک، آمونیوم، Ammonium ،Blood Ammonia ،Plasma Ammoniac

مقادیر مرجع NH3 or NH4

  • بزرگسالان : 15 – 45 µg/dl
  • کودکان : 29 – 70 µg/dl
  • نوزادان : 90 - 150 µg/dl

مقادیر مرجع بین آزمایشگاههای مختلف، متفاوت است. سطح آمونیاک در مایع مغزی – نخاعی حدود 50 -33 %خون شریانی می باشد.

آزمایش

ملاحظات نمونه گیری آزمایش NH3 یا NH4

1 .بیمار بهتر است قبل و حین نمونه گیری دستش را مشت ننماید.

2 .در صورت امکان از تورنیکه استفاد ننمایید. در صورت استفاده از آن، پس از یک دقیقه آن را باز نمایید.

3 .با رعایت اصول نمونه گیری، نمونه خون گرفته شده ( ترجیحاً خون شریانی) را در لوله های با درپوش سبز رنگ جمع آوری نمایید. لوله بایستی بطور کامل پر شده و درب آن کاملاً محکم بسته شود.

4 .از جمع آوری نمونه همولیز اجتناب گردد.

5 .بلافاصله پس از جمع آوری و تا زمان جدا نمودن پلاسما آن را در یخچال یا مجاورت یخ نگاه دارید.

6 .در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه نمونه را در مجاورت یخ و در طی 20 دقیقه به آزمایشگاه ارسال نمایید.

7 .پس از نمونه گیری، سریعاً پلاسما را جدا نمایید. جهت جداسازی پلاسما از سانتریفیوژ یخچالدار استفاده نمایید

آزمایش خون

موارد عدم پذیرش نمونه آزمایش NH3 یا NH4

1 .پلاسمای همولیزه

2 .بسته ماندن تورنیکه به مدت طولانی

3 .نمونه لخته

4 .در صورتی که نمونه ظرف مدت 20 دقیقه پس از خونگیری (در مجاورت یخ) به آزمایشگاه نرسد

شرایط نگهداری آزمایش NH3 یا NH4

نمونه را روی یخ گذاشته و در یخچال C˚4 نگهداری نمایید. پلاسما را هر چه سریعتر از سلولها جدا کرده و ظرف مدت 20 دقیقه پس از خونگیری اقدام به انجام آزمایش کنید. در غیر اینصورت بایستی پلاسما را فریز نمایید. آمونیاک پلاسما در درجه حرارت C˚70 -بمدت چندین روز پایدار باقی میماند. در صورت انجماد نمونه در C˚20 -غلظت آمونیاک حداقل به مدت 24 ساعت ثابت میماند

تفسیر آزمایش NH3 یا NH4

آمونیاک محصول فرعی تجزیه پروتئین ها می باشد. بیشتر آمونیاک بدن توسط باکتریهای روده ای تجزیه کننده پروتئین تولید می شود. آمونیاک در کبد تبدیل به اوره گشته و توسط کلیه ترشح می گردد. آمونیاک در اختلال شدید عملکرد سلول کبدی کاتابولیزه نمی شود. بعلاوه هرگاه تغییری در جریان خون ورید باب به سمت کبد روی دهد ( مانند هیپرتانسیون ورید باب)، آمونیاک نمی تواند جهت تجزیه به کبد برسد و نتیجتاً سطح خونی آن افزایش می یابد.

نقایص مادرزادی آنزیمهای چرخه اوره نیز می تواند باعث افزایش سطح آمونیاک گردد. همچنین اختلال عملکرد کلیوی موجب کاهش دفع آمونیاک شده و سطح خونی آن افزایش می یابد. سطوح بالای آمونیاک موجب آنسفالوپاتی و کما می شود. سطح آمونیاک شریانی در مقایسه با وریدی قابل اعتمادتر است؛ اما نمونه گیری آن دشوارتر بوده و از این رو به طور روتین استفاده نمی شود.

همسویی بین سطوح آمونیاک در خون و درجه کلنیکی کمای کبدی ضعیف است. بنابراین تعیین میزان آمونیاک بیان کننده قابل اعتمادی از قریبالوقوع بودن کمای کبدی نمی باشد. همچنین میزان آمونیاک در اختلالات سیکل اوره همیشه افزایش نمی یابد. سطوح آمونیاک در خونریزیهای معدی – رودهای بالا می رود. در افرادی که مبتلا به هیپرتانسیون ورید پورت به همراه سیروز هستند، گردش خون کبدی تغییر یافته و سبب افزایش سطوح آمونیاک در خون میگردد. ورزش شدید، استعمال دخانیات، بستن تورنیکه به مدت طولانی و همولیز میتوانند باعث بالا رفتن مقدار آمونیاک در خون شوند.

تست خون

عوامل مداخله گر در آزمایش NH3 یا NH4

  • همولیز، سطح آمونیاک را افزایش می دهد، زیرا مقدار آمونیاک گلبول های قرمز در حدود سه برابر سطح پلاسمایی آن می باشد.
  • فعالیت عضلانی ( ورزش شدید) موجب افزایش آمونیاک می گردد.
  • رژیم پرپروتئین سبب افزایش آمونیاک پلاسما میگردد.
  • یک ساعت پس از استعمال سیگار، سطح آمونیاک به نحو چشمگیری بالا می رود.
  • چنانچه تورنیکه به مدت طولانی ( بیش از 1 دقیقه) و محکم بسته شود، سطح آمونیاک به طور کاذب بالا می رود.
  • ضد انعقادهای اگزالات و فلوئورید باعث افزایش و هیپر گلیسمی بیش از dl/mg 600 باعث کاهش مقادیر آمونیاک در شرایط آزمایشگاهی می گردد.
  • داروهای افزایش دهنده: استازولامید، کلروتالیدون، اسید اتاکرین، والپروئیک اسید، الکل، کلرید آمونیم، باربیتوراتها، نارکوتیکها، تغذیه از راه غیر خوراکی و دیورتیکها ( لوپ و تیازیدی)
  • داروهای کاهش دهنده: دیفن هیدرامین، آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف (مانند نئومایسین، سفالوتین و کانامایسین)، لاکتولوز، لاکتوباسیلوس، لوودوپا و نمکهای پتاسیم،

توضیحات در مورد آزمایش NH3 یا NH4

تعیین سطح آمونیاک در نوزادانی زیر بایستی انجام گردد:

  1. نوزادانی که دچار مشکلات عصبی هستند،
  2. نوزادانی که لتارژی همراه با تهوع و استفراغ غیرقابل توجیه دارند.
  3. در موارد آنسفالوپاتی کبدی (کومای کبدی).
  4. در برخی از نوزادان طبیعی (که معمولاً ظرف مدت 24 ساعت به حد طبیعی میرسد) سطح آمونیاک بالا می باشد.
  5. در سندرم Reye ، افزایش چشمگیر آمونیاک، AST ،ALT و PT وجود دارد در حالی که سطح بیلیروبین طبیعی است .
  6. در برخی اختلالاک متابولیک نوزادان (IEM) مانند اختلالات آلی پروپیونیک، متیل مالونیک و ایزووالریک اسیدمی، سطوح آمونیاک افزایش می یابد.

separator line

بیشتر بخوانید:

نشانه های سیروز کبدی (التهاب شدید کبد) چیست ؟

علائم و راه های درمان بیماری مرگبار فیبروز کبدی چیست ؟

ارتباط بین دیابت ، سیروز کبدی و مبتلایان به کبد چرب

separator line



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (1 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits