علت؛علائم؛تشخیص و درمان قوز کمر

درمان قوز کمر و پشت با فیزیوتراپی و حرکات ورزشی

با دلگرم همراه باشید تا از علت قوز کمر و راه های مناسب برای درمان قوز کمر آشنا شوید.

قوز کمر چیست؟

قوز کمر و پشت (کیفوز) عبارت است از انحنای غیرطبیعی قسمت بالایی ستون فقرات که باعث می‌شود کمر قوس‌ دار تر از حد معمول به نظر بیاید و همچنین دچار درد و سفتی شود.هرکسی ممکن است به قوز کمر یا گوژپشتی دچار شود این عارضه اغلب ناشی از وضعیت بد قرارگیری بدن یا وجود مشکلی در ساختمان ستون فقرات است.

گوژپشتي يا كيفوز که در ادبيات عاميانه به آن قوز مي‌گويند، مشكلي نسبتا شايع ميان نوجوانان و به‌خصوص دختران و حتي در بزرگسالان به‌شمار مي‌رود. در اين وضعيت افتادگي شانه‌ها و كتف‌ها، جلوآمدن سر، كاهش قدرت حركت اندام‌هاي فوقاني و در حالت شديدتر، درد يا كاهش ظرفيت تنفسي اتفاق مي‌افتد....بايد توجه داشت كه در حالت طبيعي، ستون فقرات تحدب پشتي مختصري دارد و افزايش بيش از حد طبيعي اين تحدب، بيماري محسوب مي‌شود بنابراين در بسياري مواقع و به‌خصوص در افراد با وزن بالا، ظاهر شخص طبيعي ديده مي‌شود ولي با بررسي دقيق، افزايش قوز پشتي مشخص خواهد بود.

گوژپشتي علل مختلفي دارد. گاهي به علت رشد غيرطبيعي مهره‌ها و همراه با درد و اختلال‌ عصبي است و گاهي ثانويه به عفونت‌ها و بيماري‌هاي التهابي خاص، شكستگي‌ها يا تومورها ايجاد مي‌شود كه در اين موارد درمان مشكل‌تر است و حتي گاهي نياز به جراحي خواهد بود.البته در بيشتر موارد، مهم‌ترين عامل موثر در بروز گوژپشتي، وضعيت نامناسب بدن، به‌خصوص بدنشستن است و در مواردي كه علت گوژپشتي چنين موردي باشد، انجام چند تمرين ساده بسيار مفيد و كمك‌كننده خواهد بود.

بیماری‌های ایجادکننده انواع قوز کمر عبارت‌اند از:

پوکی استخوان

استخوان‌ها در اثر این بیماری ضعیف و شکننده می‌شوند و احتمال شکستن آنها بیشتر می‌شود.
گودی کمر باعث عدم تعادل در ستون فقرات می شود، بدن این عدم تعادل را با انحنایی رو به بیرون در قسمت بالای ستون فقرات جبران می کند تا فشار کمتری به ناحیه تحتانی کمر وارد شود.

اسپوندیلوز

دانش‌واژه‌ای تخصصی برای بیماری فرسایشی تأثیرگذار بر استخوان‌ها، دیسک‌ها و رباط‌های ستون فقرات در نتیجه افزایش سن است.
مهره شکاف‌دار (اسپینا بیفیدا) ـ در این بیماری ستون فقرات به خوبی شکل نگرفته است و دچار نقص مادرزادی است.

بیماری پاگت

رشد سلول‌های جدید استخوانی در این بیماری مختل می‌شود و این امر به ضعیف شدن مهره‌ها می‌انجامد.

نوروفیبروماتوز

اختلالی ژنتیکی که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد.

دیستروفی عضلانی

بیماری‌ ژنتیکی که ضعیف شدن تدریجی عضلات را به دنبال دارد.

سل

عفونت باکتریایی که عمدتاً شش‌ها را درگیر می‌کند.

سرطان

سرطانی که داخل ستون فقرات ایجاد شود یا از بخش دیگری از بدن به ستون فقرات راه می‌یابد و در آن منتشر می‌شود.قوز کمر گاهی اوقات در نتیجه آسیب و ضربه دیدن ستون فقرات ایجاد می‌شود.

علائم و نشانه های قوز کمر

علائم قوز پشت در بزرگسالان متفاوت و در شدت‌های گوناگون در بازه‌ای از تغییرهای جزیی در شکل پشت بدن تا بدشکلی شدید، مشکلات عصبی و درد مزمن بروز می‌یابد.لائم

• برابر نبودن ارتفاع شانه‌ها
• خمش رو به جلوی سر نسبت به دیگر اعضاء بدن
• تفاوت ارتفاع و وضعیت یک کتف با کتف دیگر
• قسمت فوقانی پشت بدن هنگام به جلو خم شدن بلندتر از حالت طبیعی به نظر می‌رسد.
• سفتی عضله‌های همسترینگ (پشت ران)

احتمال دارد علائم قوز کمر مشابه علائم دیگر بیماری‌های ستون فقرات باشد یا به دنبال عفونت یا آسیب دیدن بروز یابد. درد کمر، درد منتشر شونده در پاها و تغییر در عادت‌های مثانه و روده از علائم نه چندان رایج قوز کمر به شمار می‌روند. چنانچه در خصوص احتمال ابتلا به بیماری ستون فقرات نگران هستید، حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید.

تشخیص قوز کمر

در طول معاینه فیزیکی، پزشک یا فیزیوتراپ قدتان را چک می‌کند و ممکن است از شما بخواهد که از کمر به طرف جلو خم شوید و در همان حال از کنار، ستون فقراتتان را مشاهده کند. در صورت وجود انواع قوز کمر و پشت، در این وضعیت هلالی شکل بودن قسمت بالایی پشت آشکارتر می‌شود. همچنین معمولاً پزشک برای چک کردن رفلکس‌ها و قدرت عضلاتتان یک معاینه عصبی هم از شما به عمل می‌آورد.بسته به علائم و نشانه‌هایتان، ممکن است به عکس رادیولوژی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی یا آزمایش‌های عصبی نیاز داشته باشید.

درمان قوز کمر

درمان قوز پشتی با چند حرکت ورزشی (+ تصاویر)

گوژپشتی یا کیفوز که در ادبیات عامیانه به آن قوز می‌گویند، مشکلی نسبتا شایع میان نوجوانان و به‌خصوص دختران و حتی در بزرگسالان به‌شمار می‌رود. در این وضعیت افتادگی شانه‌ها و کتف‌ها، جلوآمدن سر، کاهش قدرت حرکت اندام‌های فوقانی و در حالت شدیدتر، درد یا کاهش ظرفیت تنفسی اتفاق می‌افتد.

باید توجه داشت که در حالت طبیعی، ستون فقرات تحدب پشتی مختصری دارد و افزایش بیش از حد طبیعی این تحدب، بیماری محسوب می‌شود بنابراین در بسیاری مواقع و به‌خصوص در افراد با وزن بالا، ظاهر شخص طبیعی دیده می‌شود ولی با بررسی دقیق، افزایش قوز پشتی مشخص خواهد بود.

گوژپشتی علل مختلفی دارد، گاهی به علت رشد غیرطبیعی مهره‌ها و همراه با درد و اختلال‌ عصبی است و گاهی ثانویه به عفونت‌ها و بیماری‌های التهابی خاص، شکستگی‌ها یا تومورها ایجاد می‌شود که در این موارد درمان مشکل‌تر است و حتی گاهی نیاز به جراحی خواهد بود. البته در بیشتر موارد، مهم‌ترین عامل موثر در بروز گوژپشتی، وضعیت نامناسب بدن، به‌خصوص بدنشستن است و در مواردی که علت گوژپشتی چنین موردی باشد، انجام چند تمرین ساده بسیار مفید و کمک‌کننده خواهد بود.

1- در حالت سجده قرار بگیرید و دست‌ها را پشت سر بگذارید و سپس گردن و تنه را تا حدی بالا بیاورید که با لگن در یک سطح قرار بگیرند. این ورزش ممکن است برای افراد بزرگسال و با وزن زیاد دشوار باشد. دقت کنید هنگام تمرین، هیچ دردی نباید وجود داشته باشد.

2- چانه را به سمت عقب ببرید و 10 ثانیه نگه دارید.

3- گوشه اتاق بایستید و دست‌ها را به دیوارها تکیه دهید. سپس سعی کنید تنه خود را به سمت جلو ببرید و این وضعیت را چند ثانیه حفظ کنید.

4- روی تشک سفتی بنشینید و 2 زیردستی در طرفین خود قرار دهید. سپس دست‌ها را روی آنها بگذارید و سعی کنید تنه را به سمت بالا بکشید به طوری که باسن از زمین جدا شود. این حالت را به مدت 8 ثانیه حفظ کنید.

5- روی زمین دراز بکشید یا ایستاده به دیوار تکیه دهید. یک حوله رول‌شده در محلی که بیشترین قوس احساس می‌شود، قرار دهید. سپس بالاتنه را روی این رول به عقب ببرید.

6- این ورزش به‌صورت نشسته روی صندلی یا ایستاده قابل‌انجام است؛ دست‌ها را در امتداد شانه قرار و با استفاده از طناب‌های لاستیکی، دست‌ها را به عقب حرکت دهید.

7- دو وزنه در دو دست خود بگیرید (این وزنه می‌تواند دو بطری هم‌وزن باشد.) پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید. دست‌ها آویزان در کنار بدن قرار بگیرد. شانه‌ها را به سمت بالا بکشید و چند ثانیه نگه دارید.
8- روی شکم بخوابید و‌ درحالی که دست‌ها کنار بدن قرار دارد، هر دو کتف را به هم نزدیک کنید و چند ثانیه نگه‌دارید. این ورزش را در حالت نشسته هم می‌توانید انجام دهید.

اصلاح سبک زندگی برای رفع گوژپشتی

برطرف کردن علت اصلی گوژپشتی و دقت در وضعیت نشستن و اصلاح آن، نحوه ایستادن و حمل بار، به‌خصوص کوله‌پشتی ضروری است. دقت کنیم وضعیتی که کمترین فشار را روی ستون فقرات می‌آورد، با حفظ قوس‌های طبیعی آن و با استفاده از صندلی است که تمام قوس‌های ستون فقرات را حمایت کند بنابراین دقت در انتخاب صندلی به جلوگیری از ابتلا و درمان قوزپشتی کمک می‌کند.

نکته مهم دیگر اینکه هرچند درمان اصلی انحراف ستون فقرات، تمرین و ورزش‌های مناسب مشکل و با تشخیص پزشک است ولی در بسیاری موارد استفاده از وسایل کمکی مانند انواع بریس‌ها بسیار مفید و گاهی ضروری است. استفاده از بریس‌ها در افراد جوان‌تر معمول‌تر است ولی برای بزرگسالان نیز بریس‌های مخصوصی وجود دارد که به رفع انحراف ستون فقرات کمک می‌کند.توجه داشته باشیم که دقت در انحراف ستون فقرات بسیار ضروری است زیرا درمان در مراحل اولیه راحت‌تر و معمولا انحراف قابل‌برگشت است. با مزمن شدن و ایجاد عوارضی مثل بیرون‌زدگی دیسک، آرتروزهای شدید و... درمان بسیار مشکل‌تر و گاهی غیرممکن می‌شود.

پس در صورت شک به انحراف از حالت طبیعی به‌خصوص اگر همراه با علایم خاص مثل درد شدید، تب، سرعت پیشرفت بالا یا مثلا بعد از سقوط یا ضربه باشد یا در بیمارانی که سابقه مصرف طولانی‌مدت کورتون‌ها دارند، مراجعه سریع به پزشک متخصص و بررسی دقیق با معاینه، آزمایش خون و گرافی و برنامه‌ریزی برای اصلاح بسیار مهم است.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی