دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
علت عارضه فیبرومیالژی(درد و خستگی مزمن بدن) چیست؟
5
زمان مطالعه: 10 دقیقه
آنچه بايد در مورد بيماري مزمن « فيبروميالژي» بدانيد!با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با بیماری فيبروميالژي آشنا شوید.

آنچه بايد در مورد بيماري مزمن « فيبروميالژي» بدانيد!

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با بیماری فيبروميالژي آشنا شوید.

 آنچه بايد در مورد بيماري مزمن « فيبروميالژي» بدانيد!

بیماری فیبرومیالژی

نام بیماری نسبتا شایعی است که طی آن، فرد در مدت زمان نسبتا طولانی دردی را در سراسر بدن خود مانند مفاصل، عضلات و دیگر بافت های نرم بدن خود احساس می کند. این بیماری همراه با خستگی، خواب‌آلودگی، مشکلات حافظه و اختلال در خلق و خوی افراد همراه می باشد .محققان بر این باورند که بیماری فیبرومیالژیا با تقویت احساس درد در افراد و تاثیر بر مغز سبب پردازش سیگنال های درد در مغز می شود.

گاهی اوقات این عارضه بعد از آسیب جسمی، جراحت و عفونت و یا فشار روحی قابل توجه به وجود می آید و در سایر موارد، این عارضه در طول زمان و بدون دلیل شروع می شود.زنان در مقایسه با مردان بیشتر به بیماری فیبرومیالژی مبتلا می شوند. زنان بیشتر در فاصله سنی 20 تا 50 سال به این بیماری مبتلا می گردند.

-----------------------------------------------------------------------------

علت فیبرومیالژی چیست؟

علت فیبرومیالژی به درستی شناخته شده نیست. تحقیقات نشان داده که بیماران مبتلا به فیبرومیالژی دچار تغییراتی در سطح نوروترانسمیترها Neurotransmitters در مغز و اعصاب میشوند. نوروترانسمیترها مواد شیمیایی خاصی هستند که نوسط اعصاب تولید شده و نقش مهمی در انتقال پیام های عصبی دارند.

در این بیماری مقدار یک نوروترانسمیتر بنام سروتونین Serotonin در مغز کم میشود. همچنن این بیماران در مایع مغری نخاعی Cerebrospinal fluid خود (مایع مغزی نخاعی مایعی است که اطراف مغز و نخاع را فرا گرفته است و در واقع مغر و نخاع در آن غوطه ور هستند) مقادیر بالاتری از یک ماده شیمیایی به نام ماده پی Substance P دارند. این ماده هم در انتقال پیام های درد تاثیرگذار است.

به نظر میرسد افراد مبتلا به فیبرومیالژی به پیام های دردی که به مغزشان میرسد حساسیت بیش از معمول دارند. در واقع فشارهایی که در افراد معمولی موجب درد نمیشود در این افراد ایجاد درد میکند.بیماری فیبرومیالژی در دو درصد مردم دیده میشود. در زنان هفت برایر شایعتر از مردان بوده بطوریکه بیش از 80 درصد بیماران از خانمها هستند و بیشتر در سنین 55-25 دیده میشود.

فیبرومیالژی تغییر ساختاری در بدن ایجاد نکرده، موجب تغییر شکل اندام نمیشود و به مفاصل آسیبی نمیزند. شدت علائم این بیماری متغیر است. گاهی اوقات علائم بیماری برای چند ماه یا چند سال محو شده ولی بعد از مدتی دوباره برمیگردد. کیفیت زندگی در این بیماران به علت درد مزمن و ناتوان کننده ای که ایجاد میکند دستخوش تغییر میشود.

بیماری فیبرومیالژی یک بیماری مزمن با دوره های تشدید و تخفیف است. خصوصیت اصلی این بیماری، درد منتشر بدن است؛ یعنی فرد مبتلا در بخش های مختلف بدن دچار دردهای مزمن می شود. این دردها بیشتر در عضلات احساس می شوند و گاهی فرد به مفاصل دردناک هم اشاره می کند...

علت عارضه فیبرومیالژی(درد و خستگی مزمن بدن) چیست؟

برخی بیماران در هوای سرد درد بیشتری دارند. علاوه بر درد، خستگی مزمن و شدید هم از علایم بیماری است. بیماران حتی بعد از یک خواب چند ساعته هم احساس خستگی می کنند. آنها ممکن است دیر به خواب روند یا شب ها چندین بار از خواب بیدار شوند. از علایم شایع دیگر، می توان به گزگز یا خواب رفتن دست ها، دل دردهای بدون علت خاص، خشکی مفاصل، اختلال تمرکز و تحریک پذیری خلق اشاره کرد. نیمی از مبتلایان به سردردهای مزمن دچارند و حداقل یک سوم آنها همزمان دچار اضطراب یا افسردگی هستند. تاکنون علت دقیق ابتلا به این بیماری مشخص نشده است اما به نظر نمی رسد عفونت های مزمن علت آن باشند.

در بدن بیماران مطلقا علایمی از التهاب یافت نمی شود و جواب تمام آزمایش هایشان طبیعی است. حداقل ۲ درصد کل افراد جامعه به فیبرومیالژی مبتلا هستند. شیوع این بیماری در زنان چند برابر مردان است. بیشترین شیوع بیماری در سنین ۲۰ تا ۵۰ سال دیده می شود اما در نوجوانان و افراد مسن هم گزارش شده است. برای تشخیص فیبرومیالژی با انجام آزمایش هایی برای رد بیماری هایی مانند تب مالت، عفونت های مزمن، بیماری های روماتولوژیک، بیماری های عضلانی و اعصاب محیطی مورد بررسی قرار می گیرند. عوامل روانی مثل استرس می تواند باعث تشدید درد شود.

-----------------------------------------------------------------------------

تشخيص بيماري فيبروميالژي

علایم متعدد و مشابه با ديگر بيماري‌ها از جمله آرتريت روماتویيد، سندروم خستگي مزمن، سندروم روده تحريك پذير، سندروم پيش از قاعدگي، ميگرن و... تشخيص فيبروميالژي را مشكل مي‌كند. در ابتدا پزشك با انجام آزمايشهای تكميلي بخصوص آزمايش خون و راديوگرافي بايد از ابتلا فرد به ديگر بيماري‌ها اطمينان پيدا كند، سپس با توجه به دو معيار تشخيص بيماري صورت مي‌گيرد كه عبارتند از:

  • وجود درد پراكنده به مدت سه ماه. درد بايد در طرفين چپ و راست بدن، بالا و پايين كمر و همچنين ستون مهره‌ها احساس شود.
  • البته ممكن است فيبروميالژي در بعضي افراد در هشت يا 9 قسمت احساس شود و در برخي روزها متفاوت باشد. به علاوه، در بعضي شرايط وخيم دردهاي فيبروميالژي در سراسر بدن و نه فقط در ماهيچه‌ها بروز مي‌كند.

به هیچ وجه نباید به فرد مبتلا به فیبرومیالژی گفت که تظاهر به درد می کند چون افراد مبتلا واقعا از بیماری خود ناراحت هستند. اگر بیماری های جسمی علت بروز علایم نباشند، اقدام های درمانی لازم به ۲ صورت دارویی و غیردارویی انجام می شود. داروهایی از گروه مسکن ها، داروهای ضدالتهاب و ضدافسردگی، اثر مثبتی در بهبود بیماری داشته اند. تا زمانی که استرس های روانی کنترل نشوند، کنترل بیماری بسیار مشکل است. ورزش نکردن و در عین حال ورزش سنگین می تواند باعث ایجاد و تشدید علایم شود بنابراین بیماران باید فعالیت های ورزشی خود را به آهستگی شروع کنند و به تدریج آن را افزایش دهند.

برای ادامه روند درمانی، باید ذهنیت بیمار را به فیبرومیالژی تغییر داد و به او کمک کرد تا بیماری را تحمل کند. انجام فعالیت های ورزشی مانند یوگا و ایروبیک، روان درمانی و مراجعه به مشاور و حضور در جلسه های گروه درمانی در بهبود بیماری نقش مهمی دارند.اگرچه اغلب نمی توان این بیماری را ریشه کن کرد، اما با اقدام های درمانی مناسب می توان بیماران را به زندگی عادی بازگرداند.

بسیاری از افراد مبتلا به فیبرومیالژی از افراد موفق جامعه هستند و با کنارآمدن با بیماری و گنجاندن ورزش در برنامه روزانه شان، به زندگی خود ادامه می دهند. توجه کنید که فیبرومیالژی برابر با افسردگی نیست اما در صورتی که بیمار نخواهد وضعیت خود را بپذیرد و به سلامت خود کمک کند، ممکن است به عوارض ثانویه بیماری مانند افسردگی دچار شود.

-----------------------------------------------------------------------------

افراد در معرض خطر

  1. خانمها. فيبروميالژي خانمها را حدود چهار برابر بيشتر از آقايان تهديد مي‌كند و معمولاً حدود سن 30 تا 60 سال ظاهر مي‌شود. محققان عقيده دارند كه هورمونهاي جنسي در بروز اين بيماري تأثير دارد، اما هنوز مكانيسم اين مسأله به طور دقيق شناخته شده نيست.
  2. افرادي كه يكي از اعضاي خانواده دچار فيبروميالژي يا افسردگي است.
  3. كساني كه به دليل اسپاسم‌هاي عضلاني شبانه يا سندورم پاهاي بدون استراحت دچار كم خوابي هستند.
  4. افرادي كه سابقه جراحت (شوك جسماني يا هيجاني) مانند تصادف، سقوط، تجاوزهای جنسي، عمل جراحي يا زايمان مشكل را داشته‌اند.
  5. افراد مبتلا به عفونتهاي جدي مانند هپاتيت، HIV و بيماري ليم (Lyme)
  6. افراد مبتلا به بيماري‌هاي رماتيسمي
  7. بي تحركي يا افراط در فعاليت جسماني و گرايش به تفكرات وحشتناك به اين معنا كه تمركز روي هر آنچه درد سبب احساس منفي در زندگي شود، عواملي هستند كه بيماري را تشديد مي‌كند.

-----------------------------------------------------------------------------

پيشگيري بيماري فيبروميالژي

از آنجا كه علت دقيق فيبروميالژي هنوز شناخته نشده است، روش پيشگيرانه مشخصي را نيز نمي‌توان برشمرد، اما تنها نكته مهم اين كه توصيه مي‌شود اضافه وزن كنترل گردد، زيرا چاقي عاملي است كه دردهاي مفصلي و عضلاني را تشديد مي‌كند.

-----------------------------------------------------------------------------

درمان دارويي

در حال حاضر هيچ دارويي نمي‌تواند فيبروميالژي را به طور كامل درمان كند و علم پزشكي تا كنون توانسته در كنترل بهتر درد مؤثر باشد. از همين رو درمانهاي دارويي باعث توقف مكانيسمهاي بيماري زا درد و اختلالات خواب مي‌شود.ترامادول و مسكنهاي قوي مانند مورفين نيز بسيار مؤثر است، اما نبايد طولاني مدت مصرف شود و حتماً بايد با تجويز پزشك باشد، زيرا وابستگي به دارو ايجاد مي‌شود.داروهاي ضدالتهابي غير استروئيدي مانند ايبوپروفن و استامينوفن نيز اغلب مي‌توانند باعث تسكين دردها و خشكي عضلات شوند. البته تأثير آنها در افراد مختلف با هم فرق دارد.

اين داروها بخصوص در مواردي كه فرد به بيماري التهابي ديگري مانند آرتريت روماتویيد مبتلاست، مؤثرتر خواهد بود و در موارد صرف ابتلا به فيبروميالژي معمولاً تجويز نمي‌شود.البته بايد توجه داشت مصرف طولاني مدت اين داروها عوارض جدي مانند درد و خونريزي معده، زخم معده، آسيب كليه و فشار خون بالا را در پي دارد.اگر اختلالات خواب در مراحل اوليه باشد و همچنين در موارد اضطراب و افسردگي، براي بهبود خواب و كسب آرامش بعضي از انواع داروهاي ضدافسردگي با دوز پايين تجويز مي‌گردد. اين داروها در تسكين دردهاي مزمن از جمله فيبروميالژي مؤثر هستند و به همين دليل براي بسياري از ناراحتي‌ها به جز افسردگي تجويز مي‌شود.

به علاوه، اين داروها مقدار سروتونين را در مغز افزايش مي‌دهند. كمبود مقدار سروتونين نه تنها موجب افسردگي مي‌شود، بلكه با ابتلا به ميگرن، دردهاي گوارشي و اضطراب كه جزء علایم فيبروميالژي هستند نيز مرتبط است.آمي تريپ تيلين (amitryptiline) كه جزو داروهاي ضدافسردگي است نيز به عنوان ضد درد و تسكين مشكلات خواب و خستگي توصيه مي‌شود.داروهاي ضدتشنج و شل كننده عضلات نيز براي تسكين دردهاي مزمن و بهبود خواب ممكن است تجويز گردد.

-----------------------------------------------------------------------------

درمانهاي غيردارويي

مصرف دارو به تنهايي نمي‌تواند كيفيت زندگي افراد مبتلا به فيبروميالژي را بهبود بخشد. از همين رو اقدامهای ديگري براي كسب آرامش و كنترل استرس و درد مورد توجه است.در موارد دردهاي شديد، شناي گرم همراه يا بدون تمرينات ماهيچه‌اي مي‌تواند به تسكين سريع كمك كند.تمرينات ورزشي نيز جزو اصول روشهاي درمان است. ورزش به بدن كمك مي‌كند تا آندروفين؛ هورمون نشاط و شادي را توليد كند و به تسكين درد كمك شود.

بسياري از تحقيقات نشان مي‌دهد كه ورزشهاي هوازي علایم فيبروميالژي را كاهش مي‌دهد و خواب و توانايي‌هاي جسمي را بهبود مي‌بخشد.همچنين تأييد شده كه وضعيت نامطلوب جسماني در بروز خستگي و اضطراب تأثير دارد. بسيار مهم است تا به تدريج و با يك برنامه متناسب ورزش را در برنامه روزانه گنجاند.روشهاي مديريت استرس و درد مانند ريلكسيشن و موسيقي درماني نيز در روند بهبود بيماري مؤثر هستند. در واقع اين تمرينات به فرد اجازه مي‌دهد تا با درد و خستگي بهتر كنار بيايد.

-----------------------------------------------------------------------------

چند توصيه مهم براي بهبود علایم بيماري

بهبود فيبروميالژي


  • كاهش شرايط استرس، زيرا استرس علایم بيماري را تشديد مي‌كند.
  • خواب منظم
  • انجام تمرينات هوازي و كششي
  • كمپرس گرم روي قسمتهاي دردناك
  • انجام ماساژ سبك

-----------------------------------------------------------------------------

نقش تغذيه در بهبود فيبروميالژي

به عبارت كلي به بيماران مبتلا به فيبروميالژي توصيه مي‌شود تا وزن خود را اگر از نمايه توده بدني 25 بيشتر است، كم كنند و مصرف زياد ميوه‌ها و سبزيجات را در برنامه روزانه خود داشته باشند.

  • رعايت برنامه غذايي متعادل تحت نظر متخصص
  • تغذيه سرشار از آتي اكسيدانها (ميوه‌ها، سبزيجات، چاي سبز) و امگا 3
  • اجتناب از مصرف محركها مانند چاي، قهوه و نوشابه‌هاي گازدار در شب (به دليل اختلال در خواب)
  • در حد امكان مصرف خوراكي‌هاي طبيعي

-----------------------------------------------------------------------------

گردآوری شده مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.2 از 5 (5 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits