بهترین رژیم غذایی برای درمان ورم و التهاب معده (گاستریت)

غذاهای مفید برای ورم معده کدامند؟

ورم و التهاب معده (گاستریت) چیست؟

ورم و التهاب معده یک بیماری گوارشی است که در نتیجه وارد شدن آسیب به غشا و دیواره داخلی معده و نیز مسیر گوارش ایجاد می‌شود.

به این ترتیب از بین رفتن دیواره معده باعث می‌شود اسید معده باعث ایجاد سوختگی و درد در سیستم گوارشی و گاهی اوقات سوءهاضمه و جذب نامناسب مواد غذایی در بدن شود.

بسیاری از علائم بیماری گاستریت مشابه علائم زخم معده است، هر چند ورم و التهاب معده بیشتر بر خود معده تاثیر می‌گذارد.

علاوه بر این گاستریت مزمن می‌تواند یک مشکل جدی‌تر در مقایسه با زخم معده بوده و گاهی اوقات باعث ایجاد عوارضی مثل کم‌خونی یا حتی سرطان معده شود.

چگونه رژیم غذایی با بیماری ورم و التهاب معده ارتباط دارد؟

علائم گاستریت (ورم و التهاب) حاد و زخم معده معمولاً با گذشت چند هفته با از بین رفتن علت مشخصی که باعث التهاب معده و وارد شدن آسیب به دیواره آن شده، برطرف می‌شود.

رژیم غذایی مناسب برای بیماری گاستریت عمدتاً از سبزیجات، میوه‌ها، مواد غذایی سرشار از پروتئین، و چربی‌های سالم تشکیل شده و مصرف این مواد غذایی می‌تواند برای کنترل علائم درد و ناراحتی مفید باشد.

به این ترتیب فرد می‌تواند وزن خود را در سطح مناسب و ایده آل حفظ کرده و از فقر ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز که می‌توانند باعث ایجاد مشکل برای بدن شوند، جلوگیری نماید.

رژیم غذایی ورم و التهاب معده و درمان‌های طبیعی برای آن

هر فرد مبتلا به گاستریت نسبت به مواد غذایی مصرفی واکنش متفاوت در مقایسه با سایر افراد نشان می‌دهد و متخصص تغذیه با توجه به وضعیت فرد تلاش می‌کند با آزمایش مواد غذایی مختلف بر روی بیمار، موارد تشدید کننده یا بهبود دهنده شرایط بیماری را شناسایی نماید.

به این منظور ابتدا از بیمار خواسته می‌شود مصرف تمام مواد غذایی مشکوک را برای یک مدت زمان مشخص (برای مثال چند هفته) متوقف نماید و سپس با گذشت این مدت، هر بار یکی از این مواد غذایی توسط فرد مصرف شده و تاثیر آن بر وضعیت بیماری مورد بررسی قرار می‌گیرد.

برای دستیابی به حداکثر مزایای درمانی در نتیجه رژیم غذایی لازم است به نکات زیر توجه شود:

مصرف مواد غذایی کمتر در هر وعده غذایی: به جای کاهش تعداد وعده‌های مواد غذایی و مصرف مقدار زیاد مواد غذایی در هر وعده، بهتر است مقدار کمتری از مواد غذایی با دفعات بیشتر در طول روز مصرف شود.

مصرف مقدار کمتر مواد غذایی با افزایش تعداد وعده‌ها اغلب می‌تواند به افزایش جریان خون در نواحی اطراف معده کمک کرده و به این ترتیب باعث تسریع فرآیند بهبود بیماری و حفاظت از دیواره معده در برابر اسید آن شود.

اجتناب از غذا خوردن در فاصله نزدیک به زمان خواب: به بدن برای هضم غذا سه تا چهار ساعت قبل از خوابیدن زمان دهید تا به این ترتیب مواد غذایی مصرف شده بطور کامل هضم شوند.

• نوشیدن مقدار کافی آب: نوشیدن آب می‌تواند به کنترل علائم بیماری ورم و التهاب معده کمک کند. به این ترتیب معمولاً به افراد دچار این مشکل توصیه می‌شود حداقل 6 تا 8 لیوان آب به صورت روزانه بنوشند.

به این منظور بهتر است در هنگام مشاهده علائم بیماری یک لیوان کامل آب نوشیده شده و پس از هر وعده غذا یک لیوان آب مصرف شود.

• کاهش استرس: استرس می‌تواند باعث افزایش ترشح اسید معده و افزایش التهاب آن شده و عملکرد سیستم ایمنی را ضعیف نماید. به این ترتیب استرس می‌تواند نقش موثر در ابتلا به بسیاری بیماری‌های گوارشی همچون گاستریت داشته باشد.
• ترک سیگار و اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد سمی: سیگار کشیدن می‌تواند باعث آهسته شدن فرآیند ترمیم و بهبود بیماری گاستریت شده و احتمال ابتلا به زخم معده را افزایش دهد. علاوه بر این سیگار می‌تواند باعث افزایش خطر ایجاد عفونت در بدن شود.
• مصرف مکمل‌های مفید: مصرف مکمل‌های حاوی اسیدهای چرب امگا 3، پروبیوتیک‌ها، ویتامین C، گیاهان دارویی تقویت کننده سیستم ایمنی، ویتامین 12B، و مولتی ویتامین‌های مفید به صورت روزانه می‌تواند فرآیند بهبود بیماری را تسریع بخشد.

برای کمک به توقف درد و ناراحتی ناشی از ابتلا به التهاب و ورم معده و کاهش احتمال بازگشت آن، لازم است فرد از مصرف برخی مواد غذایی خودداری کرده و برنامه غذایی تجویز شده توسط متخصص تغذیه را به دقت دنبال نماید.

مواد غذایی که مصرف آن‌ها می‌تواند باعث تشدید علائم ورم و التهاب معده شوددر موارد ابتلا به بیماری گاستریت لازم است از مصرف مواد غذایی زیر خودداری شود:

میوه‌ها و آب‌میوه‌های اسیدی: میوه‌های اسیدی شامل پرتقال، لیمو‌شیرین، لیمو‌ترش، و گریپ‌فروت دارای سطح بالایی از مواد اسیدی است که در حالت عادی می‌توانند برای بدن بسیار مفید باشند.

به هر حال، برای افرادی که به زخم معده یا گاستریت مبتلا شده‌اند، مصرف این میوه‌ها می‌تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی برای فرد شود.

نتایج تحقیقات انجام شده در این حوزه نشان می‌دهد مصرف میوه‌ها و آب‌میوه‌های اسیدی می‌تواند فعالیت اعصاب ایجاد کننده درد و ناراحتی را در افراد مبتلا به التهاب معده تحریک نماید.

گوجه‌فرنگی: گوجه‌فرنگی مشابه میوه‌های اسیدی بوده و می‌تواند باعث التهاب معده شود.

• در حقیقت مصرف مقدار کم گوجه‌فرنگی گاهی اوقات برای برخی افراد مبتلا به این بیماری مناسب است، اما سایر افراد احتمالاً بهتر است در هنگام ابتلا به مشکلات معده از مصرف گوجه فرنگی بطور کامل خودداری نمایند.

شیر و سایر محصولات لبنی: برای سال‌های طولانی، پزشکان از افراد مبتلا به التهاب و ورم و زخم معده می‌خواستند که به منظور پوشاندن دیواره داخلی معده و کمک به محافظت از آن در برابر اسید شیر مصرف کنند.

• به هر حال، نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد انجام این کار نمی‌تواند به رفع مشکل معده کمک کند
• . به این ترتیب لازم است واکنش فرد نسبت به محصولات لبنی شامل ماست، کفیر، پنیر و شیر بررسی شده و در صورتی که مصرف لبنیات باعث افزایش علائم مشکل نشود، این مواد غذایی مصرف گردد.

قهوه: مصرف قهوه در اکثر موارد باعث ایجاد مشکلات خاص برای معده نمی‌شود، اما گاهی اوقات می‌تواند علائم ورم و التهاب معده را تشدید نماید. در حقیقت قهوه ماهیت اسیدی دارد و مصرف آن می‌تواند احساس سوزش معده را تشدید کند.

علاوه بر این مصرف قهوه به صورت عادی باعث تشدید مشکلات گوارشی برای برخی افراد می‌شود.

مواد غذایی ادویه‌دار: مواد غذایی ادویه‌دار یا تند باعث ابتلا به گاستریت یا زخم معده نمی‌شوند، اما مصرف این مواد غذایی می‌تواند علائم بیماری را تشدید نماید.

ادویه‌هایی که می‌توانند باعث تشدید علائم مشکل شوند شامل فلفل تند، فلفل چیلی، فلفل هندی، فلفل قرمز وسیاه، کاری و سس تند، و تمام ادویه‌های دیگری است که تاثیر نامطلوب بر شرایط بیماری دارند.

مواد غذایی که به صورت عادی باعث حساسیت زایی و التهاب می‌شوند: برای مثال افراد مبتلا به التهاب و ورم و زخم معده می‌بایست از مصرف مواد غذایی فرآوری شده همچون نان سفید، پاستا، محصولات حاوی قند اضافی، اسیدهای ترانس، روغن‌های تصفیه شده، غذاهای سرخ شده و محصولات لبنی پاستوریزه خودداری نمایند.

مصرف تمام این مواد غذایی می‌تواند باعث تشدید آلرژی، افزایش التهاب در روده، آهسته شدن فرآیند بهبود بیماری و افزایش احتمال ایجاد عفونت در مسیر گوارشی شوند.

مواد غذایی که مصرف آن‌ها می‌تواند باعث بهبود علائم ورم و التهاب معده شود.در موارد ابتلا به بیماری گاستریت مصرف مواد غذایی زیر می‌تواند به بهبود علائم بیماری کمک کند:

• مواد غذایی حاوی سطح بالای آنتی‌اکسیدان: نتایج تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد مصرف مواد غذایی حاوی سطح بالای آنتی‌اکسیدان مثل مواد غذایی حاوی ویتامین C، ویتامین A و فلاونوئیدها (که برای مثال در توت وجود دارد)، می‌تواند به کاهش التهاب معده و نیز کاهش خطر ایجاد مشکلات گوارشی و عوارض مربوط به آن کمک کند.
• مواد غذایی حاوی پروبیوتیک: نتایج تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک‌ها می‌تواند به کنترل باکتری هلیکوباکترپیلوری ( pyliory) و درمان عفونت مسیر گوارشی که باعث ابتلا به ورم و التهاب و زخم معده می‌شود، کمک نماید.

در حقیقت مصرف این مواد غذایی می‌تواند باعث کاهش التهاب معده، تنظیم حرکت‌های روده، کمک به کنترل عکس‌العمل بدن نسبت به آلرژی غذایی و سایر موارد مانند آن برای فرد شود.

• سیر: مصرف سیر خام و پخته شده یک درمان طبیعی برای مشکلات مسیر گوارشی است که برای هزاران سال استفاده می‌شده است. سیر یک ماده ضد التهاب طبیعی است و حتی دارای برخی اجزای آنتی‌بیوتیک می‌باشد.

به این ترتیب برخی متخصصان اعتقاد دارند مصرف سیر خام حتی می‌تواند به کاهش سطح کنترل هلیکوباکترپیلوری کمک کرده و مانع از رشد سایر باکتری‌های مضر در میکروبیوم شود.

• مواد غذایی سرشار از فیبر (آجیل، دانه‌های گیاهی، حبوبات و موارد مانند آن): یک رژیم غذایی سرشار از فیبر می‌تواند برای درمان ورم و التهاب معده و سایر مشکلات گوارشی سودمند باشد.

در حقیقت نتایج تحقیقات انجام شده در این حوزه نشان می‌دهد مصرف این مواد غذایی با کاهش احتمال ابتلا به زخم معده به میزان 60 درصد ارتباط دارد.

• چربی‌های سالم و پروتئین‌ها: مصرف پروتئین‌ها می‌تواند به ترمیم دیواره روده و بهبود مشکلات گوارشی همچون سندروم نشت روده (leaky gut syndrome) که باعث التهاب مسیر گوارشی می‌شود، کمک نماید.
• منابع مناسب برای تامین پروتئین شامل گوشت تازه، ماهی، تخم مرغ ارگانیک، یا گوشت سفید ارگانیک است. مصرف برخی ماهی‌ها مثل سالمون یا ساردین به خاطر برخورداری از امگا 3 می‌تواند بطور خاص برای رفع مشکلات ایجاد شده به خاطر ابتلا به بیماری گاستریت مفید باشد.
• علاوه بر این در هنگام ابتلا به مشکلات گوارشی می‌توان سایر چربی‌های سالمی را مصرف کرد که هضم آنها برای معده ساده است. این چربی‌ها شامل روغن نارگیل یا روغن زیتون، آواکادو، کره و روغن‌های گیاهی می‌باشد.

همچنین بخوانید:

مهمترین علت خونریزی معده و مشاهده خون در مدفوع!

بهترین راه رهایی از معده درد عصبی چیست؟

فلج معده : علائم گاستروپارزی یا فلج معده چیست؟

درمان معده درد : ۱۵ تا از بهترین دمنوش ها برای درمان درد معده

فواید نوشیدن آب نمک با معده خالی در صبح ناشتا

علت معده درد در نیمه شب چیست؟

نشانه های ورم معده چیست؟