تاثیر جبران ناپذیر سیگار بر روی کبد چرب

سیگار و کبد چرب

استفاده از نیکوتین و سایر محصولات دخانی حاوی تنباکو موجب آزاد شدن واسطه های عصبی کاتکول آمین ها درخون می شود که این مسئله خود نیز موجب آزاد شدن چربی از سلول های چربی به جریان خون و گرفتگی عروق (آترواسکلروزیس) می شود. درواقع پیامد این امر ایجاد کبد چرب است.

عضو مرکز تحقیقات بیوشیمی و تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به این که کبد، عامل سم زدایی در بدن است و سلامت فرد تا اندازه زیادی به سلامت و عملکرد این عضو بستگی دارد، گفت: خوردن غذاهای آماده، شکر زیاد، چیپس، همچنین رژیم کم پروتئین، پرکربوهیدرات، پرچربی به‌خصوص رژیم غذایی سرشار از چربی‌های اشباع و روغن‌ها، نیکوتین سیگار، کافئین و بسیاری از افزودنی‌های مواد غذایی به سلامت کبد آسیب وارد می‌کند.

دکتر محسن نعمتی با بیان این که وقتی کبد درست کار نکند، فرد احساس سستی و بی‌حالی می کند و دچار تهوع و استفراغ خواهد شد و حتی این بیماری روی چشم‌ها نیز تاثیر می گذارد، خاطر نشان کرد: حذف استعمال دخانیات از جمله سیگار و قلیان، کاهش مصرف غذاهای آماده و پرچرب نقش مهمی در سلامت کبد دارد.

باید توجه کرد که در اکثر موارد در بیماری کبد چرب علامت خاصی وجود ندارد و این بیماری به دنبال انجام آزمایش‌های دوره‌ای و اختلال در آنزیم‌های کبد مشخص می‌شود و یا اینکه در زمان انجام سونوگرافی شکم برای علل دیگر، وجود کبد چرب تشخیص داده می‌شود.

البته اختلالات آنزیمی در کبد چرب معمولا خفیف بوده و در اکثر موارد موجب افزایش مختصر در آنزیم‌های کبدی می‌شود. همچنین گاهی بیماری با سنگ صفراوی همراه است.

البته در برخی موارد علائمی نظیر خستگی و احساس ناراحتی و درد مختصر در قسمت فوقانی و راست شکم (محل کبد) دیده می‌شود.

در مواد شدید علائمی مثل درد شکم، تهوع، استفراغ، بزرگی کبد و زردی نیز در فرد به وجود می‌آید. در اکثر بیماران، چاقی و عوارض آن نیز دیده می‌شود.

در صورت پیشرفت بیماری به سمت سیروز کبدی، بزرگی طحال، تجمع آب در شکم و اندام‌ها و تغییرات پوست نیز در فرد بروز پیدا می‌کند.

سلامت کبد چرب با ترک سیگار

باید بدانیم عواملی که موجب چنین بیماری‌های می‌شوند از دوران نوجوانی اثرات مخرب خود را آغاز می‌کنند و به مرور زمان و در بزرگسالی فرد را دچار سکته‌های قلبی و مغزی خواهند کرد.

در صورت توجه به این علل در سنین پایین‌تر، می‌توان آنها را برطرف کرده و خود را از ابتلا به بیماری قلبی حفظ کرد.

باید توجه کرد که بیماری زمینه‌ای که سبب آسیب عروق کرونر و در نتیجه سکته قلبی می‌شود، تصلب شرایین یا آتروسکلروز نام دارد.

در این بیماری چربی و کلسترول به مرور زمان در دیواره داخلی سرخرگ‌ها رسوب می‌کند و این رسوب سبب می‌شود تا جریان خون در آنها دشوار شود.

این رسوب‌ها زمینه‌ساز تشکیل لخته خونی می‌شوند. باید توجه کرد عواملی که سبب بیماری آتروسکلروز می‌شوند، همان استعمال دخانیات، چاقی، بی‌تحرکی، رژیم غذایی ناسالم، فشار خون بالا، چربی‌های خون بالا، دیابت قندی و عوامل ژنتیکی هستند و همه اینها با علل بروز کبد چرب مشابهت کلی دارند.

بیماران با کبد چرب بدانند برای اینکه در آینده دچار بیماری قلبی و عروقی و سکته‌های مغزی و قلبی نشوند، باید همین امروز اقدام کنند و سیگار خود را هر چه زودتر خاموش کنند.

چراکه خطرات ناشی از مصرف دخانیات علاوه بر کبد و قلب و عروق، افراد را در معرض ابتلا به انواع سرطان‌ها نیز قرار می‌دهد. بنابراین افراد باید بدانند که اگر سیگار را ترک کنند، آینده خود را بیمه کرده‌اید.

فشار خون بالا، چربی خون بالا، قند خون بالا، اسید اوریک بالا در افراد مبتلا به کبد چرب شایع‌تر است.

عوارض بیماری کبد‌چرب

• چاقی و اضافه‌وزن
• بی‌تحرکی
• مصرف بی‌رویه کربوهیدرات‌های ساده
• کاهش وزن سریع و غیراصولی
• فشارخون بالا
• بالا بودن سطح کلسترول خون

علائم بیماری کبد‌چرب

هر چند کبد از جمله اندام‌هایی است که گیرندهٔ درد ندارد، اما به هر حال این بیماری بدون علائم هم نیست. از جمله علائمی که فرد مبتلا به بیماری کبد‌چرب آن‌ها را تجربه می‌کند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس بی‌حالی
• احساس ناخوشی در ناحیه شکمی
• خستگی
• کاهش اشتها

شیوهٔ تشخیص این بیماری از دو طریق آزمایش میزان آنزیم‌های کبدی و همچنین سونوگرافی ناحیه شکمی انجام می‌شود. در بین این دو روش تشخیصی، سونوگرافی دقیق‌تر و قابل استنادتر از آزمایش خون است. درجه یا گرید چربی کبد را نیز با همین سونوگرافی مشخص می‌کنند.

گیاهان دارویی مناسب، برای درمان کبد‌چرب

به‌طور کلی موادغذایی و گیاهانی که سطوح بالایی از آنتی‌اکسیدان‌ها را دارند، اولین و بهترین درمانگرها برای این بیماری هستند. مواد غذایی مثل قهوه، ماهی، گردو و حتی لبنیات نیز می‌توانند در درمان این بیماری مؤثر باشند.

چای سبز

چای سبز تا حدودی می‌تواند مقدار چربی سوزی بدن را بالا ببرد. این اثر در کاهش میزان چربی کبد و همچنین کاهش سطح کلسترول خون بسیار مفید است.

علاوه بر این، چای سبز خواص آنتی‌اکسیدانی بسیار زیادی نیز دارد. البته از زیاده‌روی در مصرف این نوع از چای نیز باید پرهیز شود، چرا که اثرات ناخوشایندی بر قلب و همچنین فشارخون خواهد داشت.

خارمریم

امروزه برخی از متخصصین از عصارهٔ این گیاه به عنوان اولین خط درمان گیاهی کبد چرب استفاده می‌کنند.

1. توانایی این گیاه در بهبود کبد چرب و به‌طور کلی عملکرد کبد، به دلیل محتوای خاص آنتی اکسیدانی آن است.
2. البته هنوز به طور قطع اثر گیاه خارمریم بر درمان گیاهی کبد چرب توسط جوامع علمی دنیا، تأیید نشده است، اما مداخلات تجربی، اثربخشی آن را نشان داده‌اند.

زردچوبه

این همان ادویهٔ خوش طعم و رنگی است که تقریباً در تمام غذاهای ایرانی به‌کار می‌رود.

زردچوبه دارای یک آنتی‌اکسیدان خاص به نام کورکومین (Curcumin) است که تقریباً تمام اثرات مفید این گیاه به دلیل داشتن این ماده می‌باشد.

البته بهتر است برای اثر بخشی بیشتر، دم کردهٔ زردچوبه پودر نشده، مورد استفاده قرار گیرد. حالت پودر نشدهٔ آن به صورت تکه‌های چوبی کوچک است که معمولاً در عطاری‌ها موجود هستند.

دارچین

مطالعات بسیاری بر اثر دم‌کرده و همچنین مکمل دارچین بر روی کبد چرب انجام شده است و تقریباً اکثر آن‌ها تأثیر مثبت این ادویه خوراکی بر کبد چرب را تأیید کرده‌اند. دارچین نیز مشابه زردچوبه بهتر است به صورت آسیاب نشده استفاده شود.

کاسنی

کاسنی از جمله گیاهانی است که از صدها سال قبل در کتب طب سنتی به اثر مفید آن بر کبد اشاره شده است. البته مصرف عرق و عصارهٔ آن در بین مردم ایران مرسوم است.

در کتب طب سنتی از کاسنی به عنوان یک ماده غذایی سرد و تصفیه کنندهٔ کبد یاد شده است، اما در علم جدید، نیز خواص بسیاری را برای آن ذکر کرده‌اند. از جمله خاصیت پروبیوتیکی و تنظیم کنندگی دستگاه گوارش که در برخی از مطالعات اثر آن بر کبد نیز تأیید شده است.

رزماری

مصرف این گیاه معطر، در کشور ما مرسوم نیست، هرچند با توجه به ورود فرهنگ‌های آشپزی کشورهای مختلف اروپایی و شرقی به تازگی استفاده از آن رواج یافته است، اما هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

رزماری خاصیت ضدالتهابی قوی دارد به طوری که از پماد موضعی آن برای کاهش دردهای مفصلی و کوفتگی‌ها استفاده می‌کنند.

اخیراً در برخی از مطالعات اثر آن را بر کبد چرب نیز بررسی کرده‌اند. اکثر این مطالعات تأثیر این گیاه را بر کاهش چربی کبد و همچنین بهبود وضعیت التهابی کبد تأیید کرده‌اند.

بیشتر بخوانید :

عوارض کبد چرب و درمان سریع آن با چند راهکار ساده

ارتباط بین دیابت ، سیروز کبدی و مبتلایان به کبد چرب

درمان حیرت انگیز کبد چرب با عرقیجات گیاهی