تب مالت (بروسلوزیس) و تشخیص و درمان این بیماری کامل ترین مقاله

برای آشنایی با تب مالت و درمان این بیماری خطرناک با دلگرم همراه باشید.

بیماری تب مالت یا بروسلوز

به عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک انسان و دام* محسوب می‌گردد. باکتری بروسلا که ایجاد کننده بیماری است، طیف وسیعی از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلا می‌سازد.

این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام، کاهش تولید شیر، عقیمی و نازایی دام‌های مبتلا و همچنین به علت ابتلای انسان به بیماری تب مالت، همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه قرار می‌گیرد.

نشانه های تب مالت

علائم تب مالت می تواند هر زمانی از چند روز تا چند ماه پس از ابتلا به عفونت بروز نماید. علائم و نشانه ها مشابه آنفولانزا بوده و عبارتست از:

• تب
• لرز
• تعریق
• ضعف
• خستگی
• درد کمر، مفاصل و عضلات
• سردرد

علائم تب مالت می تواند پس از چند هفته تا چند ماه از بین رفته و مجدداً عود کند. در برخی افراد، تب مالت می تواند مزمن باشد و علائم تا چند سال حتی پس از درمان پایدار باقی بماند. علائم و نشانه های بلند مدت شامل خستگی، تب، آرتریت و ورم مهره های ستون فقرات است.

علت تب مالت چست؟

تب مالت بر حیوانات وحشی و اهلی اثر می گذارد. گله های گاو، بزها، گوسفند، خوک، سگ، شتر، گراز، گوزن شمالی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری قرار دارند. نوعی از تب مالت بر پورپوس، سیل بی گوش و نوع خاصی از وال ها اثر می گذارد. باکتری می تواند از حیوان به انسان به سه طریق انتقال یابد:

• محصولات لبنی غیرپاستوریزه. باکتری بروسلا در شیر حیوانات آلوده می تواند از طریق شیر، بستنی، کره و پنیر غیرپاستوریزه به انسان منتقل شود. همچنین باکتری می تواند از طریق گوشت خام یا نیم پز شده حیوانات آلوده به انسان منتقل گردد.

•اسنتشاق. باکتری بروسلا به راحتی در هوا پراکنده می شود. کشاورزان، تکنسین های آزمایشگاه و کارگران کشتارگاه ها می توانند این باکتری را استنشاق کنند.

• تماس مستقیم. باکتری در خون، مایع منی یا جفت حیوانات آلوده می تواند از طریق زخم وارد جریان خون شود. از آنجایی که تماس معمول با حیوانات – لمس کردن، شانه کردن موی حیوانات و بازی کردن با آنها – سبب آلودگی نمی شود، به ندرت افراد از طریق حیوانات اهلی خود آلوده می شوند. همچنین افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند هم باید از تماس با حیوانات آلوده پرهیز نمایند.

معمولاً تب مالت از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود، اما در موارد نادر زنان از طریق بارداری یا شیردهی می توانند بیماری را به نوزادان خود منتقل کنند. به طور نادری تب مالت از طریق تماس جنسی یا انتقال خون آلوده یا پیوند مغز استخوان انتقال می یابد.

عوامل خطر تب مالت چیست ؟

در واقع تب مالت در ایالات متحده آمریکا کمیاب است. سایر مناطق جهان شیوع بالاتری از این بیماری دارند، به ویژه:

• مناطق اطراف دریای مدیترانه

• اروپای شرقی

• آمریکای لاتین

• آسیا

• آفریقا

• سرخپوستان

• خاورمیانه

در افرادی که در این مناطق زندگی کرده و یا به آنجا سفر می کنند، احتمال مصرف پنیر بز غیرپاستوریزه وجود دارد که به آن پنیر محلی نیز می گویند. پنیر غیرپاستوریزه از مکزیک وارد می شود و با بسیاری از انواع تب مالت در آمریکا در ارتباط است.

مشاغل در معرض خطر تب مالت

افرادی که با حیوانات کار می کنند یا با خون آلوده تماس دارند، در معرض خطر بیشتری برای تب مالت قرار دارند، از جمله:

• دامپزشکان

• کارگران مزارع دامداری

• گاوچرانان

• کارگران کشتارگاه ها

• شکارچیان

• میکروبیولوژیست ها

عوارض تب مالت

بهتر است بدانید تب مالت می تواند بر هر عضوی از بدن از جمله سیستم باروری، کبد، قلب و سیستم اعصاب مرکزی اثر بگذارد. تب مالت مزمن می تواند سبب ایجاد عارضه در یک عضو یا در کل بدن شود. عارضه ممکن این بیماری شامل:

• عفونت لایه درونی قلب (اندوکاردیت). این مشکل یکی از جدی ترین عوارض تب مالت است. اندوکاردیت درمان نشده می تواند به دریچه های قلب آسیب زده و یا آنها را تخریب کند که مهمترین عامل مرگ و میر در ارتباط با تب مالت است.

• آرتریت. عفونت مفاصل با درد، سفتی و تورم در مفاصل به ویژه در زانو، لگن، قوزک، مچ و کمر مشخص می گردد. درمان عفونت مفاصل بین مهره های کمری یا لگنی می تواند مشکل تر باشد و منجر به آسیب های دائمی گردد.

•بهتر است بدانید التهاب و عفونت بیضه ها. باکتری هایی که سبب تب مالت می شوند می توانند منجر به عفونت بیضه ها و کلاف پیچیده ای شود که مجرای وابران را به بیضه ها متصل می کند. از این مسیر، عفونت به بیضه ها رسیده و سبب درد و تورم شود که گاهی شدید است.

• در واقع التهاب و عفونت کبد و طحال. تب مالت می تواند سبب آسیب به کبد و طحال گردد و سبب بزرگتر شدن آنها نسبت به اندازه نرمال گردد.

• عفونت سیستم اعصاب مرکزی. این مشکل شامل بیماری های تهدید کننده زندگی از جمله مننژیت (التهاب پرده اطراف مغز و نخاع) و انسفالیت (التهاب مغز) است.

تب مالت چگونه منتقل می شود؟

بیماری تب مالت در حقیقت از راه تماس با افرادی که قصاب یا دامدار هستند یا لبنیات غیرپاستوریزه مصرف می کنند منتقل می شود، بنابراین شیرخام، پنیرهای محلی و بستنی های سنتی در انتقال این بیماری نقش موثری دارد.

راههای پیشگیری از تب مالت

برای پیشگیری کسانی که با گوشت و پوست حیوان در تماس هستند، لازم است از عینک و دستکش استفاده کنند تا ترشحات حیوان آلوده به مخاط چشم و تنفس آنها منتقل نشود.

شیوه دیگر پیشگیری از تب مالت، این است که از مصرف پنیر تازه خودداری شود. پنیر باید 90 روز در آب نمک بماند و سپس مصرف شود. شیر نیز باید حتما پس از جوشاندن میل شود

مؤثرترین راه پیشگیری از بیماری استفاد ه از محصولات لبنی پاستوریزه است، زیرا میکروب با جوشاندن شیر از بین می رود . همچنین بیاد د اشته باشید فریز کرد ن مواد غذایی این میکروب را نابود نمی کند .

قابل ذکر است که علاوه بر این واکسیناسیون د ام ها و کنترل بیماری د ر د ام یک راه مؤثر د یگری برای کنترل این میکروب است. افراد ی هم که د ر کشتارگاه ها فعالیت می کنند ، قصاب ها و شکارچیان حیوانات باید هنگام تمیز کرد ن احشاء حیوان از د ستکشهای لاستیکی استفاد ه کنند .

در حقیقت هیچگونه واکسن اضافی که کاملاً مورد تأیید بوده و به مدت طولانی باعث ایمنی فرد بشوند ، وجود ند ارد ، گرچه نوعی واکسن برای افراد شاغل د ر صنایع د امپزشکی تولید شد ه، ولی این واکسن هر 2 سال یکبار باید تکرار شود و د ر تمام کشورها هم اجازه مصرف ند ارد .

یشگیری از این بیماری با واکسیناسیون دام های آلوده و ریشه کن کردن بیماری در دام ها صورت می گیرد، ولی در هر صورت با توجه به این که این بیماری در دام های ایران به وفور وجود دارد، بهترین راه پیشگیری، اجتناب از مصرف شیر نجوشیده یا غیر پاستوریزه، پنیر محلی و بخصوص بستنی های غیرپاستوریزه و متفرقه است.

راههای درمان تب مالت

درمان بیماری تب مالت با داروهای آنتی بیوتیک موجود بخوبی انجام می شود. کپسول داکسی سایکلین، قرص کوتریموکسازول، کپسول ریفامپین و آمپول جنتامایسین و استرپتومایسین داروهایی هستند که برای درمان این بیماری کاربرد دارند. معمولا از بین این داروها 2 تا انتخاب می شود و به مدت حداقل 6 هفته استفاده می شوند. البته می توان مثلا 2 هفته اول همزمان آمپول جنتامایسین و کپسول داکسی سایکلین استفاده شود و4 هفته بعد فقط داکسی سایکلین ادامه پیدا کند.

به هر حال در این دوره طولانی، مصرف دارو حتما باید تا پایان ادامه داشته باشد تا از عود بیماری که متاسفانه در موارد زیادی رخ می دهد تا حد امکان پیشگیری شود.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی