همه چیز در مورد میوکاردیت یا التهاب عضله قلب 

بیماری میوکاردیت

میوکاردیت یا التهاب عضله قلب معمولا بر اثر یک عفونت ایجاد می گردد. عامل میوکاردیت اغلب عوامل عفونی به خصوص ویروس ها هستند. همچنین می تواند عارضه برخی داروها یا سموم باشد.از آنجایی که هیچ علایم آشکاری برای این وضعیت وجود ندارد این بیماری در افراد تشخیص داده نمی شود .

میوکاردیت یک فرایند التهابی تأثیرگذار بر میوکارد است که در اکثر موارد به عفونت ویروسی (میوکاردیت ویروسی) نسبت داده می‌شود ولی سایر عوامل عفونی و غیرعفونی نیز در راه انداختن این فرایند التهابی میوکارد دخالت دارند. شایع ترین علت بروز این بیماری یک عفونت ویروسی می باشد و معمولا هم ویروس کوکساکی (coxsackie) مسئول این وضعیت است.

سیر طبیعی میوکاردیت می تواند بسیار متغیر باشد. در اغلب افراد، بیماری بدون علامت است و التهاب بافت قلب آنها بدون به جا گذاشتن هیچ گونه عارضه ای بهبود می یابد. در تعدادی از بیماران، بدون اینکه علامتی داشته باشند، عملکرد بطن به تدریج افت می کند و ماه ها تا سال ها بعد به صورت کاردیومیوپاتی اتساعی (یعنی گشاد شدن دائمی یکی از حفره های قلبی) تظاهر می یابد. میزان بقای پنج ساله در آن دسته از بیماران مبتلا به میوکاردیت که علامت اولیه آنان، نارسایی قلبی یا آریتمی جدی بوده، تقریبا 55 درصد است.

علائم و نشانه های میوکاردیت

• درد قفسه سینه شبیه کسانی که سکته کرده اند.
• خستگی
• تنگی‌ نفس‌
• بی نظمی‌ ضربان‌ قلب (اغلب ضربان قلب بالا است)
• تب
• آنزیم های قلبی در خون بالا می رود

علل و عوامل خطرساز میوکاردیت

• عفونت‌های‌ ویروسی‌ مانند سرخک‌، آنفلوانزا و یا آدنوویروس‌
• عفونت‌های‌ باکتریایی‌ نظیر کزاز، سوزاک‌، حصبه‌، سل و‌ یا دیفتری
• جراحی‌ قلب‌
• تب‌ روماتیسمی‌
• عفونت‌های‌ انگلی‌
• اشعه‌درمانی برای‌ سرطان‌های‌ قفسه‌ سینه‌ نظیر سرطان‌ ریه یا پستان
• برخی‌ داروها

تشخیص بیماری میوکاردیت

تشخیص میوکاردیت دشوار است زیرا با بسیاری از بیماری‌های دیگر شباهت دارد. پزشک شما ممکن است در صورتی که علائم شما ظرف شش ماه بعد از داشتن عفونت ظاهر شوند، به میوکاردیت مشکوک شود. تعدادی آزمایش ممکن است برای تایید تشخیص استفاده شوند:
پزشکان می‌توانند با استفاده از گوشی پزشکی به ضربان قلب سریع (تاکی‌کاردی) گوش دهند.

• آزمایش‌های خون برای بررسی وجود عفونت یا نشانه‌هایی از التهاب در بدن
• رادیوگرافی قفسه سینه می‌تواند به پزشکان نشان دهد که آیا تجمعی از مایع در ریه‌ها وجود دارد یا خیر (اِدِم ریوی). این یکی از علائم نارسایی قلبی می‌باشد.
• الکتروکاردیوگرافی یا نوار قلب (ECG یا EKG) می‌تواند به پزشکان برای تعیین ریتم قلب و اندازه و عملکرد حفره‌های قلب کمک کند.
• کوکاردیوگرافی یا اکوی قلب می‌تواند برای مشاهده‌ی حرکت دیواره‌ی قلب و اندازه‌ی کلی قلب استفاده شود.
• یک نمونه‌ی بسیار کوچک از عضله‌ی قلب را می‌توان با استفاده از یک وسیله‌ی مخصوص که بیوپتوم نامیده می‌شود، برداشت. این روش ﺑﯿﻮﭘﺴﯽ اﻧﺪوﻣﯿﻮﮐﺎردﯾﺎل نام دارد. با آزمایش این نمونه می‌توان علائم عفونت را مورد بررسی قرار داد.

عوارض بیماری میوکاردیت

هنگامی که میوکاردیت شدید است، می تواند به صورت دائم به عضله قلب شما آسیب وارد کند. این آسیب عوارض زیر را به دنبال دارد:

سکته مغزی یا حمله قلبی. اگر عضله قلب آسیب دیده و قادر به پمپاژ خون نباشد، خون موجود در قلب سبب تشکیل لخته می شود. اگر لخته خون سبب مسدود شدن یکی از شریان های قلب شود، ممکن حمله قلبی رخ دهد. اگر لخته خون موجود در قلب به داخل عروق رود، می تواند سبب سکته مغزی شود.

نارسایی قلبی. در صورت عدم درمان، میوکاردیت می تواند سبب آسیب به عضله قلب، عدم کارایی موثر قلب در پمپاژ خون و نارسایی قلبی شود. در موارد بسیار شدید، نارسایی قلبی مرتبط با میوکاردیت نیاز به پیوند قلب دارد.

ضربان قلب نامنظم (آریتمی). آسیب به عضله قلب می تواند سبب اختلال در ریتم قلب یا آریتمی شود.

مرگ ناگهانی. اگر آسیب به عضله قلب سبب آریتمی شده باشد، این احتمال وجود دارد که آریتمی سبب توقف ناگهانی ضربان قلب(ایست ناگهانی قلب) شود. اگر فوراً درمان انجام نشود، این امر می تواند سبب مرگ قلبی ناگهانی شود.

پیشگیری از میوکاردیت

هیچ‌گونه تغییر در سبک زندگی یا درمان خاصی باعث پیشگیری از ابتلا به میوکاردیت نمی‌شود. ازآنجایی‌که التهاب عضله قلب (میوکاردیت ) به‌ندرت رخ می‌دهد، اطلاعات اندکی در مورد علل و درمان‌های کارآمد آن وجود دارد. درهرحال میوکاردیت یک عارضه ارثی نیست و هیچ ژنی را نمی‌توان مسئول بروز این بیماری و آسیب‌پذیر شدن فرد در برابر آن دانست.

درمان‌ بیماری میوکاردیت

در بسیاری از موارد، میوکاردیت حتی به خودی خود یا بدون درمان بهتر شده، و منجر به بهبودی کامل می‌گردد. درمان میوکاردیت بر درمان علت زمینه‌ای تمرکز دارد.

در موارد خفیف، پزشک ممکن است از شما بخواهد استراحت کنید و یا در حالی که قلب در حال بهبودی است برای کمک به بدن شما برای مقابله با عفونتی که سبب میوکاردیت شده، دارو تجویز نماید. اگر باکتری موجب عفونت گردیده باشد، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد نمود. هرچند داروهای ضد ویروس موجود می‌باشند، اما در درمان اکثر موارد میوکاردیت موثر واقع نبوده‌اند.

موارد نادری از میوکاردیت ویروسی از جمله میوکاردیت ائوزینوفیلیک و ژانت‌سل به کورتیکواستروئیدها یا دیگر داروها پاسخ می‌دهند تا واکنش سیستم ایمنی بدن را سرکوب کنند. در برخی موارد که در اثر بیماری‌های مزمن از جمله لوپوس ایجاد شده‌اند، درمان به سمت بیماری زمینه‌ای هدایت می‌شود.

دارو درمانی در بیماری میوکاردیت

اگر میوکاردیت سبب نارسایی قلبی یا ضربان قلب سریع یا غیر منظم به عنوان یک نشانه باشد، پزشک ممکن است شما را بستری کند. در صورتی که ریتم قلب شما غیرعادی باشد، ممکن است دارو یا درمان‌هایی برای تنظیم ضربان قلب دریافت کنید. اگر ریتم قلب غیرطبیعی و خاص و یا نارسایی قلبی شدید داشته باشید، احتمالاً داروهایی برای کاهش خطر شکل‌گیری لخته‌های خون در قلب تجویز می‌شود.

اگر قلبتان ضعیف باشد، پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش حجم کار قلب و یا کمک به از بین بردن مایع اضافی تجویز نماید. این داروها شامل موارد زیر می‌باشد:

• مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE): این داروها از جمله انالاپریل (Vasotec)، کاپتوپریل (Capoten)، لیزینوپریل (Zestril، Prinivil) و رامیپریل (Altace) رگ‌های خونی موجود در قلب را باز کرده و به جریان راحت‌تر خون کمک می‌کند.
• مسدودکننده‌های بتا: این نوع داروها از جمله متوپرولول (Lopressor، Toprol-XL)، بیوپرولول (Zebeta) و کارودیلول (Coreg) به شیوه‌های متعدی عمل می‌کنند تا نارسایی قلبی را درمان کرده و به کنترل ریتم نامنظم یا سریع قلب کمک نمایند.
• دیورتیک‌ها (داروهای ادرار آور): این داروها از جمله فوروزماید (Lasix) موجب دفع سدیم و تجمع مایعات می‌گردد.

درمان موارد شدید میوکاردیت

در برخی موارد میوکاردیت ممکن است درمان تهاجمی نیاز باشد، از جمله:

• داروهای تزریق داخل وریدی: این نوع داروها ممکن است موجب بهبود سریع‌تر عملکرد پمپ قلب شوند.
• دستگاه کمکی بطن (VAD): این دستگاه‌ها پمپ‌های مکانیکی هستند که به پمپ شدن خون از حفره‌های پایینی قلب (بطن‌ها) به دیگر نقاط بدن کمک می‌کنند. VADها در افرادی که قلب ضعیف دارند یا دچار نارسایی قلبی هستند، استفاده می‌شوند. این درمان ممکن است برای بهبود قلب و یا در زمان انتظار برای دیگر روش‌های درمانی از جمله پیوند قلب، استفاده شود.
• بالون پمپ داخل آئورتی: در این روش، پزشکان یک لوله‌ی باریک (کاتتر) را در داخل یک رگ خونی در پای شما قرار می‌دهند و با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس آن را به طرف قلب هدایت می‌کنند. پزشکان یک بالون متصل به انتهای کاتتر را در شریان اصلی خروجی از قلب و منتهی به سرتاسر بدن (آئورت) قرار می‌دهند. متورم شدن و خالی شدن بالون، به افزایش جریان خون و کاهش حجم کار قلب کمک می‌کند.
• اکسیژناسیون غشایی برون پیکری (ECMO): در صورت نارسایی شدید قلبی، پزشکان گاهی اوقات استفاده از این وسیله را جهت تامین اکسیژن برای بدن توصیه می‌کنند. زمانی که خون از بدن خارج می‌شود، از یک غشاء مخصوص در دستگاه ECMO که دی‌اکسید کربن را حذف کرده و اکسیژن را به خون اضافه می‌کند، عبور می‌کند. سپس این خون اکسیژن‌دار به بدن بازگردانده می‌شود.
• دستگاه ECMO وظیفه‌ قلب را به عهده می‌گیرد: این درمان ممکن است برای بهبودی و یا در زمان انتظار برای دیگر روش‌های درمانی از جمله پیوند قلب، استفاده شود.

در اکثر موارد شدید، پزشکان ممکن است پیوند فوری قلب را در نظر بگیرند. احتمال دارد برخی افراد آسیب مزمن و جبران‌ناپذیری به عضله‌ی قلبشان وارد شده باشد و نیاز به داروهای مادام‌العمر داشته باشند، در حالی که سایر افراد نیاز به مصرف داروهایی برای تنها چند ماه داشته و سپس بهبودی کامل حاصل می‌گردد.

عود مجدد میوکاردیت

احتمال بروز مجدد التهاب عضله قلب (میوکاردیت) وجود دارد و در برخی موارد به بزرگ شدن مزمن قلب (کاردیومیوپاتی اتساعی) منجر می‌شود. تاکنون هیچ روشی برای جلوگیری از عود میوکاردیت شناخته نشده است، هرچند می‌توان احتمال بروز مجدد این عارضه را به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش داد.

بیشتر بخوانید:

بیماری قلبی فزون تنش چیست؟

همه چیز در مورد بیماری قلبی نارسایی میترال (Mitral regurgitation)

رابطه بیماری های دهان و بیماری قلبی

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم