علت و درمان کیست گانگلیون ( کیست مچ دست ) چیست ؟

کیست گانگلیون چیست؟

با مجله دلگرم همراه باشید

کیست گانگلیون یکی از عارضه هایی است که اغلب در مچ دست رخ می دهد و به صورت عینی قابل مشاهده است و با برجستگی مچ دست و درد همراه است، کیست گانگلیون در بین زنان بیشتر از مردان شایع است و در اغلب موارد در سنین بین 20 تا 40 سالگی بروز می‌کند. در موارد نادری ممکن است کیست گانگلیون در کودکان زیر 10 سال ایجاد شود.

کیست گانگلیون :

کیست گانگلیون از نظر ریشه لغوی به برجستگی‌های زیر پوست بدن گفته می‌شود، ولی کاربرد آن در پزشکی بیشتر بعنوان گانگلیون عصبی متداول می‌باشد شاید «کیست سینوویال» نام درست تری برای این ضایعه برجسته در دست و پا باشد، زیرا همیشه یک لایه سلول ترشحی در داخل آن وجود دارد.

کیست های گانگلیون غده های خوش خیمی هستند که معمولا در راستای تاندون یا مفاصل مچ دست یا روی دست رشد می کنند. این کیست ها در زانو ها و پاها هم ممکن است به وجود آیند. کیست های گانگلیون معمولا گرد یا تخم مرغی شکل هستند و با مایعی ژله ای شکل پر شده اند.

علائم و نشانه های کیست گانگلیون:

محل قرار گیری کیست ها: کیست های گانگلیون معمولا در راستای تاندون یا مفاصل مچ دست یا روی دست به وجود می آیند . این کیست ها ممکن است در زانوها و پاها و نزدیک هر مفصلی از بدن هم رشد کنند.

شکل و اندازه ی کیست ها: کیست های گانگلیون گرد یا تخم مرغی شکل هستند و معمولا قطرشان کمتر از 2.5 سانتی متر است . بعضی از این کیست ها آنقدر کوچک هستند که با دست حس نمی شوند . اندازه ی کیست می تواند مثلا بر اثر حرکت مفاصل بزرگ شود.

درد: کیست های گانگلیون معمولا دردناک هستند . وقتی یک کیست گانگلیون به عصب اطراف فشار وارد می کند حتی اگر خیلی کوچک هم باشد باعث درد و سوزش و بی حسی و یا ضعف ماهیچه می شود.

انواع کیست گانگلیون (کیست سینوویال):

ممکن است کیست گانگلیون به صورت یک کیست بزرگ و یا چندین کیست کوچک باشد. ممکن است کیست‌های چندگانه، از لحاظ ظاهری، جدا از هم به نظر بیایند اما در واقع دارای یک ساقه‌ی مشترک در بافت‌های عمقی هستند. این نوع کیست خطرناک نیست و معمولا نیمی ‌از موارد کیستِ بافت‌های نرم که در دست تشکیل می‌شوند، از نوع کیست گانگلیون هستند.

علت شکل‌گیری کیست گانگلیون:

1. بدن ما به تشکیل یک تاول داخلی، به عواملی مانند آسیب‌دیدگی ، ضربه شدید یا استفاده بیش از حد از مفصل، پاسخ می‌دهد.
2. به وجود آمدن بریدگی‌ها یا پارگی‌های ریز در سطح غشای تاندون‌ها یا کپسول مفصلی، موجب بیرون آمدن مایع داخلی آن‌ها می‌شود.
3. التهاب و حساس شدن غلاف تاندون یا کپسول مفصلی.

عوامل خطر کیست گانگلیون:

سن و جنس: کیست گانگلیون ممکن است در هر فردی با هر سن یا جنسی ایجاد شود اما در اغلب موارد این مشکل برای خانم‌ها بین 20 تا 40 سال پیش می‌آید.

آرتروز: کسانی که به بیماری آرتروز انگشتان خصوصا آرتروز مفاصل انتهایی انگشت مبتلا هستند و علت آرتروز آن‌ها فرسایش مفاصل و ساییدگی است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کیست گانگلیون هستند.

آسیب‌ها تاندون: افرادی که قبلا یکبار تاندون‌هایشان آسیب دیده است، بشتر در معرض خطر ابتلا به کیست گانگلیون هستند.

محل بروز کیست گانگلیون:

کیست گانگلیون اغلب در محل مفاصل و تاندون‌های مچ دست ایجاد می‌شود و تعداد بسیار زیادی از موارد بروز کیست گانگلیون در بالای مچ دست است. البته این کیست در موارد کمی نیز روی مفصل انتهایی و مفصل ابتدایی انگشت‌ها ایجاد می‌شود. کیست گانگلیون به یک ساختار ساقه مانند در بافت‌های عمقی متصل است اما می‌تواند روی آن حرکت کند. این کیست‌ها سرطانی نیستند.

برجستگی مچ دست (کیست سینوویال):

اکثر برآمدگی های کیست دست قابل مشاهده هستند اما کیست هایی که کوچک هستند زیر پوست مخفی می شوند و به راحتی قابل مشاهده نیستند که به آنها کیست های پنهان گفته می شود. اکثر کیست ها علائم کیست مچ دست را به همراه ندارند اما در صورتی که کیست باعث فشار روی عصب هایی که از بین مفصل عبور کرده است بشود می تواند باعث ایجاد درد، سوزش و بی حسی ماهیچه ها بشود. کیست های بزرگ حتی در صورتی که دردناک نباشند اما به خاطر اندازه آنها می تواند سرطان زا باشد.

نحوه تشخیص کیست گانگلیون:

سوابق پزشکی و گرفتن شرح حال از بیمار

معاینه فیزیکی بیمار

تصاویر اولتراسوند

تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس

درمان‌های خانگی کیست گانگلیون :

پوشیدن آتل مخصوص انگشت یا مچ دست برای چندین هفته : انجام اینکار موجب محدود کردن حرکت دست یا مچ می‌شود و این موضوع نیز می‌تواند موجب شود که تجمع مایع در کیست کاهش پیدا کند.

ماساژ دادن کیست گانگلیون : مالش دادن کیست گانگلیون به آرامی ‌اما به صورت مداوم، می‌تواند به خارج شدن مایع از درون کیست کمک کند.

کمپرس گرم: گردش خون را در منطقه آسیب دیده افزایش می دهد که سبب کاهش درد و تورم خواهد شد

چای سیاه کیسه ای : چای سیاه کیسه ای به التیام زخم ناشی از کیست و از بدتر شدن آن جلوگیری می کند

روغن کندر : روغن کندر یک منقبض کننده موثر است که می تواند به کاهش اندازه کیست گانگلیون و جلوگیری از پیشرفت آن کمک کند

زنجبیل : اگر درد کیست گانگلیون شما غیر قابل تحمل است می توانید برای درمان کیست گانگلیون خود از زنجبیل استفاده کنید

زردچوبه : همچنین شما می توانید از زردچوبه برای تکسین درد ناشی از کیست گانگلیون استفاده کنید ، این گیاه اثرات مثبت بر روی درد و التهاب دارد

آلوئه ورا : آلوئه ورا به دلیل خواص ضد التهابی که دارد می تواند در بهبود کیست گانگلیون موثر باشد ، همچنین به کاهش درد و تورم نیز کمک می کند

در صورتی که کیست گانگلیون پاره شد:

بر روی زخم پماد آنتی‌بیوتیک بزنید و زخم را پانسمان کنید. در صورتی که در زیر بانداژ، پوست دچار حساسیت یا ضایعات سطحی شد، مصرف پماد را متوقف کنید.

برای جلوگیری از عفونت، ناحیه مورد نظر را دو تا سه بار در روز بشویید.

درمان‌های پزشکی کیست گانگلیون :

نظارت مداوم بر شرایط بیمار : در صورتی که کیست مچ دست هیچ دردی ندارد و در حرکت دادن مفصل نیز هیچ اختلالی ایجاد نکرده است، بسیاری از پزشکان ترجیح می‌دهند که تنها صبر کنند و وضعیت کیست را تحت نظر بگیرند. در این موارد ممکن است کیست به‌خودی‌خود از بین برود

استراحت و گذاشتن کمپرس سرد برای کاهش التهاب

تجویز داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مانند ایبوبروفن یا ناپروکسن

بی حرکت کردن مفصل (آتل‌بندی): از آنجایی که فعالیت داشتن و حرکت دادن مفصل مورد نظر می‌تواند باعث بزرگ شدن کیست شود، ممکن است بهتر باشد که این مفصل، توسط بریس یا آتل برای مدتی بی‌حرکت شود. با کوچک شدن کیست، از میزان فشار وارد شده به عصب‌ها نیز کاسته می‌شود و درد ناشی از کیست بهبود می‌یابد. از استفاده‌ی طولانی مدت از بریس یا آتل خودداری کنید چرا که موجب ضعیف شدن عضلات مربوطه در آن ناحیه می‌شود. ممکن است دکتر رئیس ا‌لسادات برای درمان کیست گانگلیون، برای شما آتل یا اسپلینت مخصوص مچ یا انگشتان دست را تجویز کند.

آسپیراسیون: یکی از روش‌های تشخیصی برای کیست گانگلیون، بیرون کشیدن مایع درون کیست مچ دست با استفاده از سوزن است. در بسیاری از موارد (در حدود 75 درصد) این کار باعث خالی شدن کامل کیست می‌شود و دیگر نیازی به اعمال درمان‌های دیگر نیست

تزریق هیدروکورتیزون: داروهای کورتیکاستروئید معمولا برای درمان التهاب ناشی از بیماری‌هایی مانند روماتیسم یا کیست گانگلیون تجویز می‌شوند. داروهای کورتیکاستروئیدی که اغلب در این موارد تجویز می‌شوند، عبارتند از دگزامتازون، هیدروکورتیزون و پردنیزون.

جراحی: در این روش نیز کیست گانگلیون به کمک جراحی که توسط جراح ارتوپد انجام می‌شود، برداشته می‌شود. کیست‌های گانگلیون که در پاها ایجاد می‌شوند، معمولا نیاز به جراحی دارند

آیا کیست گانگلیون بعد از درمان دوباره بر می‌گردد؟

در صورتی که کیست گانگلیون با جراحی برداشته شود احتمال بازگشت آن وجود دارد اما این احتمال بسیار کم و در حدود ۵ درصد است. البته در صورتی که کیست در قسمت داخلی و زیر مچ ایجاد می‌شود، احتمال بازگشت آن بیشتر است. در این حالت، موقعیت کیست مانع از این می‌شود بتوان ان را به‌ طور کامل خارج کرد. به‌طور کلی در اغلب موارد کیست برای همیشه درمان می‌شود.

در این رابطه بیشتر بدانید:

کیست تخمدان: نشانه ها، علت و درمان کیست تخمدان چیست؟

علت و علائم کیست کلیه چیست؟

علل و درمان خانگی سفید نگه داشتن پوست دست

چه موقع دستهایمان را با آب و صابون بشوییم؟

تهیه و گردآوری مجله دلگرم

مرضیه ملایری