آیا سرطان خون ارثی است ؟ + پرسش و پاسخ درباره سرطان خون

سرطان خون چیست ؟

لوسمی یا سرطان خون، از سلول های بنیادی مغز استخوان آغاز می شود. مغز استخوان ماده ای نرم و اسفنجی است که در مرکز بسیاری از استخوان های بدن وجود دارد و تولید سلول های خونی در این قسمت از بدن صورت می گیرد.

سلول های بنیادی خون- که هنوز بالغ نشده اند- می توانند به سلول های بنیادی میلوئید یا سلول های بنیادی لنفاوی تبدیل شوند.

سلول های بنیادی میلوئید به شکل سه دسته مختلف از سلول های خونی بالغ رشد می کنند؛

1. گلبول های قرمز که اکسیژن را به تمام بافت ها و اندام های بدن می رسانند.
2. پلاکت ها که در موقع لزوم در رگ های خونی آسیب دیده، خون را لخته و از ادامه خونریزی جلوگیری می کنند.
3. گلبول های سفید که وظیفه مقابله با باکتری ها و عفونت ها را برعهده دارند.

سلول های بنیادی لنفاوی به لنفوسیت ها تبدیل می شوند. لنفوسیت ها نوع دیگری از گلبول سفید هستند که معمولا در غدد لنفاوی و سیستم لنفوئیدی- بویزه در طحال و خون- وجود دارند. لنفوسیت ها برای مبارزه با عفونت ها، پادتن (آنتی بادی) تولید می کنند.

به این سلول ها، سلول های سرطانی می گویند که به تدریج افزایش می یابند تا زمانی که به حجم عظیمی تبدیل شوند و درنتیجه عملکردی که از گلبولهای قرمز و سفید و پلاکت ها انتظار می رود با اختلال همراه می شود.

تولید بیش از حد گلبول های سفید، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند

سرطان خون با ژنتیک ارتباطی دارد یا نه ؟

گروهی از محققان داده‌های مربوط به 16 میلیون نفر در کشور سوئد را تجزیه‌وتحلیل کردند که در این میان، بیش از 153 هزار فرد به بیماری سرطان خون مبتلا بودند و 391 هزار نفر آن، از بستگان درجه‌یک آن‌ها شامل والدین، ​​خواهر و برادر یا فرزندان بودند.

آمارها نشان می‌دهند، بیماران با پیوند خانوادگی 4.1 درصد از کل تشخیص‌های بیماری سرطان خون را تشکیل می‌دهند. قابل‌توجه است که این میزان بالاتر از سرطان‌های سیستم عصبی، کلیه و لوزالمعده است و از سرطان‌های پستان، روده بزرگ و پروستات که بین 8 تا 15 درصد بوده، پایین‌تر است.

بالاترین خطر پیوند خانوادگی سرطان خون در برخی لنفوم هاچکین (Hodgkin lymphomas)، لنفوم لنفوپلاسماسیتیک (lymphoplasmacytic lymphoma) و لنفوم سلول مانتل (mantle cell lymphoma) دیده‌شده‌اند.

علاوه بر آن چنین خطری در پلی سیتمی ورا (polycythemia vera)، میلوددیپلاسمی (myelodysplasia) و ترومبوسیتمی اصلی (essential thrombocythemia) نیز پیدا شده است.

محققان معتقدند که این تحقیقات، بزرگ‌ترین و جامع‌ترین ارزیابی مبتنی بر جمعیت است که تا به امروز درباره ارتباط سرطان خون و ابتلای بستگان درجه‌یک بیمار مبتلا به این بیماری انجام‌شده است.

دکتر امیت سود (Amit Sud) عضو بخش پژوهشی ژنتیک و اپیدمیولوژی در انستیتوی تحقیقات سرطان در لندن در این رابطه چنین توضیح می‌دهد:

"این تحقیقات، اطلاعات و آگاهی ما را نسبت به علت ژنتیکی بالقوه سرطان خون بهبود بخشیده و کمک می‌کند تا بتوانیم به شناسایی و آگاه ساختن عوامل خطر ژنتیکی سرطان خون و همچنین چگونگی مدیریت بالینی بهتر بیماران و نزدیکان آن‌ها بپردازیم."

دکتر سود در ادامه یادآور شد: "نتایج این تحقیقات همه ما را تشویق می‌کند تا گفتگوهایی را بین پزشکان، بیماران و بستگان نزدیک آن‌ها که در خطر ابتلا قرار دارند، برقرار سازیم. ما امیدواریم که از این داده‌های مستند برای آگاهی از دستورالعمل‌های آزمایش ژنتیکی و غربالگری استفاده شود.

مطمئناً تعدادی از افراد مبتلا به این بیماری، بیماری‌شان در دوره جوانی تشخیص داده‌شده‌اند و یا گروهی بیش از یک پیوند خانوادگی بیمار دارند که به نظر می‌رسد، مشاوره، آزمایش ژنتیکی و نظارت مناسب می‌تواند کمک‌کننده و مفید باشد."

گفتنی است که تلاش‌هایی برای تدوین دستورالعمل‌های قطعی غربالگری سرطان خون در دست اقدام است.شرح کامل این تحقیقات و نتایج حاصل از آن در آخرین شماره مجله خون (the journal Blood) به چاپ رسیده است و قابل‌دسترس است.

پرسش و پاسخ درباره سرطان خون

سوال : سلام چند هفته پیش در پی بروز دانه های سرخ رنگ روی نقاطی از بدنم به پزشک مراجعه کردم و سپس از انجام یک سری آزمایش متوجه افت پلاکت در خونم شدم که در حال حاضر 23000 هزار است می خواستم بدونم که آیا ممکن است که من سرطان خون داشته باشیم؟

جواب : با بررسی نبود کم خونی در آزمایشات نداشتن کاهش وزن، بزرگ نشدن طحال، ضعیف نبودن و نرمال بودن آزمایشات سرولوژی و آزمایشات دیگر احتمال وجود سرطان نیست.

سوال : سلام اگه تعداد گلبول سفید فقط 20 واحد از حد نرمالش بیشتر باشه جزو این سرطان هستن یا اصلا سرطان اطلاق نمی شه؟

جواب : در حدود 50 درصد از سرطان های خون میزان گلبول های سفید خون بالا نمی رود اما اگر به صورت مختصر افزایش یافته باشد خیر سرطان محسوب نمی شود.

سوال : سلام و خسته نباشید علائم هشدار دهنده سرطان خون (لوسمی) چیست؟

جواب : ضعف، بی حالی، رنگ پریدگی، احساس سنگینی در شکم، تعریق، درد استخوانی، کاهش وزن ظرف یک ماه اخیر، خونریزی های زیر جلد و عفونت های کنترل نشده و مکرر می تواند از علائم بروز سرطان باشد

سوال  :سلام ببخشید درباره سرطان خون سوال داشتم 1-کسانی که مبتلا به سرطان خون هستند می تونن ازدواج کنن و بچه دار بشن؟ 2-برای پیوند مغز استخوان چه چیزهایی مهم و چه آزمایشی باید بدیم که ببینیم به طرف میخوره یا نه؟

جواب  : اگر بیماری کنترل شود ازدواج امکان پذیر است ولی بچه دار شدن به تاثیر داروها و تشخیص پزشک بستگی دارد. تست HLA برای پیوند مغز استخوان لازم است که توسط پزشک معالج صورت می گیرد.

سوال :پدر من از سرطان خون فوت کرد چقدر امکان دارد که فرزندان هم این بیماری را بگیرند؟

جواب  نقش ارث در بروز سرطان خون بسیار کم رنگ است و احتمال آن خیلی ضعیف است.

سوال : با سلام آیا کم خونی بدون جراحت و افت پلاکت از علائم اصلی سرطان خون است.

جواب : در سرطان خون هم دیده شده اما به دلایل زیاد دیگری هم کم خونی اتفاق می افتد.

سوال علائمی برای انواعی از سرطان که دیده می شود تا نگران سلامتی بشیم شرح دهید و چه آزمایشی برای سلامتی از نداشتن بیماری سرطان باید انجام بدیم؟

جواب : بروز برجستگی، بزرگ شدن، گسترش پیدا کردن و خونریزی در خال های رنگی در زنان، کاهش وزن، تغییرات اجابت مجاز، سردردهای غیر قابل توجیح از عوامل بروز سرطان هستند که مردان بالای 50 سال با انجام تست پروستات، تست پاپ اسمیر بعد از یائسگی به صورت سالانه، ماموگرافی و عکسبرداری از ریه در افراد سیگاری می  برای تشخیص سرطان مهم هستند.

سوال : دختر عموی من سرطان خون حاد داشت که 3 ماه پس از تشخیص فوت کرد. خطر سرطان برای من چقدر است؟ چه چیزهایی می تواند زمینه ساز سرطان خون برای یک انسان باشد؟

جواب :نه ممکن نیست شما دچار سرطان شوید چون ارث نقش ضعیفی دارد. در معرض اشعه رادیولوژی بودن، سندرم دان، برخی از بیماری های مادرزادی و کشیدن سیگار شانس ابتلا به سرطان خون را بالا می برد.

سوال سلام آیا سرطان خون ارثیه؟ من خیلی زود سرما می خورم علتش این نیست؟ مادرم بیماری آنمی دارد من هم دچار شدم؟

جواب شانس ارثی بودن سرطان خون خیلی ضعیفه و سرماخوردگی هم معمولا ربطی به سرطان ندارد و علت آنمی باید بررسی شود انجام یک آزمایشی ساده CBC در تشخیص سرطان کمک کننده است.

بیشتر بخوانید :

۱۵ علائم اصلی و مهم سرطان خون

سرطان خون/روش های تشخیص و درمان سرطان خون

علت و درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن