ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV یا اچ آی وی)

آشنایی با اچ آی وی و ایدز

ویروس نقص ایمنی انسانی (Human immunodeficiency virus) یا اچ‌آی‌وی (HIV)، نوعی ویروس آهسته‌گستر (ویروس پسگرد با سرعت تکثیر پایین) و عامل بیماری ایدز است.اچ ای وی به یاخته‌های حیاتی دستگاه ایمنی بدن از جمله لنفوسیت تی کمک‌کننده (CD4+ T)، درشت‌خوارها و یاخته‌های دندانه‌ای حمله می‌کند.اچ‌آی‌وی ویروسی است که با مختل کردن کارکرد و ویران کردن گونه‌ای از یاخته‌های مسؤول هماهنگی ایمنی منجر به نقص دستگاه ایمنی بدن انسان می‌شود که به آن ایدز می‌گویند. از زمان ورود HIV به بدن تا بروز ایدز ممکن است بین ۶ ماه تا ده سال یا بیش‌تر به درازا بکشد در این مدت گرچه فرد به ظاهر تندرست به نظر می‌رسد، ولی ممکن است ویروس از او به دیگران سرایت کند.با دلگرم همراه باشید.

علایم اچ آی وی چیست؟

HIV عمدتاً از طریق آمیزش جنسی محافظت نشده (بدون کاندوم مانند مقعدی و حتی دهانی)، انتقال خون آلوده و سرسوزن آلوده و از مادر به فرزند در طول بارداری، زایمان یا شیردهی منتقل می‌گردد. بعضی از مایعات بدن مانند بزاق و اشک قادر به انتقال HIV نیستند.

پیشگیری از HIV، عمدتاً از طریق آمیزش جنسی امن و برنامه تعویض سرنگ، راه حلی برای جلوگیری از گسترش این بیماری محسوب می‌شوند. هیچ گونه درمان یا واکسن وجود ندارد؛ اگر چه درمان ضدویروسی می‌تواند باعث کاهش دوره بیماری و امید به زندگی نزدیک به طبیعی گردد. با وجود این که درمان ضدویروسی خطر مرگ و عوارض ناشی از این بیماری را کاهش می‌دهد، اما این داروها گران‌قیمت هستند و ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.تحقیقات ژنتیکی نشان می‌دهد که HندIV در اصل متعلق به غرب آفریقا و در اوایل قرن بیستم بوده است.

بعضی از افراد آلوده ممکن است، ممکن است تا یکماه پس از آلودگی دچار بیماری‌ هایی مثل سرماخوردگی یا آنفولاتزا شوند، با اینحال افراد ممکن است سالها قبل از اینکه متوجه آلودگیشان به اچ‌آی‌وی شوند، هیچ علامت خاصی نداشته باشند.زمانیکه بیماری پیشرفت می کند، در هردو مردان و زنان زبانشان شروع به برفک زدن می کند، همچنین خانم‌ها ممکن است دچار عفونت قارچی واژن هم شوند.

زمانیکه ویروس اچ‌آی‌وی سلول های CD4 (بخشی از گلبول سفید خون که نقش مهمی در کمک به بدن شما در مقابله با بیماریها دارد) را نابود کند و تعداد این سلول ها کمتر از ۲۰۰ شود، بدن دچار بیماری ایدز شده است. البته ممکن است مدتها طول بکشد تا ویروس اچ‌آی‌وی بتواند سلولهای CD4 را نابود و بدن را مبتلا به ایدز کند.

علایم ابتلاء به ایدز چیست؟

نشانه‌هایی و علایمی که بیان می‌کند ویروس اچ آی وی دارد تبدیل به ایدز می شود، شامل:

• تب مزمن که درمان نمی شود
• عرق کردن در خواب
• خستگی مزمن و همیشگی (خستگی ای که عامل آن استرس و کم خوابی نباشد)
• کاهش وزن
• غدد متورم در گردن، کشاله ران و زیر بغل
• برفک دهان

ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV یا اچ آی وی) چگونه منتقل می شود؟

در حین رابطه جنسی، در صورتیکه شما با یک شخص آلوده به ویروس رابطه جنسی(مهبلی، مقعدی و یا دهانی) داشته باشید و خون، منی یا ترشحات مهبل وی وارد بدن شما شود، شما آلوده می‌شوید.
دریافت خون آلوده، بعضی مواقع ویروس اچ آی وی می تواند از دریافت خون آلوده وارد بدن شود، هرچند که از آنجاییکه این خونها قبل از تزریق آزمایش می شوند، احتمال ابتلا از این طریق کم است.

استفاده از سرنگ آلوده؛ ویروس اچ آی وی می تواند از طریق استفاده از سوزن‌ها و سرنگ‌هایی که خون آلوده با آنها برخورد داشته منتقل شود. استفاده از سرنگهای تزریق مواد مخدر دیگران یکی از راههای انتقال ویروس است.
از مادر به کودک، مادران آلوده به این ویروس می توانند کودکانشان را در هنگام بارداری و یا شیردادن به ویروس اچ‌آی‌وی مبتلا کنند. البته اگر در دوران بارداری خانم ها تحت درمان قرار بگیرند، خطر آلوده شدن کودک بسیار کاهش می یابد.

چه کسانی در خطر ابتلاء به ایدز هستند؟

اولین بار که ایدز در آمریکا دیده شد، عمدتا افراد همجنس باز به آن آلوده بودند، اما امروزه همه افراد می توانند از همه گروهها می توانند، دچار این بیماری شوند. بیشترین خطر ابتلاء به ایدز یا اچ آی وی در افراد با شرایط زیر است:

افرادیکه رابطه جنسی پرخطر دارند. رابطه پرخطر یعنی:

۱٫ رابطه جنسی با تعداد زیادی از افراد ناشناس و مشکوک
۲٫ رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم مناسب(کاندوم باید نو و از جنس لاتکس یا پلی اورتان باشد)
۳٫ رابطه جنسی مقعدی چراکه خطر ابتلا به ایدز در رابطه جنسی مقعدی بیشتر از رابطه جنسی مهبلی است

ابتلا به سایر عفونتهایی که از طریق رابطه جنسی (STI) منتقل می شوند. چراکه این عفونت ها برروی اندام های جنسی شما زخم ایجاد کرده و راهی برای ورود اچ آی وی به بدن شما باز می کند.
معتادان تزریقی، چراکه این افراد معمولا از سرنگهای مشترک استفاده می کنند و این کار آنها را در خطر بالای ابتلاء به ایدز قرار می دهد.مردانی که ختنه نشده‌اند؛ تحقیقات نشان میدهد که افرادیکه ختنه نشده اند خطر بیشتری در ابتلاء به اچ‌آی‌وی آنها را تهدید می کند.

ایدز از چه راههایی منتقل نمی شود؟

• لمس یا درآغوش کشیدن کسی که ایدز دارد.
• حمام و استخرهای عمومی.
• استفاده از اثاثه و وسایل غیر شخصی افراد مبتلا به ایدز.
• نیش حشرات.

سندروم حاد HIV

حدود سه تا شش هفته اچ‌آی‌وی بعد از تماس با ویروس، بیمار علائم بالینی مشابه یک سرماخوردگی یا آنفولانزا شامل: تب، سردرد، زکام و بزرگی غدد لنفاوی را نشان میدهد. البته این علائم تنها در ۵۰ تا ۷۰ درصد بیماران مشاهده میشود. در این دوره بار ویروسی ( تعداد ویروس در خون) بسیار بالاست. طی یک تا سه هفته پاسخ ایمنی در بدن ایجاد شده، بار ویروس کاهش می‌یابد. علائم بالینی این مرحله بعد از مدتی (حداکثر دو ماه از زمان ورود ویروس) فروکش میکند ولی بیمار وارد مرحله بدون علامت میشود.

دوره بدون علامت

پس از عفونت اولیه و تکثیر ویروس و به دنبال آن تغییرات ایمیونولوژیک ویژه اچ‌آی‌وی ، اغلب بیماران یک دوره نهفته را تجربه می کنند که سالها طول می کشد. طی این دوره سیستم ایمنی تخریب شده که این تخریب با کاهش تعداد سلول‌های CD4 تظاهر می‌یابد. در این دوره بیماری در حال پیشرفت است.

بیماری آشکار بالینی

تخریب پیشرونده سیستم ایمنی که در اغلب بیماران رخ میدهد، سرانجام به بیماری آشکار بالینی با علائم و نشانه های بیماری زمینه ای و یا عفونت ها و بدخیمی های فرصت طلب می انجامد. برخی از علائم مهم در این دوران عبارتند از:

کاهش وزن بدون توجیه

• عفونت مکرر دستگاه تنفس فوقانی ( سینوزیت، برونشیت، اوتیت مدیا، فارنژیت)
• علائم پوستی ( زخم های مکرر دهانی، درماتیت)
• اسهال مزمن بیش از یکماه
• تب بیش از یکماه
• برفک دهانی
• سل ریوی در یکسال اخیر و یا سل خارج ریوی
• عفونتهای باکتریایی شدید ( باکتریمی، پنومونی، مننژیت، عفونت مفصل، در گیریهای مغزی)
• هرپس مزمن بیش از یکماه

علائمی که توسط عفونت های فرصت طلب ایجاد می شوند

عفونت های فرصت طلب توسط میکروب‌هایی ایجاد می شوند که همیشه اطراف ما هستند، اما یک سیستم ایمنی سالم می‌تواند با آن‌ها مبارزه و بر آن‌ها غلبه کند. زمانی که سیستم ایمنی به اندازه کافی ضعیف شود، این گونه عفونت‌ها می‌توانند ایجاد شوند و باعث ایجاد دامنه‌ی وسیعی از علائم شوند. بعضی از این علائم می‌تواند بسیار شدید باشد. زمانی که دستگاه ایمنی ضعیف می‌شود، برخی بیماری‌ها مانند سرطان های خاصی نیز ایجاد می‌گردند.

اما این‌گونه علائم را نمی‌توان به طور قطع علائم ابتلا به اچ‌آی‌وی و یا ایدز دانست. تشخیص ایدز نیازمند تشخیص علائمی از نقص شدید دستگاه ایمنی است، که به غیر از اچ‌آی‌وی چیز دیگری نمی‌تواند عامل آن باشد. این امر معمولا مستلزم آزمایش اچ‌آی‌وی است.بنابراین تنها راهی که می‌توانید از طریق آن بفهمید که به اچ‌آی‌وی مبتلا شده‌اید یا نه، آزمایش اچ‌آی‌وی است.

پیشگیری از تبدیل ویروس اچ آی وی به بیماری ایدز

درصورتیکه شما آلوده به اچ آی وی هستید می توانید با مراقبت از خود، مراجعه به پزشکان حرفه‌ای در زمینه ایدز و مصرف داروهایی که برای شما تجویز شده است طول عمر خود را افزایش دهید.

درمان ایدز / اچ آی وی

امروزه دیگر مانند زمان‌های گذشته نیست که ابتلاء به ایدز و یا آلوده شدن به اچ آی وی مساوی با مرگ باشد. اکنون راهکارها و داروهای مختلفی برای درمان ایدز وجود دارد. البته این داروها پیچیده و خاص هستند و تنها باید با دستور پزشک استفاده شود. برای دریافت این داروها و اثرات جانبیشان با پزشک متخصص صحبت کنید.

خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب اچ آی وی

در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی