بیماری شانه یخ زده (شانه منجمد) چیست؟

شانه ی یخ زده چیست؟

شانه ی یخ زده یا Frozen Shoulder یک بیماری نسبتا شایعی است که کپسول مفصل شانه را درگیر می کند اما تخریب غضروف مفصلی و استخوان را به همراه ندارد. به دنبال آن درد و خشکی و محدودیت حرکت ایجاد می شود. میزان شیوع این بیماری بطور دقیق گزارش نشده است اما گفته می شود که حدود ۲ تا ۵ درصد جمعیت را درگیر می کند. این بیماری بیشتر در خانم ها و بیشتر در سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی بروز می کند.

برای آشنایی بهتر با این بیماری در ادامه ابتدا نگاه کوتاهی به آناتومی مفصل شانه می اندازیم و بعد روی تعریف و درمان آن مروری خواهیم داشت.شانه منجمد شرایطی است که در آن بافت کپسول شانه، ضخیم و سفت می‌شود و در نتیجه آن فرد قادر به حرکت دادن بازو نخواهد بود. این بیماری قابل درمان است، اما اینکه درمان آن چقدر طول بکشد مشخص نیست.

آناتومی مفصل شانه ی یخ زده

اگر بخواهیم بصورت ساده به این مفصل نگاه کنیم، مفصل شانه یک مفصل گوی و کاسه است که از سر محدب استخوان بازو ( هومروس ) و بخش مقعر از استخوان کتف ( اسکپولا ) تشکیل شده است. مفصل شانه طوری ساخته شده که بیشترین حرکت را بتواند برای ما ایجاد کند.

در کنار این دامنه ی وسیع، ثبات هم نیاز است که توسط ساختارهای متعددی فراهم می شود. یکی از این ساختارها، بافت همبند محکمی است که این مفصل را احاطه می کند و به آن کپسول مفصلی می گویند. در شانه ی یخ زده، کپسول مفصلی شانه دچار التهاب می شود. برای همین به این بیماری کپسول چسبنده هم می گویند.

مشخصه ی این بیماری شروع درد خود بخودی و معمولا بدون علت در شانه است، که به مرور و بصورت پیشرونده محدودیت حرکتی در مفصل را به دنبال دارد. یعنی ممکن است فرد بدون هیچ مشکلی شب بخوابد و صبح با درد شدید از خواب بیدار شود و موهایش را با درد شانه بزند یا به سختی کیف پولش را در جیب پشتی شلوار قرار دهد.

این بیماران معمولا با مشکلاتی از قبیل:

درد های شبانه و بیدار شدن از خواب هنگام حمله های حاد، درد در حرکت و همچنین حین حمله ی حاد آن در زمان استراحت و درد در عضلات پشت گردن و شانه مواجه هستند. ممکن است وضعیت قرارگیری شانه ها و کتف ها از حالت طبیعی خارج شود و مثلا شانه ها جلوتر از محل درست خود قرار بگیرند.

علت شانه ی یخ زده چیست؟

در حال حاضر علت بیماری شانه ی یخ زده ناشناخته است اما یکسری عوامل مستعد کننده وجود دارند که شامل موارد زیر می شود:

• ضربه یا جراحی در نزدیکی این مفصل
• بی حرکتی طولانی مدت مفصل مثلا به دنبال شکستگی ها یا التهاب تاندون های روتیتور کاف
• کم کاری یا پرکاری تیرویید
• پارکینسون
• بیماری های قلبی
• اختلالات هورمونی مثل دیابت؛ این بیماری به طور مشخصی با دیابت وابسته به انسولین در ارتباط است و این افراد ریسک بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.

در شانه ی یخ زده، کپسول مفصلی شانه ملتهب می شود و باند های ضخیم شده ای در بافت کپسول ایجاد می شود که موجب ضخیم شدن و سفت شدن آن و در نتیجه محدودیت فضای مفصلی می شوند. علامت شاخص این بیماری درد شدید و ناتوانی در حرکت دادن شانه، چه با استفاده از کمک و چه بدون آن است.

مشخص نیست که چرا برخی از افراد به آن مبتلا می‌شوند، اما برخی گروه‌ها در خطر ابتلا به آن هستند. شانه منجمد اغلب در زنان بیشتر از مردان اتفاق می‌افتد و اگر شما بین ۴۰ تا ۶۰ سال داشته باشید این احتمال بیشتر می‌شود. خطر ابتلا به این بیماری، اگر در حال بهبودی از یک وضعیت پزشکی مانند سکته مغزی یا جراحی باشید که حرکت دستان شما را محدود می‌کند، افزایش می‌یابد.

بنابراین شرایط پزشکی مشخص نیز می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری را در شما افزایش دهد، همچنین اگر دیابت داشته باشید. حدود ده تا بیست درصد افراد مبتلا به دیابت دچار شانه یخ زده می‌شوند. دیگر مشکلات پزشکی مانند بیماری‌های قلبی، تیروئید، پارکینسون با شانه یخ زده مرتبط هستند.

راه های تشخیص بیماری شانه یخ زده

برای تشخیص بیماری شانه یخ زده، پزشک شما را معاینه فیزیکی خواهد کرد. او بررسی می‌کند که حرکت شانه چقدر برایتان دردناک است و اصلا چقدر ممکن است. در طی بخش فعال آزمایش، او به شما می‌گوید که خودتان شانه را حرکت دهید؛ و در بخش منفعل آزمایش او شانه‌تان را حرکت می‌دهد و تفاوت‌ها را بررسی می‌کند.

پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد که داروی بی حسی در شانه شما تزریق کند. این دارویی است که درد را ساکت می‌کند و او را قادر می‌سازد محدوده فعالیت بازو را بررسی کند. معاینات فیزیکی معمولا برای تشخیص شانه یخ زده کافیست، اما ممکن است پزشک ام آر آی، رادیولوژی یا فراصوت نیز تجویز کند تا مشکلات دیگر مانند ورم مفاصل و یا پارگی روتاتور کاف را بررسی کند.

راه های درمان شانه یخ زده

دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن می‌توانند به تسکین درد و التهاب در شانه کمک کنند. اگر افاقه نکرد، پزشک شما مسکن‌های قوی‌تری را تجویز خواهد کرد.
روند درمانی شما همچنین ممکن است شامل فیزیوتراپی نیز باشد تا به شما در بهبود محدوده حرکتی‌تان کمک کند. اگر علائم بیماری شما شدید باشد و یا در طول زمان بهبود نیابد، ممکن است پزشکتان درمان‌های دیگری را پیش بگیرد. مانند:

• تزریق کورتیکواسترویید در مفصل شانه به منظور کاهش درد و بهبود حرکت
• انبساط مفصل؛ به این معنا که پزشک به کپسول شانه شما آب استریل تزریق می‌کند تا منبسط شده و محدوده حرکتی شانه بهتر شود.
• فیزیوتراپی؛ نتایج فیزیوتراپی ممکن است متفاوت باشند و در فاز‌های مختلف و در افراد مختلف تفاوت کند.
• جراحی؛ این روش برای شانه یخ زده بسیار نادر است، اما اگر هیچ یک از درمان‌های دیگر کمک نکند، پزشک ممکن است عمل جراحی را پیشنهاد دهد. این عمل احتمالا به روش آرتروسکوپی انجام می‌شود، به این معنا که این کار با ابزار‌های کوچک مانند مداد و از طریق بریدگی بسیار ریز در شانه صورت می‌گیرد.
• دستکاری شانه نیز می‌تواند به شل شدن بافت شانه کمک کند، اما به ندرت انجام می‌شود چرا که جراحی آرتروسکوپی جایگزین آن شده است. جراحان ترجیح می‌دهند این کار را در حالی که بیمار بیهوش است انجام دهند. همچنین در این روش خطر شکستگی شانه و کتف نیز وجود دارد.

همچنین بخوانید:

علت سوزش پشت کتف راست چیست؟

درمان و بهبود سریع درد شانه و کتف در منزل

علائم و درمان پارگی تاندون کتف و شانه

درمان درد و کوفتگی کتف و شانه بر اثر ضربه خوردن